HCG hormonu kadınlarda özellikle gebelik döneminde artan bir hormondur ancak gebelik dışında bazı tümör v.b durumlarda da yükselebilmektedir. HCG normal gebeliklerin yanı sıra, dış gebelik (ektopik gebelik), boş gebelik (enambriyonik gebelik), mol gebelik (üzüm gebeliği) gibi durumlarda da yükselir.
HCG glikoprotein yapısında bir hormondur ve gebelikte sinsityotroblast (syncytiotrophoblast) denilen hücreler tarafından sentezlenir ve salgılanır.
HCG hormonunun alfa (α) ve beta (β) olmak üzere iki adet alt ünitesi (subunit) vardır, gebelik testlerinde kanda ölçümü yapılan bu beta ünitesidir, bu nedenle kanda gebelik testlerine BETA-HCG TESTİ denir. Hormon olarak spesifik aktiviteyi sağlayan beta ünitesidir.
HCG hormon değeri ne zaman artar?
Hamile olmayan ve erken dönem hamilelerde bu değer hemen hemen aynıdır. 5 (mIU/mL) değerlerinin altında görülen sonuçlar gebelik şüphesi olan bir kişi için kesinlik vermeyebilir.Hamileliğin ilk haftasından itibaren HCG hormon değeri artmaya başlar. HCG hormonu insan embriyosu 8 hücreli olduğunda embriyodaki hücreler tarafından üretilmeye başlar ancak henüz embriyo rahim duvarına yerleşmediği için hormon anne kanında tespit edilemez. Anne kanında tespit edilmesi yaklaşık olarak LH pikinden (yumurtlamadan) 10 gün sonra mümkün olur. Yani anne kanında β-HCG hormonunun tespit edilmesi yaklaşık adet gecikmesi yaşanan günlerde veya bir kaç gün önce mümkün olabilir. B-HCG değeri yaklaşık olarak 36 saatte bir ikiye katlanacak şekilde artar, ancak her hamilelikte bu şekilde net ve doğrusal artış izlenmesi kesin kural değildir. Gebeliğin rahime yerleşmesinden sonra HCG hormonu anne kanında giderek artmaya devam eder ve 10. gebelik haftasında en yüksek değere yani yaklaşık 100.000 mIU/ml değerine ulaşır. Bu haftadan sonra gebeliğin orta dönemine kadar 20.000 mIU/ml değerlerine kadar düşer ve doğuma kadar bu değerlerde sabit kalır.
B-HCG değerinin düşmesi:
Doğumdan sonra bebeğin ve plasentanın (bebeğin eşinin) ayrılması neticesinde anne kanında β-HCG hormonu giderrek azalır. Aynı durum düşüklerden sonra da gözlenir. Anne kanında hcg hormonunun tamamen sıfırlanması farklılıklar göstermekle beraber ortalama 20-40 gün arasında gerçekleşir. Gebeliğin ilk haftalarında B-HCG değerinin giderek düşmesi o gebeliğin sağlıksız bir gebelik olduğu, dış gebelik olabileceği veya düşükle sonuçlandığı konusunda şüphe yaratır.
BETA-HCG değerine göre gebeliğin tespiti:
Gebelik testinde sıfırdan büyük değerler (0.001 gibi çğk küçük değerler hariç) hamilelik olduğuna dair şüphe yaratır, bu nedenle testin birkaç gün ara ile tekrarlanması gerekir. Kanda gebelik testinde belirlenen B-HCG değeri yaklaşık 1000 mIU/ml’den küçük olduğunda transvajinal ultrasonla gebelik izlenemez çünkü bu aşamada gebelik kesesi görülemeyecek kadar küçüktür. 1000’in üzerindeki değerlere çıktığında transvajinal ultrasonla gebelik kesesi izlenebilir, abdominal (karından) yapılan ultrasonla izlenebilmesi için gebelik kesesinin biraz daha büyümesi, B-HCG değerinin 1500-2000’e çıkması gerekir. B-HCG değeri 7000 civarına geldiğinde kese içerisindeki yolk-sak denilen yuvarlak yapı izlenebilir, B-HCH değeri 10.000 civarına geldiğinde ise bebeğin kalp atımları ultrasonda izlenebilir.
Kanda gebelik (hamilelik) testi ne zaman belli olur? Ne zaman yapılmalı?
Kanda gebelik testinde Beta-HCG hormonunda yükselme tespit edilebilmesi için beklenen adet gününün gelmesi gerekir, bazen bu günden bir iki gün önce de tespit edilebilir. Daha net bilgi vermesi için genellikle adet gecikmesi yaşandıktan bir kaç gün sonra kanda gebelik testi yaptırılması önerilir. Yumurtlama günlerinde ve ilişkiye girilen günlerde kanda hamileliğin tespit edilmesi mümkün değildir çünkü bu kadar erken dönemde hamilelik olsa bile henüz rahim içerisine ulaşmamıştır, bu nedenle hormonlar anne kanına geçememektedir. Kanda veya idrarda gebelik testlerinin aç – tok karnına yapılması farketmez.
Tüp bebekte embriyo transferinden sonra B-HCG gebelik testi yapılması:
Embriyo transferinden 12 gün sonra kanda gebelik testinde B-HCG değerine bakılarak gebelik varlığı araştırılır. Eğer gebelik varsa belli aralıklarla test tekrar edilebilir.
Gebelik Haftasına Göre Beta-Hcg Değerleri
[tr]
[td]Son Adet Tarihinden
İtibaren Geçen Hafta Sayısı [/td]
[td]HCG(mIU/ml)[/td]
[/tr]
[tr]
[td]3 Hafta[/td]
[td]5-50[/td]
[/tr]
[tr]
[td]4 Hafta[/td]
[td]3-426[/td]
[/tr]
[tr]
[td]5 Hafta[/td]
[td]19-7340[/td]
[/tr]
[tr]
[td]6 Hafta[/td]
[td]1080-56.500[/td]
[/tr]
[tr]
[td]7-12 Hafta[/td]
[td]7650-288.000[/td]
[/tr]
[tr]
[td]13-16 Hafta[/td]
[td]13.300-254.000[/td]
[/tr]
[tr]
[td]17-24 Hafta[/td]
[td]4060-165.400[/td]
[/tr]
[tr]
[td]25-40 Hafta[/td]
[td]3640-117.000[/td][/tr][tr][/tr]
[tr][/tr][tr]
[/tr][tr][/tr][tr][/tr][tr][/tr]
Yumurtlamadan Sonra HCG Değerleri
| Gün | En Düşük Beta-Hcg | EnYüksek Beta-Hcg | Ortalama Beta-Hcg |
| 12.Gün | 17 | 119 | 48 |
| 13.Gün | 17 | 147 | 59 |
| 14.Gün | 33 | 223 | 95 |
| 15.Gün | 17 | 429 | 132 |
| 16.Gün | 70 | 758 | 292 |
| 17.Gün | 111 | 514 | 303 |
| 18.Gün | 135 | 1690 | 464 |
| 19.Gün | 324 | 4310 | 1061 |
| 20.Gün | 185 | 3279 | 1287 |
| 21.Gün | 506 | 4660 | 2034 |
| 22.Gün | 540 | 10.000 | 2637 |