Kardiyolog ve iç hastalıkları uzmanı Prof Karatay, kitabıyla ilgili hem sokağın hem uzmanların sorularını cevapladı.
* Sizin diyetinizde çıkış noktanız nedir? Kitabınızda verdiğiniz örnekler birçok bilgimizi değiştiriyor, bir kısmıyla yeni tanışıyoruz.
Bir beslenme piramidi vardır biliyorsunuz. Ama bunu çıkaranlar ne doktor ne de diyetisyendir. En altta karbonhidratlar ve tahıllar vardır. O uygulanmaya başladıktan sonra 1980lerden sonra Amerikada obezite başladı. Bilim adamları bu piramidi sorgular oldu. Ben ABDdeyken birçok araştırma çıktı, en önemlilerinden biri Harvard Tıp Fakültesi Beslenme Bölümünde yapıldı. Çok kapsamlı bu çalışmadan alınan verilere göre yeni beslenme piramidi 2002de Harvard Tıp Fakültesi Beslenme Bölümü tarafından daha sağlıklı olduğu önerilerek yayımlandı. Ben o piramitteki bilgilere dayanarak hastalarıma sürekli önerilerde bulunuyor ve son derece olumlu yanıtlar alıyordum. Bu nedenle Türk halkını da bilgilendirme amacıyla Karatay Diyeti kitabı kaleme alındı.
Kaşıkla zeytinyağı var ama ekmek yok
* Yeni piramitteki değişiklikler neler?
En altta egzersiz var. Sağlıklı yağlar, günde iki yumurta ve her gün üç kere bir avuç fındık fıstık yeniyor. Kalp hastalıkları halen yanlış beslenmeden dolayı birinci sırada ama yeni piramidi uygulayanlarda kalp hastalıkları geriliyor.
* Yumurta kolesterolü yükseltmiyor diyorsunuz.
Evet, yükseltmiyor. Bu konuda yapılmış o kadar çok çalışma var ki. Sağlıklı yersek yediklerimiz kolesterolü yükseltmez. Yediklerimizle kolesterolün bir alakası yoktur, bu alanda bilimsel olarak bir çok çalışma yapılmıştır zaten. Bilimsel yayınlarda hastalıkları asıl başlatanın yumurta ve yağ değil de karbonhidratlar, şeker ve tatlandırıcılar olduğu söyleniyor artık. Kalp hastalıkları, şişmanlık, tansiyon, felç ve kansere sebep olan temel bozukluk insülin direncidir. İnsülin direnci hareketsizlikle, sık sık yemekle başlar. Tatlı, şeker ve bol bol ekmek yemekle başlar. Bunu başlatan en önemli sebep meyve şekeridir. Pekmezler, ballar, her türlü içtiğimiz şekerli içecekler karaciğer yağlanmasını başlatır. Bununla birlikte pankreas ve göbek çevresi yağlanır ve artık organlar iyi çalışmamaya başlar. Bu nedenle kilo alma, bugün tüm hastalıkları başlatan en önemli sebeptir. Kilo alma demek yağların artması demektir tabii.
* Tereyağı ve zeytinyağını da abartmamak kaydıyla tüketmek gerekiyor herhalde.
Hayır, o da yanlış biliniyor. Bu yağlar az tüketildiği için hastalık oluşuyor. Ben hastalarıma kaşıkla zeytinyağı veriyorum ama ekmek yok. Harvard Tıp Fakültesinin araştırmasına göre çok karbonhidratlı yiyeceklerden sonra kalp krizi ve felç 26 kez daha fazla görülüyor, bilinenin aksine çok yağlı yiyecekler yedikten sonra değil. Damardaki plakların oluşmasında sağlıklı yağ olan tereyağı, zeytinyağı ve balık yağı omega 3ün tüketilmemesinin payı var. Bunlar koruyucudur.
Gece TV karşısındayken gelen meyve tabağı çok tehlikeli
* Bir kere akşam 20.00den sonra meyve dahil hiçbir şey yenmeyecek. Bizde ne yapılıyor, yemekten sonra televizyonun karşısında meyve tabağı geliyor. İşte o çok tehlikeli. Sabah, gündüz yenirse gün boyu harcanır ama yiyip yatarsak tehlikeli.
* Sabah kahvaltısı en kuvvetli öğün olmalıdır, zaten çok kuvvetli yiyince acıkmıyoruz. Eğer herhangi bir öğünde bir şey yediğiniz zaman iki-üç saat sonra acıkıyorsanız o yediklerinizin size zararlı olduğunu bilin.
* Böğürtlen, ahududu, çilek en yüksek antioksidana sahip masum meyvelerdir. Kış aylarında nar bol bol yenmeli. Sabah kahvaltısında bu mevsimde peynirin yanında yarım şeftali ve armut yenebilir. Domates, salatalık da meyvedir.
Yüksek kolesterolü olan kadınlar uzun yaşıyor!
Kolesterol sorunu diye bir şey yoktur. Kolesterol bir vücutta yüksekse o vücudun antioksidana ihtiyacı var demektir. Kolesterol neden yükseliyor, ona bakmak lazım. Tek bir rakamı tedavi etmekle kimse iyileşmez, iyileşmediklerini de görüyoruz zaten. Sonuçlar önümüzde. Kadınlarda yüksek kolesterolün faydası var. Yüksek kolesterolü olan kadınlar uzun yaşıyor, bilimsel olarak gösterildi.
Bana gelen hastaların kolesterol ilaçlarını keserim, hiçbir hastama senelerdir kolesterol tahlili yaptırmam. İnsülin ve D vitamini tayini yaptırırım, yaşam biçimi öneririm. Vücut her gün 2 bin 500 miligram kolesterol üretiyor. Kolesterol eksikliğinden depresyon gelişebiliyor. Kolesterolsüz olmaz. Kolesterolün zararlı olması diye bir şey kabul edilemez. Her hayvan hücresinin sağlıklı, düzgün çalışması için kolesterol gereklidir unutmayalım. Kolesterol insan vücudunda bulunan en güçlü ve doğal
bir antioksidandır.
Günde sekiz yumurta, doyuncaya kadar pastırma
* Peki yağlar çok kalorili ve günlük almamız gereken kalori miktarı da belli. Ne yapacağız?
Kalori hesabı artık yapılmıyor, o da tarihe karıştı. Glisemik indeksi düşük karbonhidratlar yenilecek. Üç şey serbest düşük glisemik indeksli karbonhidratlar, sağlıklı yağlar ve sağlıklı proteinler. Sağlıklı proteinler kırmızı et ve yumurtadır. Hepsi normal olacak, yağsız değil. Beş-altı kalem pirzolayı yağıyla beraber yemeliyiz. Pastırma Türkiyedeki en sağlıklı ettir. İşlenmemiş, daha doğrusu daha az işlenmiş olduğu için. Balık da tabii son derece önemli. Denizlerimizden çıkan sardalyaye hamsi de en sağlıklı etlerdir.
* Peki ne kadar yenmeli pastırma?
PAZARTESİ
Kahvaltı (08.00-09.00)
İki adet yumurta (Suda haşlanarak rafadan ya da kayısı kıvamında hazırlanmış. Tereyağında peynirli omlet de yapılabilir.)
8-10 adet tuzu alınmış yeşil ya da siyah zeytin
Bir avuç içi kadar beyaz peynir,
4-5 adet gün kurusu kayısı
Şekersiz bitki çayı, su ya da meyve çayı
Bir (ince belli) çay bardağı ceviz (Ekmek yerine beyaz peynirle birlikte yenebilir. Cevizler mümkünse yeni kırılmış olmalıdır.)
Öğle yemeği (13.00-14.00)
Bir avuç içi kadar dana söğüş, bol salata ve zeytinyağlı fasulye
Salata olarak dilimlenmiş ya da rendelenmiş turp ve havuç veya mevsim salatası, doğal sirke, limon, az miktarda kristal kaya tuzu ve sızma zeytinyağı ile hazırlanmalıdır.
Bir su bardağı tuzsuz ayran
Arzu edildiği kadar şekersiz bitki çayı ya da su
Ara öğün (şart değil) (15.00)
Yarım su bardağı kadar ceviz
Şekersiz olarak sevdiğiniz herhangi bir çay ya da taze limonlu su
Akşam yemeği (18.00-19.00)
Balık, yeşil soğan, roka ve turp (Salata bol miktarda hazırlanıp, içine, doğal sirke, limon, az miktarda kristal kaya tuzu ve sızma zeytinyağı ile birlikte tane keten tohumu ilave edilerek hazırlanmalıdır.)
SALI
Kahvaltı (08.00-09.00)
Kayısı kıvamında suda haşlanmış iki yumurta (Saf tereyağı ya da zeytinyağı ile omlet veya menemen de yapılabilir)
8-10 adet tuzsuz zeytin
Bir avuç içi kadar beyaz peynir
2-3 adet çarliston yeşilbiber
5-6 adet minik domates
Şekersiz çay ya da süt
Bir (ince belli) çay bardağı fındık (Ekmek yerine beyaz peynirle birlikte yenebilir. Fındık mümkünse yeni kırılmış olmalıdır.)
Ara öğün (şart değil) (10.00)
Yarım su bardağı kadar ceviz
Bol su ya da yeşil çay
Öğle yemeği (13.00-14.00)
Bir tabak zeytinyağlı barbunya ya da etli sebze yemeği
Lahana ya da karnabahar salatası (Çiğ ya da buğulanmış olabilir)
Bir su bardağı ayran ya da bir kase yoğurt
Ara öğün (şart değil) (15.00)
Bir orta boy elma ya da mevsim meyvesi
Bir kase yoğurt (Mümkünse evde mayalanmış veya geleneksel usulle üretilmiş. Kesinlikle diyet olmayacak)
Şekersiz çay ya da bir fincan Türk kahvesi
Nescafe olarak bilinen granül kahveler işlenmiş gıda oldukları için yasak
Akşam yemeği (18.00-19.00)
Balık ızgara (Fırında veya buğulama usulü de pişirilebilir)
Bir tabak pilaki
Roka, yeşil soğan, maydanoz ve bir tatlı kaşığı keten tohumu (Tüm salatalara doğal sirke, limon, az miktarda kristal kaya tuzu ve sızma zeytinyağı ilave edilebilir.)
İki kibrit kutusu kadar tahin helvası
ÇARŞAMBA
Kahvaltı (08.00-09.00)
Kayısı kıvamında suda haşlanmış iki yumurta (Saf tereyağı ya da zeytinyağı ile omlet veya menemen de yapılabilir)
Bir avuç içi kadar beyaz peynir
2-3 adet tatlı kırmızıbiber
Yeşil çay ya da sevilen bitki çayı
Bir çay bardağı (ince belli) Antep fıstığı (Ekmek yerine beyaz peynirle birlikte yenebilir. Fıstıklar, tuzsuz ve mümkünse yeni kırılmış olmalıdır.)
Ara öğün (şart değil) (10.00)
Tuzsuz yerfıstığı (Kavrulmamış ve mümkünse yeni kırılmış olmalı)
Bol su ya da bitki çayı
Öğle yemeği (13.00-14.00)
Bir bardak zeytinyağlı taze yeşil fasulye
3-4 adet ızgara köfte
1 kase yoğurt
Turp ve havuç rendelenerek hazırlanmış salata ve bir tatlı kaşığı keten tohumu (Tüm salatalara doğal sirke, limon, az miktarda kristal kaya tuzu ve sızma zeytinyağı ilave edilebilir.)
Bol su veya ayran
Ara öğün (şart değil) (15.00)
Bir elma ya da armut
1 kase yoğurt
Akşam yemeği (18.00-19.00)
3-4 kalem kuzu pirzola ya da avuç içiniz kadar bonfile ızgara
Zeytinyağlı enginar ya da bir tabak taze bakla
Mevsim salatası ve bir tatlı kaşığı keten tohumu
PERŞEMBE
Kahvaltı (08.00-09.00)
İki yumurta ile hafif ateşte tereyağı ile pişirilmiş peynirli omlet
8-10 adet tuzsuz zeytin
Bir avuç içi kadar beyaz peynir
1-2 adet çarliston yeşilbiber ya da 1-2 adet salatalık
Taze maydanoz ve kırmızıbiber
Yeşil çay ya da sevilen bir bitki çayı
Bir (ince belli) çay bardağı ceviz içi (Ekmek yerine beyaz peynirle birlikte yenebilir. Cevizler, tuzsuz ve mümkünse yeni kırılmış olmalıdır.)
Ara öğün (şart değil) (10.00)
Bir avuç içi kadar tuzsuz yerfıstığı ya da badem içi (Mümkünse yeni kırılmış olmalıdır)
Taze limon eklenmiş bol su ya da bitki çayı
Öğle yemeği (12.00- 13.00)
Bir avuç kadar dana bonfile ya da 3-4 kalem kuzu pirzolası
Bir tabak zeytinyağlı pırasa
5-6 adet minik domates
Bir kase yoğurt ve bir tatlı kaşığı keten tohumu
Bol su
Ara öğün (şart değil) (15.00)
Bir ufak portakal veya mevsim meyvesi
Bir avuç içi kadar tuzsuz yerfıstığı ya da badem içi (Mümkünse yeni kırılmış olmalıdır)
Akşam yemeği (18.00-19.00)
Balık ızgara, kırmızı kuru soğan, dilimlenmiş turp ve roka
Buğulanmış Brüksel lahanası ve rendelenmiş havuç ya da lahana salatası
Bir tabak piyaz ya da zeytinyağlı barbunya
CUMA
Kahvaltı (08.00-09.00)
İki yumurta ile hafif ateşte tereyağı ile pişirilmiş omlet
8-10 adet tuzsuz zeytin
Bir avuç içi kadar peynir
Taze maydanoz, tatlı kırmızıbiber ve 1-2 adet salatalık
Şekersiz yeşil çay ya da sevilen bir bitki çayı
Bir (ince belli) çay bardağı Antep fıstığı (Ekmek yerine beyaz peynirle birlikte yenebilir. Fıstıklar, tuzsuz ve mümkünse yeni kırılmış olmalıdır.)
Ara öğün (şart değil) (10.00)
Bir avuç içi kadar ceviz içi (Mümkünse yeni kırılmış)
Bol taze limonlu su ya da bitki çayı
Öğle yemeği (12.00- 13.00)
Bir porsiyon şiş kebap (Yanında pide, pilav ve patates yenilmeyecek)
Taze yeşilbiber, domates, turp, maydanoz, soğan ve sumak
Bir kase yoğurt ve bir tatlı kaşığı keten tohumu
Bol su ya da ayran
Ara öğün (şart değil) (15.00)
Bir elma ve avuç tuzsuz yerfıstığı (Kavrulmamış ve mümkünse yeni kırılmış)
Taze limon eklenmiş su ya da şekersiz çay
Akşam yemeği (18.00-19.00)
3-4 kalem kuzu pirzolası
Mevsim salatası (Tüm salatalara doğal sirke, limon, az miktarda kristal kaya tuzu ve sızma zeytinyağı ilave edilebilir)
Zeytinyağlı enginar ya da yoğurtlu semizotu salatası
CUMARTESİ
Kahvaltı (08.00-09.00)
Pastırmalı yumurta
8-10 adet tuzsuz zeytin
Bir avuç içi kadar peynir ve taze maydanoz ya da nane ile birlikte
Şekersiz yeşil çay ya da sevilen bir bitki çayı
Bir (ince belli) çay bardağı Antep fıstığı (Ekmek yerine beyaz peynirle birlikte yenebilir. Fıstıklar, tuzsuz ve mümkünse yeni kırılmış olmalıdır.)
Ara öğün (şart değil) (10.00)
Bir avuç içi kadar ceviz içi (Mümkünse yeni kırılmış)
Taze limon eklenmiş bol su ya da şekersiz bitki çayı
Öğle yemeği (12.00- 13.00)
Bir porsiyon bonfile ızgara
Taze yeşilbiber ve domates ya da kuru soğan
Yoğurt, semizotu ve bir tatlı kaşığı keten tohumu yağı
Bol su veya ayran
Ara öğün (şart değil) (15.00)
Bir ufak boy portakal veya elma
Şekersiz yeşil çay
Akşam yemeği (18.00-19.00)
Balık ızgara
Dilimlenmiş beyaz turp
Bol roka, domates ve taze yeşil soğan ile hazırlanmış salata (Tüm salatalara doğal sirke, limon, az miktarda kristal kaya tuzu ve sızma zeytinyağı ilave edilebilir)
İki kibrit kutusu kadar tahin helvası
PAZAR
Kahvaltı (08.00-09.00)
Peynirli omlet ya da pastırmalı yumurta
Bir avuç içi kadar beyaz peynir
8-10 adet tuzsuz zeytin
Tatlı kırmızıbiber, domates ve salatalık
Şekersiz yeşil çay ya da sevilen bir bitki çayı
Bir (ince belli) çay bardağı ceviz içi (Ekmek yerine beyaz peynirle birlikte yenebilir. Cevizler, tuzsuz ve mümkünse yeni kırılmış olmalıdır.)
Ara öğün (şart değil) (10.00)
Bir avuç içi kadar ceviz içi (Mümkünse yeni kırılmış)
Taze limon eklenmiş bol su ya da şekersiz bitki çayı
Öğle yemeği (12.00-13.00)
Bir tabak kuru fasulye, bonfile veya biftek (bir avuç içi kadar) (Yanında pilav ve patates yenmeyecek)
Bir adet kuru soğan
Çoban salatası (Tüm salatalara doğal sirke, limon, az miktarda kristal kaya tuzu ve sızma zeytinyağı ilave edilebilir)
Bol su
Ara öğün (şart değil) (15.00)
Bir avuç tuzsuz yerfıstığı (Kavrulmuş ve mümkünse yeni kırılmış)
Şekersiz çay
Akşam yemeği (18.00-19.00)
Balık ızgara
Taze yeşil soğan, bol roka ve domates
Közlenmiş taze kırmızıbiber
ÖNEMLİ NOT: Her gün akşam saat 19.00-20.00den sonra meyve dahil hiçbir şey yenilmemeli; bol su, ayran sut ıcılebılır.
Doyuncaya kadar yenecek! Günde sekiz yumurta yiyebilirsiniz. Yumurtanın glisemik indeksi sıfırdır. Vücudun sağlıklı proteine ihtiyacı var. Her gün sağlıklı yağ, omega 3 yenmeli. Yumurtanın sarısında ortalama 250-300 miligram doğal omega 3 vardır