DıKKAT EKSıKLıĞı VE HıPERAKTıVıTE GÜÇLÜĞÜ (2)
Geçen yazımızda, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Güçlüğü olan çocukların özelliklerinden bahsetmiştik ve, erken ve doğru tanı konduğunda, tedavisinin son derece hızlı ve kolay yapılabilen bir güçlük olduğunu söylemiştik.
Bu yazımızda sizlere, anne ve babaların, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Güçlüğü olan çocukların olumsuz davranışlarını düzeltmede kullanabilecekleri yöntemleri bildirerek yardımcı olmaya çalışacağız.
Anne ve babaların, çocuklarının olumsuz davranışlarını düzeltmede kullanabilecekleri adımları şöyle sıralayabiliriz.
? Bu çocukların anne babaları da aynen diğer çocukların anne babalarının sahip olması gereken temel anne baba becerilerine sahip olmalıdırlar.
? Bu çocukların anne babaları, ?Özel Zaman? uygulamasını öğrenmeli ve uygulamalıdırlar. Özel zaman demek; anne, baba ve çocuğun birlikte bir etkinlik yaptıkları düzenli bir süredir. Anne-babadan birinin özellikle çocukla daha az zaman geçirenin, 20-30 dakikalık bir süre boyunca onun hoşuna giden bir etkinliği, bir oyunu birlikte yapmaları demektir. Burada dikkat edilmesi gereken, oyunun seçimi ve yönetiminin çocuğa bırakılmasıdır. Özel zaman uygulaması, başlangıçta haftada 4-5 gün, daha sonraları haftada 1-2 gün uygulanmalıdır. Çocukla, özel zaman uygulaması demek, birlikte televizyon seyretmek ya da bilgisayarda oyun oynamak anlamında ele alınmamalıdır. Bu süreçte, çocuk kesinlikle eleştirilmemeli ve yönetilmemeli, oyundan alınan zevk paylaşılmalıdır. Özel zaman uygulamasının çocuğa kattığı en önemli şey, davranışları yüzünden azalan benlik saygısını, güvenini ona yeniden kazandırmaktır.
? Çocuğa bir şey söylemek istediğinizde, mutlaka yanına gidip, göz teması kurarak, söylemek istediğinizi söyleyin. Söylemek istediğinizi açık ve net biçimde düzenlemeniz çok önemlidir. Ses tonunuz, ne emreder gibi ne de yalvarır gibi olmalıdır. Çocuğunuz, bir şey ile meşgulken ondan bir şey yapmasını beklemeniz doğru olmaz.
? Çocuğunuzun, daha çok olumlu davranışlarına ilgi gösterin. Çocuğunuz, olumlu bir davranış yaptığında, bu davranışı övün. Yapmaya devam ettiğinde yine övün. Anne babasından övgü aldıkça, kendine daha fazla güven duyacaktır.
? Bu çocukların aileleri, çocukları ile uğraşmaktan hiç nefes alamadıklarından yakınmaktadırlar. Eğer, çocuk olumlu davranışlarına anne babasından olumlu bir ilgi alırsa ki bu ilgi onun için çok hoş bir durum olduğundan, bu ilgiyi devam ettirebilmek için olumlu davranışlarını sürdürecektir. Bir zamana ihtiyaç duyduğunuzda, çocuğunuza bunu ve ne yapmasını istediğinizi açık ve net bir biçimde belirtin. Burada dikkat etmeniz gereken, çocuğunuzun yapmasını istediğiniz şeyin onun da yapmayı istediği, yapmaktan hoşlandığı bir şey olmasıdır. Örneğin, ?arkadaşım kahve içmeye gelecek, sen de odanda bilgisayar oynayabilirsin? gibi. Bu uğraşı verirken, arada yanına uğrayıp onu onaylayın, güzel sözler söyleyin. Başlangıçta, daha sık aralıklarla, giderek aralıkları uzatarak yanına gidin.
? Çocuğun bazı davranışları için bazen övme yeterli olmayabilir. Daha büyük bir motivasyona ihtiyaç duyabilir. O zaman da marka ya da puan sistemini kullanabilirsiniz. Gelişmesini istediğiniz olumlu davranışları için onu marka ya da puan ile ödüllendirebilirsiniz. Yedi yaşından küçüklere marka, büyüklere ise puan sistemi kullanılabilir. Çocuğunuzla beraber, yapılacak olumlu davranışlar, bu davranışlara verilecek puanlar ile alacağı ödülleri ve puanlarını belirleyin. Böyle bir işbirliği içinde yer aldığı için çocuğun uyumu daha kolay olacaktır. Burada önemli nokta, çocuğun yapması istenen davranışı yaptıktan hemen sonra puanın ya da markanın verilmesidir. Topladığı puanlarla hangi ödülleri alacağı çocuğun tercihine bırakılmalıdır.
Her güçlükte olduğu gibi, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Güçlüğünde de anne-baba yaklaşımları çok önemlidir. Değişikliği yaratan anne babalardır.
Hep Sevgiyle Kalın
Psikolog ılknur Kurt
--alıntıdır--
