Yeni Borçlar Kanunu bu konuda şöyle diyor:
"Kiracı, bakım, satış ya da sonraki kiralama için zorunlu olduğu ölçüde, kiraya verenin ve onun belirlediği üçüncü kişinin kiralananı gezip görmesine izin vermekle yükümlüdür.
Kiraya veren, çalışmaları ve kiralananın gezilip görüleceğini uygun bir süre önce kiracıya bildirmek ve bunların yapıldığı sırada kiracının yararlarını göz önünde tutmak zorundadır."
Yazılı kira kontratınızda bu konuda düzenleme yoksa yahut mülk sahibi ile aranızda yazılı bir kira kontratı yoksa yukarıdaki hüküm uyarınca hareket edilmesi gerekmektedir. Hiç bir ev sahibinin sizin o evi kiralamaktaki menfaatinize zarar verme hakkı bulunmamaktadır.
Bu itibarla önerilerim şunlar olabilir:
1. Buradan aldığınız bilgi ışığında ev sahibinize "bana en az 1 gün önceden geleceğiniz saati haber verin ki ben de kendimi/evimi ayarlayayım, toparlayayım; yoksa ev gezdirme için müsait olamam" diyebilirsiniz.
2. Ev sahibinize "banane kardeşim benim kontratım filan tarihte bitiyor git mahkemeden bu konuda karar al." diyebilirsiniz. (Bu konudaki bir yargılama sonucunda yargılama giderleri ve vekalet ücretini ödemek zorunda kalabilirsiniz.)
Yargıtay bu konudaki bir kararında : "(ev gezdirme ziyareti) yapılırken kiracıya en uygun zaman seçilmeli, bu bağlamda kiracının çıkarları hakkaniyete uygun olarak göz önünde bulundurulmalıdır. Bu itibarla kiracıya yüklenecek bu yükümlülüğün tarafların yararları ve hakkaniyete uygun olarak saptanması zorunludur. Mahkemece değinilen bu yön gözetilerek uzman bilirkişi marifetiyle mahallinde inceleme yapılarak, kiralananın niteliği, bulunduğu mevkii, dairenin satılabilme süresine etkili sosyal, ekonomik koşullar, diğer özel ve genel faktörler ile tarafların çıkarları değerlendirilerek hakkaniyete uygun denge kurulmak suretiyle satışın yapılabileceği muhtemel, makul ve münasip bir süre ile, ayrıca bu süre içinde de hangi gün ve saatlerde kiralananın gösterilmesine izin verilmesinin uygun olacağı tesbit edilerek hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırıdır." diyor.
Demekki ev sahibinin evini satmak için tek vasıtası evi gezdirmek değil. Bir kez randevulu olarak gelip resim de çekebilir, yahut tespit de yaptırabilir. Bu tespitte ziyaret günleri ve saatlerinin belirlenmesini de talep edebilir.
Bir diğer husus; kapı çaldı evde yokum. Annem rahatsızlandı memlekete gittim. 3 ay yokum. Ev sahibi eve zorla mı girecek? Ben bir evin kirasını düzenli olarak ödüyorsam, bu eve ilişkin koruma/zarar vermeme gibi kira ilişkisinden kaynaklanan tüm mükellefiyetlerimi yerine getiriyorsam ev sahibi kapıyı açmamamı sorun etmekte haklı mı? Hayır.
Randevu alırsa, makul bir süre önceden haber verirse; kısa ve sizi rahatsız etmeyecek bir gezinti için kapınızı çalabilmelidir. Aynı şekilde "koloni gibi" kalabalıkla gelip evinizde 2-3 saat geçirip evinizi inceletmesi, bir de kendisini misafir gibi ağırlatması makul olmaz elbette.
SONUÇ: Ben "beni ev sahibi gönderdi eve bakacağım" diyen elin adamını evime kabul etmek zorunda değilim.Ev sahibi benden randevu alırsa, makul bir ziyaret için ben ve ailem için uygun gün ve saatte kendilerini kabul edebilirim. Hiç gezdirmiyorum demeye hakkım yok; fakat her istenildiğinde gezdirmemek hakkım var. Ev sahibinize hangi zamanlarda evi ziyarete açabileceğiniz konusunda öneride bulunabilirsiniz. O da bir başka öneride bulunur ve orta yolu bulmaya çalışırsınız. Burada anahtar kelime "İYİNİYET".
Sevgiler.