Bence psikologa goturmek onemli yuzde yuz katiliyorum eklemek istedigim bir sey daha var ama: cocugu sanki olmadigi biri gibi olmaya zorlamamaya da dikkat etmek lazim. Cocuklar anne babanin hayal kirikligini anliyor ve bu onlari daha da ozguvensiz yapiyor.
Ben kucukken bilirdim mesela benim gibi asiri sessiz, asiri sakin, hayal dunyasinda yasayan, surekli bir seyleri unutan, dalgin, arkadaslari tarafindan ezilen ve saf bi cocuk yerine soyle derli toplu, girisken, becerikli, cevval bir kiz cocugu istediklerini soylemeseler de cok iyi bilirdim ve surekli bu eksiklik hissiyle yasardim. Annem benim pisirik oldugumu gorunce bir de o kizacak diye endiselenirdim hatta ezildigim olaylarda bile yalan soylerdim ogrenmesinler diye. Bence cocugun karakterini degistirmek degil de kabul edip ozguven artirmak lazim. Malesef Turkiye'de sadece 1 tip insan makul. Sessiz sakin insanlar cok begenilmiyor ezik goruluyor ve bir de bundan dolayi ozguvenleri zedeleniyor. Yani bir kismi karakterse bir kismi da sonradan gelisitirilen bir eziklik oluyor.
Mesela Avrupa'ya gittim 1 sene. 16 yasindaydim degisim programindaydim. Yine ice kapanik yine baya bir utangac biriyim. Sinif arkadaslarimdan benim gibi utangac ve ice donuk kisilikler var. Ama ozguvensiz degillerdi mesela. Sasirmistim. O yasa kadar benim bildigim disa donuk insanlar populer olur utangac insanlarin ozguveni olmaz gibi bir kalip var kafamda. Kim sessiz kaliyorsa onu kaale almiyorlar yasitlarim. Ama aslinda yapi olarak ice donuk ve hafif utangac biri de gayet ozguvenli olabilir gayet oz degerinin farkinda olabilir, istemedigi bir seye hayir diyebilir istedigi seylerin pesinden gidebilir.
Bence ailede bunu saglayacak birkac sey var. Bunlar kendi ailemi gozlemleye gozlemleye ogrendigim seyler yaptiklari hatalari asagida siraliyorum ki baska anne babalar yapmasin bunlari:
1. Ailede hayir diyebilmek: annesine babasina karsi gelebilen cocuk genelde disarda da hayir diyor.
2. Ailede bazi secimler yapabilmek, ozgur olmak: annem babam kizar korkusuyla yetisen cocuk ogretmenim kizar arkadasim kizar patronum kizar diye de korkuyor. Ama mesela kurallari bilen ihlal ettiginde de neyle karsilacagini bilen ve anne babasi kuralci ama sakin cocuklarin oyle bi korkusu yok.
3. Ailede kabul gormek: akilli kizim guzel kizim gibi degil de, gercekten dinleyen ana baba, duygulari anlayan ve normallestiren ana baba. Mesela arkadasi kalemini almis. Neden verdin diye sormak yerine. A nasil oldu, ne hissettin? Haklisin zor bir durum. Sence bir sonrakinde ne yapabilirsin? (Su an verdigim ornekler cok tirt ama Leyla Navaro Dogan Cuceloglu gibi psikologlarin aktif dinleme konusunda yazdiklari seyler bence cok onemli, cok dogal gelmiyor ama prensipleri anlayinca bence cok ise yariyor. Aktif dinleme ve empati kurma cocukla iletisimde en onemli 2 sey).
4. Anne babanin elestiriye acik olmasi: bir ust maddedeki cocugu dinlemenin uzantisi. Anne baba cocugu gercekten dinleyip evde demokratik bi ortam saglarsa o cocuk ozguvenli oluyor abi. Anne baba son karar mercii arkadasimiz degil evet cok dogru. Ama cocuk da o ailenin uyesi olarak degerli biri. Bence bu denge kurulunca cocuklar cok daha rahat iletisim kuruyor.
5. Cocugu degil davranisi elestirmek, siyah-beyaz, genelleyici ifadelerden kacinmak: cocuk kucuk yasta uzerine yapisan bir kimlik edinmesin. Bu mesela benim cok buyuk bir sorunumdu. Ismimin fonetigi ezik kelimesiyle benzesiyor. Anneannem demis ki anneme cocugun adini XXX koyma ezik derler. Ve annem bunu benim yanimda soyler "keske anneannesini dinleseydik bu cocugun kafasina vur ekmegini al lokmasini" filan diye hayiflanirdi. Lan bir bekle di mi? Belki asiri cevval bisey olucam? (Spoiler: olamadi....) ama yani belki gunde 12344 kere ne kadar sessiz sakin ve safsalak bi cocuk oldugumu duymasaydim belki de olabilirdim
Bunlar benim gozlemlerim, anne babalari da anliyorum cocuk zor seyler yasayacak diye cok korkuyorlar ama bu korkular gercekci mi ona bakmak lazim ve korkularin kendini gerceklestiren kehanet olmamasina calismak lazim.
)
uzman yardımı en iyisi 
Katibin Ruhu
