- 3 Eylül 2008
- 4.409
- 79
- Konu Sahibi yercekimlikaranfil
- #1
Az önce bir sözcüğün yazımından emin olmak için yazım kılavuzuna bakarken, sıkça gözardı ettiğimiz birşey geldi aklıma; paylaşmak istedim.
Anne baba adayları bebeklerine isim ararken haklı olarak hem kendilerini ifade edecek, hem çocuklarına yakışacak, hem söylenişi güzel adlar arıyorlar. Bu öyle güzel öyle heyecanlı bir çaba ki. Daha yaşamadım bu duyguyu ama etrafımda ve sitede yaşayan arkadaşları izlemek, onlara fikir vermek bile güzel.
Ancak bu konuda benim aklıma takılan bir nokta var. Bir ad için karar vermeye çalışırken anlamını genellikle internette arama motorlarından aratıyoruz. İnternette kaynağının ne olduğu belli olmayan; bir kısmı birbirinin kopyası, bir kısmı resmen uydurma gibi duran pek çok isim sözlüğü var. Bu sözlüklerde birçok ismin anlamı olduğundan farklı, olduğundan süslü veriliyor. Daha önce birkaç kez bu bölümde açılmış konuları okurken karşılaştığım bir durum bu. Örneğin, birçok sitede "ecrin" sözcüğünün anlamı "Allah'ın hediyesi" olarak verildiğinden pek çok kişi bu ismi kullandı, fakat sonradan çokça dile getirldiği gibi bu sözcük Arapça "ecr" kökünden gelmekte ve "ücret" anlamını taşımakta. Benden önce çok kez yazıldı bu zaten. Bunun gibi pek çok örnek var. Örneğin; sadece kulağa hoş gelen bir tınısı olan harf gruplarına resmen anlam uydurulmuş, güya modern isim yapılmış ama aslında anlamsız. Benzer şekilde Kur'an'da geçiyor diye bir ayette arka arkaya gelen iki sözcükten ilkinin son hecesi ve ikincinin ilk hecesi birleştrilip kafadan sözcük yaratılmış, ona da bir anlam yakıştırılmış ama aslında Arapça'da bile bir anlamı yok.
Bu nedenle; isim koyarken ismin gerçekten bir anlamının olup olmadığını ve anlamı var ise ne olduğunu iyice araştırmak gerek. Bu konuda da ilk bakacağımız kaynak Türk Dil Kurumu yayınları olmalı. Çünkü Türkçe'nin en temel başvuru kaynağı Türk Dil Kurumu'nun yaptığı çalışmalardır. Türk Dil Kurumu'nun resmi internet sitesinde hem Büyük Sözlük, hem Yazım Kılavuzu, hem de bu konu ile ilgili Kişi Adları Sözlüğü yer alıyor. Merak ettiğimiz, çocuklarımıza koymak istediğimiz isimlerin tam ve gerçek anlamını, hangi dilden geldiğini orada bulabiliriz. Özellikle Türkçe isim koymak isteyen arkadaşlar açısından ayrıca faydalı olacaktır; çünkü, orada yer alan isimler ya Türkçe ya da kullanıla kullanıla Türkçe'ye tamamen yerleşmiş isimler.
İsim konusunda karar vermeden önce bu konudaki birincil kaynağa başvurmak gerekir diye düşünüyorum.
Herkese sağlıklı, mutlu, uzun ömürlü, isimleri gibi güzel bebekler dilerim.
Anne baba adayları bebeklerine isim ararken haklı olarak hem kendilerini ifade edecek, hem çocuklarına yakışacak, hem söylenişi güzel adlar arıyorlar. Bu öyle güzel öyle heyecanlı bir çaba ki. Daha yaşamadım bu duyguyu ama etrafımda ve sitede yaşayan arkadaşları izlemek, onlara fikir vermek bile güzel.
Ancak bu konuda benim aklıma takılan bir nokta var. Bir ad için karar vermeye çalışırken anlamını genellikle internette arama motorlarından aratıyoruz. İnternette kaynağının ne olduğu belli olmayan; bir kısmı birbirinin kopyası, bir kısmı resmen uydurma gibi duran pek çok isim sözlüğü var. Bu sözlüklerde birçok ismin anlamı olduğundan farklı, olduğundan süslü veriliyor. Daha önce birkaç kez bu bölümde açılmış konuları okurken karşılaştığım bir durum bu. Örneğin, birçok sitede "ecrin" sözcüğünün anlamı "Allah'ın hediyesi" olarak verildiğinden pek çok kişi bu ismi kullandı, fakat sonradan çokça dile getirldiği gibi bu sözcük Arapça "ecr" kökünden gelmekte ve "ücret" anlamını taşımakta. Benden önce çok kez yazıldı bu zaten. Bunun gibi pek çok örnek var. Örneğin; sadece kulağa hoş gelen bir tınısı olan harf gruplarına resmen anlam uydurulmuş, güya modern isim yapılmış ama aslında anlamsız. Benzer şekilde Kur'an'da geçiyor diye bir ayette arka arkaya gelen iki sözcükten ilkinin son hecesi ve ikincinin ilk hecesi birleştrilip kafadan sözcük yaratılmış, ona da bir anlam yakıştırılmış ama aslında Arapça'da bile bir anlamı yok.
Bu nedenle; isim koyarken ismin gerçekten bir anlamının olup olmadığını ve anlamı var ise ne olduğunu iyice araştırmak gerek. Bu konuda da ilk bakacağımız kaynak Türk Dil Kurumu yayınları olmalı. Çünkü Türkçe'nin en temel başvuru kaynağı Türk Dil Kurumu'nun yaptığı çalışmalardır. Türk Dil Kurumu'nun resmi internet sitesinde hem Büyük Sözlük, hem Yazım Kılavuzu, hem de bu konu ile ilgili Kişi Adları Sözlüğü yer alıyor. Merak ettiğimiz, çocuklarımıza koymak istediğimiz isimlerin tam ve gerçek anlamını, hangi dilden geldiğini orada bulabiliriz. Özellikle Türkçe isim koymak isteyen arkadaşlar açısından ayrıca faydalı olacaktır; çünkü, orada yer alan isimler ya Türkçe ya da kullanıla kullanıla Türkçe'ye tamamen yerleşmiş isimler.
İsim konusunda karar vermeden önce bu konudaki birincil kaynağa başvurmak gerekir diye düşünüyorum.
Herkese sağlıklı, mutlu, uzun ömürlü, isimleri gibi güzel bebekler dilerim.
