Göz Kontağının Kurulması:
İsme Karşılık Verme
· Çocuğun tam karşısına oturun.
· Çocuğun ismini söyleyin.
· Aynı anda çocuğun sizinle göz kontağı kurabilmesini teşvik etmek amacıyla küçük bir ödülü çocuğun göz seviyesinde tutun.
· Çocuk sizinle 1 saniyelik göz kontağı kurduğunda ödülü hemen ona verin.
· Öğretim oturumları boyunca çocuğun ismini birkaç kez söyleyin ve ödülü geciktirin.Burada amacımız çocuğun ödül verilmeden de ismi söylendiğinde bakıp bakmayacağını kontrol etmektir.
· Çocuk anında baktığında onu ödüllendirin.
5 Saniye İçin
· Çocuğun tam karşısına oturun.
· Çocuğun ismini söyleyin.
· Aynı anda çocuğun sizinle göz kontağı kurabilmesini teşvik etmek amacıyla küçük bir ödülü onun göz seviyesinde tutun.
· Ödülü çocuğa vermek için acele etmeden, 5 saniye için onunla göz kontağını kurunca ödüllü ona verin.
Çocuğu ileri ki zamanlar da yavaş yavaş ödül almadan tepki göstermeye teşvik edin.
Oyun Oynarken
· Çocuğa oynaması için bir oyuncak verin.
· Çocuk masada oynarken onun tam karşısında oturun.
· Çocuğun ismini söyleyin.
· Çocuğun size bakmasını teşvik edin ve tepkiyi ödüllendirin.
· Birkaç denemeden sonra ödülleri ortadan kaldırın.
· Çocuğun hiçbir ödül almadan tepki göstermesini sağlayın.
Uzaktan Göz Kontağı
· Çocuktan fazla olmamak koşuluyla uzakta durun.
· Çocuğun ismini söyleyin.
· Size baktığı zaman çocuğu ödüllendirin.
· Birkaç denemeden sonra yavaş yavaş ödülleri ortadan kaldırın.
· Çocuğun hiçbir ödül almadan tepki vermesini sağlayın.
· Zamanla çocukla kendi aranızdaki mesafeyi yavaş yavaş artırın.
‘Bana Bak’ a Cevap
· Çocuğun tam karşısında oturun.
· ‘Bana bak’ ifadesini kullanın.
· Çocuğun sizinle ödülü göz seviyesinde tutarak veya kibarca çenesinden tutup ödüle doğru çevirerek göz temasını kurmasını sağlayın.
· Ödülü kendi gözlerinize yaklaştırdıkça çocuğun size bakmasını sağlayabilirsiniz.
· Çocuğun elinizde ödüle değil de sizin gözlerinize batkından emin olmalısınız.
· Tepkileri ödüllendirin. (Maurice, Catherine,1996,s.74)
Uygun Oturma
Sandalyede doğru bir şekilde oturmayı öğretmek, ilk öğretilmesi gereken becerilerdendir. Bu becerinin öğretilmesinde aşamasında aşağıdaki aşamalar izlenmelidir:
· Öncelikle çocuğun boyuna uygun bir sandalye seçilir.
· Çocuğa otur uyarısı verilir.
· Gerektiğinde fiziksel yardım kullanılarak çocuğun oturması sağlanır.Bir el ile dizlerini bükmesi sağlanırken , yetişkin diğer eli ile çocuğun omuzlarına hafifçe bastırır.
· Çocuk oturduğunda ödüllendirilir.
· Her uyarıdan sonra daha az yardım verilerek çocuğun oturması sağlanır.
· Çocuğun kendisi yardımsız oturma hareketini yapana kadar, aşamalı olarak fiziksel yardım azaltılır. Çocuk sandalyeye her oturduğunda ödüllendirilir ve zamanla çocukla sandalye arasındaki mesafe artırılır.(Darıca,Nilüfer,1992,S.50.).
· Başlangıçta çocuk sandalyenin yanına kadar getirilip ‘’otur’’ denirken, sonraki günlerde çocuk sandalyenin 1 adım uzağında iken çocuğa ‘’otur’’ denir.
· Bunu söylerken yetişkin eli ile sandalyeyi göstermeli veya sandalyeye oturma taklidi yaparak çocuğa model olmalıdır.
· Çocuk sandalyenin yanında ve 1 adım uzağında iken ‘’sandalyeye otur’’ komutuna oturarak tepki verebiliyorsa çocuk ile sandalye arasındaki mesafe giderek artırılmalıdır.
Basit Emirlere Uyma
Çocuğa ‘’gel,al,ver,tut’’ gibi basit, tek aşamalı, sözel uyarılar vermek; onun dinlenme becerisinin gelişmesine, yetişkinle göz kontağı kurma sonucunda verilen uyarıyı yerine getirebilmesine yardımcı olacaktır. Bu becerilerin öğretilmesinde aşağıdaki aşamalar izlenmiştir:
· Çocuk ve yetişkin belli bir uzaklıkta karşılıklı ayakta durur.
· Çocuk ile göz kontağı kurularak ‘’gel’’ uyarısı verilir.
· Çocuk yetişkinin yanına geldiğinde ödüllendirilir.‘’Aferin çok güzel geldin’’ demesi ve istediği bir yiyecek ya da oyuncağın verilmesi gibi.
· Çocuk yetişkinin uyarısına istenen tepkiyi vermiyorsa, önce el ile ‘’gel’’ işareti yapılır. Gerekiyorsa yetişkin , çocuğun yanına gelerek onu fiziksel yardım ile kendi bulunduğu yere getirir.
· Çocuğun ‘’gel’’ uyarısına yardımsız olarak tepki verdiğinde, bu becerilerinin genelleştirilmesine çalışılmalıdır. Yetişkin farklı ortamlarda da bu uyarıyı vererek, çocuğun istenilen davranışı yerine getirmesini sağlanmalıdır