Çınar bir yaşına geldiğinde dondurma verebilirsin demişti doktorumuz. Ben hep korktum açıkçası. Doktorumun verdiği literatürleri inceledim.Sonunda Uzman Doktor Yılmaz Bay'ın bir makalesini okudum ve sizlerle paylaşmak istedim. Karar sizin. Ben yedirmeye karar verdim..
ÇOCUK VE DONDURMA
Yaz aylarının gelmesi ile anne ve çocuklar arasında yıllardır devam eden ve asla
da bitmeyecek olan bir savaş başlar.
Çocuklar, günün üç öğünü dondurma yemek isterler. Anne ve babalar ise hasta
olacak endişesi ile buna karşı çıkarlar. Herkes kendi yönünden biraz haklı gibi;
ancak çileklisi, kavunlusu, çikolatalısı, fıstıklısı, limonlusu, bademlisi… gibi albenili
çeşitleri ile çocukları baştan çıkaran bu tattan, onları mahrum bırakmak
bana biraz insafsızlık gibi geliyor.
DONDURMA YARARLI MI YOKSA ZARARLI MI?
Ben bu soruyu “bıçak kullanmak yararlı mı yoksa zararlı mı” sorusu ile benzeştiriyorum.
Bıçak ile elma da soyabiliriz elimizi de kesebiliriz. Nasıl ki bıçağı bilinçli
kullanmamız gerekiyorsa; dondurmayı da bilinçli tüketerek, çocuğumuz
için yararlı hale getirebiliriz.
DONDURMANIN YARARLARI NELERDİR?
Öncelikle şunu bilmeliyiz. Dondurma çocuk beslenmesinde
temel gıda değildir; ancak ana maddesi süt, salep, şeker, bitkisel
yağlar, çeşitli meyve karışımları, çikolata ve kakao olan
dondurma, besin değeri oldukça yüksek bir gıdadır. Protein,
karbonhidrat ve yağların yanında, iyi bir kalsiyum, fosfor, sodyum,
potasyum ve magnezyum kaynağıdır. 100 gr dondurmada
ortalama 25 gram karbonhidrat, 3,6 gr protein, 6,6 gr yağ,
135 mg kalsiyum, 115 mg fosfor, 160 mg potasyum, 100 mg
sodyum, 0,01 mg demir bulunur. Ayrıca, A, B, C, D ve E gurubu
vitaminler bakımından da zengindir.
Böylesine zengin bir gıdayı uygun zamanlarda, uygun miktarlarda
ve uygun koşullarda çocuklara sunarsak, bu vazgeçilmez
tadı onlar için yararlı hale getirebiliriz.
Çocukların severek yediği dondurma, yemekten sonra günde
1 kez, 1-2 top şeklinde tüketilirse, yeterince süt, yoğurt, peynir
tüketmeyen çocuklar için ek bir protein, karbonhidrat, yağ,
vitamin ve mineral kaynağıdır. Özellikle, çocuklarda kemik
gelişmesi için gerekli olan kalsiyum yönünden oldukça zengindir.
Ayrıca, onlara tatlı bir serinlik verir. Çocuklarda mutluluk
hormonlarını artırarak aile içi ilişkilerin daha olumlu
olmasını sağlar.
ÇOCUKLARA NE ZAMAN VE NE KADAR DONDURMA VERİLMELİDİR?
Tüketim kurallarına uyulmak kaydıyla, dondurma yılın 12 ayı
yenebilir. 1-1,5 yaşından sonra , günlük 100 gramı geçmeyecek
şekilde, her gün ya da gün aşırı; en iyisi günlük 1-2 top şeklinde
çocuklara dondurma verilebilir.
SAĞLIĞA ZARARLI OLMAMASI İÇİN DONDURMA NASIL TÜKETİLMELİDİR?
Dondurma, oda sıcaklığında tüketilmeli; ufak parçalara bölünerek
ya da yalayarak mümkün olduğunca yavaş yavaş yenmelidir.
Yerken ağızda 5- 10 saniye çevrilmeli, arkasından oda
sıcaklığında bir su içilmelidir. Dondurmanın bu kurallara
uyularak tüketilmesi çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarına
yakalanma olasılığını da azaltacaktır.
DONDURMA NEDEN SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARINA NEDEN OLUR?
Normalde, vücut sıcaklığı 36-37,8 derece arasındadır ve bu sıcaklıkta,
boğazda üst solunum yollarının normal sakini kabul
edilen bazı mikroplar bulunmaktadır. Buz, dondurma, soğuk
içilen su, limonata, kola, gazoz gibi yiyecek ve içecekler ağız
içi sıcaklığını 6-7 C kadar düşürmektedir. Bu ani sıcaklık farkı,
boğazın normal düzenini bozarak, normal durumda hastalık
yapmayan, hatta vücut için yararlı olan bazı mikropları vücut
için zararlı hale getirerek üst solunum yolu enfeksiyonlarına
neden olabilmektedir.
Açıkta satılan dondurmalarda, enfeksiyon
olasılığı daha sıktır. Çünkü bu dondurmalar,
özel bir kaşık kullanılarak
satışa sunulmakta, her çeşit dondurma
kabına batırılan bu kaşıkla alınan
dondurmalar, açıktaki külah ya da
kaplara yerleştirilmekte ve bu işlem
enfeksiyon olasılığını artırmaktadır.
DONDURMANIN SOLUNUN YOLU ENFEKSİYONU DIŞINDA ÇOCUK İÇİN BAŞKA OLUMSUZ ETKİLERİ VAR MIDIR?
Dondurmanın ana maddesi süt olduğu için ve süt de özellikle
yaz aylarında çok çabuk bozulduğu için, hijyen ve saklama
koşullarına uygun yerlerden alınmayan dondurmalar, ishale
neden olabilir.
Açıkta satılan dondurmalarda, enfeksiyon olasılığı daha sıktır.
Çünkü bu dondurmalar, özel bir kaşık kullanılarak satışa
sunulmakta, her çeşit dondurma kabına batırılan bu kaşıkla
alınan dondurmalar, açıktaki külah ya da kaplara yerleştirilmekte
ve bu işlem enfeksiyon olasılığını artırmaktadır.
Ayrıca, dondurmanın kalori değeri yüksek olduğundan, kilo
problemi olan çocuklarda dondurmanın fazla tüketilmesi
fazla kilo alımına, hatta obeziteye kadar giden tablolara neden
olabilmektedir.
Yine sağlıklı çocuklar fazla dondurma alırlarsa, gereksinimi
olan enerjinin büyük kısmını dondurmadan alacağı için diğer
yiyeceklere karşı isteksiz davranmakta; bu da çocuğun gelişimini
olumsuz etkilemektedir.
Dondurmanın yapıldığı besin maddeleri, özellikle albenisini
arttırmak için kullanılan çikolatalar, çilekler, üzümler, fıstıklar
bademler ve meyve tozları çocuklarda alerjiye neden olabilirler.
Dikkatli olunmalıdır.
DONDURMA ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Dondurmanın ana maddesi süt olduğundan, süt de çabuk bozulan
bir gıda olduğundan dondurma; temizliğinden emin
olunan, güvenilir yerlerden alınmalı ya da güvenilir ambalajlı
ürünler kullanılmalıdır. Bu ürünlerin ambalajlarının sağlam
olduğuna, soğukta bekletildiğine ve son kullanma tarihine
dikkat edilmelidir.
DONDURMANIN BOZUK OLDUĞUNU NASIL ANLAYABİLİRİZ?
İçinde buz tanecikleri olması, pıhtılı, iri kristalli, yumuşak ya
da gevşek yapılı olması, kötü bir kokusunun olması dondurmanın
bozuk olabileceğini bize düşündürmelidir.
Sözün özü; Eğer dondurma temizliğinden emin olunan güvenilir
yerlerden alınır ya da güvenilir kapalı ambalajlarda olanlardan
alınır ve günde 50-100 gramı (1-2 top) aşmayacak kadar
kullanılırsa 365 gün yenebilir. Böylelikle, aileler ve çocuklar
arasındaki dondurma savaşlarına da bir son verilmiş olur.
ÇOCUK VE DONDURMA
Yaz aylarının gelmesi ile anne ve çocuklar arasında yıllardır devam eden ve asla
da bitmeyecek olan bir savaş başlar.
Çocuklar, günün üç öğünü dondurma yemek isterler. Anne ve babalar ise hasta
olacak endişesi ile buna karşı çıkarlar. Herkes kendi yönünden biraz haklı gibi;
ancak çileklisi, kavunlusu, çikolatalısı, fıstıklısı, limonlusu, bademlisi… gibi albenili
çeşitleri ile çocukları baştan çıkaran bu tattan, onları mahrum bırakmak
bana biraz insafsızlık gibi geliyor.
DONDURMA YARARLI MI YOKSA ZARARLI MI?
Ben bu soruyu “bıçak kullanmak yararlı mı yoksa zararlı mı” sorusu ile benzeştiriyorum.
Bıçak ile elma da soyabiliriz elimizi de kesebiliriz. Nasıl ki bıçağı bilinçli
kullanmamız gerekiyorsa; dondurmayı da bilinçli tüketerek, çocuğumuz
için yararlı hale getirebiliriz.
DONDURMANIN YARARLARI NELERDİR?
Öncelikle şunu bilmeliyiz. Dondurma çocuk beslenmesinde
temel gıda değildir; ancak ana maddesi süt, salep, şeker, bitkisel
yağlar, çeşitli meyve karışımları, çikolata ve kakao olan
dondurma, besin değeri oldukça yüksek bir gıdadır. Protein,
karbonhidrat ve yağların yanında, iyi bir kalsiyum, fosfor, sodyum,
potasyum ve magnezyum kaynağıdır. 100 gr dondurmada
ortalama 25 gram karbonhidrat, 3,6 gr protein, 6,6 gr yağ,
135 mg kalsiyum, 115 mg fosfor, 160 mg potasyum, 100 mg
sodyum, 0,01 mg demir bulunur. Ayrıca, A, B, C, D ve E gurubu
vitaminler bakımından da zengindir.
Böylesine zengin bir gıdayı uygun zamanlarda, uygun miktarlarda
ve uygun koşullarda çocuklara sunarsak, bu vazgeçilmez
tadı onlar için yararlı hale getirebiliriz.
Çocukların severek yediği dondurma, yemekten sonra günde
1 kez, 1-2 top şeklinde tüketilirse, yeterince süt, yoğurt, peynir
tüketmeyen çocuklar için ek bir protein, karbonhidrat, yağ,
vitamin ve mineral kaynağıdır. Özellikle, çocuklarda kemik
gelişmesi için gerekli olan kalsiyum yönünden oldukça zengindir.
Ayrıca, onlara tatlı bir serinlik verir. Çocuklarda mutluluk
hormonlarını artırarak aile içi ilişkilerin daha olumlu
olmasını sağlar.
ÇOCUKLARA NE ZAMAN VE NE KADAR DONDURMA VERİLMELİDİR?
Tüketim kurallarına uyulmak kaydıyla, dondurma yılın 12 ayı
yenebilir. 1-1,5 yaşından sonra , günlük 100 gramı geçmeyecek
şekilde, her gün ya da gün aşırı; en iyisi günlük 1-2 top şeklinde
çocuklara dondurma verilebilir.
SAĞLIĞA ZARARLI OLMAMASI İÇİN DONDURMA NASIL TÜKETİLMELİDİR?
Dondurma, oda sıcaklığında tüketilmeli; ufak parçalara bölünerek
ya da yalayarak mümkün olduğunca yavaş yavaş yenmelidir.
Yerken ağızda 5- 10 saniye çevrilmeli, arkasından oda
sıcaklığında bir su içilmelidir. Dondurmanın bu kurallara
uyularak tüketilmesi çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarına
yakalanma olasılığını da azaltacaktır.
DONDURMA NEDEN SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARINA NEDEN OLUR?
Normalde, vücut sıcaklığı 36-37,8 derece arasındadır ve bu sıcaklıkta,
boğazda üst solunum yollarının normal sakini kabul
edilen bazı mikroplar bulunmaktadır. Buz, dondurma, soğuk
içilen su, limonata, kola, gazoz gibi yiyecek ve içecekler ağız
içi sıcaklığını 6-7 C kadar düşürmektedir. Bu ani sıcaklık farkı,
boğazın normal düzenini bozarak, normal durumda hastalık
yapmayan, hatta vücut için yararlı olan bazı mikropları vücut
için zararlı hale getirerek üst solunum yolu enfeksiyonlarına
neden olabilmektedir.
Açıkta satılan dondurmalarda, enfeksiyon
olasılığı daha sıktır. Çünkü bu dondurmalar,
özel bir kaşık kullanılarak
satışa sunulmakta, her çeşit dondurma
kabına batırılan bu kaşıkla alınan
dondurmalar, açıktaki külah ya da
kaplara yerleştirilmekte ve bu işlem
enfeksiyon olasılığını artırmaktadır.
DONDURMANIN SOLUNUN YOLU ENFEKSİYONU DIŞINDA ÇOCUK İÇİN BAŞKA OLUMSUZ ETKİLERİ VAR MIDIR?
Dondurmanın ana maddesi süt olduğu için ve süt de özellikle
yaz aylarında çok çabuk bozulduğu için, hijyen ve saklama
koşullarına uygun yerlerden alınmayan dondurmalar, ishale
neden olabilir.
Açıkta satılan dondurmalarda, enfeksiyon olasılığı daha sıktır.
Çünkü bu dondurmalar, özel bir kaşık kullanılarak satışa
sunulmakta, her çeşit dondurma kabına batırılan bu kaşıkla
alınan dondurmalar, açıktaki külah ya da kaplara yerleştirilmekte
ve bu işlem enfeksiyon olasılığını artırmaktadır.
Ayrıca, dondurmanın kalori değeri yüksek olduğundan, kilo
problemi olan çocuklarda dondurmanın fazla tüketilmesi
fazla kilo alımına, hatta obeziteye kadar giden tablolara neden
olabilmektedir.
Yine sağlıklı çocuklar fazla dondurma alırlarsa, gereksinimi
olan enerjinin büyük kısmını dondurmadan alacağı için diğer
yiyeceklere karşı isteksiz davranmakta; bu da çocuğun gelişimini
olumsuz etkilemektedir.
Dondurmanın yapıldığı besin maddeleri, özellikle albenisini
arttırmak için kullanılan çikolatalar, çilekler, üzümler, fıstıklar
bademler ve meyve tozları çocuklarda alerjiye neden olabilirler.
Dikkatli olunmalıdır.
DONDURMA ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Dondurmanın ana maddesi süt olduğundan, süt de çabuk bozulan
bir gıda olduğundan dondurma; temizliğinden emin
olunan, güvenilir yerlerden alınmalı ya da güvenilir ambalajlı
ürünler kullanılmalıdır. Bu ürünlerin ambalajlarının sağlam
olduğuna, soğukta bekletildiğine ve son kullanma tarihine
dikkat edilmelidir.
DONDURMANIN BOZUK OLDUĞUNU NASIL ANLAYABİLİRİZ?
İçinde buz tanecikleri olması, pıhtılı, iri kristalli, yumuşak ya
da gevşek yapılı olması, kötü bir kokusunun olması dondurmanın
bozuk olabileceğini bize düşündürmelidir.
Sözün özü; Eğer dondurma temizliğinden emin olunan güvenilir
yerlerden alınır ya da güvenilir kapalı ambalajlarda olanlardan
alınır ve günde 50-100 gramı (1-2 top) aşmayacak kadar
kullanılırsa 365 gün yenebilir. Böylelikle, aileler ve çocuklar
arasındaki dondurma savaşlarına da bir son verilmiş olur.
( seversede yapcak bişi yok.
