Gebelikte Suyun
Gebelik, gözle görülmeyen anne yumurtası ve baba sperminin döllenerek ana rahminde hızla çoğalıp şekillenerek yaklaşık 40 hafta sonra insan yavrusu olarak dünyaya gelmesine kadar geçirilen süredir. Yeni doğan bebek milyarlarca hücreden oluşmuştur. Hücreler büyük ölçüde su, bu su içinde çözünmüş besin öğelerinden oluşmuştur. Döllenme ile birlikte kadının, bir yandan bebeğin gelişmesini sağlayacak çevrenin oluşması, diğer yandan hücrelerin çoğalıp şekillenmesini karşılamak üzere su ve besin öğeleri gereksinimleri hızla artar.
Gebeliğin ilk 26. haftası sonunda bebeğin beden ağırlığının yaklaşık % 90’ı sudan oluşmuştur.
Bu durum, bebeğin gelişiminde suyun ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Doğum yaklaştıkça bebeğin su gereksinmesi oksijenin önüne geçer.
Bebek ana rahminde, mekanik şoklara karşı engel oluşturan, 37 derecelik ısı sağlayan ve enfeksiyonlardan koruyan su çözeltisi (amniotik sıvı) içinde yaşar. Bu sıvı bebeğin gelişimi için de önemlidir.
Bebeğin yaşamını sürdürdüğü su çözeltisinde yetersizlik olması akciğerlerinin gelişimini olumsuz etkiler, hareket yeteneğini azaltır ve yapısal bozukluğa neden olur. Bu durum zamanında doğan bebeklerin % 3-5’inde görülebilmektedir.
Bebeğin su gereksinmesi annenin içtiği suyla karşılanır. Anne ile amniotik sıvı arasında bir saatlik sürede yaklaşık 0,5 litre su değişimi olur.
Gebelikte Annede Oluşan Fizyolojik Değişiklikler ve Su Gebelik süresince, anne ortalama 12,5 kg. ağırlık kazanır. Bu ağırlığın yaklaşık 6-8 kg.’ı sudur. Bu suyun yaklaşık yarısı halk arasında son denilen plasenta, amniotik sıvı ve bebekte depo edilmiştir. Bebeğin yaşamı için gerekli bu su aşağıda belirtilen fizyolojik uyumlarla sağlanmaktadır.
Gebelikle birlikte damarlarda akan kanın hacmi % 10 artar. Kalbin atış hızı ve toplam beden suyunun miktarı da yükselir.
Susama eşiği düşer. Normal duruma göre gebelikte susama duygusu daha erken gelişir ve böylece gebe kadın daha çok su içme olanağı bulur.
Bu değişiklikler hormonların denetimi altındadır.
Suyun sağlıklı bir bebek dünyaya getirebilmede, önemi çok büyük
Araştırma verilerine göre annenin içtiği su, amniotik sıvıyı etkilemektedir. Amniotik sıvısı yetersiz olan kadınlara 2 saat içinde 2 litre su verildiğinde amniotik sıvıdaki yetersizliğin düzeltildiği gösterilmiştir. Amniotik sıvı yetersizliği olmayan kadınlarda da içilen suyun sıvıyı artırdığı gözlenmiştir. Deneysel çalışmalarda annenin susuz kalmasının bebeğin susuz kalmasına neden olduğu belirlenmiştir. Bu veriler, sağlıklı bebek dünyaya getirmede suyun ne denli önemli olduğunu göstermektedir.
Gebelikte Su İhtiyacını Artıran Diğer Durumlar Gebe kadın idrar yolları enfeksiyonuna ve kabızlığa yatkındır. Böbrek taşı oluşumu gibi durumlarda ilaç kullanımı sakıncalıdır. Gebelikte yeterli su alımı, bu gibi olumsuz durumların önlenmesine yardımcı olur.
Gebelikte besin öğeleri gereksinmesi de artar. Suda bulunan kalsiyum ve magnezyum bu minerallerin artan gereksinmelerinin karşılanmasına katkı sağlar. Kalsiyumun en iyi kaynağı süt ve süt ürünleridir. Bu ürünleri yeteri kadar tüketmeyen gebe kadınlarda suyla alınan kalsiyum, artan ihtiyacın karşılanmasında yardımcı olur. Yeterli kalsiyum ve magnezyum alımı bebeğin gelişmesinde rol oynadığı gibi gebelikle ilintili yüksek tansiyon ve preeklemsi riskini de azaltır. Gebelikte artan kalsiyum gereksinmesi karşılanamadığında, bebeğin kemiklerinin gelişmesi için gerekli kalsiyum annenin kemiklerinden çekilerek karşılandığı için kemik erimesi riskini artırır. Bu da ileri yaşlarda osteoporosiz olarak ortaya çıkar.
Anne ve bebeğin sağlığını korumak için gebe kadının yeterli miktarda su içmesi gerekmektedir
ABD Tıp Enstitüsü Besin ve Beslenme Komitesi gebelikte kadının kendi gereksinmesine ek olarak günlük 300 mililitre su alımını önermiştir. Normal kadın için önerilen 2,7 litre su miktarına gebelikten dolayı ek 300 mililitre eklendiğinde gebe kadın için önerilen su miktarı 3 litreye çıkmaktadır. Su ihtiyacının bir bölümü diğer içeceklerden karşılanabilir. Bunun için en iyi içecekler süt, ayran ve taze sıkılmış meyve sularıdır. Çay, kahve ve kolalı içecekler kafein içerirler. Kafein bebeğin gelişimini olumsuz etkilediğinden sınırlı tüketilmelidir. Gebe kadınlar için en iyi içecek sudur. Gebe kadın günde 2 litre civarında su tüketmelidir.