bazı yerlerde sigara içenlerde beta karotenin akciğer kanserini arttırdığı da yazıyor. Zaten aldığımız vitaminlerin hepsi işe yaramaz hale geliyor sigara yüzünden. Tek çare bu illeti bırakmak sanırım...
Antioksidan Vitaminler – Sigara İlişkisi
Antioksidan vitaminlerin ve diğer doğal kaynaklı maddelerin çesitli hastalıklara karşi koruyucu etkinliği yapılan araştırmalarla gittikçe daha net anlaşilıyor. Sigara içen kişilerde bu korunma ihtiyacı daha belirgindir. Bu yüzden sigara içen kişilerin özellikle B vitaminleri ve C vitamini, beta-karoten, E vitamini, selenyum, l-cysteine, glutathione gibi antioksidan besin maddelerini daha fazla almaları gerekiyor.
Sigaranın sağlığa olan zararları ve özellikle sigara dumanının çesitli hastalıklara yol açan serbest radikallerin en büyük kaynaklarından biri olduğu bilinen bir gerçektir. Bugün özellikle batı dünyasında ölümlerin üçte birinin sigarayla bağlantılı olduğu biliniyor (1). Sigara karşitı kampanyalara rağmen ülkemizde de sigara içenlerin sayısında çok belirgin bir düşüş görülmüyor. Bu da bizi önemli bir noktaya getiriyor; korunma.
Sigara içenlerde en çok yükselen risk faktörlerinden birisi de akciğer kanseri. Araştırmalar, sigara tiryakiliğinin süresine ve içilen miktara bağlı olarak akciğer kanserine yakalanma riskinde 5-10 kat yükselme olduğunu gösteriyor. Dolayısıyla akciğer kanserine karşi korunma üzerine çok sayıda çalisma yapılmış durumda. Son dönemde çok okunan günlük gazetelerde ve yayın kuruluşlarında sigara içenlerin A, B, C ve E vitaminlerinin almaması gerektiğine dair yanıltıcı haberler çikti. Bu haber, 1996'da Finlandiya'da yapılan bir Beta Carotene, Retinol (Vit A) çalismasinin (5) sonucunda yapılan bir uyarının tekrar gündeme getirilmesiydi ancak haber ne yazık ki bilimsel gerçeklerin iletilmesinden çok sansasyon yaratılması göz önüne alınarak sunuldu.
Antioksidan vitaminlerin ve diğer doğal kaynaklı maddelerin çesitli hastalıklara karşi koruyucu etkinliği yapılan araştırmalarla gittikçe daha net anlaşilıyor. Sigara içen kişilerde bu korunma ihtiyacı daha belirgindir. Bu yüzden sigara içen kişilerin özellikle B vitaminleri ve C vitamini, beta-karoten, E vitamini, selenyum, l-cysteine, glutathione gibi antioksidan besin maddelerini daha fazla almaları gerekiyor. Bunun için de sebze-meyva ağırlıklı bir beslenme tavsiye ediliyor.
Bu antioksidan vitaminlerin takviye olarak alınmaları konusu ise daha da ayrıntılı araştırılmıştır. Daha önceki çalismalarda besinlerle alındığında ciddi koruyucu etkileri bulunmuş olan (2) Beta-karotene'in sentetik formunun hap olarak verildiğinde yüksek-risk altındaki kişilerde akciğer kanserine rastlanma yüzdesini yükseltebileceği bulunmuştur (3,4,5). Dolayısıyla sentetik beta-karoten takviye olarak çok fazla sigara içen kişilere tavsiye edilmez. Sentezlenmiş vitaminleri içeren takviyelerle alınan sentetik beta karoten, trans beta-karotene denilen tek bir molekülden oluşur. Besinlerden alınan beta karotene ise trans ve 9-cis şeklinde iki molekül içerir.
Hem hayvan deneylerinde, hem de insanlarda yapılan deneylerde, doğal beta karotendeki antioksidan aktivitenin sentetik formlarında bulunmadığı tespit edilmiştir. Beta karotenin en ideal doğal kaynağı olarak bir deniz yosunu olan D.salina türleri kabul edilir. Çünkü bu kaynaktan elde edilen beta karotenin tek molekül yerine karotenoid karışımı şeklinde olduğu bilinmektedir. Araştırmalar antioksidan aktivite açısından karotenoid karışımının daha etkili olduğunu göstermiştir. Ancak araştırmacılar daha fazla bilgi edinilene kadar doğal beta karoten formlarının da yüksek dozlarda (25.000 IU üzerinde) sigara içen kişilerce kullanılmaması gerektiğini belirtmektedirler.
Sigara içen kişilerde özellikle suda çözünen vitaminlerin vücuttan daha hızlı atıldığı bilinmektedir (1). Bu yüzden bu kişilerin B vitaminleri, folik asit, C vitamini gibi mikro besin maddeleri yönünden eksiklik çekebilecekleri belirtilmektedir (6).
Bu antioksidan vitamin ve minerallerin besinlerden alınması önemlidir. Çesitli sağlık örgütleri, kişinin günlük ihtiyacı olan antioksidan vitamin ve mineralleri alabilmesi için günde en az 6 ögün sebze-meyva yemesi gerektiğini belirtmektedirler. Ancak burada alınan sebze ve meyvaların hormonsuz, organik ve mikro besin maddeleri açısından tam olması gerekir. Bunun yanında sigara içen kişilerde bu miktar daha da artmalıdır. Özellikle büyük şehirlerde yaşayanlar, bu tür bir beslenme tarzını uygulama konusunda şanslı değildir. Bu durumda, doğal kaynaklı vitamin ve mineral takviyelerinden yararlanılabilir. Bu amaçla kullanılabilecek takviye planı aşağıdaki gibi tavsiye edilmiştir (1);
Vitamin C 1,000 mg
Vitamin E 400 IU
Çinko 15-30 mg
Selenyum 100-200 mcg
Burada unutulmaması gereken, hiçbir takviye programının sigarayı bırakmak kadar sağlığa olumlu etkileri olmayacağıdır. İdeal olan sigarayı bırakıp sebze-meyva ağırlıklı bir beslenme alışkanlığına geçmek ve vücudu desteklemek için tavsiye edilen takviyelerin doğal formlarını kullanmaktır.
bende sigara kullanıyorum ve solgarın araştırmalar başlığı altındaki yazısını buldum umarım tatminkar olur hepimiz için bu yazıdan sonra bende aldım umarım faydasını görürüm