Kanserden korunmada doğru ve dengeli beslenmenin önemine vurgu yapan uzmanlar, bazı besinlere sofralarda daha fazla yer vermek, bazılarını ise tüketmemek gerektiğini söylüyor. Peki hangi besinler kanserden korunmada olumlu etki yapıyor, kansere yakalanmamak için hangi gıdalardan uzak durmak gerekiyor?
Kanser oluşumunda, değiştirilemeyen genetik faktörlerin yanı sıra, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, yetersiz fiziksel aktivite, alkol ve tütün kullanımı gibi değiştirilebilir faktörler de çok önemli rol oynuyor.
KANSERDEN KORUYAN 10 BESİN
Soğan, sarımsak, pırasa: Bu sebzelere kokusunu veren içerdikleri biyoaktif sülfür bileşikleri kansere karşı koruyucu etkilidir. Özellikle gastrointestinal bölgedeki kanserlere karşı koruyucudur. Günde 1 küçük boy soğan ve 2-3 diş sarımsak tüketilmelidir.
Turp: En bilinenleri siyah ve kırmızı turptur. Bütün turp çeşitleri antioksidan olarak bilinen flavonoidlerden zengindir. Lif içeriği ve içerdiği glukosinolat birleşikleri ile kalın bağırsak kanseri başta olmak üzere, kansere karşı koruma sağladığı düşünülmektedir.1 kase turp rendesi tüketildiğinde günlük posa ihtiyacın %25’i karşılanmış olur.
Çekirdekli siyah üzüm: Asıl etki siyah üzümün çekirdeğinde bulunan en güçlü antioksidanlardan resveratrolde. Çalışmalar; özellikle akciğer, kolon ve pankreas gibi türlerde kanserli hücreleri etkisiz hale getirdiğini göstermiş. Taze siyah üzümü çekirdekleriyle günde 1 salkım veya çekirdekli kuru üzümü 15 adet tüketmeye özen gösterilmeli.
Balık: Somon, uskumru, sardalye gibi yüksek omega 3 içeriğine sahip balıklar, göz ve beyin hücrelerinin korunmasında etkilidir. Birçok çalışma meme, prostat ve bağırsak kanserlerinde koruyucu etki gösterdiğini kanıtlamaktadır.
Ispanak: Ispanak, içeriğindeki önemli vitaminlerden folik asit ve karotenler ve lutein gibi fonksiyonel bileşenler ile kansere karşı güçlü bir silah. Çalışmalarda özellikle ağız, özefagus ve mide kanserine karşı koruyucu olduğunu göstermiş.
Pancar, siyah havuç: Antosiyanin adlı mor pigmentler sayesinde oldukça etkili bir antioksidan işlevi gören siyah havucun birçok kanser hücresini baskılıyor, üremesini engelliyor ve bağışıklık güçlendiriyor. Kırmızı pancar çok önemli kanser önleyici antioksidanlar olan betanin ve vulgaxanthin içermekte. Ancak pancar uzun süre kaynatıldığı zaman bunların etkinliği büyük oranda azalmaktadır. Bu yüzden pancar ve havucu birer tane sıkıp içseniz o günkü kanser korumanızı yapmış olursunuz.
Yeşil çay: Yeşil çay içindeki epigallokateşin gallatın kansere karşı potansiyel bir önleyici etkisi olduğuna dair ciddi çalışmalar vardır. Ayrıca zengin polifenol içerdiği sayesinde kansere karşı koruyucu etkisi vardır. Günde 2 fincan yeşil çay içmeyi ihmal etmeyin.
Domates: Domatesin kırmızı rengini veren bir karotenoid türü olan likopen kanser hücrelerinin büyümesini durduruyor. Özellikle rahim ağzı kanserine karşı koruyucu etki gösteriyor. Yaz aylarında likopen içeriği daha yüksek olduğu için sofralarda domatese daha fazla yer verilmeli.
Soya Fasulyesi: Soya kansere karşı koruyucu etkisini içeriğindeki izoflavonlardan alır. Daha fazla soya tüketen Asya toplumlarında meme kanserinin daha az olduğu görülmüştür. Günde bir fincan pişmiş soya fasulyesinin meme kanserine karşı koruyuculuğu olduğuna dikkat çekiliyor.
Zeytinyağı: Akdeniz tipi beslenmenin vazgeçilmezi zeytinyağı, yüksek miktardaki tekli doymamış yağ asitleri, tokoferol ve fenolik bileşikleriyle kansere karşı koruyucu etki yaptığı düşünülmektedir. Günlük beslenmede olması gereken yağlardan biri mutlaka zeytinyağıdır.
KANSERİ TETİKLEYEN BESİNLER
Kanserden korunmak için tüketilmesi gereken 10 gıdayı böyle sıralayan Beslenme, Diyet ve Fitoterapi Uzmanı Şeyda Sıla Bilgili’nin uzak durulması gereken besinler listesi ise şu şekilde:
İşlenmiş beyaz un: İçerisindeki yüksek miktardaki glüsitin, kanserli hücrelerin büyümesine ve çoğalmasına yol açıyor. Klor gazı ile beyazlaştırılan rafine unun besin değeri sıfırdır.
Rafine şeker: En büyük tehlike, yüksek fruktozlu mısır şurubunda. Ancak çok masum gibi görünen esmer şeker bile tat ve renk için eklenen melaslar ile rafine edilmekte. Bu da kanser hücresi gelişiminin baş sebebi.
İşlenmiş et: Sosis, jambon, salam gibi etlerin çoğu aşırı tuz ve kimyasal barındırıyor. Özellikle ürünlerin korunabilmesi için eklenen bu kimyasallar akciğer kanserini tetikliyor.
Hazır cipsler: Trans yağ, sodyum, kimyasal koruyucu içeren bu atıştırmalıklar kalp hastalıklarından tutun kansere kadar birçok hastalığı beraberinde getiriyor.
Gazlı ve karbonlu içecekler: Yüksek fruktozlu mısır şurubu, renklendirici ve birçok kimyasallarla dolu olan bu içecekler ciddi tehlike saçıyor. Kendi besin değeri olmadığı gibi besleyici maddeleri de yok ediyor.
Alkol: Alkolün ağız içi ve orofaringeal kanser vakalarında ve karaciğer hasarında belirleyici faktör olduğu kaydedilmiştir.
Hidrojene yağlar: Sebze yağları kimyasal yollarla işlenir, renk ve tat değişimi için yeniden kimyasala maruz kalırlar. Sağlıksız omega 6 yağları içerir, bu da hücre zarının yapısını değiştirir.
Kanser oluşumunda, değiştirilemeyen genetik faktörlerin yanı sıra, sağlıksız beslenme alışkanlıkları, yetersiz fiziksel aktivite, alkol ve tütün kullanımı gibi değiştirilebilir faktörler de çok önemli rol oynuyor.
KANSERDEN KORUYAN 10 BESİN
Soğan, sarımsak, pırasa: Bu sebzelere kokusunu veren içerdikleri biyoaktif sülfür bileşikleri kansere karşı koruyucu etkilidir. Özellikle gastrointestinal bölgedeki kanserlere karşı koruyucudur. Günde 1 küçük boy soğan ve 2-3 diş sarımsak tüketilmelidir.
Turp: En bilinenleri siyah ve kırmızı turptur. Bütün turp çeşitleri antioksidan olarak bilinen flavonoidlerden zengindir. Lif içeriği ve içerdiği glukosinolat birleşikleri ile kalın bağırsak kanseri başta olmak üzere, kansere karşı koruma sağladığı düşünülmektedir.1 kase turp rendesi tüketildiğinde günlük posa ihtiyacın %25’i karşılanmış olur.
Çekirdekli siyah üzüm: Asıl etki siyah üzümün çekirdeğinde bulunan en güçlü antioksidanlardan resveratrolde. Çalışmalar; özellikle akciğer, kolon ve pankreas gibi türlerde kanserli hücreleri etkisiz hale getirdiğini göstermiş. Taze siyah üzümü çekirdekleriyle günde 1 salkım veya çekirdekli kuru üzümü 15 adet tüketmeye özen gösterilmeli.
Balık: Somon, uskumru, sardalye gibi yüksek omega 3 içeriğine sahip balıklar, göz ve beyin hücrelerinin korunmasında etkilidir. Birçok çalışma meme, prostat ve bağırsak kanserlerinde koruyucu etki gösterdiğini kanıtlamaktadır.
Ispanak: Ispanak, içeriğindeki önemli vitaminlerden folik asit ve karotenler ve lutein gibi fonksiyonel bileşenler ile kansere karşı güçlü bir silah. Çalışmalarda özellikle ağız, özefagus ve mide kanserine karşı koruyucu olduğunu göstermiş.
Pancar, siyah havuç: Antosiyanin adlı mor pigmentler sayesinde oldukça etkili bir antioksidan işlevi gören siyah havucun birçok kanser hücresini baskılıyor, üremesini engelliyor ve bağışıklık güçlendiriyor. Kırmızı pancar çok önemli kanser önleyici antioksidanlar olan betanin ve vulgaxanthin içermekte. Ancak pancar uzun süre kaynatıldığı zaman bunların etkinliği büyük oranda azalmaktadır. Bu yüzden pancar ve havucu birer tane sıkıp içseniz o günkü kanser korumanızı yapmış olursunuz.
Yeşil çay: Yeşil çay içindeki epigallokateşin gallatın kansere karşı potansiyel bir önleyici etkisi olduğuna dair ciddi çalışmalar vardır. Ayrıca zengin polifenol içerdiği sayesinde kansere karşı koruyucu etkisi vardır. Günde 2 fincan yeşil çay içmeyi ihmal etmeyin.
Domates: Domatesin kırmızı rengini veren bir karotenoid türü olan likopen kanser hücrelerinin büyümesini durduruyor. Özellikle rahim ağzı kanserine karşı koruyucu etki gösteriyor. Yaz aylarında likopen içeriği daha yüksek olduğu için sofralarda domatese daha fazla yer verilmeli.
Soya Fasulyesi: Soya kansere karşı koruyucu etkisini içeriğindeki izoflavonlardan alır. Daha fazla soya tüketen Asya toplumlarında meme kanserinin daha az olduğu görülmüştür. Günde bir fincan pişmiş soya fasulyesinin meme kanserine karşı koruyuculuğu olduğuna dikkat çekiliyor.
Zeytinyağı: Akdeniz tipi beslenmenin vazgeçilmezi zeytinyağı, yüksek miktardaki tekli doymamış yağ asitleri, tokoferol ve fenolik bileşikleriyle kansere karşı koruyucu etki yaptığı düşünülmektedir. Günlük beslenmede olması gereken yağlardan biri mutlaka zeytinyağıdır.
KANSERİ TETİKLEYEN BESİNLER
Kanserden korunmak için tüketilmesi gereken 10 gıdayı böyle sıralayan Beslenme, Diyet ve Fitoterapi Uzmanı Şeyda Sıla Bilgili’nin uzak durulması gereken besinler listesi ise şu şekilde:
İşlenmiş beyaz un: İçerisindeki yüksek miktardaki glüsitin, kanserli hücrelerin büyümesine ve çoğalmasına yol açıyor. Klor gazı ile beyazlaştırılan rafine unun besin değeri sıfırdır.
Rafine şeker: En büyük tehlike, yüksek fruktozlu mısır şurubunda. Ancak çok masum gibi görünen esmer şeker bile tat ve renk için eklenen melaslar ile rafine edilmekte. Bu da kanser hücresi gelişiminin baş sebebi.
İşlenmiş et: Sosis, jambon, salam gibi etlerin çoğu aşırı tuz ve kimyasal barındırıyor. Özellikle ürünlerin korunabilmesi için eklenen bu kimyasallar akciğer kanserini tetikliyor.
Hazır cipsler: Trans yağ, sodyum, kimyasal koruyucu içeren bu atıştırmalıklar kalp hastalıklarından tutun kansere kadar birçok hastalığı beraberinde getiriyor.
Gazlı ve karbonlu içecekler: Yüksek fruktozlu mısır şurubu, renklendirici ve birçok kimyasallarla dolu olan bu içecekler ciddi tehlike saçıyor. Kendi besin değeri olmadığı gibi besleyici maddeleri de yok ediyor.
Alkol: Alkolün ağız içi ve orofaringeal kanser vakalarında ve karaciğer hasarında belirleyici faktör olduğu kaydedilmiştir.
Hidrojene yağlar: Sebze yağları kimyasal yollarla işlenir, renk ve tat değişimi için yeniden kimyasala maruz kalırlar. Sağlıksız omega 6 yağları içerir, bu da hücre zarının yapısını değiştirir.