Gelişimle ilgili bir yazı buldum sizinde işinize yarar sanırım...
1. ay kontrolleri
1. ayda baş, boyun, göğüs, karın, kalça, genital bölge muayeneleri tekrarlanır. Muayeneye başlanırken öncelikle bebekle göz teması kurmak, ışığa tepkisini, gülümsemesini, yüzleri, nesneleri ya da hareketleri takip etmesini değerlendirmek önemlidir. Göz bebeğinde irilik, bulanıklık, belirgin içe veya dışa kayma, göz kapağında göz bebeğini örtecek düşüklük varsa, bebek göz doktoruna yönlendirilir. Saçlı deride sarı kabuklanmalar oluşabilir. Bunlar kas üstüne yayılabilir. Konak diye adlandırılan bu yapılar, sık yıkama ve yıkanma sonrası tarama ile yok edilebilir. Boyun muayenesinde ele gelen bir şişlik varsa veya başını bir tarafa daha az çeviriyor ise "tortikolis" denilen boyun eğriliği açısından bebek incelenir, gerekirse fizyoterapi başlanır. Bu ayda, do; ğumdan sonra muayene sonunda yapılan Hepatit B aşısının ikincisi yapılır. Anne sütüne devam önerilir, D vitaminine başlanır.
2. ay kontrolleri
2. ayda yine rutin muayene tekrarlanır. "Yenidoğan dönemi" reflekslerinin, azalmaya başlaması gerekir. Bebeğin göz teması daha iyi olmalı, gülümseme mutlaka gözlenmelidir. Kalça muayenesinde her iki yana açılmada zorluk, elle hissedilen bir sorun varsa, mutlaka kalçanın ultrasonla kontrolü istenmelidir. Kilo alımı bu ayda 600-1000 gram olmalıdır. Boy uzaması 2-4 santimdir. Baş çevresi mutlaka ölçülür. Bebeğin 2. ayında difteri-boğmaca-tetanos-çocuk felci-haemophilus influenzae B (hib) aşıları yapılır. D vitaminine devam etmesi önerilir.
3. ay
3. ayda bebeğin sistem muayenesi tekrarlanır. Yüzükoyun pozisyonda başını hafifçe kaldırabilir. Yenidoğan döneminde görülen korku refleksleri iyice azalır, hatta kaybolabilir.
Bebeğinizle ilgilendiğinizde sesli gülebilir. Bazen bıngıldak bu ayda kapanabilir. Baş çevresi normal sınırlarda büyüyorsa bu durum önemsenmez. Ancak baş büyümesi duraklarsa bebek mutlaka ilgili birimlere sevk edilmelidir. Bebeğin testis kontrolünde, testis hala inmemişse çocuk cerrahisi ve çocuk endokrin uzmanı ile temasa geçilir. Bu ay BCG (verem aşısı ), sol omuz bölgesine deri içine uygulanır. Bebek 600-1000 gram kilo alır, boy 2-4 santim uzar.
4. ay
4. ayda sistem muayenesi tekrarlanır. Artık diş çıkarma dönemine girildiği için ağız içi bu yönden incelenir. Bebeğinizin yüzüne bakıp konuştuğunuzda sesli yanıt vermeye çalışır. Adını söylerseniz dönmeye gayret eder. Bu ayda muayene sırasında bebekle göz teması kurulamıyorsa, gülümsemiyorsa, çevredeki seslere ilgisizse, ellerini ağzına götürmüyorsa, bir elini daha az kullanıyorsa, baş kontrolü iyi değilse, oturtulduğunda öne düşüyorsa, kasları çok katı veya çok gevşek ise, gelişiminde aksama olabilir. Bu yüzden gelişim nörologundan yardım istenebilir. 4. ayda bebekler 400-800 gram kilo alır, 1-3 santim boyları uzar. 2. ayda yapılan 51i aşı tekrarlanır. 3. ay yapılan BCG (verem) aşısının yerinde kızarıklık oluşumu kontrol edilir.
5 ve 6. ay
Bebeğinizin 5. ayında, yine dişler kontrol edilir. Genel muayene ile vücut yapısına bakılır. Kilo alımı 400-800 gram, boy uzaması 1-3 santim ise anne sütüne devam edilir. Bu aylarda bebeğin destekle oturabilmesi, bol ses çıkarması, yana dönebilme-si beklenir. Uyku düzeni oluşmaya başlar. Anne sütü ve D vitaminine ek olarak bebeklerde 4-6-18 ay arasında gelişen demir eksikliği anemisinden (kansızlık) korunmak için demir damlası verilir. 6. ayda muayene tekrarlanır. Kilo alımı artık azalır. Ayda 250-500 gram kilo alırlar. Boy uzaması 1-2 santim olur. Anne sütü ana besin olmakla birlikte, artık yarı katı besinlere geçilmeye başlanır. Diş gelişimi için flor damlası eklenir. Ellerini kullanması izlenir. Bu ayda bebek desteksiz oturmuyorsa, gülmüyor veya ses çıkarmıyorsa, yan dönmüyorsa yakın takip gerekir. 51i karma aşı bu ayda 3. kez tekrarlanır.
Çocuklarda 0-12 aylık dönemde düzenli doktor kontrolünün çok önemli olduğunun altını çizen Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Hatice Karaböcüoğlu, şunları söylüyor: "Aylık takiplerde bebek değerlendirilirken aynı zamanda anne de bebek konusunda bilgilendirilmelidir. Böylece varsa beslenme hataları düzeltilebilir. Türkiye'de erişkinlerde boy kısalıklarının yüzde 16'sının bodurluk, yani; beslenme yetersizlikleri ve hatalı beslenme sonucu genetik olarak hesaplanan boya ulaşamama olduğu göz önüne alınırsa, düzenli takibin gerekliliği ortaya çıkar. Gelişimin kademeleri bellidir. Aylık takiplerde çocuğun ayına uyan gelişimine bakılır, aksama varsa erken tanı ve tedavi ile pek çok sorun düzeltilebilir. Düzenli aylık takip yapılmazsa sorunlar gözden kaçabilir. Çocuklarınızın sağlıklı bireyler olarak gelişmesini istiyorsanız, düzenli doktor takiplerinin yapılmasının cok önemli olduğunu unutmayın."
7, 8 ve 9. ay
Bebeğinizin kilo alımı 200-400 gram, boy uzaması 1-2 santim olur. Bu aylarda oturma değerlendirilir. Ayağın basıp basmadığı kontrol edilir. Bebekler bu aylarda hece tekrarları yapar. İlk dişler genellikle 9-ayın sonuna doğru çıkar. Verem aşısı yerinde iz yoksa PPD testi ile kontrolü yapılarak aşı tekrarlanır. 7. ayda Hepatit B, 9- ayda kızamık aşıları uygulanır.
10,11 ve 12. ay
Bu aylarda bebeklerde bacak hareketleri artar. Oturma genellikle tamamlanmış olur. Sürünme, emekleme, ayağa kalkma ve yürümeye hazırlık aşamaları izlenir. Hala desteksiz oturmuyorsa, eline verilen oyuncağa uzanmıyorsa, ayaklarını basmıyorsa bebek incelemeye alınır. Bu aylarda söyleyebileceği kelime sayısı 2-3 olur. Su çiçeği aşısı yapılır. 1. yılın sonunda tam kan sayımı, demir eksikliği değerlendirilmesi için rutin kan tahlilleri yapılır. İlk bir yılda bebek çok hızlı büyür. 1 yaşında bebeğin doğum ağırlığının 3 katına ulaşması, yaklaşık 25 santimde de boy uzaması beklenir. Bu dönemdeki büyümeyi en çok etkileyen faktör, "beslenmedir". Bu yüzden annenin de çocuğun beslenmesi konusunda bilgilendirilmesi önemlidir. Baş büyümesi de bu dönemde hızlıdır. Kafa kemikleri ile ilgili sorunlar, beynin gelişimsel sorunları bu takiplerde anlaşılabilecektir. Çocuklarda tüm fonksiyonların yaşla geliştiği unutulmamalıdır. Diş gelişimi ilk bir yaşta yakın izlenir. 1 yaşında genellikle 2-8 dişleri olur.
Kaynak: Bebeğim Dergisi