- Konu Sahibi ProfDrBulentTiras
Günümüzde kadınların çocuk sahibi olmayı daha geç yaşlara bırakmasıyla birlikte yumurta dondurma işlemi sıkça tercih edilir bir prosedür haline gelmiştir. Kadının yaşının ilerlemesiyle birlikte doğurganlığı azaldığı için çocuk sahibi olmak zorlaşmaktadır. Ancak yumurta dondurma prosedürüyle saklanan yumurtalar ilerleyen yıllarda kullanılarak kadının kendi yumurtasıyla gebe kalması mümkün olabilmektedir.
Yumurta dondurma, döllenmemiş yumurtaların dondurularak saklanmasıyla gerçekleştirilmektedir. Gelecekte bebek sahibi olmak istemesine rağmen şu an istemeyen veya kanser tedavisi gibi tedavilere başlayacak olan kadınlar, doğurganlıklarını korumak adına yumurtalarını dondurmak isteyebilmektedir.
Yumurta dondurmanın detaylarını, hangi durumlarda tercih edildiğini ve yumurta dondurmaya dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
Kadının yaşının ilerlemesiyle birlikte yumurta kalitesi düşmeye başladığı için yumurtalarda kromozom anomalileri bulunma riski daha fazla olmaktadır. Menopozla birlikte ise yumurtalıklarda yumurta üretimi durmaktadır. Genç yaşta yumurtaların kaliteli oldukları dönemde dondurulmasıyla birlikte kadının daha sağlıklı bir gebelik geçirme ihtimali daha yüksek olmaktadır.
Dondurulan yumurtalar uzun yıllar saklanabilmekte ve gelecekte istenilen bir zamanda kullanılabilmektedir. Bununla birlikte yumurtalar sağlıklı olsa dahi annenin yaşının ilerlemesiyle birlikte gebelikte komplikasyonlar yaşanması riski artabileceği için doktorunuzla önceden konuşmalı ve riskler hakkında bilgi sahibi olmalısınız.
Normalde bir adet döngüsü içerisinde yumurtalıklardan bir adet yumurta bırakılmaktadır. Yumurta dondurma için elde edilen yumurta sayısı az olursa başarılı bir gebelik geçirme ihtimali de o kadar az olacaktır. Bu nedenle yumurta dondurma için daha fazla yumurta elde etmek adına hormon tedavisine başvurulmaktadır.
Adet döngüsü içerisinde yumurta üretimini arttırmak için kullanılan hormonlar değişiklik gösterebilmekle birlikte başvurulan tedaviler genel olarak şu şekildedir:
Hormon tedavisiyle birlikte birden fazla yumurtalıklar birden fazla yumurta bıraktıktan sonra ince bir iğne yardımıyla yumurtalık foliküllerine girilir ve olgunlaşmış yumurtalar toplanır. İşlem sırasında ultrasondan yardım alınır. Yumurtalar toplandıktan sonra bir an önce dondurulacağı yere nakledilir.
Yumurtaların içi su dolu olduğu için yumurtalar çok hızlı dondurulduğu zaman oluşan buz kristalleri yumurtaya zarar verebilmektedir. Bunu önlemek için yumurtalar dondurulmadan önce yumurtalara özel bir sıvı enjekte edilmektedir.
Dondurulan yumurtalar gelecekte tüp bebek tedavisi ile kullanılabilmektedir. Tüp bebek tedavisinde yumurta ile sperm bir araya getirilmekte ve döllenme gerçekleşmektedir. Döllenme sonucu oluşan embriyolar kadının rahmine transfer edildikten sonra gebeliğin oluşması beklenmektedir.
Yumurta dondurma genelde 40 yaşın altındaki kadınlar için önerilmektedir. 40 yaşından sonra başarı şansı azalabildiği için klinikler bazı kısıtlamalara gidebilmektedir.
Yumurta dondurma, gebeliğin gelecekte kesin olarak gerçekleşeceğinin garantisini vermemektedir. Başarılı bir gebelik için sağlıklı bir yumurtanın yanı sıra rahim sağlığı, yaş ve genel sağlık gibi faktörler de önemlidir.
Kadınların yumurta dondurmayı tercih etmesinin altında yatan nedenler genellikle şunlar olmaktadır:
Yumurtaların genelde 20’lerin ortalarından sonlarına doğru dondurulması ve 30’dan sonra kullanılması önerilmektedir. Gebelik için uzun süreler beklenmesi önerilmemektedir.
Dondurulmuş yumurtaların saklanacağı sürenin uzamasının herhangi bir yan etkisinin olmadığı düşünülmektedir. Bununla birlikte hem dondurulmuş yumurtaların saklanma süresinde hem de gebelik yaşında klinikten kliniğe farklılıklar olabileceği için yumurtalarınızı dondurmadan önce bu konuyu başvuracağınız klinikle detaylı bir şekilde konuşmanız önemlidir.
OHSS, yumurtalıkları uyarmak için kullanılan ilaçların yumurtalıklarda büyümeye neden olması ve çeşitli sorunlara yol açması ile meydana gelmektedir. OHSS genelde 35 yaşından genç kadınlarda, PKOS’u olan kadınlarda veya Vücut Kitle İndeksi düşük olan kadınlarda görülmektedir.
İlaçlar nedeniyle adet döngülerinde değişiklikler meydana gelmesinin ruh halini etkileyebileceği de unutulmamalıdır. Bu nedenle yumurta dondurmada ilaçla ilişkili olarak aşırı stres görülebilir.
Yumurta dondurma, döllenmemiş yumurtaların dondurularak saklanmasıyla gerçekleştirilmektedir. Gelecekte bebek sahibi olmak istemesine rağmen şu an istemeyen veya kanser tedavisi gibi tedavilere başlayacak olan kadınlar, doğurganlıklarını korumak adına yumurtalarını dondurmak isteyebilmektedir.
Yumurta dondurmanın detaylarını, hangi durumlarda tercih edildiğini ve yumurta dondurmaya dair merak ettiğiniz diğer şeyleri bu yazıda okuyabilirsiniz.
Yumurta Dondurma Nedir?
Yumurta dondurma veya oosit kriyoprezervasyonu, kadının doğurganlığını korumak için başvurulan prosedürlerden bir tanesidir. Henüz bebek sahibi olmaya hazır olmayan ancak gelecekte gebe kalmak isteyen kadınların başvurduğu yumurta dondurma ile yumurtalar özel bir yöntemle dondurularak saklanmaktadır. Yumurtalar kullanılacağı zaman ise çözdürülmekte, laboratuvar ortamında spermle döllenmekte ve rahme transfer edilmektedir.Kadının yaşının ilerlemesiyle birlikte yumurta kalitesi düşmeye başladığı için yumurtalarda kromozom anomalileri bulunma riski daha fazla olmaktadır. Menopozla birlikte ise yumurtalıklarda yumurta üretimi durmaktadır. Genç yaşta yumurtaların kaliteli oldukları dönemde dondurulmasıyla birlikte kadının daha sağlıklı bir gebelik geçirme ihtimali daha yüksek olmaktadır.
Dondurulan yumurtalar uzun yıllar saklanabilmekte ve gelecekte istenilen bir zamanda kullanılabilmektedir. Bununla birlikte yumurtalar sağlıklı olsa dahi annenin yaşının ilerlemesiyle birlikte gebelikte komplikasyonlar yaşanması riski artabileceği için doktorunuzla önceden konuşmalı ve riskler hakkında bilgi sahibi olmalısınız.
Yumurta Dondurma Nasıl Yapılır?
Yumurta dondurma prosedüründen önce doktorunuz doğurganlığınızı değerlendirecek ve hormon seviyelerinizi ölçmek için birtakım testler isteyecektir. Yumurta dondurma için adet döngülerini değerlendirmek de önemlidir.Normalde bir adet döngüsü içerisinde yumurtalıklardan bir adet yumurta bırakılmaktadır. Yumurta dondurma için elde edilen yumurta sayısı az olursa başarılı bir gebelik geçirme ihtimali de o kadar az olacaktır. Bu nedenle yumurta dondurma için daha fazla yumurta elde etmek adına hormon tedavisine başvurulmaktadır.
Adet döngüsü içerisinde yumurta üretimini arttırmak için kullanılan hormonlar değişiklik gösterebilmekle birlikte başvurulan tedaviler genel olarak şu şekildedir:
- İki hafta boyunca folikül uyarıcı hormon (FSH) ve lüteinleştirici hormon (LH) enjeksiyonlarıyla yumurtalıkların daha fazla yumurta üretmesi teşvik edilir.
- Adet döngüsünün yarısına doğru onadotropin salgılatıcı hormon (GnRH) ile yumurtlamanın çok erken gerçekleşmesi engellenir.
- İnsan koryonik gonadotropini (hCG) enjeksiyonu ile yumurtlama tetiklenir.
Hormon tedavisiyle birlikte birden fazla yumurtalıklar birden fazla yumurta bıraktıktan sonra ince bir iğne yardımıyla yumurtalık foliküllerine girilir ve olgunlaşmış yumurtalar toplanır. İşlem sırasında ultrasondan yardım alınır. Yumurtalar toplandıktan sonra bir an önce dondurulacağı yere nakledilir.
Yumurtaların içi su dolu olduğu için yumurtalar çok hızlı dondurulduğu zaman oluşan buz kristalleri yumurtaya zarar verebilmektedir. Bunu önlemek için yumurtalar dondurulmadan önce yumurtalara özel bir sıvı enjekte edilmektedir.
Dondurulan yumurtalar gelecekte tüp bebek tedavisi ile kullanılabilmektedir. Tüp bebek tedavisinde yumurta ile sperm bir araya getirilmekte ve döllenme gerçekleşmektedir. Döllenme sonucu oluşan embriyolar kadının rahmine transfer edildikten sonra gebeliğin oluşması beklenmektedir.
Yumurta Dondurma Neden Yapılır?
Kadının yaşı ne kadar gençse yumurta dondurma o kadar başarılı olmaktadır. Bu nedenle yumurtalarını dondurmayı düşünen kadınların bir an önce harekete geçmeleri önemlidir.Yumurta dondurma genelde 40 yaşın altındaki kadınlar için önerilmektedir. 40 yaşından sonra başarı şansı azalabildiği için klinikler bazı kısıtlamalara gidebilmektedir.
Yumurta dondurma, gebeliğin gelecekte kesin olarak gerçekleşeceğinin garantisini vermemektedir. Başarılı bir gebelik için sağlıklı bir yumurtanın yanı sıra rahim sağlığı, yaş ve genel sağlık gibi faktörler de önemlidir.
Kadınların yumurta dondurmayı tercih etmesinin altında yatan nedenler genellikle şunlar olmaktadır:
- Kariyerini ve eğitimini ilerletmek isteyen kadınlar, genç yaşlarda yumurtalarını dondurup ileride kullanmayı tercih edebilmektedir.
- Bebek sahibi olmak isteyen ancak henüz istediği gibi bir eş bulamayan kadınlar, gelecekte kullanmak üzere yumurtalarını dondurabilmektedir.
- Kemoterapi gibi kanser tedavileri görecek kadınlar, doğurganlıkları etkilenebileceği için yumurta dondurmayı tercih edebilmektedir. Yumurta dondurma, kanser tedavilerinin doğurganlık üzerindeki olumsuz etkilerinden bazıları ortadan kaldırabilmektedir.
- Endometriozis, çeşitli enfeksiyonlar, organ yetmezlikleri ve diğer bazı sağlık sorunları yumurta kalitesine ve doğurganlığa zarar verebildiğinden dolayı bunun gibi sorunları olan kadınlar, doğurganlıklarını korumak için yumurtalarını dondurabilmektedir.
Dondurulan Yumurtalar Kaç Yıl Saklanır?
Dondurma işlemi, yumurtaların yaşlanmasını engellemektedir. Yaşı ilerleyen kadınların dondurulup birkaç yıl saklanan yumurtaları ile gebe kalma şansı, taze yumurtalarla gebe kalma şansına göre daha yüksektir.Yumurtaların genelde 20’lerin ortalarından sonlarına doğru dondurulması ve 30’dan sonra kullanılması önerilmektedir. Gebelik için uzun süreler beklenmesi önerilmemektedir.
Dondurulmuş yumurtaların saklanacağı sürenin uzamasının herhangi bir yan etkisinin olmadığı düşünülmektedir. Bununla birlikte hem dondurulmuş yumurtaların saklanma süresinde hem de gebelik yaşında klinikten kliniğe farklılıklar olabileceği için yumurtalarınızı dondurmadan önce bu konuyu başvuracağınız klinikle detaylı bir şekilde konuşmanız önemlidir.
Yumurta Dondurmanın Riskleri
Yumurta dondurma için yapılan hormon enjeksiyonları ile yumurta toplanması işleminin herhangi bir riski bulunmamaktadır. Bununla birlikte bazı kadınlarda yumurtalıkların aşırı uyarılması sendromu (OHSS) ile karşılaşmak mümkündür.OHSS, yumurtalıkları uyarmak için kullanılan ilaçların yumurtalıklarda büyümeye neden olması ve çeşitli sorunlara yol açması ile meydana gelmektedir. OHSS genelde 35 yaşından genç kadınlarda, PKOS’u olan kadınlarda veya Vücut Kitle İndeksi düşük olan kadınlarda görülmektedir.
İlaçlar nedeniyle adet döngülerinde değişiklikler meydana gelmesinin ruh halini etkileyebileceği de unutulmamalıdır. Bu nedenle yumurta dondurmada ilaçla ilişkili olarak aşırı stres görülebilir.