Bir kadın asılacak.. Erzurum Şalcı Bacı

HENAH

Aktif Üye
Kayıtlı Üye
11 Ocak 2012
469
6
96
YIL 1926... Yer Erzurum... Şehirde gizli bir heyecan var... Bir kadın asılacak... Osmanlılar zamanında kadınlar idam edilmezmiş... Bir meydana bir sehpa kurulmuş... Jandarmalar kadını götürüyorlar... Kadın çarşaflı... O tarihte Anadolu'da bütün Müslüman kadınlar çarşaflıydı... Kadının suçu ne? Yeni çıkartılan Şapka Kanunu'nu tenkit etmiş...

Kadın bohçacılık yapan ve "Şalcı Bacı" adıyla tanınan bir vatandaş.İdam edilmeye götürülürken Erzurum ağzıyla "Kadın şapka giye ki asıla..." diye söyleniyor. Kadın söyleniyor, kadın sürükleniyor, kadın asılacak...

Jandarmalar ite kaka kadını sehpanın yanına götürüyor. Kara yüzlü cellat orada... Kadının boynuna yağlı ilmeği geçiriyor, ayaklarının altındaki sandalyayı çekiyor. Kadının vücudu titriyor, sallanıyor... Şalcı Bacının gırtlağından ölüm hırıltıları çıkıyor. Acaba o son dakika ve saniyelerinde Kelime-i Şehadet getirebildi mi? İnşaallah getirmiştir. Cellat kadının bacaklarından hızla çekiyor, boyun kemiğini kırıyor. Kadın ölüyor. Cesedi sehpada sabah rüzgarı ile sallanıyor. Titrek bir ezan sesi duyuluyor...



Bu kadının idam hükmünü Çetin Altan'ın dedesi Tatar Hasan Paşa vermiştir. Altan bu konuda şu satırları yazmıştır:

"Dedem Hasan Paşa çok sert bir askerdi. İsmet Paşa topçu okulunda öğrenci iken, Hasan Paşa okul müdürüydü. Sonrası ünlü komutanlar olan o dönemin öğrencileri, anlatıp dururlar Hasan Paşa'nın sertliğini. Bir şapka isyanını bastırmakla görevlendirildiği bir kentte, hızını alamayıp bir de kadın asmıştı. Sanırsam siyasal suçtan ilk asılan kadın odur tarihimizde. Kadın sehpaya çıkmadan önce "Ben bir hatun kişiyim. Şapka ile ne derdim ola ki" demiş galiba. Ben o tarihte henüz doğmamışım. Çok ama çok sonradan öğrendim bunları. Ve inanın ince sızı gibi tatsız bir burukluk kaldı içimde."

Gazeteci Nimet Arzık, bu olayı duyduğunda bir hikâye yazmış (gerçek hikâye) ve başlığını "Şalcı Bacı Asılmaya Gidiyordu" koymuştur.

Şalcı Bacı'nın asıldığı gün bütün Erzurum ağlamıştı. O dehşet günlerinde açıktan, herkesin önünde hıçkıra hıçkıra ağlamak suçtu. Rejime ve inkılaplara karşı gelmek demekti. Erzurumlular kıyıya kenara çekilmişler ve sessiz sedasız ağlamışlardı. Şalcı Bacı şehid olmuştu. Şalcı Bacı'yı şehid etmişlerdi.

Şapka yüzünden asılan, şehid edilen Müslüman sadece o mazlum kadın değildi. Ülkenin nice yerinde idamlar sergilenmişti. Ulemâdan İskilipli Âtıf Efendi, Babaeski müftüsü ve daha binlerce kişi...

Şalcı Bacı Şapka Kanunu'na muhalefetten asılmıştı. O zavallı bir bohçacı kadındı. Sırtında bohçası, bohçasının içinde kumaşlar, havlular, başörtüleri; evden eve dolaşır, bir iki parça mal satarak ekmek parası çıkartırdı. Kocası var mıydı, çocukları var mıydı? Bilmiyorum. Mutlaka kendisini sevenler, ona acıyanlar vardı. Çok ağladılar ama gözyaşları ölüleri diriltmiyordu.

Şalcı Bacı'yı astılar, sehpada sallanan cesedini bir iki gün, halkı korkutmak, dehşete düşürmek için teşhir ettiler, sonra kaldırıp bir çukura gömdüler.Acaba cenazesi yıkandı, kefenlendi mi, namazı kılındı mı, kendisine rahmet okundu mu?

Şapka Kanunu'na muhalefet eden bir âsiye rahmet dilemek de o devirde büyük suçtu.

Âtıf Efendinin mezarı belli mi?

Şalcı Bacı'nın ahı ne oldu? Yerde kaldı, yerde kaldı. Bu ülkenin Müslümanları Şalcı Bacı'nın hakkını aramadılar.

Demokrasi geldi, az çok fikir hürriyeti var ama Şalcı Bacı'nın hiç olmazsa hatırasını temize çıkartacak bir girişim olmadı.

Rant olsaydı bu işte, Şalcı Bacı aklanırdı ama rant yoktu. Rant olmayınca bir kısım İslâmcılar harekete geçmezler, küçük parmaklarını bile kıpırdatmazlardı.

Şalcı Bacı Şalcı Bacı... Asıl ismi neydi acaba? Ardından bir Fatiha üç İhlas okuyan kaç kişi çıktı. Yâsin okuyan oldu mu acaba?

Aradan seksen seneden fazla zaman geçti, acaba şehid Şalcı Bacı için gıyabında cenaze namazı kılmak caiz olur mu?

Ah Şalcı Bacı... Bir Müslüman olarak senden utanıyorum...

Bir tek Şalcı Bacı'nın ahı bile bu memleketi uğursuzluk karanlıklarında bocalatmaya yeter de artar. Başka nice ahlar vahlar var.

Şalcı Bacı'ya, öteki mazlum şehidlere, zindanlarda çürüyenlere, sürgünlerde sefalet çekenlere, ezilenlere rahmet okuyorum.

Zalimlere lânet lânet lânet.

Gafil ve vefasız Müslümanlara ne desem bilmem ki...

En iyisi bir kenara çekilip ağlamak.

(İnternetten / Şalcı Bacı Şapka İdam / kelimeleriyle ararsanız tafsilatlı bilgi edinebilirsiniz.)




Mehmet Şevke Eygi
Gazeteci-Yazar
 
bacaklarımda ki tüylerin bile diken diken olduğunu hissettim. şu zamanda eşini başkalarına para karşılığında satanlara bile ömür boyu hapis cezası verilmezken. bi kadın saçma bi sebepten asılıyor.
 
Ne kadar acı, utanç verici, diyecek birşey bulamıyorum ,şapka yüzünden asılan bir kadın ve daha niceleri ...
 

Aynen dediginiz gibi, hala daha iade-i itibar davasi gorulmedi, soz edende yok bu yuz karasi olaydan.Kadinin su sozu cok dokunakli ve manidar buluyorum.
Kadın sehpaya çıkmadan önce "Ben bir hatun kişiyim. Şapka ile ne derdim ola ki" demiş.Hizlarini alamamislar resmen, Salli Baci'yida idam etmisler alakasiz yere...
 
Son düzenleme:
Henah;
Keske tarihimizi tüm ciplakligi ile ögrenebilsek.
O kadar cok salci bacilar varki, erkegi kadini, colugu cocugu öldürülen, asilan o kadar cok insan var ki.
Umut ediyorum birgün tarihimizi tüm gercekleri ile ortaya koyup, üzerinde konusabilelim.
 
Bazen susmak çok kanına dokunur insanın , susmak mı demek lazım gelir buna , susturulmak mı ?

Öyle bir an işte , okuduktan sonra yaşadığım .

Biz rahmetle analım kendisini...

Artık rahmetle anmak suç değil değil mi ???

Kadın her daim gündemde ya , benim bedenim , benm yaşantım diye ? O da onun yaşantısı idi ama hakkı yokmuş kendi isteği doğrultusunda yaşamaya ...

Yazılan değil YAŞANAN tarih...Adı bile çok şey anlatır .
 
Son düzenleme:

Ne cok yanlisa, dogru diye inandirilmisiz, bende umuyorum ki birgun tarihimizi yansiz bir sekilde kaynaklar ortaya dokuldugunde ogrenebilecegiz.Bize inandirilan degil de hakiki tarihi ogrendigimizde, butun dusuncelerimiz yeniden sekillenecektir.Yakin tarihimizde bile birsuru olay var, hala sir gibi kalan.
Mesela Ataturkun vasiyeti hala aciklanmadi, Latife usakligil in gunluklerine bile el koydular, ve olumunun uzerinden 90 yil gectikden sonra aciklanacakmis.Bu kaynaklari hangi kaygilarla aciklamak istemezler? insanin akli almiyor.Tarih gelecege isik tutar, eger gercek tarihimizi ogrenemezsek; hep ogretilenlere inandirilmis olacagiz ve bunlarin savunucugulugunu yapicaz.Bu insanlar neden dar agacina gitmis eften puften sebeplerle, hangi zihniyetin eseri hepimiz biliyoruz esasen, icten seslendirdiklerimizi birgun gur sesle konusmak umidiyle...sevgiler
 

Ausencia burda onlarin feryatlarini bekleme zaten, onlarin dogrulari hep kendine yariyorsadir.Benim bedenim benim kararim diyenler dunde yanimizda degildi, bugunde olmazlar. Basortumuzle universitenin kapisinda disarda kalirken, buraya giremezsiniz sistemi tehdit ediyorsunuz diye nutuklar cekiyolardi.Dediklerine gore onlar turkiyenin aydinlik yuzunu, bizde karanlik yuzunu temsil ediyorduk:))

Daragacinda eli kana bulasanlardan bunun hesabi sorulmaliydi, simdiye dek.Yasi 18 olmadigi halde, 16 yasinda idam edilen cocuklarimiz da var.Mahkemede yasini buyutup 18 yapiyorlar ve hemen daragacina gonderiyorlar.Daha niceleri var boyle sudan sebeplerle idama giden.Iskilipli ATif Hoca yi idam edenlerde ayni zihniyetin eseri.Adam sapka kanunu cikmadan iki yil once sapkayla ilgili bir kitap yaziyor.Sapka kanununa karsi ciktigi gorusuyle idam ettiler.O kadar cok insanin ahi var ki bunlarin hakki alinmadan bu ulke mutlu ve huzur icinde olamaz.Gercek tarihimizle yuzlesmemiz lagzim.Yazilan degil, yasanan tarih guzel soyledin...sevgiler
 
Son düzenleme:

Iskifli Akif Hocayi sapka kanununa karsi cikmadan asilan bir kisi olarak ornek vermissiniz. Bu sahis "vatana ihanet" sucundan idam edilmistir. Biraz arastiran neler yaptigini ve talihsiz soylemlerini de gayet rahat bulabilir. Insanlara yanlis bilgi verip kandirmayin lutfen.
 
tarihimizde ne çok kara sayfa var. bilmiyordum bu olayı.
çok üzüldüm okuyunca..
 
Cok enteresan gercekci bir belgesi var mi dayanagi nedir diye internette bir arastirma yapayim dedim, dayanaga gelene kadar Atatürk`e ve Kemalist zihniyete sövülmüs de sövülmüs. Bir kisi yazmis, yüz kisi binbir teori üretmis, olayin aslini astarini bilen yok, carptira carptira büyütürüz herseyi nasilsa, olmayan kisimlarini bile oldururuz.

Neyse, rahatlamislardir insallah. Bir de isin tuhaf kismi, kadin nedense bir tarafin kadini olunca deger kazaniyor hep. Biz kadinlar ne zaman birbirimize satasmadan durabilecegiz merak icindeyim. Su su su söyle oldu, o zaman niye sesinizi cikarmadiniz, bu bu bu böyle oldugunda nerdeydiniz ile gecip gidiyor ömrümüz. Bir de ahkam keseriz ya su su su kadinlar bunlara seslerini cikarmazlar seklinde halbuki bilmeyiz bile o kadinlarin ne düsündügünü.

Bir de tarih malesef yanlidir, ama en az benimki kadar seninki de yanli.

Not: Benimki seninki derken genelleme yaptim. Karsit görüslerden bahsediyorum yani.
 
Kara sayfalari gormek icin tarihe gitmeye gerek yok. Yakin zaman bakarsak bugun bile ne kara sayfalar bulabiliriz. Ornegin Sevim Tanurek adli kadin sanatcimizin olumu gibi. Su anda bir digeri de Silivri'de yaziliyor. Sanki bugune bir cozum getirebilmissiniz de, ta 90 sene oncesine gidip kara sayfalar ariyorsunuz. jBu millet bu zihniyetle daha cooook kara sayfa gorur.
 
Son düzenleme:
kara sayfalar evet bugünde var geçmiştede var. örneğin kubilay olayı gibi. örneğin deniz geçmiş idamı gibi. her zaman oldu maalesef.
 

O zamanlar karanlik donemlerdi, ne yazik ki hep gulluk gulistanlik gibi anlatilir...Asmak niyetinde olan mutlaka bir gerekce bulacakti, buna ne suphe.Kadini bile asan zihniyetten, Iskilipli atif Hocayi affetmesini beklemek saflik olur.Vatan hainiydi der oyle cikarsin isin icinden.Gercekten oyle olmadigina gonulden inaniyorum cunku sadece o degil birsuru bu sekilde idama giden oldu.Hepside mi vatanhainiydi yani?

Eften puften birsuru sebep bulunur elbette.Minareyi calan kilifini buna ayarlar demisler, yani asilacakti zaten o ve bu sebeple.Birsuru alimin asildigi bir donemden bahsediyoruz.O zamanlar oyle varaklara gectigi kadar ak sayfalar degil ne yazik ki.Iyisiyle kotusuyle yuzlesilmesi gereken zamanlar.Iskilipliyle salci baci ayni donemde asildi, burda zihniyet ayniydi, gozdagi vermekti amac. Ozellikle gardolabi inkilaplarina sempatiyle bakamiyorum,Bircok vatandasimizin kani bulastigi olaylari ovmemi goklere cikarmami beklemesin kimse.Gercek tarih birgun elbet orataya cikicaktir.
 
Son düzenleme:

Ezbere yazmis gibisiniz, konuda geciyor olayin kimler tarafindan yapildigi.Kadin bir tarafin kadini degil, tanidigim bir insanmi ki ben onu savunayim.Tarihimizde asilmis tek kadin olarak gecmis bu sebeple okudugumda dikkatimi cezbetti.
Cetin ALTAN in dedesi zamaninda yasanmis.Dededi bile olsa bu yuzkarasi olaydan duydugu uzuntuyu dile getirmis.Dedesi nihayetinde yaptirmis ama vicdani buna razi degil, helal olsun derim Cetin ALTAN'a sadece.Boyle insanlar cogalirsa aklarla karalari daha iyi gormus olacagiz.Bizim safimizda olsun olmasin, butun yuz karasi idamlarin sorumlulari tarih sayfalarina gecmelidir.
 
Son düzenleme:

Iskifli hocayi korumak adina bu kadar kelam etmenizden onunla ayni fikirlere sahip oldugunuz anlamini cikartiyorum. Siz de mi Kuvva-i Milliye'yi "Eskiya Ordusu", Ataturk'u de "oldurulmesi farz olan eskiya" olarak goruyorsunuz? Bu sekilde idam edilen birsuru kisiden bir kac ornek daha verebilir misiniz?

"gardolabi inkilaplari"na sempati ile bakamayan siz, Afganistan'daki carsafli peceli kadin kiyafetlerine mi sempati duyuyorsunuz? Ya da Turk erkegine yakistirdiginiz kiyafet sarik ve cubbe mi?
 

O zamanki Anadolu insanin kiyafeti bu sekildeydi, eski filimlerde gorup hala sempatiyle bakiyorum.Gecmisimizdeki saf anadolu insani kiyafetiyle olsun sarigiyla herturlu saygiyi hak edecek insanlardi.Zorla insanlari asilimi etmeye calismak ne derece dogru.Artik yasak herkes istedigim sekilde giyinecek sapka takacak demek bana sevimli gelmiyor.

Afganistandaki halkin yerel kiyafeti onlar nasil istiyorsa oyle olsun, benim buna soz soylemeye hakkim yok.Ben begenmiyorum ayri mesele ama onlari belli kaliplara sokmaya calismak hos degil.Burda hintliler yerel hint kiyafetleriyle ozgurce dolasiyor mesela, sempatiyle bakiyorum.Filimlerinde olduklari gibi bol tasli, iki parca uzun kiyafetlerini modern kesimli kiyafetlere degismiyorlar.Kanada bu insanlari neden asimili etmemis, hos gozukmuyorlar diye dusunmek, cagdisi bir dusuncedir.Herkes dogasi tabiatiyla ozel ve degerlidir.Her ulkenin vatandasi kendi oz benliginin kiyafetini giyiyor, ne guzel bisey. Ama biz artik eski bizde olamayiz, ortada kaldik sayilir:)

Nasil ki kovboy kiligina girmis bir Cinli bize itici ve sahte gelir, bu durumda oyle.Ben eski anadolu kiyafetine bayiliyorum, hala oyle sevmis ozlemisiz ki kinalarimizda da onlardan vazgecmiyor birer anadolu kadini oluveriyoruz, besi biryerlerimizden tutunda basliklarimiza kadar.
Oz kiyafetimiz cok guzeldi bugun degisti bunada alistik.Bunu yadirgamiyorum asla ama o gunlerdeki kiyafetlerini zorla degistirerek batili kiligina sokmaya calismayi, gardolap inkilabi olarak degerlendiriyorum hala.O guzel Anadolu insanina o zaman da bu degisimi cok kolay atlattigini dusunmuyorum.Insanlara zorla biseyler dayatildi ben bunu haksiz goruyorum ve bu sadan sebeplerle nice insanimiz idam edildi.Batililigi keske kiyafette degilde kafa yapisinda bilimde arasaydik bu denli yerimizde saymazdik sanirim.Sevgiler...
 
Son düzenleme:
Bazen insanlar beni hayretler icinde birakiyor.
Burada " salci baci" olayi anlatilmis.
Gercekten icler acisi bir olay.
O kadar ki idam emrini veren sahsin torunu bile bunun koca bir kara leke oldugunu kabul ediyor ve vicdanen rahatsiz.
Peki biz neden kinayamiyoruz?
Neden illaki bir cikis noktasi bulmaya calisiyoruz.
Kiyafet inkilabi neyse, yaparsin ama yerine getirmeyenleri asmak ne demek?
Nasil savunursunuz böyle birseyi.
Hangi vicdana sigdirirsiniz bunu?
Bir insanin " ben sapka takmak istemiyorum" dediginde asilmasi ne demektir?
Hele bir kadinin " sapka inkilabina muhalefetten" asilmasi nasil izah edilir?
Elbette ki insanlar zamanla kiyafetini degistirip, zamanin getirdiklerine göre giyinecekti ama asmak ne demek ya?
 

Carsaf ve pece hicbir ulkede geleneksel kiyafet degildir. Gelenek gorenek deyip Turk gelenekleri ile Iran, Afganiztan Suudi arabistan vb. butun carsaf giyip pece takan ulkeleri ayni kultur birligine soktugunuzun farkinda misiniz? bu ayni Cin de alman da carsafsiz dolasiyorlar, o zaman geleneksel kiyafetleri aynidir demeye benziyor. Geleneksel kiyafet konusunda bir bilgi eksikliginiz varsa folklor kiyafetlerine bir bakis atmanizi tavsiye ederim. Bir fikir verebilir.

Afganistanin GELENEKSEL kiyafetine gelince, hangisi? 1970lerdeki kiyafetleri mi, yoksa simdiki mi?
 
Son düzenleme:
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için onları kabul etmelisiniz. Daha Fazlasını Öğren.…