Kızlar Önümüzde ayrıntılı ultrason var nasıl oluyor nelere bakılıyor okumak isteyen olursa yazıyorum buraya.
Gebelikte Detaylı Tarama (Ayrıntılı Ultrasonografi) Nasıl Yapılır?
Gebeliğinizde ayrıntılı ultrasonografi için uygun haftaları 20-22. haftalardır. Bu haftalarda bebeğinizin kalp dahil bütün organları incelenmek için uygun büyüklüktedir. Ayrıntılı ultrasonografi yapılırken en önemli kısım bebeğin kalbinin incelenmesidir.
4 Oda Kalp Son Trimester
Zayıf hastalarda bu tarama 18. haftada bile yapılabilir. Detaylı tarama vakit ve dikkat isteyen, iyi cihazlarla tanı gücü artan bir sakatlık taramasıdır. Bazı hastalar detaylı taramanın 4 boyutlu ultrasonografi ile yapıldığını ve bebeğin her yerinin görüldüğünü düşünürler. Ayrıntılı ultrasonografi sanıldığının aksine 2 boyutlu ultrasonografi ile yapılır. Bazı hastalar da dörtlü taramayı detaylı tarama olarak düşünürler. Dörtlü tarama down sendromu taramasında kullanılan kandan bakılan bir hormonal tarama testidir ve detaylı tarama değildir.
Detaylı taramada deneyimli ellerde ve iyi cihazlarda bile annenin kilosuna, bebeğin amnion sıvısı durumuna ve pozisyonuna bağlı olarak anomalilerin %3-7si tesbit edilemeyebilir. Gebe kadınlar ayrıntılı ultrasonografi taramasına girdiklerinde bebeğin her türlü sakatlığına bakıldığını düşünürler. Burada tüm sakatlıkların tespit edilemeyebileceği gebeye anlatılmalıdır.Ayrıntılı ultrasonografi taramasına rahim dış yüzeyi ve yumurtalıklar ile başlanır. O zamana kadar fark edilmeyen ya da gebelik sırasında büyüyen myomlar ve yumurtalık kistleri taranır. Rahim ağzı uzunluğuna bakılarak devam edilir. Servikal yetmezlik denilen rahim ağzının erken dönemde açılması ve doğumun erkenden gerçekleşmesi durumu bazen bu haftalarda da yakalanır. Servikal (Rahim ağzı) uzunluğun 3 cm nin üzerinde olması beklenir.
Serviks Uzunluğu
Plasentanın yerleşim yeri ve rahim ağzına yakınlığı tespit edilir. Plasentanın rahim ağzına yakın yerleşmesi ya da onu kapatması istenmeyen bir durumdur ve gebelikte kanamalara sebep olabilir.
Amnion sıvısı miktarı bakılır. Bebeğinizin baş çapı, çevresi, karın çevresi, kol ve bacak uzun kemikleri ölçülerek ortalama ağırlığı bulunur ve gelişiminin gebelik haftası ile uygun olup olmadığına bakılır. Bu haftalarda son adet tarihiniz ile bebek arasında 10 güne kadar farklar olabilir. Taramaya genellikle kafa ile başlanır.
Beyin Ana DamarlarıKafa içinde beyni ortadan simetrik olarak ikiye ayıran yapı izlenir.
Orta serebral
Bu yapının iki yanında koroid pleksus denilen beyin omurilik sıvısını salgılayan yapılar izlenir.
Bu simetrik yapılar içinde kist olup olmadığı kontrol edilir.
Coroid Plexus
Ense kısmında beyinciğin 3 parçası görülür, beyincik ile kafa kemiği arasındaki boşluk ölçülür.
Ense kemiği ile cilt arasında kalan ense kalınlığı ölçülür. Ense kalınlığının 15-20.haftalar arasında 6 mm yi geçmemesi gereklidir.
Kafa içi video
20 haftanın üzerindeki gebeler için normal ölçüler belli değildir. Bu nedenle 20 haftanın üzerinde ense kalınlığı artmasının tanısal değeri tartışmalıdır.
Alın kısmına yakın kavum septum pellisidum adı verilen boşluk ve korpus kallozum incelenir. Her iki yanda ventrikül adı verilen sıvı dolu boşluklar ölçülür. Bu boşlukların 10 mm yi geçmesine ventrikülomegali denilir.
Kafanın iki yanında kulak çıkıntıları izlenir.
Kulak 4 boyut video
Kulakların düşük olup olmadığına bakılır.
Yüze geçilir ve göz boşlukları görülür.
Gözlerin birbirine yakınlığı incelenir. Göz bebekleri (lens) her iki tarafta izlenir.
Gözünü açan bebek
Üst ve alt çene ve burun kemiği (Nasal bone) görülmeye çalışılır. Burun kemiğinin kısa ve basık olması down sendromu taramasında önemlidir.
Gebelik haftalarında burun kemiği küçük yada basık görülen bebeklerde down sendromu riski yükselir.
Her iki dudak burnun altında incelenerek yarık dudak olup olmadığına bakılır. Yarık damak çok deneyimli gözlerden bile kaçabilir.
Sağlam üst dudak
Çenenin küçük ve geride olup olmadığına bakılır.
Bu haftalarda bebeğiniz bolca yalanıp yutkunma hareketleri yaparlar.
Ellerini sürekli yüzlerine götürürler.
Esneme
El emme
Kafanın ardından nöral tüpün devamı olan omurga kemikleri izlenir. Sırasıyla boyun omurları, sırt omurları ve bel omurları izlenir. Omurga sistemi arkadan ve yandan iki yönlü olarak taranır. Boyun omurlarının her iki yanında kürek kemikleri, sırt omurlarının her iki yanında göğüs kafesini çevreleyen kaburgalar ve bel omurganın bittiği yerin iki yanında leğen kemikleri görülür. Leğen kemiklerinin birbiri ile yaptığı açının geniş olmaması gereklidir.
Ön tarafa geçilerek karın ön duvarı incelenir. Bu haftalarda karın ön duvarının kapanmış olması ve duvarda fıtıklaşma izlenmemesi gerekir. Göğüs boşluğuna geçilir. En üstte köprücük kemikleri görülür. Kalbin solda olması ve mümkün ise dört kalp odacığı izlenmeye çalışılır.
4 oda kalp sontrimester
Kalp detaylı bir inceleme için yeterli büyüklüğe ulaşmıştır ve temel kalp ekokardiyografisi yapılmalıdır.
Temel ekokardiyografide 4 kalp odacığı, bu odacıkları ayıran septum denilen duvar incelenir.
Septum
Kalbe gelen ana damarlar ve kalpten çıkan ana damarlar tespit edilir. Kromozom anomalilerinin %50-99 unda kalp anomalileri mevcuttur.
Duktalark video
Bu nedenle detaylı taramaya giren her gebenin temel ekokardiyografisi yapılmalıdır. Kalpten çıkan ana damarlardan biri olan aortanın izlediği yol takip edilir.
Dört odacık görüntüsü gibi önemli bir diğer görüntü üç damar görüntüsüdür.
Kalbe giren ve çıkan bu damarların belli bir sıra ve büyüklükte olup olmadığına bakılır.
Şüpheli durumlarda ileri düzey fetal ekokardiyografi yapılmalıdır.
Her iki akciğer lobu kalbin iki yanında görülür.
Karın boşluğunda karaciğer ve mide gözlenir.
Mide İlk tremesterden farklı olarak safra kesesi görülür.
Aşağıya inince bel omurlarının önünde her iki böbrek ve biraz daha aşağıda mesane görülür. Böbreklerin üstünde böbrek üstü bezleri iki kalın çizgi halinde izlenir. Karın boşluğunda karaciğer ile kalp arasında duktus venozus adı verilen bir damarın renkli dopler ultrasonda kan akışına bakılır.
Duktus Dopler
Bu damarda kan akışının görüntüsü son zamanlarda down sendromu taramasında kullanılmaktadır.
Duktus Venozus
Karın incelemesi bittiğinde kol ve bacaklara geçilir. Kol ve bacak kemikleri ayrı ayrı ölçülür ve gebelik haftasına uygun olup olmadığı kontrol edilir.
Karın incelemesi bittiğinde kol ve bacaklara geçilir. Kol ve bacak kemikleri ayrı ayrı ölçülür ve gebelik haftasına uygun olup olmadığı kontrol edilir.
Eller
El ve ayaklar
Üst kolda tek kemik, alt kolda iki kemik gözlenir.
Üst Kol Kemiği
Ellerde beş parmak görülür ve el baş parmağının diğer parmaklardan farklı bir açı ile duruşu izlenir. Bazı sendromlarda bebekler ellerini farklı şekilde tutarlar. Ellerini açıp kapaması önemlidir.
Beş parmak
Her elde beş parmak sayılır, baş parmak hariç diğer dört parmakta 3 kemik gözlenir, serçe parmağın orta kemiğine özellikle bakılır çünkü eksikliği gelişmemesi down sendromu açısından önemlidir.
Üst bacakta tek kemik ve alt bacakta iki kemik gözlenir. Ayakların duruşuna ve ayak baş parmaklarının elin aksine diğer parmaklarla yan yana duruşuna bakılır.
Fetal ayak yandan
15.Haftadan sonra bebeklerin %100’ünde cinsiyeti doğru belirlemek mümkündür.Son olarak göbek kordonundaki damar sayısına bakılır. Göbek kordonunda 2 atardamar (UMBLİKAL ARTER) ve 1 toplardamar (UMBLİKAL VEN) olmalıdır. Bazen tek atardamar görülemez. Gebeliklerin %1 inde tek arter-tek toplardamar vardır. Genellikle normal bir gebelik seyri olur. Ancak bebeğin böbrekleri ve kalbi iyi incelenmelidir.
Bu durumda bebekte böbrek anomalisi ihtimali artar.
Gebelikte dört boyutlu ultrasonografi ile kaliteli görüntüler 18-20.gebelik haftasından itibaren elde edilebilir.
boyut fetal hareket
İkinci 3 ay 4 boyut
Bazı doktorlar bu taramaya dopler ultrason denilen bebeğin ve sizin kan akımının görüntülendiği bir ultrason ilave ederler. Rahme kan taşıyan damarlarda direnç tesbit edilmesi gebelikte hipertansiyon gelişme ihtimalini arttırır. Bebekte göbek kordonundan geçen kan akışına bakılır. Plasental yetmezlikte bebek göbek kordonundan geçen kan akımında değişik görüntüler oluşur. Bütün bu taramalar yapılırken ikinci tremesterda yapılmadı ise sonografik trizomi belirteçlerine yeniden bakılır. Bebekte birden fazla sonografik trizomi belirteci var ise kromozom bozukluğu riski artar.
Düşük risk grubu gebelerde hormonal tarama testleri sonucu normal çıkmış ise ve detaylı taramada anormal bulgu yok ise bebeğin kromozomal bir bozuklukla doğma ihtimali çok çok düşüktür.