Çocuk Hastalıkları Süt çocuklarında demir desteği

Süt çocuklarında demir eksikliğini önleme için ilk 6 ayda sadece anne sütü ile beslenme, 6. aydan sonra demir desteği, ilk bir yıl inek sütünün verilmemesi gerekir. İnek sütü yerine demirden zenginleştirilmiş mamalar ve demirden zenginleştirilmiş tahıllar verilmesi, 9-12. aylar arasında demir eksikliği anemisi için tarama, düşük olanların 18. ayda kontrolü önerilmektedir. 1-3. yaşta ise inek sütü alımını sınırlama, demirden fakir besinlerin kısıtlanması, demirden zenginleştirilmiş besinler, et ve demirden zengin sebze alımı gerekir. Anne sütü hayatın ilk 6 ayında demir eksikliği anemisini önlemede yeterlidir ancak daha sonra demir desteği şarttır. Ülkemizde doğumdan sonraki ilk aylarda genel emzirme oranı %95, ortalama emzirme süresi 12 ay olmakla birlikte; 0-3 ay sadece anne sütü alma oranı %10.4, bebekler 2-3 aylık olduklarında ise ek gıda verilme oranı %55’dir. Yani üç ayın altındaki her beş bebekten birine hazır mama verilmektedir. 4-6 aylar arasında ise her üç bebekten biri mamayla beslenmektedir. 1993 yılından 1998’e 0-6 aylık çocuklarda biberonla beslenme oranında maalesef %20’lik bir artış gözlenmiştir. Ülkemizde süt çocuklarında demir eksikliği önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu nedenle Sağlık bakanlığı tarafından çocuklarda demir yetersizliği görülme oranını %10’a indirmek amaçlı "Emzirmenin Korunması, Özendirilmesi, Desteklenmesi ile Demir Yetersizliği Anemisinin Önlenmesi ve Kontrolü" ya da kısa adıyla “Demir Gibi Türkiye” projesi ile 2003-2004 yılı içersinde 81 ilde 4-12 ay arası tüm bebeklere koruyucu amaçlı demir desteği sağlanmıştır. Sağlık bakanlığına bağlı kuruluşlarda (Ana-Çocuk Sağlığı, Sağlık Ocakları vb.) uygulanan bu projede;

• 4-12 ay arası her bebeğe (4. ayda DBT aşısının 3. dozu için geldiğinde) destek amacıyla (10 mg/gün dozla = +3 değerlikli demir için 4 damla/gün, +2 değerlikli demir için 9 damla/gün ve günde bir kez, 5 ay süre ile) demir ilacı kullanılması,
• Erken doğan veya 2500 gr.ın altında ağırlıkla doğmuş bebeklere, 2. ayında daha önce başlanmamışsa (2 mg/kg/gün dozla ve günde bir kez, 5 ay süre ile) demir başlanması, 4-24 ay arası, Hb, Htc ölçümü ile anemi tespit edilen her bebeğe 3 mg/kg/gün dozla ve günde bir kez üç ay süre ile demir verilmesi,
• Koruyucu demir uygulanan bebeklerin ilaç başlandıktan sonra 9. ayda değerlendirilmesi, anemisi varsa sevk edilmesinin yoksa koruyucu demir verilmesinin devamının sağlanması,
• Anemi tedavisi verilen bebeklerin ilaç başlandıktan 1 ay sonra takip edilmesi, anemisi varsa sevk edilmesinin yoksa tedavinin devamının sağlanması,
• Hb değeri 7 gr’ dan, Htc değeri %21’den düşük tespit edilen her bebek ve çocuğun hastaneye acil sevkinin sağlanması önerilmiştir.

Sonuç: Süt çocuklarında demir eksikliğinden korunmak için zamanında doğmuşlara: 4. ayda (en geç 6. ayda) 1 mg/kg (maksimum: 15mg/gün), düşük doğum tartılı bebeklere 2. ayda 2 mg/kg/gün, < 1000 gr bebeklere 4 mg/kg/gün, 1000-1500 gr bebeklere 3 mg/kg/gün (ilk 1 yaş) demir desteği verilmesi önerilmektedir.

Prof. Dr. Zeynep Karakaş

çok teşekkürler. o kadar düşükmüymüş emzirme oranı çok üzüldüm.öncelikle şu mama reklamlarını engellemek gerek sanırım.