- 26 Ekim 2009
- 6.417
- 23
SÜT ÜRETİMİYLE İLGİLİ BİR İKİ NOT
Süt üretimi ilk haftalarda hormonal, sonra mekanik bir hal alıyor:
Memelerin bir zekası var. Meme boşaldıkça, doluyor. Yani siz memeyi sık sık boşaltarak ona ''süt lazım, yetmiyor'' diyorsunuz. O da kolları sıvayıp, daha çok üretmeye başlıyor. Eğer dolu kalırsa, "demek bu kadar lazım değil" diyerek üretimi yavaşlatıyor. Anlayacağınız, bir arz talep meselesi...
Bütün süt arttırma teknikleri, yukarıdaki "memeyi boşaltma" prensibine dayanır:
Süt yaptığı ya da kestiği kanıtlanmış herhangi bir besin yoktur.
Beslenmeyle ilgili dikkat edilmesi gereken tek şey; çok sıvı tüketmek ve normalde almanız gereken kaloriden bir miktar daha fazla kalori almaktır. Zira, kaloriyi ya da suyu kısarsanız; bu mekanizma önce annenin ihtiyaçlarını, sonra süt üretimini düşünür. Süt üretimine yetecek su ve kalori kalmaz.
Pompadan çıkan süt ile çocuğun emerek aldığı süt miktarı arasında fark var:
Pompalar bebeklerin emişini taklit ediyor, ama dedim ya, memeler zeki, yemiyor. Bebek, o memeden pompayla sağdığınızdan daha fazla süt çıkarıyor.
Memelerin sadece zekası değil hisleri de var. Emzirdiğinizde yaşadığınız çocuğunuzla o yakınlık hissi, süt üretimini coşturuyor:
Siz bir istiyorsunuz, meme iki veriyor. Sizin gibi memeler de pompaya karşı aynı hisleri beslemiyor.
Süt üretimi üçüncü ayda regüle oluyor:
Yani ilk üç ay kontrolsüzce süt üreten meme, bebek üç aylık olunca 'yetecek kadar' süt üretmeye başlıyor. Fazla üretiyorsa, bu üretimi kısıyor.
Etrafımızdaki annelerin çoğu, üçüncü ayda mamaya başlıyor. Süt üretiminin azaldığını görünce, çocuğa yetmediğini düşünüyor. İlk aylardaki gibi memeler balon gibi şişmediği için, sütü bitti sanıyor. Memede yetecek kadar süt olması için, balon gibi şişmesi gerekmiyor.
Regl olunca, süt üretimi hormonal olarak azalıyor:
Ama regl dönemi bitince, eski halini alıyor.
Yetecek kadar süt olması için memeden süt sızması gerekmiyor:
Süt sızması, süt miktarından çok meme ucunun yapısıyla ilgili.
Bebeklerde akşam huysuzluğu denen bir özellik var:
Bazı bebeklere, akşam olunca afakanlar basıyor. Yine akşam olduğu için memeleriniz sabahki kadar süt dolu olmuyor. Bunlara etraftan gelen, bu çocuk aç yorumları eklenince, mamaya genelde akşam saatlerinde başlanıyor. Emzirme uzmanları uyarıyor; akşam huysuzluğu açlık değildir.
Süt memelerden bir kaç farklı akışta gelebiliyor:
Bu durum, özellikle pompayla sağarken anneleri yanıltabiliyor. Süt önce geliyor, sonra akış duruyor, bir kaç dakika sonra tekrar bir akış oluyor. Yani süt artık gelmiyor olsa bile, en az beş dakika daha sağmaya devam etmek gerekiyor.
Memeden ilk gelen sütün su oranı, daha sonra gelen sütün yağ oranı yüksek oluyor:
Sık sık az az emerse, bebek kilo almada bu nedenle sorun yaşayabiliyor, anneler sütü az zannediyor. Bir memeyi sonuna kadar emzirmek ya da sağmak gerekiyor.
SÜT ARTTIRMA TEKNİKLERİ
En iyi süt arttırma tekniği emzirmektir:
Sütünüz azsa; çocuğunuzu sık sık ve uzun uzun emzirin. Emzirmek için, memenizi dolu hissetmeyi beklemeyin. Hatta memenizin dolu olduğunu hissediyorsanız, emzirmekte/sağmakta geç kalmışsınız demektir. Ortalama iki günle bir hafta arasında sütünüz artacaktır.
Bebeği emzirdikten hemen sonra, 10 dakika kadar memelerinizi sağmak da "süt yetmiyor" mesajını vermek için iyi bir taktiktir:
'Hemen sonra', kısmı bu uygulamada önemlidir. Geciktirirseniz, bebeğin acıkma ritmiyle memenin süt üretme ritmi arasındaki uyumu bozabilirsiniz. Böyle bir durumda, bebeğiniz acıktığında, kısa bir süre önce sağdığınız için henüz yeterince süt üretilmemiş olabilir.
Emzirme tatiline çıkın!
İngilizce, 'nursing vacation' denen bu taktik çok etkili. Emzirme tatiline şöyle çıkıyorsunuz; yanınıza bebeğin bakımına yardımcı olacak birini çağırıyorsunuz. Hep beraber eve kapanıyorsunuz. Uyumadığınız ya da bebeğe bakmadığını her fırsatta, ya bebeği emziriyor ya da memelerinizi sağıyorsunuz. İki üç gün boyunca, memelerinizi sağmak ve bebeği emzirmek dışında hiç bir şey yapmıyorsunuz. İki üç günün sonunda, memeleriniz acil süt çağrınızı alıyor.
Bebek memeyi çeşitli nedenlerle reddedebilir:
Yine de gece uyku sersemiyken, ya da sabah memeniz daha doluyken memeyi teklif etmeye devam edin. İstemese de en azından memenize yakın tutun. Memeleriniz açıkken kucağınıza alın.
Sütünü arttırmak isteyen kadının en yakın arkadaşı pompadır:
Pompanızın güçlü olması, pompa ucunun memenizin ucuna uygun büyüklükte olması ve pompanızın çift taraflı olması çok önemlidir.
Pompanızın gücü hem çıkacak süt miktarında hem de memelere verilecek "sütü arttır" mesajında belirleyicidir.
Piyasada standart pompa uçları satılır. Halbuki her kadının meme ucunun büyüklüğü farklıdır:
Hatta sağdıkça, meme ucunuzun büyüklü zamanla da değişir. Eğer meme ucunuza uygun olmayan bir pompa ucu kullanırsanız, süt miktarınız olumsuz etkilenir. Farklı boyutlarda pompa uçları mevcuttur. Eğer sağarken acı duyuyorsanız, memenizin ucu rahatça gidip gelemiyorsa, memenizin uç kısmından daha büyük bir kısmı pompanın içinde gidip geliyorsa, pompa ucunun boyutu yanlıştır.
Pompanın çift taraflı olması, bana göre elzemdir:
Zira sütünüzü arttırmaya çalıştığınız günlerde, hayatınız süt sağarak geçer. Neredeyse bebeğe bakacak vaktiniz kalmaz. Tek taraflı pompa demek, sağarak geçireceğiniz süresinin iki kat artması demektir ve sürdürülebilir bir durum değildir. Zamanla bezmenize ve sağma işini ihmal etmenize neden olur.
Popayı nasıl kullanacağınıza gelince...
Eğer sadece sağarak süt veriyorsanız, normal şartlarda, pompayla bebeğin acıkma ritmi arasında bir uyum tutturmanız gerekiyor. Yani bebeğiniz genelde üç saatte bir acıkıyorsa ve günde yedi öğün kadar süt tüketiyorsa; üç saatte bir ve günde yedi kere süt sağmanız önemli.
Power pump zamanı!
Eğer sütünüz azsa, artıncaya kadar bebeğin acıkma ritminden çok daha fazla sağma işlemi yapmanız gerekir. Buna da power pump yani 'güç pompası' deniyor.
Power pump, zahmetli bir iş; belki gün içinde normal sağma ritminizi koruyup, vakit bulduğunuzda günde bir ya da iki kere power pump yapabilirsiniz. Power pump taktiği; belirli bir süre memeyi sağıp, belirli bir süre bekleyip, sonra tekrar sağma mantığına dayanıyor. Süreler değişebilir ama, örnek vermek gerekirse, şöyle bir uygulama; ilk sağmada on beş dakika sağ, daha sonra on dakika bekle beş dakika sağ, on dakika bekle, beş dakika sağ diye devam ediyor. Ne zamana kadar mı? Canınıza yetinceye kadar.
Özellikle emzirme tatili ve power pump uygulamalarında memelerinizi yolda bırakmamaya dikkat edin:
Süt üretmeleri için memelerinizin sağlıklı olması önemli. Onlara iyi bakın, havadar tutun ve acı/yara gibi bir durum olursa bu uygulamalara hemen ara verin.
En çok anne sütü yapan şey, bir annenin arayıp da bulamadığı tek şey olan; uykudur:
Sabah saatleri sütünüzün en çok olduğu saatlerdir, bunun nedeni bir kaç saat de olsa uyumuş ve dinlenmiş olmanızdır. Mümkün olan her fırsatta, uyuyamasanız bile dinlenin.
Bazı memelerden ilk gelen süt çok tazyikli geliyor:
Bu durum da bebeği rahatsız edebiliyor, memeyi reddetmeye başlayabiliyor. Durumun bu olduğunu tespit ederseniz, elinizle bir havluyla memedeki ilk sütü hafifçe sağın. Daha sonra bebeği memeye koyun
fitanne diye bir blogdan süt arttırıcı bir kür / formül buldum. Doğumdan sonra gerekebilir diye kopyalıyorum.
"Ayşe Teyze’mizin söylediği kadarıyla bu formül 5 ay süt gelmemiş kadından bile süt getirmiş.
Kardeşimin pompalama ve bu formülü içişinin üzerinden 24 saat geçtikten sonra, keyfi yerine gelmişti çünkü sütü yerine gelmişti :)
Ayşe Teyzenin Süt Arttırıcı Formülü:
-500 ml suyu kaynat
Kayanayan suyun içine 1 avuç kuru dut koy
Kapağı kapalı bir şekilde altı kısık bir şekilde 5 dak kaynat (5 dakikayı 5 saniye geçmesin, bu konuyu sıkı sıkı tembih etti!)
5 dak sonunda altını kapat, kapağını aç ve hemen süzüp iç
2 hafta boyunca hergün bu formülü taze taze yap iç
3. haftanın içeğini hazırlarken dut yerine 4 kuru inciri ortadan kesip koy
2 hafta da incirli içeceği tüket."
Sütün çoğalmasını istiyorsan her seferin de en son emzirdiğin göğsünden emzir.Bu daha fazla süt gelmesi için msj gönderiyor.Bu şekilde de gaz sorunu hiç yaşamazsınız.
Göğüste süt üç kademeli, ilk gelen süt en laktozlu süttür.Sonraki daha yoğun kıvamlı, en son gelen süt ise en faydalı kısımdır.Farklı farklı göğüslerden emzirirsen bebeğin hem doymaz hem gazlı olur ve çok sık emmek ister uykuların bölünür.
En son emzirdiğin göğsüne işaret koy bir sonrakin de tekrar o göğsünle emzir canım .Süt bittiğin de bir sonrakine geç.
Göğsünde ki sütün tamamen bittiğine emin olduğun da geçir .Misal emzirdin bir müddet sonra aynı göğüsü ver iki üç dk sonra baktın süt gelmiyor öbürüne geç.Sıktığın da gelip gelmediğini görebilirsin zaten. En son emzirdiğin göğsün de fazla süt kalmayacağı için bir sonra ki emdiğin de hemen bitecektir .Bu arada tabi oradaki hücreler genişleme yapacak bir sonra ki sefer de daha fazla süt gelecektir ordan .Hemen farkediyor zaten bir iki gün için de..Hastalık gibi bir durum varsa tabi bazı yöntemler askıya alınmalı.Sarılığı atlattıktan sonra yavaş yavaş geçersiniz.
En son emzirdiğin göğüsten başlamak önemli bir ayrıntı..