GEBELER İÇİN FAYDALI BİLGİLER
GEBELİK ÖNCESİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
· Kişi gebe kalmayı planladığında mutlaka bir uzmana başvurmalıdır.
· Muayene sırasında anne ve baba adaylarının geçirmiş oldukları hastalıklar, ameliyatlar, kullandıkları ilaçlar, soy geçmişleri iredelenir.
· Kan grupları bakılır.Kan uyuşmazlığı olup olmadığı tespit edilir.
· Ailede Akdeniz Anemisi ve Dawn Sendromlu birey olan çiftlerde genetik incelemeye başvurulabilir.
· Biokimyasal testler yapılır.Diyabet, hipertansiyon araştırılır.
· TORCH tarama testleri yapılır.Gebelik sırasında yapılması sakıncalı olan su çiçeği, kızamıkçık ve Hepatit B taşıyıcısı olup olmadığı tespit edilir.
· Vaginal muayene ile enfeksiyon olup olmadığı araştırılır.
· Papsmear mutlaka yapılmalıdır.
· Sağlıklı beslenmeye dikkat edilmelidir.
· Hamilelikten 1 ay önceden, 12.haftasına kadar folik asit takviyesine başlanır.
· Sigara kesinlikle içilmemelidir.
· Bilinçsizce ilaç kullanılmamalıdır.Korunma bırakılmışsa, bir sağlık sorunu varsa uzmana hamilelik olabileceği hatırlatılmalıdır.Teradojenik bir ilaç olan, akne tedavisinde kullanılan accutane gebelikten 1 yıl once bırakılmalıdır.
· Çalışma yaşamı gözden geçirilmeli, kariyer planlaması yeniden ele alınmalıdır.
· Stresten uzak durmaya özen gösterilmelidir.
GEBELİKTE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
· Nasıl Giyinmeli?
Sentetik içermeyen doğal pamuklu veya yünlü kumaşlardan yapılmış, bedeni sıkmayan rahat giyisiler tercih edilmelidir.İç çamaşırları mantar oluşumuna karşı pamuklu seçilmelidir.Sütyen askıları sıkı olmamalıdır.Yüksek topuklu ayakkabılardan kaçınılmalıdır.Yürüyüş için spor ayakkabılar seçilmelidir.Dar ve sıkı çoraplar giyilmemelidir.
· Banyo ayakta alınmalıdır.Çok sıcak su kullanmamlı, hamam, sauna ve kaplıcaya gidilmemelidir.
· Ilk üç ay yorucu ve uzun seyahatler yapılmamalıdır.Gebeliğin 5. ve 6. Ayından itibaren araç kullanmaya ara verilmelidir. Uçakla seyahatten kaçınılmalıdır.
· Kozmetik ürünleri kullanırken dikkat edilmelidir. Normal saç şampuanları kullanılabilir.Nemlendirici kremlerin bitkisel olanları tercih edilmelidir.Güneşe çıkıldığında yüksek korumalı kremler tercih edilmelidir.Saç boyası 6. Aydan sonra yapılabilir. (Bitkisel boyalar kullanılmalıdır.) Nefes yoluyla, saç derisinden vücuda geçen bazı maddelerin bebek üzerinde olumsuz etkileri olabilir.Epilasyon ilk 3 aydan sonra önerilir.
· Dişler her yemekten sonra fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır.Diş macunu bulantı yapıyorsa sadece suylada fırçalanabilir.Dişler Gebelik öncesinde dişhekimine giderek control ettirilmelidir.Gebelikte diş eti iltihaplanması olan “gebelik gingivitisi” sıkça görülmektedir.
· Temizlik yaparken dikkat edilmeli, çamaşır suyu, tuz ruhu ve klorak gibi maddeleri gerekmedikçe kullanmamalı , temizlik esnasında maske ve eldiven kullanılmalıdır.
· Doktorunuza danışmadan kesinlikle ilaç kullanılmamalıdır.
· Tuz alımı azaltılmalıdır.
· Bilgisayar başında çalışanlar ekran koruyucusu kullanmalı ve ekrandan 50 cm uzakta olmalıdırlar.
· Mikrodalga fırınlardan, güvenlik cihazlarındaki geçişlerden uzak durmalı, cep telefonları vücuda yakın taşınmamalı, çantada bulundurulmalı ve önyüzü dışarıya bakmalıdır.
· Yürüyüş ve yüzme önerilen spor faaliyetlerinin başında gelir.45 dakika normal tempoda yürüyüş önerilir. Varis oluşumunu azaltır, kalori yakılmasını sağlayarak fazla kilo alınmasını engeller ve karın kaslarının gevşemesini sağlar.Yürüyüş sırasında yorulunca dinlenmeli ve sure yavaş yavaş artırılmalıdır.Yüzme gebenin kendini hafif hissetmesi, terlemenin olmayışı ve tüm kas gruplarını çalıştırması nedeniyle en çok önerilen spordur.Kramp oluşumu olasılığı nedeniyle su boy hizasını aşmamalıdır.Deniz tercih edilmeli havuzun temiz olduğundan emin olunmalıdır.Gebelikte önerilen jimnastik hareketleri düzenli olarak yapılmalı, Kegel hareketleri denilen perine kaslarını çalıştıran hareketlerin yapılması önerilir.
· Uykusuzluk varsa yatmadan 2 saat once yemek yenmemelidir.Baş hafif yüksek yatılmalıdır.Sıvı alımı uykudan once azaltılmalıdır.Çünkü gece sık idrara çıkmak ve mide yanmaları uykuyu bozabilir.
· Çay ve kahve tüketimi azaltılmalıdır.Günde bir fincan kahve ve bir iki bardak açık çay tüketilebilir.
· Sigara ve alkol kesinlikle tüketilmemelidir.Sigara düşük doğuma ve bebeğin DNA yapısının bozulmasına neden olabilir.Pasif içicilikten de kaçınılmalıdır.
· Diyet ürünler ve tatlandırıcılar kesinlikle kullanılmamalıdır.
· Alkol kesinlikle alınmamalı.Kırmızı şarap kan yapıcı özelliğinden dolayı haftada bir iki kez alınabilir.
· Eğer evcil hayvan besleniyorsa, aşılarının düzenli ve tam olmasına dikkat edilmelidir.
· Gebelik ve Cinsellik ;
Normal cinsel yaşam gebelikte de sürdürülebilir.Ancak düşük tehlikesi tespit edilirse, doctor tarafından cinsel yaşama sınır getirilebilir.İlişki sırasında annenin rahat edeceği ve karının sıkışmayacağı pozisyonlar önerilir.Sıklık çiftler tarafından belirlenebilir.35. haftadan sonra erken doğumun başlamasına ve enfeksiyon tehlikesi oluşturabileceği nedeniyle cinsel ilişki sonlandırılmalıdır.
DR. ÜMRAN ÖZER
ANNE ADAYLARINA BESLENME ÖNERİLERİ
· Çocuğunuzun büyümesi, bedensel ve zihinsel yönden gelişimi için gebelik döneminde yeterli ve dengeli beslenmeniz çok önemlidir.
· Gebelik boyunca kilo artışı toplam 9-14 kg arasında olmalıdır. Zayıf olan kadınların daha fazla kilo alması,şişman olan kadınların da daha az alması beklenir.Hamileliğe karar verildiğinde kilo fazlası varsa ideal kiloya mümkün olduğu kadar yaklaşarak hamile kalınmalıdır.Bu nedenle gebeliğinizi takip eden hekiminiz sizi bir diyet uzmanına yönlendirebilir.
· Bebek , anne karnında gerekli enerji ve besin öğeleri gereksinimini annenin aldığı besinler ve depolarından karşılamaktadır.Bu nedenle gebelik döneminde oluşan yağ deposu bebeği emzirme dönemine kadar beslemek ve enerji gereksinimini karşılamak ve metabolizmayı korumak içindir.Bu gereksinme özellikle gebeliğin 20.haftasından sonra artmaktadır.
· Gebelikte iki kişilik yemek yeme fikri yanlıştır. Normal günlük gerekli kalori alımına 300 kilokalori ilavesi yeterlidir.Fazla beslenme de yetersiz beslenme kadar bebek gelişimine olumsuz etki yapar.
· Sağlıklı bir gebelik için alınan kilo miktarı kadar alım hızı da önemlidir. Gebeliğin ilk üç ayında 1-2 kg,daha sonra da haftada yarım kilo alınması önerilir.Bebeğiniz sizden aldığı besin maddeleri,vitamin ve minerallerle büyüyüp gelişecek.Bunun için doğru dengeli ve yeterli beslenmelisiniz.
· Böylece siz;
Kansız kalmaz
Kemikleriniz zayıflamaz,
Saçlarınız dökülmez ve de yorulmazsınız.
· Bebeğinizi de;
Erken doğmaktan,
Düşük doğum ağırlıklı doğmaktan,
Bedensel ve zihinsel özürlü doğmaktan korumuş olursunuz.
GEBELİK DÖNEMİNDE BESLENMEDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR:
· Sigara ve alkollu içecekler kullanmayın.
· Doğal, taze ve bol çeşitli besinler alın.
· Vitamin açısından zengin sebze ve meyveleri her öğününüzde kullanın ve pişirme tekniklerine dikkat ederek vitamin kaybının olmamasına çalışın.
· Öğündeki miktarı azaltarak ve sık beslenin.Uzun süre aç ve susuz kalmamaya dikkat edin.Asla öğün atlamayın.
· Yemeklerinizi pişirirken sıvı yağ(özellikle zeytinyağı)kullanın.Kızartma ve kavurmalardan kaçının.
· Katkı veya boya maddesi içeren hazır çorbalar,etsu tabletleri,meyve suları,kolalı içecekler ve içeriği bilinmeyen her türlü besini tüketmemeye özen gösterin.
· Bol su için.Hamilelik döneminde günde en az 8-12 bardak sıvı alımına ihtiyaç vardır.Susuzluk hissini beklemeden su içiniz.Ayrıca kompostolar,sıkılmış taze meyve suları,ayran ve bitki çaylarını da tercih edebilirsiniz.Karbonatlı içeceklerden (gazoz,kola gibi)kaçınınız.
· İyotlu tuz kullanın.Pişen yemeğinize ocaktan alırken ekleyin.Tuz tüketiminizi gerekiyorsa kısıtlayınız.
· Gebelik döneminde artan kalsiyum gereksiniminin karşılanması için kalsiyumdan zengin besinlerin (süt ,yoğurt,peynir,çökelek,fındık,pekmez,kurubaklagiller,yeşil yapraklı sebzeler)tüketilmesi gerekmektedir.Sütün pastörize edilmiş olması,değilse iyi kaynatılmış olmasına dikkat edilmelidir.
· Kansızlıktan korunmak için çay ve kahve tüketimini azaltınız ve günlük yemek listenize yumurta,kırmızı et,pekmez,taze ve kurutulmuş meyve eklemeye dikkat ediniz.Çayınızı gayet açık ve limonlu olarak tüketiniz.
· Folik asit gebelikte çok gerekli olup ,beynin ve bebek sinir sisteminin gelişmesi üzerinde olumlu etkiye sahiptir.Folik asit içeren karaciğer,koyu yeşil yapraklı sebzeler,karnabahar,et,yumurta ,süt,süt ürünleri ve tahılların tüketilmesine özen gösteriniz.
· Kuru baklagil yemeklerinin yanında bol C vitamini içeren limonlu salatalar,domates,sivri biber,brokoli ve yeşillik tüketiniz.Bu yiyecekler gebenin bağışıklık sistemini de destekleyerek enfeksiyon hastalıklarına karşı dirençli olmayı sağlar.
Bir günde almanız gereken yiyecek miktarları:
· Gebelikte 2-3 porsiyon et grubu yiyeceklerden tüketmek gereklidir.
Et grubu yiyecekler:
1 tabak kurubaklagil yemeği……………………….1 porsiyon
1 tabak et yemeği…………………………………...1 porsiyon
2 tabak etli sebze yemeği……………………………1 porsiyon
Etler iyi pişirilmeli ve çiğ olarak yenilmemesine dikkat edilmelidir. Toxoplazma çiğ etlerden geçebilen bir hastalık olup, gebelikte düşüklere yol açmaktadır.
· Gebelikte 2 porsiyon Sebze ve 4 porsiyon Meyve grubu yiyeceklerden tüketmek gereklidir,
Porsiyon miktarları;1 orta boy elma, 1 orta boy portakal, 1 küçük salkım üzüm, 10-15 tane kiraz, 10-15 tane çilek,ince bir dilim karpuz veya kavun, 2 orta boy incir gibi…
· Gebelikte 3 porsiyon Süt grubu yiyecek tüketilmelidir.
1 su bardağı süt……………………………………..1 porsiyon
1 su bardağı yoğurt………………………………….1 porsiyon
2 kibrit kutusu kadar peynir,çökelek………………..1 porsiyon
· Gebelikte Tahıl grubundan 3-6 dilim tüketmek gereklidir .
Ekmek,pirinç,bulgur,makarna,börek,ı kase çorba .. gibi yiyecekler tahıl grubu besinlerdir.Gebelikte tüketilmesinde aşırıya kaçılmamalı,kilo fazlası varsa da kısıtlama yoluna gidilmelidir.
· Gebelikte Yağ ve Şeker grubu:4 yemek kaşığı yağ yeterli olup,yemeklerin içindeki yağ miktarıdır.10-15 adet fındık,fıstık ve 2-3 adet ceviz gibi..Şuruplu tatlılar yerine az şekerli pişirilmiş sütlü tatlılar tercih edilmelidir.
· Kabızlık sorunu olan gebeler; sebze ve meyve porsiyonlarını, kuru baklagil tüketimini ve su miktarını arttırabilirler. Buna ilave olarak kahvaltıdan önce kuru kayısı, kuru erik veya incir yiyebilirler.
· Dünyaya yeni bir canlı getirmenin mutlu, heyecanlı ama bir o kadar da sorumluluk isteyen bu serüvende size başarılar dileriz