MERHABALAR! YENİ BİR BAŞLIKLA KARŞINIZDAYIM!
BUGÜNKÜ İLK BAŞLIĞIMIZ:
KRONİK ROMATİZMAL/OTOİMMÜN HASTALIĞI OLANLAR, ORGAN NAKİLLİLER, KANSER TEDAVİSİ GÖRENLER,KISACA İMMÜN SİSTEMİ MODÜLE EDEN İLAÇ KULLANAN İNSANLARIN COVID-19 İLE AŞILANMASI:
1. Otoimmün ve inflamatuar hastalık dahil romatizmal ve kas-iskelet sistemi hastalığı olan kişiler, bir COVID-19 aşısı OLMALIDIR
ACR Kılavuzuna göre "Tüm romatizma hastaların COVID-19 aşısı olmalıdır" !!
-Otoimmün ve inflamatuar romatizmal hastalıkları olan kişiler, genel popülasyona kıyasla “ağır COVID-19 hastalığı” ve komplikasyonları için daha yüksek risk altındadırlar. Bu nedenle aşı yaptırıp korunmak çok önemlidir.
Hastalar için en büyük endişe , aşıların kendileri için güvenli olup olmadığıdır; çünkü bu hastalıkları olan ve immün sistemi modüle eden ilaç alan kişiler aşı için yapılan klinik çalışmalara dahil edilmemiştir. Bu durun bu tip çalışmalar için normaldir; çünkü bir aşının güvenli ve etkili olup olmadığı ilk önce genel bir popülasyonda belirlenmelidir. Fakat bu nedenle bu hasta popülasyonları için elimizde aşı ile ilgili veri yoktur.
ACR kılavuzu bu nedenle şöyle demektedir: “[romatizmal ve kas-iskelet sistemi hastalarında] mRNA COVID-19 aşısının güvenliği ve etkinliği hakkında elimizde doğrudan kanıt yoktur. Ama, aşının zararlarının COVID-19 aşısının beklenen yararlarından daha fazla olmasını beklemek için bir neden de yoktur. " (Ülkemizde kullanılan Sinovac aşısı için de aynısı söylenebilir.)!!
2. COVID-19 aşısının etkinliği kullanılan immünmodüle edici ilaçlar nedeniyle biraz daha düşük olacaktır; ancak yine de sağlıklı insanlara göre daha az bile olsa ,yine de virüse karşı koruma elde edilmektedir.
Hastaların diğer aşı türlerine (grip veya zona aşısı gibi) nasıl tepki verdiği hakkında bildiklerimize dayanarak, bağışıklık sistemini etkileyen ilaçları kullanan kişilerde COVID-19 aşılarının sağlıklı insanlarda olduğu kadar işe yaramayacağını düşünmek makuldür.
Ancak bu, COVID-19 aşısının bir işe yaramadığı anlamına gelmez- bu ilaçları almayan insanlara göre
daha az işe yarayacağı anlamına gelir. Biraz daha az etkili olsa da sizi hastaneye yatacak kadar ağır bir COVID enfeksiyonu geçirmekten (veya daha kötüsünden) korumaya yardımcı olur.
3. Peki hangi ilaçları kullanan hastaların aşılama öncesi-sonrasında ilaçlarını bırakmasına gerek yoktur? :
Hidroksiklorokin (Plaquenil)
IVIG
Düşük doz glukokortikoidler (örn: prednizon, günlük doz <20 mg)
Sülfasalazin (Salazopyrin)
Leflunomide (Arava, Reumil)
Mikofenolat (CellCept)
Azatioprin (Imuran)
Siklofosfamid (Cytoxan, endoxan) (oral)
TNF biyolojikleri (ör: Cimzia, Enbrel, Humira, Remicade, Simponi, Amgevita)
IL-6 biyolojikleri (ör: Actemra)
IL-1 biyolojikleri (ör: Kineret, Ilaris)
IL-17 biyolojikleri (ör: Cosentyx, Taltz)
IL-23 biyolojik (ör: Skyrizi, Tremfya)
IL-12/23 biyolojik (örn: Stelara)
Belimumab (Benlysta)
Oral kalsinörin inhibitörleri (ör: siklosporin veya takrolimus)
YANİ YUKARIDA SAYDIĞIM İLAÇLARI KULLANIYORSANIZ,İLAÇLARINIZA DEVAM EDEREK AŞINIZI OLABİLİRSİNİZ! :)
Yüksek doz steroidler (günlük dozlar ≥ 20 mg) hakkında farklı görüşler vardır. Bazı doktorlar, ilaç zamanlamasında herhangi bir değişikliğe gerek olmadığı konusunda hemfikirken, diğerleri hastaların COVID-19 aşısı olmadan önce steroidleri daha düşük bir günlük doza (<20 mg) düşürmelerini önerebilir. Bu, aşının sizi mümkün olduğunca korumasını sağlamak içindir.
4.Peki hangi ilaçları kullanan hastaların aşılama öncesi-sonrasında ilaçlarının revize edilip-doktor tarafından düzenlenmesi gerekmektedir? :
Kılavuz, aşı almadan önce veya sonra dozları geçici olarak atlama konusunda çalışma grubunda orta düzeyde bir fikir birliği ile şu tavsiyelerde bulunmaktadır.
Bu tavsiyeler bu tip tedbirlerin vücudun bağışıklık tepkisini artırmada yardımcı olabileceği konusundaki bazı kanıtlara dayanmaktadır. Fakat, bunlar mutlak uyulması gereken tavsiyeler değildir. Doktorunuz, kişisel durumunuza bağlı olarak, özellikle de COVID-19 aşınızın zamanlaması ve planlanmasında zorluklar olduğunda, farklı bir öneride bulunabilir.
Metotreksat: Her aşı dozundan sonra 1 hafta süreyle dozu atlayın
Geçmiş araştırmalar , grip aşısını olduktan sonra geçici olarak metotreksat almayı bırakan romatoid artrit hastalarının, hastalık alevlenmelerinde büyük bir artış olmaksızın daha iyi bir yanıt verdiğini göstermiştir (bazı hastalar daha fazla alevlenme yaşamış olsa da).
JAK inhibitörleri (örn: Xeljanz, Olumiant, Rinvoq): Her aşı dozundan sonra 1 hafta atlayın
Kılavuz, hastaların her COVID-19 aşı dozundan sonra bir hafta boyunca günlük alınan JAK inhibtörlerini bırakmalarını önermektedir.
JAK inhibitörleri, bağışıklık sistemimizin virüslere nasıl tepki vereceğine dair önemli rol oynayan ve interferon adı verilen bağışıklık sistemi proteinlerinin aktivitesini azaltır. İnterferon, bağışıklık sistemi ordusunun kaptanı gibi tüm birliklere sinyal gönderir ve onlara ne zaman ve nerede konuşlanacaklarını söyler. İnterferon azaldığında bağışıklık sistemimizin tepkisi kaosa sürüklenebilir. COVID-19 aşısını aldıktan sonra JAK inhibtörlerine ara verirseniz, vücudunuzun koronavirüs gibi viral enfeksiyonları tanıyıp bunlarla savaşma şeklini zayıflatmazsınız.!!
Abatacept (Orencia), enjekte edilebilir form: Yalnızca ilk aşı dozundan bir hafta önce ve sonra atlayın. Bu ilacın enjekte edilebilir şekli haftalık olarak alınır. Bu sadece ilk aşı dozu için geçerlidir.
Abatacept, bağışıklık sisteminin eşleştiricisi olarak tanımladığı T hücrelerinin işlevini etkiler - tüm farklı bileşenlerin iletişim kurmasını ve birlikte çalışmasını sağlar. Koronavirüs yepyeni (veya yeni) olduğundan ve bağışıklık sistemlerimizin çoğu daha önce virüsle hiç karşılaşmadığından, aşının hemen öncesinde veya sonrasında T hücrelerinin çalışmasını etkilememek önemli olabilir.
Rituximab (Rituxan): COVID-19 aşısını sonraki infüzyondan yaklaşık 4 hafta önce yaptırın, sonraki infüzyonu ikinci aşı dozundan 2-4 hafta sonraya erteleyin – mümkünse.
Romatoid artrit, lupus ve vasküliti tedavi etmek için kullanılan bu biyolojik ajan, tipik olarak altı ayda bir uygulanan bir infüzyondur. Kanınızda ve dokularınızda dolaşan B hücrelerini imha eder ve bu da iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Öte yandan, aşılara etkili bir bağışıklık sistemi tepkisi oluşturmak için bu B hücrelerine ihtiyaç vardır. COVID-19 aşısını bir sonraki rituximab dozunuza yaklaştırmak- B hücre düzeyleriniz daha yüksek olduğunda- vücudunuzun aşıya daha iyi yanıt vermesini sağlar.
Bu tür bir program, hastalık aktivitesi uzun bir süre ilaca ara vermeye uygun hastalara önerilir, bu nedenle tüm hastalar için tavsiye edilmeyebilir.
Siklofosfamid infüzyonu: İnfüzyon zamanı geldiğinde COVID-19 aşısı yapılır, bir hafta sonra siklofosfamid infüzyonu verilir
BU YAZDIKLARIMIN HİÇBİRİ TIBBİ TAVSİYE DEĞİLDİR,YALNIZCA BİLGİLENDİRME AMAÇLIDIR, MUTLAKA DOKTORUNUZA DANIŞINIZ!!
*** ekleme : aşı etkinliğinin azalacağı grupta : kanser için kemoterapinin aktif kullanımı, hematolojik maligniteler, hematopoietik kök hücre veya solid organ nakli, CD4 hücre sayısı <200 hücre/mikroL olan tedavi edilmemiş HIV enfeksiyonu, kombine primer immün yetmezlik bozukluğu ve immünosupresif ilaçların kullanımı yer alır.