Reddi İlhak Cemiyeti (Dernek)

Batı Anadolu Bölgesi'nin Yunanistan'a katılmasını önlemek için kurulan derneklerin genel adı. İlk önce Balıkesir Reddi İlhak altında kurulan bu derneğin adı Reddi İlhak Hareket-ı Milliye'ye çevrildi. İzmir'de de kurulan bu derneğin amacı, İzmir ve yöresinin Türk olduğunu, Yunanistan'a verilmemesi gerektiğini, yayın yolu ve direnme hareketiyle anlatmaktı.
 
Sevr Barış Antlaşması

Ana hatları ile 24 Nisan 1920'de San Remo Konferansı'nda kararlaştırılan Sevr Barış Antlaşması, 11 Mayıs 1920'de incelenmek üzere Osmanlı Hükümeti'ne verilmiştir.

Sevr Antlaşması'nın kabulünü kolaylaştırmak ve Sevr hükümlerini uygulamak üzere İtilaf Devletleri'nin teşvik ve desteği ile Yunan ordusu da 23 Haziran 1920'de Anadolu'da ve Trakya'da saldırıya geçmiştir. Bursa'nın, Balıkesir'in, Uşak'ın ve Nazilli'nin işgali ile Sevr idam hükmünün kolaylıkla uygulanmasını sağlamak ve herhangi bir değişikliğe meydan vermemek bu saldırıda esas amaç olmuştu.

Sultan Vahdettin'in başkanlığında toplanan Şura-yı Saltanat, 22 Temmuz 1920'de "zayıf bir mevcudiyeti, mahva tercih edilmeye değer" görerek antlaşmanın onanmasına karar vermişti. İstanbul Hükümeti delegeleri, Türk topraklarını parçalayan, Türklere bırakılan arazi üzerinde milli şeref ve haysiyetle bağdaşmayan, milli hakimiyeti tanımayan bu antlaşmayı Sevr'de 10 Ağustos 1920'de imzalamıştır.

Büyük Millet Meclisi 19 Ağustos 1920 tarihli toplantısında, Sevr Antlaşması'nı imzalayanların ve bunu onaylayan Şura-yı Saltanatta bulunanların vatansız sayılmaları kararını aldı. Aynı zamanda Büyük Millet Meclisi Hükümeti bu antlaşma ile kendini hiç bir surette bağlı görmediğini de ilan etti.

10 Ağustos 1920'de Osmanlı delegelerinden, Maarif Nazırı Bağdatlı Hadi Paşa, Şura-yı Devlet (Danıştay) Başkanı Rıza Tevfik ve Bern Sefiri Reşat Halis beyler tarafından imzalanan antlaşma bir önsöz ve 433 maddeyi kapsamaktadır. Antlaşma on üç kısımdan meydana gelip birinci kısım, Birinci Dünya Savaşı'na son veren antlaşmalarda olduğu gibi Milletler Cemiyeti Misakına ait bulunmaktadır.

Sevr Barış Antlaşması'na göre, Osmanlı İmparatorluğu parçalanıyor, Türk milleti de yaşama hakkında yoksun bırakılıyordu.

Rumeli sınırımız aşağı yukarı İstanbul vilayetinin sınırı tayin olunuyordu. Batı Anadolu (İzmir ve havalisi) Yunanlılara verilecekti. Güney sınırı ise Mardin, Urfa, Gaziantep, Amanos dağları ve Osmaniye'nin kuzeyinden geçmekte ve bu sınırın güneyini Fransa'ya bırakmakta idi. Doğuda Beyazıt, Van, Muş, Bitlis ve Erzincan'ı içine alan bir Ermenistan, Irak ve Suriye arasında bir Kürdistan kurulacaktı. Bunun dışında, Türkiye'ye bırakılan topraklar nüfuz mıntıkalarına ayrılmakta; İtalyanlar Antalya ve Konya, Fransızlar Adana, Sivas ve Malatya bölgesi üzerinde, İngilizler de Irak'ın kuzey kısmında nüfuz bölgeleri tesis ediyorlardı. İstanbul'da ise hükümet ve padişah oturacak fakat İstanbul milletlerarası bir şehir olacak, Boğazlar'da ordusu, donanması, bütçesi ve organize kuruluşları ile bir komisyon bulunacaktı. Sevr'e göre, Türklere bırakılan bölge; hakimiyet hakkı en ağır biçimde sınırlanmış, Ankara ve Kastamonu vilayetleri ve dolayları idi. Sevr'e göre memleket dahilinde bulunan azınlık, Türklerden daha fazla hakka sahip oluyor, vergi vermeyecek, askeri hizmet yapmayarak imtiyazlı (ayrıcalıklı) bir durumda bulunuyordu. Türk tabiyetinden çıkanlar birçok hükümlülüklerden kurtulduğu gibi, yeniden hiç kimse Türk tabiyetine giremeyecekti.

Devletin askeri kuvveti, her bakımdan sınırlanarak azami miktar 50.700 kişi olacak; tank, ağır top, uçak bulunmayacaktı. Askeri de gönüllü olacak, donanma ise 7 gambot ve 6 torpidodan ibaret olup, donanmada denizaltı da bulunmayacaktı. Diğer taraftan mali ve iktisadi hükümler, Osmanlı Hükümeti ile meclisin yetkilerini hiçe saydıracak şekilde sınırlayıcı ve külfet teşkil eder mahiyette olup, Osmanlı Devleti'ni İtilaf Devletleri'nin müşterek bir sömürgesi haline getiriyordu. İngiliz, Fransız ve İtalyan devletlerinin temsilcilerinden kurulu Mali Komisyon, Osmanlı Devleti'nin gelir ve giderlerini düzenlemekte ve devletin yetkilerini devletlik sıfatı ile bağdaştırılmayacak şekilde bağlamakta idi.

Sevr Antlaşması'nın Osmanlı Hükümeti'nce imzalanması Anadolu'daki milli mücadele azmini kuvvetlendirmiş, halkın İstanbul Hükümeti'nden ümitlerini tamamen kesmesine neden olmuştur.
 
Sulh ve Selameti Osmaniye Cemiyeti (Fırkası)

Aralık 1918'de kurulan dernek, 14 Ocak 1919'da siyasi partiye dönüştü. Ülkenin kurtuluşunun, Wilson ilkelerine, padişahın ve halifenin emirlerine bağlı kalmakla mümkün olacağını savundu. Kurtuluş Savaşı karşıtı çalışmalarda bulundu.
 
T.B.M.M. İlk Bakanlar Kurulu (3 Mayıs 1920)

• Şer'iye Vekili (Din İşleri Bakanı)
Mustafa Fehmi Efendi

• Müdafaa-i Milliye Vekili (Milli Savunma Bakanı)
Fevzi Paşa (Çakmak)

• Hariciye Vekili (Dış İşleri Bakanı)
Bekir Sami Bey (Kunduk)

• Maliye Vekili (Maliye Bakanı)
Hakkı Behiç Bey (Koryürek)

• Nafia Vekili (Bayındırlık Bakanı)
İsmail Fazıl Paşa

• İktisat Vekili (Ekonomi Bakanı)
Yusuf Kemal Bey (Tengirşek)

• Adliye Vekili (Adalet Bakanı)
Celalettin Arif Bey

• Dahiliye Vekili (İç İşleri Bakanı)
Cami Bey (Başkut)

• Maarif Vekili (Milli Eğitim Bakanı)
Dr. Rıza Nur Bey

• Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekili (Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanı)
Adnan Bey (Adıvar)

• Erkan-ı Harbiye'i Umumiye Vekili (Genelkurmay Başkanı)
İsmet Bey (İnönü)
 
T.B.M.M. İlk Cumhuriyet Hükümeti'nin Bakanlar Kurulu Listesi (30 Ekim 1923)

• Başbakan ve Hariciye (Dışişleri) Bakanı
İsmet Paşa (İnönü)

• Şer'iye (Din İşleri) Bakanı
Saruhan Milletvekili Mustafa Fevzi Efendi

• Ekranı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay)
İstanbul Milletvekili Fevzi Paşa (Çakmak)

• Dahiliye (içişleri) Bakanı
Kütahya Milletvekili Ferit Bey (Talay)

• Maliye Bakanı
Gümüşhane Milletvekili Hasan Fehmi Bey

• Müdafaai Milli (Milli Savunma) Bakanı
Karesi Milletvekili Kazım Paşa (Özalp)

• İktisat Bakanı
Trabzon Milletvekili Hasan Bey (Saka)

• Adliye Bakanı
İzmir Milletvekili Seyit Bey

• Maarif (Milli Eğitim) Bakanı
Adana Milletvekili İsmail Safa Bey (Özler)

• Nafia (Bayındırlık) Bakanı
Trabzon Milletvekili Muhtar Bey

• Sıhhiye (Sağlık) Bakanı
İstanbul Milletvekili Dr. Refik Bey (Saydam)

• İmar ve İskan Bakanı
İzmir Milletvekili Necati Bey
 
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (Partisi)

17 Kasım 1924 tarihinde Ankara'da Cumhuriyet Halk Partisi'nden ayrılan milletvekilleri tarafından kuruldu. Parti başkanlığına Kazım Karabekir Paşa getirildi. Başlıca kurucuları Ali Fuat Paşa (Cebesoy), Rauf Bey (Orbay), Adnan Bey (Adıvar), Refet Paşa (Bele)'dir. Bu parti, 3 Haziran 1925'de İstiklal Mahkemesi kararıyla kapatıldı.
 
Tevhid-i Evkar

İstanbul'da yayımlanan günlük siyasal gazete. Velid Ebüzziya tarafından Tasvir-i Efkar gazetesinin yerine 15 Haziran 1921'de yayımlanmaya başladı. Kurtuluş Savaşı'nı destekleyen etkili gazetelerden biri oldu. 6 Mart 1925'te Takrir-i Sükun Kanunu gereğince kapatıldı.
 
Trabzon ve Havalisi Ademi Merkeziyet Cemiyeti (Dernek)

Aralık 1919'da İstanbul'da kurulan bu dernek, Trabzon ve yöresi için bölgesel ve özerk bir yönetim taraftarıydı. Kurtuluş Savaşı'na karşı bir kuruluş özelliğindeydi. 15 Eylül 1919 günü, Hürriyet ve İtilaf Partisi'yle birleşme kararı aldı.
 
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için onları kabul etmelisiniz. Daha Fazlasını Öğren.…