Kız İsteme Geleneklerimizde Ve Günümüzde Kız İsteme

Kız isteme yüzyıllardır devam eden ve insanların evlenme süreçlerindeki ilk adımlardandır. Gelenek ile beraber şekillenerek erkek ve kadının birlikte bir ömür sürmeleri için ailelerinin onayını aldığı ritüele denir.Bir diğer tanım olarak da damat adayının ailesinin gelin adayının ailesinden kızlarını oğullarına isteme merasimidir. Asırlardır devam eden bu gelenek bölgelere ve toplumlara göre değişmektedir.

Nasıl Yapılır?

Kız isteme genel olarak belli bir çizgide ilerlenen geleneğin getirdiği hareketlere bağlı gerçekleşir. Yöresel ve etnik unsurlar da içeren kız isteme gençlerin birbirini görüp beğenmesi ya da ailenin uygun gördüğü ve görücü usulü denilen sistemden sonra yapılır. Arkadaş olan ve birbirini tanıma sürecinden sonra evliliğe karar veren gençlerin ilk heyecanıdır bu.

İlk olarak damat adayının ailesi gelin adayının ailesinden uygun oldukları bir tarih için misafirliğe kabul edilmek isterler. Daha sonra aile büyükleri ile kız istemeye gidilir. Gelin adayı yaptığı köpüklü kahveleri misafire sunarken son olarak damat adayına sunduğu kahvenin içine tuz eklemeyi unutmamıştır. Yüzyıllardır süren bu gelenekte verilen mesaj: “Bu zorlu yola girmeye emin misin? Aman ha! Her şey böyle tuzlu olacak.”tır.

Sonrasında bir süre hoş sohbet edildikten sonra genellikle ailenin en büyüğü olan baba ya da dede uygun bir dil ve klişeleşmiş bir söz olan “Allah’ın emri, peygamberin kavli” ile kızı oğullarına isterler. Eskiden gelin adayına söz hakkı verilmeden anne ve babanın uygun görmesi ile evlilik kararı verilirken günümüzde en azından kızın fikri alınmaya başlanmıştır. Yaygın olarak da gençler birbirini daha önceden tanıyor ve bu kararı beraber veriyorlardır. Ailenin onayından sonra da eğer daha önce tanışılmış ve belirlenmiş bir durum var ise aynı gün söz yüzükleri de takılır.

Erkek tarafının getirdiği ince altın bir yüzük atılan bu ilk adımı simgeler ve nişanlanıncaya kadar takılır. Ayrıca yurdumuzun bazı yörelerinde iki taraf da söz bohçası hazırlarlar.

Yörelere Göre Kız İsteme

Çok geniş bir coğrafyaya ve kültürel zenginliğe sahip ülkemizde bir o kadar da kız isteme ve verme geleneği mevcuttur. Her yörenin kendine has inanışları ve evlendirme düzenleri vardır. Kimi çeşme başında tanışır ve daha istemeye bile gerek kalmadan kız kaçırır, kimi yıllarca çalışıp başlık parası biriktirerek sevdiğine kavuşmanın hayalini kurar. İşte birkaç şehrimizin gelenekleri:

Giresun: Delikanlılar evlenme çağına gelince ki 15 ile 25 yaş arasıdır, ailesine isteğini bildirir. Aile uygun bulduğu bir kızın evine gider ve buna “görücü gitme” denir. Misafirlerin yanına oturtulan gelin adayı süzülür, konuşturulur. Eğer beğenildi ise başka bir gün “kız isteme” merasimi için gidilir. "Unumuzu tuzumuzu suya koyduk, Allah’ın emri ile peygamberin kavli ile biz gelinimizi istemeye geldik.” derler. Bazı aileler evlenecek kızları olmadığını söyler. Bu kibarca ret cevabıdır. Bazıları "Hop demekle hoplanmaz ki" diye cevap verir ve kendilerini naza çekerler. Diğerleri ise “Kısmetse olur.” diyerek olumlu yaklaşırlar. Daha sonra söz kesilir ve nüfus cüzdanı erkek tarafına verilir. Bu süreçte çiftlerin görüşmesi yasaktır. Sonrasında da pazartesi günü düğün başlar. Kız evinde şerbet yapılır; erkek evinde tüfekler sıkılır, evlilik yoluna girilmiş olunur.

Iğdır: Erkek tarafı, kız evine yaşlı ve bilgin kişileri elçi olarak gönderirler. Allah’ın emri ile babasından kızını isterler. Olumlu cevap alınırsa birkaç gün içerisinde akrabalar, komşular ve yakınlarla birlikte gidilerek söz kesilir. Gelin adayının ailesine verilecek olan hediyeler ve başlık parası karara bağlanır. Daha sonra dua edilerek “belge” yani söz yüzüğü takılır. Çalgılı ve yemekli törenler yapılır. Evlilik süresine kadar damat tarafı gelinin ailesine önemli günlerde ziyarete gider. . "Görüş" adı verilen bu ziyaretlerde "Honça" tabir edilen ve en önde giden tepsi içerisinde, üzeri kapalı hediyeler sunulur.

Aydın: Aday beğenildikten sonra yakın akrabalar varsa arabulucu ile istemeye gidilir. Arabuluculara “kayalıkçı veya dünürcü” denilir. Sohbet edildikten sonra; "Allah'ın emri, peygamberin kavliyle kızınızı oğlumuza mehel gördük. Siz de mehel gördüyseniz kızınızı istiyoruz." sözüyle istenir.Kız tarafı oğlanı soruşturmak için biraz süre ister ve kararını açıklar. “Siz mehel gördüyseniz biz de mehel gördük” diyerek kız verilir. Eğer gönülsüzse hediyeleri kabul etmez ve sade kahve ikram eder. Bazı evlerde gelenlerin ayakkabılarına su döküldüğü ve süpürge sapı aşağı gelecek şekilde görebilecekleri bir yere konur. Gönüllü ise şekerli kahve sunulur ve getirilen tatlılar ikram edilir. İkinci gidişte kalabalık bir grupla gidilir. Oğlan tarafına mendil ve bohça verilir. Söz tarihine karar verilir ve alınacakların listesi belirlenir. Sonrası tatlı bir telaş.

Kız İstemeye Giderken Götürülmesi Gerekenler

İlk intibanın önemli olduğu bilindiğine göre kız istemeye giderken götürülmesi gerekenler erkek tarafı için önemli bir konudur. Öncelikle güzel bir buket çiçek, çikolata ya da tatlı, her ihtimale karşı söz yüzükleri alınması gerekenlerdir. Ayrıca bazı yörelerde hediye bohçaları da götürülür. Bunların içinde:

Gelin için: İç çamaşırı, çorap, mendil, havlu, sabahlık, gecelik takımı, terlik, ayna, tarak gibi gereçler bulunur.

Damat için: Pijama takımı, terlik, mendil, gömlek, kemer, cüzdan, çorap, kravat, tıraş seti ve havlu gibi eşyalar hazırlanır.

Modern Kız İsteme

Günümüzde artık kız isteme merasimi büyük şehirlerde sadece adetin yerini bulması mantığı ile yapılır. Yıllarca birbirini tanıyan ve evlenmeye karar veren çiftler bu törene ihtiyaç bile duymamaktadır. Farklı alternatifler ile yemekler ve aile tanışmaları düzenlenir. Bir süre gelin ve damat adaylarının anne ve babaları birbirlerini tanırlar ve sağlıklı bir karar vermeleri için çocuklarına yardımcı olurlar. Ancak geleneklerin kültürleri ve ulusları yaşattığı bilindiğine göre miraslarımıza sahip çıkmalı ve kız isteme ritüelini devam ettirmeliyiz.

belli başlı adetlerimizi seviyorum ben. uygulamaya da çalışıyorum. fakat ayrıntı kısmında adetler çok fazla göz önünde bulundurulursa iş çığrından çıkabiliyor :44:

adetlerimiz çok güzel aslında ama bazen sevdiceğim bunları çok abartılı buluyor yani bir başkasına özeniyormus gibi :44: