KPSS üç düzeyde yapılan bir sınavdır. Lise, Önlisans ve Lisans. Önlisans seviyesi sınavına 2 yıllık okullarda okuyanlar ve mezunları, Lisansa da 4 yıllık fakülte öğrencileri ve mezunları girebilirler. Burada bir nokta var, 2 ve 4 yıllık öğrencileri lise düzeyinden sınava, mezun olana kadar girebilmektedirler. Mezun olduktan sonra bir alt düzey sınavına ise girilemez. Örneğin, iki yıllık okuldan mezun oldunuz, Lise-KPSS'ye giremezsiniz. Benzer olarak, Önlisanstan sonra Lisans okumuş bir kişi de, Önlisans-KPSS'ye giremez. KPSS, aynı zamanda kendi içinde A ve B grubu olmak üzere 2'ye ayrılır. A grubu, "Kariyer Meslekleri" denilen, genellikle bakanlıklarda bulunan Uzmanlık, Müfettişlik gibi kadrolar için her yıl düzenlenir. Lisans mezunlarının girebildiği sınav grubudur. B grubu ise, kamu kuruluşlarının "Memur" ihtiyaçları içindir ve bunun sınavı 2 yılda bir yapılır. A grubundan diğer bir farkı da, bütün eğitim düzeyleri için düzenlenmesidir.
Bir nokta daha var, A grubu kadrolara B grubu, B grubu kadrolara da A grubu puanıyla başvuru yapılamıyor. Bunun tek istisnası, POMEM adı verilen Polis Meslek Eğitim Merkezleri alımlarının başvurularındadır. POMEM başvurularında Lisans düzeyinde KPSS'ye girmek ve istenilen barajı geçmek yeterli.
Sınav zorluk derecesi, her düzey için farklıdır. En kolay grup, Lise-KPSS'dir. Bunu Önlisans ve Lisans zorluk derecesi yükselir biçimde takip eder.
KPSS, kamu kuruluşlarında işe girerken gereklidir. Özel sektöre hiçbir etkisi yoktur. Bu işe alımlar, kurumların kendileri ilana çıkabildiği gibi, yılda genelde 2 kez yapılan genel atamalarla da olabilir. Genel atama dönemleri, genelde Mayıs veya Haziran ve Kasım şeklindedir. Genel alım için ÖSYM ilana çıkar, kılavuzu yayınlar, sizden de 30 tane tercih ister. Eğer yazdığınız kadroyu, sizden yüksek puanlı birisi yazmamışsa atanırsınız. Tercih yaparken mezun olduğunuz bölümün koduyla veya genel alım kodlarıyla (Genel alım kodları, Lise için 2001, Önlisans için 3001, Lisans için 4001)tercih yapmanız çok önemlidir. Farklı koddan tercih yaparsanız atamanız ÖSYM tarafından yapılsa bile kurumunuz kabul etmeyecek ve bir dahaki sınava kadar tercih yapamayacağınız anlamına gelir. Genel atamada sistem böyle işler. Atandıktan sonra da 2 yıl "Aday Memur" statüsünde çalışırsınız. Sicil amiriniz bulunur ve işinizle ilgili eğitime tabi tutulursunuz. Eğitimden sonra da sınav süreci başlar. Bu sınavı geçer, amirinizden de olumlu sicil puanı alırsanız, disiplin cezası da almazsanız "Asaletiniz tastiklenir". Yani "Aday Memurluk" biter, "Asil Memur" olursunuz.
Maaşı kurumdan kuruma, hizmet sınıfına ve girdiğiniz sınav düzeyine göre değişir. En düşük maaş grubu Lise düzeyidir. Bunu tek değiştirebilecek şey, üniversite okumak ve kuruma diplomayı verip üniversite mezunu olduğunuzu bildirmektir. Böylece maaş derecesi artırılır.
Hizmet sınıfı konusunu biraz açarsak; Memurlar yaptıkları işe göre belli sınıflara ayrılır. Bunlara iki örnek, GİH (Genel Hizmetler Sınıfı) ki bu sınıf genelde düz memurluktur, TH (Teknik Hizmetler) sınıfı ile maaş farkı bulunur. TH sınıfı daha yüksek maaş alır. Bu nedenle, bir teknisyen veya teknikerin, eğer okuduğu bölümden alım var ise, atama listesi oluştururken önceliği TH sınıfına vermesi, maaş açısından avantajlı olacaktır.