İnsanlığı zirvelere taşımış terbiye yöntemi
ANADOLU PEDAGOJİSİ
Osmanlı Devletinin bir kum torbasının boşaldığı gibi bütün değerlerinin santim santim tarumar olduğu günlerde, yerlere saçılan altın tozlarından biri de göz kamaştırıcı bir tarihi geçmişi bulunan pedagoji bilimi idi.
Osmanlının yıkılışı ile birlikte yüzyıllardır büyük bir özenle oluşturulan, en hasas ellerde damıtılarak berraklaştırılan muhteşem insan yetiştirme sanatı da göz göre göre yok olup gidiyordu, bir daha geri dönmemek üzere
Ve bir zamanların Alparslanları, Fatihleri, Yavuzları, Yunusları yetiştiren Taptuk Emreler bir hikâye kahramanı gibi çizgi hikâyeciklere dönüşmekte geç kalmamıştı.
Hâlbuki Anadolu toprakları göz kamaştırıcı güzellikte insanlar yetiştiren bir merkezdi bu merkez daireye kim girerse girsin, hangi dinden olursa olsun, hangi etnik köken olduğu da fark etmez, insan olmanın zirvesinde kimliğe bürünüyordu Anadolu toprakları üzerindeki pedagojik yaklaşım öyle bir iksir sunuyordu ki üzerinde yaşayan kişilere, en kaba saba insan bile o iksiri içtiğinde, İstanbul Beyefendisi, İstanbul Hanımefendisi kimliği ile anılmaya başlıyordu
Binlerce metrekarelik bu coğrafyada, hiçbir çocuk annesini dövmüyor, hiçbir öğrenci hocasını öldürmüyor, hiçbir abla erkek kardeşini öldürdükten sonra sandığa saklamıyor ve hiçbir erkek en yakınındaki kızı testere ile kesmiyordu
Anadolu toprakları üzerinde doğal bir yaşam vardı anne babalar çocukları ile öylesine doğal iletişim içinde yaşıyorlardı ki, ne kimse anne baba olduğu için kendinde azamet ve güç var diye düşünüyor, ne de çocuklar böylesi saygın bir ortamda anormal davranışlar sergiliyorlardı anne babalar, çocuklarına evlerindeki aziz bir misafir gibi davranıyor, çok defa çocuklarının başında dua ederken, Acaba, tarihin o büyük ismi bizim evde mi misafir diyerek çocuklarına saygıda kusur etmiyorlardı
Çocuk yetiştirmek Anadoluda bu günkü gibi tek annelerin üzerine atılmamıştı. Çocuğun yetişmesinden herkes sorumlu idi, ama bu sorumluluk çocukların yanlış yaptıklarında kulakları yukarı doğru çekilerek ve zavallılaştırılarak değil, çocuklara hedefler vererek onları geleceğe hazırlamaklar şeklinde oluyordu. Çocuk bazen bir komşunun yanında, bazen bir yolcunun yanında, bazen bir mürebbinin yanında hayal dünyasının büyüklüğüne göre dolup dolup taşıyordu Herkes herkesin çocuğunun yetişmesinde rol oynuyordu. Ondandır ki, Osmanlının kurucusu Osman Gaziye bir cihan devleti kurması konusunda fikir hocalığı yapan kişi ne annesidir, ne de babasıdır Osman Gaziyi gece yatamaz hale getiren kişi Şeyh Edebalıdır Çünkü çocuk terbiyesi öyle tek başına annelerin sorumluluğuna bırakılmayacak kadar ciddi bir sorumluluktur ne geleceğin o dev ismini tek başına yetiştirecek güç ve kudrettedir ne de çocuk bir kişiden dolabilecek kadar basit bir varlıklardır
Sadece Osmanlı değil. Osmanlıdan önceki dönemlere de bakıldığında bu milletin ortak karakterinin İnsan yetiştirmek olduğunu görmekteyiz İşte insan yetiştirmekte uzmanlaşmış olan bir milletin elindeki bütün usul ve yöntemleri terk ederek, çocuk yetiştirme konusunda her şeye yeniden başlaması, oldukça acınacak bir haldir.
Psikoloji Reform, Pedagoji Form için vardır
Psikolojinin kelime anlamı, ruh bilimi dir. İnsan ruhuna mercek tutar ve onun ruh dünyasında neler yaşıyor, yaşadığı olaylar davranışlarına nasıl aksediyor onun üzerinde araştırmalar yapar.
İnsanda bozulmuş olan ruh dünyasını yeniden inşa etmeye çalışır.
Pedagoji ise çocuk bilimi demektir. Ve henüz bozulmamış, tertemiz bir vaziyette anne babanın elinde bulunan çocukların dünyasını yakından inceleyerek anne babaya, eğiticiye çocukların ruhunu bozmadan nasıl yetiştirilmesi gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunur.
Bu açıdan bakıldığında, psikoloji yıkılmış ruhların, duyguların yeniden düzene sokulması ile uğraşırken, pedagoji ise insanın daha çocukluk yıllarında ruhunu bozulmaması için tedbirler alır. Yani psikoloji yeniden inşa olan reform ile uğraşırken, pedagoji sıfırdan inşa etmek olan form ile uğraşır.
Bir şeyin bozulmuş halini yeniden eski haline getirmek, o şeyi sıfırdan yapmaktan zordur. Yıkılmak üzere olan bir binayı tamir ve tadilatla ayakta tutmak oldukça zordur ama o binayı ta başlangıçta yıkılmayacak vaziyette planlamak ve inşa etmek daha kolaydır.
İşte bu sebepledir ki, Anadolu topraklarında pedagoji oldukça yayın olduğu halde, psikoloji bilimi çok kabul görmemiştir. Özellikle Osmanlı mürebbi (pedagog) ve mürebbiye (bayan pedagog) lar ile her aileye çocuklarını yetiştirmede destek olduğu halde, her aileye bir psikolog gereklidir diye düşünmemiştir.
Anadolu pedagojisinde insanın bozulmuş olan ruh dünyasının tamiri için daha çok tasavvuf ehli gönül dostları rol oynamışlardır. Zira Anadolu Pedagojisinde bir kişiye tavsiyede bulunacak olan kişinin tavsiye ettiği konuyu kendisinin dört dörtlük yaşıyor olması şartı vardır. Hal böyle olunca, bir psikolog otomatik olarak gönül dostu hüviyetini kazanmış olması gerekir.
Batı çocuğu buldu, doğu çocuğu yok etti
Göz kamaştırıcı bir hassasiyet ile çocuk yetiştiren Anadolu insanını gören Batılı bilim adamları, çocuğa bakış açısını değiştirdi. Bir zamanlar içinde günah ve şeytan ile dünyaya geldiği konusunda şüphe duyulmayan ve onun için daha doğduğu günden itibaren vaftiz edilerek günahlarından arındırılan çocuk, bir süre sonra Avrupa Çocuk Hakları Sözleşmesi ile insan olmanın hak ettiği değere yükseliyordu. Bu yükseliş öyle bir yükselişti ki, ondokuzuncu yüzyılda hiçbir bilim dalı pedagoji gibi hızlı bir yükseliş yaşamamıştı. Pedagoji daha 19 uncu yüzyılın başında Psikoloji bilimi içinde yer alırken, bu tarihten sonra ayrı bir bilim dalı haline gelmiş, bu da yetmez gibi hızlı bir şekilde alt branşlar oluşmaya başlamıştı.
Örneğin, çocukların medyadan etkileşiminin nasıl olduğunu incelemek üzere medya pedagojisi, farklı kültürden çocukların birbiri ile etkileşimini gözlemlemek üzere transkültürel pedagoji, davranış bozukluğu olan çocukların davranışlarla ilgilenmek üzere ortopedagoji, çocukların nasıl öğreneceğini mercek altına almak üzere eğitim pedagojisi gibi onlarca alt branşlar oluşmuş ve oluşan bu branşlar her biri kendi sahasında yeni bir bilim dalı olabilecek kadar büyümüştür sadece bir yüz yıl kadar geçen sürede.
Avrupa, Anadolu insanının bin yıldır uyguladığı usulleri keşfetmenin ve bunlara birer bilimsel nitelik kazandırmanın keyfini yaşarken, yıkılan Osmanlının altında kalan Anadolu insanı da, sanki bir okus pokus ile Avrupanın Ortaçağ döneminde çocuk terbiyesindeki bilinçsizliğine adım adım düşmeye başladı.
Bir zamanlar, evlerinde aziz birer misafir olarak kabul ettikleri, onlara cihan devleti kurmaları için ufuk verdikleri çocuklar, maalesef artık evlerde tekme ve tokatlarla dövülür, yakalarından tutulup duvarlara atılır, henüz aklı ermez denilerek küçük düşürülür hale getirildi.
Böylesi bir yok oluş süreci sadece halk arasında değil, aynı zamanda bilim dünyasında da yerini aldı. Avrupanın binbir özen ile bulup geliştirdiği pedadgoji bilmi bir süre sonra Türkiye üniversitelerinden kaldırıldı. Bin yıllık bir birikimin kökleri böylece ortadan tamamen kaldırılmış oldu.
Halbuki bir zamanlar Anadolu topraklarında hedef olarak konulan insanlık noktasında mükemmel olma hedefi bu gün Avrupa tarafından ele alınmakta, bu konuda bilimsel çalışmalar yapılmakta, ancak bin yıllık bir süreçle ve ince ince tecrübeler ile oluşmuş olan Anadolu Pedagojisi henüz Avrupada meyvelerini vermedi.
Anadolu Pedagojisi
Madem ki bu topraklar üzerinde Yunuslar, Mevlanalar, Hacı Bektaşlar, Hacı Bayramlar, Muhammed Raşit Erollar, Bediuzzamanlar, Esat Coşanlar, Fatihler, Yavuzlar, Alparslanlar yetişmiş ve onları yetiştiren anneler ve babalar bu topraklarda yaşamış O halde bu gün yapılacak şey, gözümüzü farklı kültürden kanımıza karışan ve bizimle doku uyuşmazlığı sağlamayan çocuk terbiyesi usullerini değil, Anadolu insanının pedagojik usullerini su üzerine çıkartmaktır. BBu topraklar üzerinde yüzlerce yıldır uygulanan kişilikli insan yetiştirme tecrübelerinin bu gün de kullanılmasıdır. Günümüz uzmanlarına düşen en en önemli görev Anadolu pedagojisinin felsefesini su üzerine çıkartmaktır. Eğer böyle olunmaz ise, yabancı kelimler girdabında boğulur, evham olan bir isana obsesif deme komikliğini sergiler, Bediüzzaman Hazretleri çocukluk yıllarında minarelerin tepesinde yürüyor diye Hiper Aktif çocuk tesbiti koyar, Hacı Bayram Veli halk içine çıkmıyor çilehanesinde gözyaşı döküyor diye asosyal kişilik bozukluğu etiketi yapıştırır
Pedagoji, kültürel öğeleri dikkate almadan çocuk terbiyesinde fikir yürütemez. Çocuklarda davranışları incelerken yaşanılan toplumun özellikleri, kültürel yapısı, hatta çocuğun içinde bulunduğu aile yapısı hesap edilmeden çocuk hakkında bir kanaate varılamaz. Eğer siz Doğu Anadoluda yaşayan halkı tanımamış, onların yaşamlarını görmemiş, duymamış bilmemişseniz, koca bir çağa ışık tutacak olan Bediüzzaman Hazretlerini hiperaktif davranış bozukluğu var diye ilaçla söndürmeye kalkarsınız Yada sessiz ve derinden oturuşu ile etrafa üfül üfül sekine yayan Mevlana hazretlerinin Sosyal Fobisi var dersiniz
Maalesef günümüzde, çok yaygın bir kanaat ile zeki çocuklar hiperaktif diye uyuşturucu ilaçla tedavi edilmeye kalkılıyor, toplum içinde yüzü kızaran bir kız çocuğunun durumu haya duygusu hesaba katılmadan sosyalleşmesi için telkinlerde bulunuluyor Hasbilik duygusu gelişmiş, başkalarının derdi ile dertlenen kişilere bağımlılık teşhisi konulup, kazanılmış böylesi özellikle terapi ile yok edilmeye çalışılıyor
Halbuki konuştuğunuz kişi eğer Anadolu insanı ise, bir uzman olarak kullandığınız kelimeler Anadolu insanının anlayacağı kelimeler olmalı Teknik terimleri yarım yamalak İngilizce aksanı ile söyleyerek komik duruma düşmemeli. Ve eğer, karşınızda duran kişi bir Anadolu insanı ise, kullandığınız yok ve yöntem Anadolu Pedagojisi olmalıdır.
Anadolu Pedagojisi Nedir?
Anadolu Pedagojisi, çocuğu fıtrat üzerine yetiştirmek ister. Çocuğun fıtratını bozacak her türlü davranış ve tazyikten uzak durur. Çocuk anne babası ile birlikte iken olduğu gibidir, istendiği gibi değil. Yanlış yapmaktan korkmaz, anne baba da yanlışları deşelemekten hoşlanmaz. Yanlışlar doğruya doğru giden bir işaret taşıdır diye kabul edildiği için ne kadar yanlış yapılırsa o kadar kalıcı bir öğrenme olur diye hesap edilir.
Anadolu Pedagojisinde her bir çocuk ayrı bir çocuktur. Çocuklara eşit davranılmaz, adaletli davranılır. Çocukların farklılıkları göz önüne alınarak, ona göre muamelede bulunulur. Bir çocuk çok duygusal, diğeri çok sosyal ise, bu iki çocuk aynı şekilde sevilmez, aynı şekilde elbise alınmaz, aynı okullarda aynı gelecek beklentisi olmaz
Anadolu Pedagojisinde, ceza ile korkutmak, mükafat ile suni tetikleme yapılmaz. Peygamber Efendimizin çocuklara hiç ceza vermeden yetiştirdiği düşünülerek, çocuğa ceza vermenin onu izzetsiz kılacağı, onu yüzsüzleştireceği düşünülerek cezadan uzak durulur. Adına atasözü dense de menşei belli olmayan şiddet içerikli tüm tavsiyeler Anadolu pedagojisine ters düşer. Anadolu pedagojisi Kızını dövmeyen dizini döver diye değil Kızını döven dizini de döver diye olaylara bakar Anadolu pedagojisinde çocuk istemediği bir davranışı mükafat karşılığında yapmaya teşvik edilmez. Böylesi bir halin çocukta suni duygular gelişeceğini, çocuğun sahte benliğe bürüneceği düşünülerek mükafat hissini çocuktan bir beklentiye dönüştğrmemeye çalışır.
Anadolu pedagojisinde anne babalar potansiyel bir çocuk bağımlısı olduğu düşünülerek, anne babaların çocuklarından bağımlılık riskini bağlılık çizgisine getirmesi tavsiye edilir. anne babaların büyük yanılgısı olan, nasıl olsa çocuğum beni sevmek zorunda ben onun anne babasıyım yanılgısından kurtarmak ve anne babaya kendilerini çocuklarına sevdirmeleri gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunur.
Anadolu pedagojisinde, anne babalığın çocuğun duygularını tanımadan yapılamayacağı bilindiği için anne babalara hissedebilme kabiliyetini elinden alan her türlü farklı alanlara yoğunlaşmayı engellemeye çalışır. Anadolu pedagojisi çocuk merkezcidir. Aile çocuğun dünyasına göre şekillenir.
Anadolu pedagojisinde anne babaların asli görevlerinden biri çocuklarının biyolojik ritminin bozulmamasını sağlamaktır. Günümüz insanının en büyük sorunlarından biri olan hızlı yaşamak ve hissetmeden yaşamak alışkanlığı Anadolu pedagojisinde daha başlangıçtan itibaren anne babalar tarafından yavaş yaşayarak hissederek yaşayarak engel olunmaktadır.
Anadolu pedagojisinde, çocuğa sunulan sevgiler koşulsuzdur. Çocuk kendisinin koşulsuz olarak sevildiğini bilir ve hiçbir sevgi gösterisi karşısında minnet duygusu yaşamaz. Eğer çocuk da kendisini seveni sevecek ise, o kişinin kendisini sevdirebildiği ölçüde geri dönüşüm sevgisi gerçekleşecektir. Böylece çocuğa kendisini sevdirmek için çalışan yetişkin, kendilerinde yanlış olan davranışları otomatik olarak düzelttiği için çocuktan terbiye olma Anadolu pedagojisinin özünü oluşturur.
*adem güneş'ten alıntıdır.
ANADOLU PEDAGOJİSİ
Osmanlı Devletinin bir kum torbasının boşaldığı gibi bütün değerlerinin santim santim tarumar olduğu günlerde, yerlere saçılan altın tozlarından biri de göz kamaştırıcı bir tarihi geçmişi bulunan pedagoji bilimi idi.
Osmanlının yıkılışı ile birlikte yüzyıllardır büyük bir özenle oluşturulan, en hasas ellerde damıtılarak berraklaştırılan muhteşem insan yetiştirme sanatı da göz göre göre yok olup gidiyordu, bir daha geri dönmemek üzere
Ve bir zamanların Alparslanları, Fatihleri, Yavuzları, Yunusları yetiştiren Taptuk Emreler bir hikâye kahramanı gibi çizgi hikâyeciklere dönüşmekte geç kalmamıştı.
Hâlbuki Anadolu toprakları göz kamaştırıcı güzellikte insanlar yetiştiren bir merkezdi bu merkez daireye kim girerse girsin, hangi dinden olursa olsun, hangi etnik köken olduğu da fark etmez, insan olmanın zirvesinde kimliğe bürünüyordu Anadolu toprakları üzerindeki pedagojik yaklaşım öyle bir iksir sunuyordu ki üzerinde yaşayan kişilere, en kaba saba insan bile o iksiri içtiğinde, İstanbul Beyefendisi, İstanbul Hanımefendisi kimliği ile anılmaya başlıyordu
Binlerce metrekarelik bu coğrafyada, hiçbir çocuk annesini dövmüyor, hiçbir öğrenci hocasını öldürmüyor, hiçbir abla erkek kardeşini öldürdükten sonra sandığa saklamıyor ve hiçbir erkek en yakınındaki kızı testere ile kesmiyordu
Anadolu toprakları üzerinde doğal bir yaşam vardı anne babalar çocukları ile öylesine doğal iletişim içinde yaşıyorlardı ki, ne kimse anne baba olduğu için kendinde azamet ve güç var diye düşünüyor, ne de çocuklar böylesi saygın bir ortamda anormal davranışlar sergiliyorlardı anne babalar, çocuklarına evlerindeki aziz bir misafir gibi davranıyor, çok defa çocuklarının başında dua ederken, Acaba, tarihin o büyük ismi bizim evde mi misafir diyerek çocuklarına saygıda kusur etmiyorlardı
Çocuk yetiştirmek Anadoluda bu günkü gibi tek annelerin üzerine atılmamıştı. Çocuğun yetişmesinden herkes sorumlu idi, ama bu sorumluluk çocukların yanlış yaptıklarında kulakları yukarı doğru çekilerek ve zavallılaştırılarak değil, çocuklara hedefler vererek onları geleceğe hazırlamaklar şeklinde oluyordu. Çocuk bazen bir komşunun yanında, bazen bir yolcunun yanında, bazen bir mürebbinin yanında hayal dünyasının büyüklüğüne göre dolup dolup taşıyordu Herkes herkesin çocuğunun yetişmesinde rol oynuyordu. Ondandır ki, Osmanlının kurucusu Osman Gaziye bir cihan devleti kurması konusunda fikir hocalığı yapan kişi ne annesidir, ne de babasıdır Osman Gaziyi gece yatamaz hale getiren kişi Şeyh Edebalıdır Çünkü çocuk terbiyesi öyle tek başına annelerin sorumluluğuna bırakılmayacak kadar ciddi bir sorumluluktur ne geleceğin o dev ismini tek başına yetiştirecek güç ve kudrettedir ne de çocuk bir kişiden dolabilecek kadar basit bir varlıklardır
Sadece Osmanlı değil. Osmanlıdan önceki dönemlere de bakıldığında bu milletin ortak karakterinin İnsan yetiştirmek olduğunu görmekteyiz İşte insan yetiştirmekte uzmanlaşmış olan bir milletin elindeki bütün usul ve yöntemleri terk ederek, çocuk yetiştirme konusunda her şeye yeniden başlaması, oldukça acınacak bir haldir.
Psikoloji Reform, Pedagoji Form için vardır
Psikolojinin kelime anlamı, ruh bilimi dir. İnsan ruhuna mercek tutar ve onun ruh dünyasında neler yaşıyor, yaşadığı olaylar davranışlarına nasıl aksediyor onun üzerinde araştırmalar yapar.
İnsanda bozulmuş olan ruh dünyasını yeniden inşa etmeye çalışır.
Pedagoji ise çocuk bilimi demektir. Ve henüz bozulmamış, tertemiz bir vaziyette anne babanın elinde bulunan çocukların dünyasını yakından inceleyerek anne babaya, eğiticiye çocukların ruhunu bozmadan nasıl yetiştirilmesi gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunur.
Bu açıdan bakıldığında, psikoloji yıkılmış ruhların, duyguların yeniden düzene sokulması ile uğraşırken, pedagoji ise insanın daha çocukluk yıllarında ruhunu bozulmaması için tedbirler alır. Yani psikoloji yeniden inşa olan reform ile uğraşırken, pedagoji sıfırdan inşa etmek olan form ile uğraşır.
Bir şeyin bozulmuş halini yeniden eski haline getirmek, o şeyi sıfırdan yapmaktan zordur. Yıkılmak üzere olan bir binayı tamir ve tadilatla ayakta tutmak oldukça zordur ama o binayı ta başlangıçta yıkılmayacak vaziyette planlamak ve inşa etmek daha kolaydır.
İşte bu sebepledir ki, Anadolu topraklarında pedagoji oldukça yayın olduğu halde, psikoloji bilimi çok kabul görmemiştir. Özellikle Osmanlı mürebbi (pedagog) ve mürebbiye (bayan pedagog) lar ile her aileye çocuklarını yetiştirmede destek olduğu halde, her aileye bir psikolog gereklidir diye düşünmemiştir.
Anadolu pedagojisinde insanın bozulmuş olan ruh dünyasının tamiri için daha çok tasavvuf ehli gönül dostları rol oynamışlardır. Zira Anadolu Pedagojisinde bir kişiye tavsiyede bulunacak olan kişinin tavsiye ettiği konuyu kendisinin dört dörtlük yaşıyor olması şartı vardır. Hal böyle olunca, bir psikolog otomatik olarak gönül dostu hüviyetini kazanmış olması gerekir.
Batı çocuğu buldu, doğu çocuğu yok etti
Göz kamaştırıcı bir hassasiyet ile çocuk yetiştiren Anadolu insanını gören Batılı bilim adamları, çocuğa bakış açısını değiştirdi. Bir zamanlar içinde günah ve şeytan ile dünyaya geldiği konusunda şüphe duyulmayan ve onun için daha doğduğu günden itibaren vaftiz edilerek günahlarından arındırılan çocuk, bir süre sonra Avrupa Çocuk Hakları Sözleşmesi ile insan olmanın hak ettiği değere yükseliyordu. Bu yükseliş öyle bir yükselişti ki, ondokuzuncu yüzyılda hiçbir bilim dalı pedagoji gibi hızlı bir yükseliş yaşamamıştı. Pedagoji daha 19 uncu yüzyılın başında Psikoloji bilimi içinde yer alırken, bu tarihten sonra ayrı bir bilim dalı haline gelmiş, bu da yetmez gibi hızlı bir şekilde alt branşlar oluşmaya başlamıştı.
Örneğin, çocukların medyadan etkileşiminin nasıl olduğunu incelemek üzere medya pedagojisi, farklı kültürden çocukların birbiri ile etkileşimini gözlemlemek üzere transkültürel pedagoji, davranış bozukluğu olan çocukların davranışlarla ilgilenmek üzere ortopedagoji, çocukların nasıl öğreneceğini mercek altına almak üzere eğitim pedagojisi gibi onlarca alt branşlar oluşmuş ve oluşan bu branşlar her biri kendi sahasında yeni bir bilim dalı olabilecek kadar büyümüştür sadece bir yüz yıl kadar geçen sürede.
Avrupa, Anadolu insanının bin yıldır uyguladığı usulleri keşfetmenin ve bunlara birer bilimsel nitelik kazandırmanın keyfini yaşarken, yıkılan Osmanlının altında kalan Anadolu insanı da, sanki bir okus pokus ile Avrupanın Ortaçağ döneminde çocuk terbiyesindeki bilinçsizliğine adım adım düşmeye başladı.
Bir zamanlar, evlerinde aziz birer misafir olarak kabul ettikleri, onlara cihan devleti kurmaları için ufuk verdikleri çocuklar, maalesef artık evlerde tekme ve tokatlarla dövülür, yakalarından tutulup duvarlara atılır, henüz aklı ermez denilerek küçük düşürülür hale getirildi.
Böylesi bir yok oluş süreci sadece halk arasında değil, aynı zamanda bilim dünyasında da yerini aldı. Avrupanın binbir özen ile bulup geliştirdiği pedadgoji bilmi bir süre sonra Türkiye üniversitelerinden kaldırıldı. Bin yıllık bir birikimin kökleri böylece ortadan tamamen kaldırılmış oldu.
Halbuki bir zamanlar Anadolu topraklarında hedef olarak konulan insanlık noktasında mükemmel olma hedefi bu gün Avrupa tarafından ele alınmakta, bu konuda bilimsel çalışmalar yapılmakta, ancak bin yıllık bir süreçle ve ince ince tecrübeler ile oluşmuş olan Anadolu Pedagojisi henüz Avrupada meyvelerini vermedi.
Anadolu Pedagojisi
Madem ki bu topraklar üzerinde Yunuslar, Mevlanalar, Hacı Bektaşlar, Hacı Bayramlar, Muhammed Raşit Erollar, Bediuzzamanlar, Esat Coşanlar, Fatihler, Yavuzlar, Alparslanlar yetişmiş ve onları yetiştiren anneler ve babalar bu topraklarda yaşamış O halde bu gün yapılacak şey, gözümüzü farklı kültürden kanımıza karışan ve bizimle doku uyuşmazlığı sağlamayan çocuk terbiyesi usullerini değil, Anadolu insanının pedagojik usullerini su üzerine çıkartmaktır. BBu topraklar üzerinde yüzlerce yıldır uygulanan kişilikli insan yetiştirme tecrübelerinin bu gün de kullanılmasıdır. Günümüz uzmanlarına düşen en en önemli görev Anadolu pedagojisinin felsefesini su üzerine çıkartmaktır. Eğer böyle olunmaz ise, yabancı kelimler girdabında boğulur, evham olan bir isana obsesif deme komikliğini sergiler, Bediüzzaman Hazretleri çocukluk yıllarında minarelerin tepesinde yürüyor diye Hiper Aktif çocuk tesbiti koyar, Hacı Bayram Veli halk içine çıkmıyor çilehanesinde gözyaşı döküyor diye asosyal kişilik bozukluğu etiketi yapıştırır
Pedagoji, kültürel öğeleri dikkate almadan çocuk terbiyesinde fikir yürütemez. Çocuklarda davranışları incelerken yaşanılan toplumun özellikleri, kültürel yapısı, hatta çocuğun içinde bulunduğu aile yapısı hesap edilmeden çocuk hakkında bir kanaate varılamaz. Eğer siz Doğu Anadoluda yaşayan halkı tanımamış, onların yaşamlarını görmemiş, duymamış bilmemişseniz, koca bir çağa ışık tutacak olan Bediüzzaman Hazretlerini hiperaktif davranış bozukluğu var diye ilaçla söndürmeye kalkarsınız Yada sessiz ve derinden oturuşu ile etrafa üfül üfül sekine yayan Mevlana hazretlerinin Sosyal Fobisi var dersiniz
Maalesef günümüzde, çok yaygın bir kanaat ile zeki çocuklar hiperaktif diye uyuşturucu ilaçla tedavi edilmeye kalkılıyor, toplum içinde yüzü kızaran bir kız çocuğunun durumu haya duygusu hesaba katılmadan sosyalleşmesi için telkinlerde bulunuluyor Hasbilik duygusu gelişmiş, başkalarının derdi ile dertlenen kişilere bağımlılık teşhisi konulup, kazanılmış böylesi özellikle terapi ile yok edilmeye çalışılıyor
Halbuki konuştuğunuz kişi eğer Anadolu insanı ise, bir uzman olarak kullandığınız kelimeler Anadolu insanının anlayacağı kelimeler olmalı Teknik terimleri yarım yamalak İngilizce aksanı ile söyleyerek komik duruma düşmemeli. Ve eğer, karşınızda duran kişi bir Anadolu insanı ise, kullandığınız yok ve yöntem Anadolu Pedagojisi olmalıdır.
Anadolu Pedagojisi Nedir?
Anadolu Pedagojisi, çocuğu fıtrat üzerine yetiştirmek ister. Çocuğun fıtratını bozacak her türlü davranış ve tazyikten uzak durur. Çocuk anne babası ile birlikte iken olduğu gibidir, istendiği gibi değil. Yanlış yapmaktan korkmaz, anne baba da yanlışları deşelemekten hoşlanmaz. Yanlışlar doğruya doğru giden bir işaret taşıdır diye kabul edildiği için ne kadar yanlış yapılırsa o kadar kalıcı bir öğrenme olur diye hesap edilir.
Anadolu Pedagojisinde her bir çocuk ayrı bir çocuktur. Çocuklara eşit davranılmaz, adaletli davranılır. Çocukların farklılıkları göz önüne alınarak, ona göre muamelede bulunulur. Bir çocuk çok duygusal, diğeri çok sosyal ise, bu iki çocuk aynı şekilde sevilmez, aynı şekilde elbise alınmaz, aynı okullarda aynı gelecek beklentisi olmaz
Anadolu Pedagojisinde, ceza ile korkutmak, mükafat ile suni tetikleme yapılmaz. Peygamber Efendimizin çocuklara hiç ceza vermeden yetiştirdiği düşünülerek, çocuğa ceza vermenin onu izzetsiz kılacağı, onu yüzsüzleştireceği düşünülerek cezadan uzak durulur. Adına atasözü dense de menşei belli olmayan şiddet içerikli tüm tavsiyeler Anadolu pedagojisine ters düşer. Anadolu pedagojisi Kızını dövmeyen dizini döver diye değil Kızını döven dizini de döver diye olaylara bakar Anadolu pedagojisinde çocuk istemediği bir davranışı mükafat karşılığında yapmaya teşvik edilmez. Böylesi bir halin çocukta suni duygular gelişeceğini, çocuğun sahte benliğe bürüneceği düşünülerek mükafat hissini çocuktan bir beklentiye dönüştğrmemeye çalışır.
Anadolu pedagojisinde anne babalar potansiyel bir çocuk bağımlısı olduğu düşünülerek, anne babaların çocuklarından bağımlılık riskini bağlılık çizgisine getirmesi tavsiye edilir. anne babaların büyük yanılgısı olan, nasıl olsa çocuğum beni sevmek zorunda ben onun anne babasıyım yanılgısından kurtarmak ve anne babaya kendilerini çocuklarına sevdirmeleri gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunur.
Anadolu pedagojisinde, anne babalığın çocuğun duygularını tanımadan yapılamayacağı bilindiği için anne babalara hissedebilme kabiliyetini elinden alan her türlü farklı alanlara yoğunlaşmayı engellemeye çalışır. Anadolu pedagojisi çocuk merkezcidir. Aile çocuğun dünyasına göre şekillenir.
Anadolu pedagojisinde anne babaların asli görevlerinden biri çocuklarının biyolojik ritminin bozulmamasını sağlamaktır. Günümüz insanının en büyük sorunlarından biri olan hızlı yaşamak ve hissetmeden yaşamak alışkanlığı Anadolu pedagojisinde daha başlangıçtan itibaren anne babalar tarafından yavaş yaşayarak hissederek yaşayarak engel olunmaktadır.
Anadolu pedagojisinde, çocuğa sunulan sevgiler koşulsuzdur. Çocuk kendisinin koşulsuz olarak sevildiğini bilir ve hiçbir sevgi gösterisi karşısında minnet duygusu yaşamaz. Eğer çocuk da kendisini seveni sevecek ise, o kişinin kendisini sevdirebildiği ölçüde geri dönüşüm sevgisi gerçekleşecektir. Böylece çocuğa kendisini sevdirmek için çalışan yetişkin, kendilerinde yanlış olan davranışları otomatik olarak düzelttiği için çocuktan terbiye olma Anadolu pedagojisinin özünü oluşturur.
*adem güneş'ten alıntıdır.
