Cinsel birleşme esnasında vajinal kaslarda istemsiz gerçekleşen kasılma şeklinde tanımlanan vajinismusun nedenlerini organik ve psikolojik olarak iki türlü nedene bağlayabiliriz. Vajinismus hastalığının ortaya çıkma oranına baktığımızda % 90lık kısmında psikolojik nedenler yer alırken, % 10unda organik (yani fiziksel / psikolojik olmayan) nedenler bulunmaktadır.
Vajinismus nedeninin saptanması için tedaviye başlamadan önce hastaların jinekolojik muayeneden geçmeleri şarttır. Dolayısıyla, vajinismus sorunun veya ağrılı cinsel ilişki nedeninin psikolojik ya da fiziksel kökenli olup olmadığı tanımlanabilecektir. Jinekolojik değerlendirme sırasında vajinanın ve kızlık zarının yapısı da gözden geçirilir. Böylelikle cinsel ilişkiye girememe nedeni tam olarak teşhis edilecek ve kişiye özel en uygun tedavi yöntemi seçilebilecektir. Doğru teşhis, başarı için en önemli anahtardır.
Vajinismusun Psikolojik Nedenleri
Vajinismusun psikolojik kaynaklı sebepleri başında cinsel ilişki sırasında ağrı olacağı korkusu, cinsel ilişkinin tiksindirici olması, vajinanın çok dar olduğu gibi inanışlar yer alır.
Halk arasında yer alan cinsellikle ilgili abartılı değerlendirmeler, cinsellikle ilgili yanlış bilgiler veya bilgi eksiklikleri, kadınların kendi cinsel organlarını tanımamaları, bekâret ve kızlık zarına hakkındaki yanlış inanışlar, cinsel deneyimin aşamalı gelişmeyip doğrudan cinsel birleşme ile başlaması gibi nedenler bu hastalığın ortaya çıkmasında önemli bir role sahiptir. Bununla birlikte çocukluk dönemlerinde ailelerin kız çocuklarına söylediği birtakım uyarılar, baskı altında yetiştirilmeleri de vajinismusu tetikler.
Örneğin, kızlık zarı ile ilgili:
Bacaklarını ört kızım, eteğini kapat, ayıp
Sakın buranı bir yere çarpma, dikkat et (oyun oynarken veya bisiklete binerken)
Erkeklerden uzak dur, yanlarına oturma, onlar sana zarar verirler
Yüksekten atlama, kızlık zarına zarar verirsin
Tuvalet temizliğinde sakın parmağını içeriye kaçırma gibi.
Çoçukluk döneminde verilen ve hafızalara kazınan bu tür veya benzeri pek çok abartılı mesajlar genç kızlık dönemi ve ileri yaşlarda kadınlarda cinsel sorunlara yol açan faktörlerdendir.
Kadın cinsel işlev bozuklukları içinde en fazla yeri tutan vajinismus, yapılan bazı bilimsel çalışmalara göre ülkemizde % 45lere kadar ulaşan bir görülme sıklığına sahiptir. Kültürümüzde ortaya atılan birtakım cinsel mitler de (cinsellikle ilgili hurafeler, yalan-yanlış inanışlar) vajinismus hastalığını tetikleyen psikolojik nedenler arasında yer alır.
Cinsel ilişki ile ilgili:
İlişkide çok kanama olacağı, kanamadan dolayı dikiş atılanlar olduğu,
İlk ilişkide aşırı ağrı ve acı olacağı,
İlişki ile birlikte vajinada yırtılma ve parçalanma olacağı,
Penis captivus miti (penisin vajinada kilitli kalması) durumu ile rezil olunacağı gibi hurafeler, şehir efsaneleri de oldukça sık olarak konuşulmaktadır.
Bilinenin aksine ilk cinsel ilişkide dahi kadının kendisini gevşetmesi ile ağrı, acı, hatta kanama dahi ortaya çıkmamaktadır. Bu tür şehir efsaneleri küçüklük çağlarından itibaren genç zihinlere işlenmekte ve burada kalıcı olmaktadır.
Vajinismus, genellikle cinsel yaşamın başlangıcında, ilk cinsel birleşme denendiği andan itibaren ortaya çıkmaktadır. Yani vajinismus hastalarının pek çoğu halen bakiredirler. Bazen de farklı durumlara bağlı olarak problem sonradan da ortaya çıkabilir.
Ailenin büyükleri tarafından yetiştirilme (anneanne, dede), anne veya babanın otoriter yapıda olması, katı, kuralcı, aşırı ahlaki dini yapıda olması da vajinismus risklerini arttırmaktadır.
Yaşanılan cinsel travmalar da vajinismus sebepleri arasındadır:
Cinsel taciz, tecavüz, ensest (aile içi cinsel ilişki), cinsel suistimal
Küçüklükten fiziksel şiddet görme
Aile içi fiziksel şiddete şahit olma (anne- baba ilişkisinde)
Anne babanın cinsel ilişkisine duyarak veya görerek şahit olma
Erken yaşlarda .....grafik film izleme
Kız veya erkek arkadaşını mastürbasyon yaparken görme ve tiksinme cinsel travma sebepleridir.