Son yıllarda evde yapılabilen kısırlık testi (infertilite testi) olarak üretilen bazı kitler yurtdışında ve Türkiye'de piyasada mevcuttur. Bu testlerden bazıları sadece erkek kısırlığını test etmek için üretilmiştir (evde sperm testi), erkekteki sperm sayısına göre sonuç verir. Bazı testler ise hem erkek hem kadın için üretilmiştir, kutu içerisinden çıkan bir kit erkek sperm sayısına göre sonuç verir, diğer kit kadının kısırlık (infertilite) problemine dair idrar testidir. Bu testlerle ortalama 1 saat civarında sonuç alınabilmektedir.
Kadında kısırlık (infertilite) problemi veya hamile kalma, doğurganlık kapasitesi bu testlerde kadın idrarında FSH hormon düzeyine dayanılarak belirlenir. FSH kadın doğurganlık kapasitesinin belirlenmesinde kanda düzeyi ölçülen en önemli hormonlardan birisidir. Bu testler FSH hormonu düzeyini ölçmemektedir ancak sadece idrardaki düzeyi hakkında kabaca fikir vererek eğer düzey çok yüksekse ksırlık problemi olabileceği konusunda sonuç vermektedir. Test üreticileri bunun sadece kabaca bir sonuç verebileceğini ve sonucun doktora danışılarak daha detaylı tahlillerle teyid edilmesi gerektiğini belirtmektedir.
Erkekler için üretilen testler ise erkekteki sperm sayısı kritik değerin altında ise kısırlık problemi olabileceğine dair sonuç vermektedir. Normalde erkekte 1 mililitre semende en az 20 milyon sperm hücresi bulunması gerekir.
Evde yapılan kısırlık testleri ne kadar güvenilir?
Kısırlık testlerin ne kadar güvenilir olduğu tartışmalı bir konudur çünkü bu testler sadece kadın idrarında bulunan FSH hormonu ile erkek sperm sayısına dayanarak sonuç vermektedir. Kısırlık (infertilite) problemi sadece kadındaki FSH düzeyi ve erkekteki sperm sayısına dair belirlenebilecek bir konu değildir. Kadında FSH düzeyi ve erkekte sperm saysı normal olduğu halde kısırlık problemi olabilir. Çünkü kadında FSH dışında bir çok hormon, rahimle ilgili patolojiler, tüplerle ilgili patolojiler ve diğer bir çok sebep kısırlık durumunu (gebe kalma kapasitesini) etkileyebilmektedir. Erkekte de durum aynı şekilde. Sperm sayısı dışında bir çok faktör erkekte kısırlığa neden olabilir. Bunlar hakkında detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Sperm sayısı normal olan erkeklerde de kısırlık problemi olabilir. Ayrıca sperm testi (spermiogram) konusunda detaylı olarak anltıldığı gibi spermin sadece sayısı değil, şekli ve hareketleri de çok önemlidir. Sperm sayısı normal olduğu halde hareketli spermleri az olan bir erkekte veya sperm şekilleri yüksek oranda bozuk olan bir erkekte kısırlık problemi olabilir. Bu testler bu durumları değerlendirmez sadece spermin sayısını (onu da kabaca) değerlendirir.
Bu nedenle sadece bu testlere güvenerek asla bir karar vermemek gerekir. Bu hem yanıltıcı olabilir hem de bu testlere güvenerek kısırlık problemi olmadığını sanan çiftler zaman kabedebilir. Özellikle ileri yaşlarda zaman kaybı çok önemlidir. Kısırlık probleminde zaman kaybetmeden ne kadar erken tedaviye başlanırsa o kadar iyi sonuç alınır. Bu testlerin özellikle kısırlık muayenesi ve gerekli araştırmalar, sperm testi için doktora başvurmaya utanan, çekinen çiftler için ürtildiği belirtilmektedir ancak kısırlık mutlaka doktor kontrolünde detaylı tahlillerle ve testlerle sebebinin araştırılması gereken ve buna göre tedavisinin ayrıntılı planlanması gereken bir durumdur. Hasta evde yaptığı basit 1-2 test ile kısırlık durumu konusunda fikir elde edemez hatta bu testlerle bir doktor bile fikir öne süremez, mutlaka burada bahsedilen detaylı tahlillerin ve testlerin sonuçlarını görmek gerekir