Düşünce ve duygularımız, içinde yaşadığımız gerçeğin zihnimizde yansıyan tasarımıdır. Misal; sevinç, hüzün, öfke ve masumiyet adına şahsına münhasır olarak sunduğumuz her şey. Nesnel gerçekten alarak nesnel gerçeğe verdiklerimiz, hormon adını verdiğimiz moleküllerin yine nesnel olan işlevleri sayesindedir. En sık kadınlarımızda görülen ve Tiroid hormonlarını depresyona uğratarak, ruhsal depresyon ile birlikte pek çok olumsuzluklara neden olan Haşimato Hastalığında yaşadıklarımız da aynen öyle.
Haşimato Hastalığı, tiroid bezinin müzminleşmiş bir iltihabıdır.
Hakaru Haşimato adlı bir Japon doktoru tarafından tanımlandığı için onun adıyla anılmaktadır.
Tiroid bezinin iltihaplanmasına genel olarak Tiroidit adını vermekteyiz. Bunun pek çok nedenleri olabilir: Bakteri, virüs, ışın tedavisi, iyot eksikliği ve henüz bilemediklerimiz… Haşimato Hastalığı, bilinmeyen medenlerle ortaya çıkmaktadır.Tiroidit, yeni doğandan yaşlılığa kadar hayatımızın her döneminde görülebilir.
Haşimato hastalığı da bunlardan biri olup, “nedeni bilinmeyenler” arasında telaffuz edilir ve burada sözü edilen iltihap, irin ya da cerahat değildir. Hastalık, öldürücü değildir ama tanı konup tedavi edilmezse kelimenin tam anlamıyla süründürebilir. Haşimato, kadınlarda erkeklerden daha sık görülmektedir. Bu hastalığı 1 erkeğe karşın 10 kadında teşhis etmekteyiz. 30 ile 60 yaşlar arası, hastalığın en sık görüldüğü dönemlerdir.
İyot eksikliği, Haşimato Hastalığının en başta gelen hazırlayıcılarından biridir. Tiroid hormonlarının ham maddesi iyot dur. İyot olmadan ne tiroid bezimiz doğru çalışır ne de hormon sentezleyip kana salabilir. İyot, başta tuz olmak üzere gıdalarla alınması gereken bir elementtir.
Şişmanlık
Haşimato Hastalığı; halsizlik, yorgunluk, kabızlık, uykuya eğilim gibi yakınmalara yol açar. Adet düzensizliği, cinsel performans azalması hatta kısırlığa neden olabilir. Hastalar kolay kilo veremezler. Bunun nedeni vücutta biriken su yani ödemdir. Rejime karar verdiyseniz bu işe mutlaka tiroid hormonlarınızı ölçtürerek başlayın. Gözden kaçan bir hipotiroidi ile yapılan rejimden iyi bir sonuç alamayacağınız gibi zarar da görebilirsiniz.
Bu hastalıkta kan kolesterolü yükselir. Farkına varılmaz ise boş yere kolesterol düşürücü ilaçlar kullanılır. Neticede gerçekten bir kalp-damar hastalığı yerleşebilir.
Depresyon
Haşimato Hastalığı ile birlikte olan hipotiroidi, ruhsal durumu olumsuz etkiler. En sık depresyona neden olur. Bıkkınlık, karamsarlık, içe kapanma davranışları ortaya çıkar. Panik ataklara yol açabilir.
Nodül
Uzun süren iyot açlığı ya da yetersizliği, tiroid bezinde dejenerasyona yol açar. Yani bez, eğri büğrü ve yumru şekiller alır. Bu yumrulara nodül adını veriyoruz. Nodüllerin tek ya da çok oluşu büyük önem taşır. Hele çocukluk ya da ergenlik çağında tek nodül var ise kesinlikle hafife alınmaz. Son derece ciddi takip ve tedavi gerekir.
Haşimato hastalığında yalancı nodüller ortaya çıkabilir. Tedavi edildiği sürece bu nodüller küçülür ve kaybolur. Ancak 1 cm den fazla büyümüş ve soğuk karakterde nodüller risk taşır. Böyle durumlarda ince iğne ile biyopsi yapılarak muhtemel bir kanser riskine karşı tetkik edilir. Bu tür risk taşıyan nodüller, tüm tiroid bezinin çıkarılması esasıyla ameliyat edilirler.
Tiroid nodüllerinin takibi ultrasonografi ile yapılır. Nodüllerin soğuk, ılık ya da sıcak karakterleri; işlevleri olarak tanımlanır. Bu işlevler, tiroid sintigrafisi dediğimiz yöntemle ortaya konur. Soğuk nodüller kist karakteri taşıyor ise pek büyük tehlike arz etmezler. Ancak, kist görünümü vermeyen tek, dolgun görünümlü soğuk nodüller az da olsa kanserleşme riski taşıdıklarından ameliyatları gerekir.
Zeka donar
Nodüller kadar tiroid hormon düzeylerinin düşüklüğü de çocukluk çağında eş derecede önemlidir. Bu nedenle hormonların ölçümü ve takibi son derece önem taşır. Çünkü bu hormonların eksikliği bedensel gelişmeyi ve entellektüel performansı doğrudan etkiler. Bu etki okul başarısına ve ruhsal davranışlara yansır. Kıssadan hisse: Çocuğunuzun beden gelişimi ya da entellektüel performansı konusunda kaygılıysanız bu yazdıklarımı doktorunuzla paylaşın.
Haşimato Hastalığında, asıl görevleri vücudumuzu savunmak olan antikorlar, bilinmeyen bir nedenle tiroid bezine saldırırlar. Bu durumda tiroid bezi en temel gereksinimimiz olan hormonları üretemez. Bu hormonların eksikliğinden doğan belirtiler, hastalık olarak ortaya çıkar.
Tiroiditler arasında özellikle Haşimato teşhisinde otoantikorların ölçülmesi büyük önem taşır. Haşimatoya özgün otoantikorlar, Anti TPO ve Anti TG dir. Bu antikorların biri ya da her ikisinin yüksekliği hastalığın tanısını kesinleştirir. Ayrıca “Zehirli Guatr” denilen hastalıkta da otoantikorlar yükselir.
Hastalığın başlangıcında bezin içindeki tüm hormonlar kana salındığı için hormon fazlalığına ait bulgular vardır. Bu demektir ki başlangıçta terleme, çarpıntı ve zayıflama ile karakterize hipertiroidi bulguları hakim iken yerleştiği dönemde ise tam tersi halsizlik, kabızlık ve kilo alma gibi hipotiroidi bulguları hakimdir. Hastalığın başlangıcında hemen hipertiroidi tedavisi uygulamak, hormon eksikliğine ait tablonun yani hipotiroidi’nin yerleşmesini hızlandırır. Bu nedenle takip ve tedavide ılımlı ve esnek olmayı öneriyoruz.
Tiroid bezinin sentez ettiği hormonun ismi Tiroksin’dir. Tiroksin, kanımızda T4 ve T3 adını verdiğimiz formlarda bulunur. Bu hormonların kanımızdaki seviyesini ise beynimizden salgılanan ve TSH adı verilen bir hormon düzenler. Serbest T3, T4 ve TSH düzeylerini ölçerek hormonların düzeyi hakkında bilgi sahibi oluruz.
Ne yapmalıyız?
*Stresten uzak durun
*Dengeli beslenin
*İyotlu tuz kullanın
Kanser riskli nodüller
*Soğuk nodül
*Çocuk ve ergende nodül
*Kireçlenmiş nodül
KAYNAK : DR. TUNCAY FİLİZ