Tüp bebekte tutunma nedir? Tutma belirtileri nelerdir?

Tüp bebek tedavisi, doğal yolla gebelik elde edemeyen çiftlerin günümüzde en sık başvurdukları yöntemlerin başında geliyor. Klasik tüp bebek tedavisine ek olarak uygulanan birçok prosedür sayesinde çok ciddi kısırlık vakalarında bile bebek sahibi olmak mümkün olabiliyor. Tüp bebek tedavisi, başından sonuna kadar, hatta doğuma kadar çok heyecanlı ve gergin geçiyor. Çünkü yeterli yumurta toplanıp toplanamayacağı, kaliteli embriyo elde edilip edilemeyeceği, embriyonun rahme yerleşip yerleşemeyeceği ve en nihayetinde gebelik sürecinin sağlıklı tamamlanıp tamamlanamayacağı soruları kesinlikle strese sebep olmaktadır. Özellikle de embriyo transferinden gebelik testine kadar geçen 12 günlük sürede anne ve baba adayları embriyonun rahme tutunup tutmadığını öğrenmek için sabırsızlanır. İşte bu süre içinde gebeliğin gerçekleştiğine işaret eden belirtiler çok merak edilir.

Tüp bebekte tutunma nedir?​

Tüp bebekte laboratuvar ortamında oluşturulan embriyolar hassas cihazlar içinde gözlem altında tutulur. Bu süreçte doğal ana rahmi ortamına çok yakın kültür vasatları, uygun ısı koşulları ve anne karnında bulunan oksijen ve karbondioksit gazlarını birebir sağlayan ileri teknolojik cihazlar içinde embriyolar, transfer öncesinde 2 – 5 gün bekletilir. Ardından embriyolar incelenerek büyüme oranları değerlendirilerek gebeliğe en uygun olan 1 ya da 2 embriyo kateter yardımı ile anne adayının rahmine yerleştirilir. Embriyo transferi öncesinde çeşitli ilaçlarla gebeliğe hazır hale getirilen rahim duvarına tutunmaya hazır olan embriyo dış kabuğundan çıkar ve rahim içine tutunur. Rahim duvarına tutunabilen sağlıklı embriyo burada gelişimine devam ederse “tüp bebek tedavisinde tutunma” olayından bahsedilir. Bu şekilde gebelik gerçekleşmiş olur.

Tüp bebek tedavisinin tutma belirtileri nelerdir?​

Tüp bebek tedavisinde gebelik olup olmadığını öğrenmek için en doğrusu embriyo transferinden 2 hafta sonra kanda gebelik testi yapılmasıdır. Gebelik testinin pozitif ya da negatif sonuç vermesine göre de gebeliğin varlığından ya da yokluğundan bahsedilir. Bu bakımdan embriyo transferinden 2 hafta sonra yapılan kan testinin dışında embriyonun rahme tutunup tutunmadığı, gebeliğin gerçekleşip gerçekleşmediğinin kesin olarak tespit edilmesi mümkün değildir. Ancak kan testinin yapılacağı zamana kadar beklemek çok da kolay olmayabilir. Bu süreçte anne adayları vücutlarındaki değişimlere göre tahminlerde bulunabilir. Ayrıca kan testinin pozitif sonuç vermesi kesin olarak gebeliğin başarıyla devam edebileceğinin garantisi de değildir. Çünkü tüp bebek tedavisinde embriyo rahme tutunmasına rağmen özellikle ilk haftalarda gebelik kayıpları da yaşanabiliyor.

Gebeliğin olup olmadığını bir an önce anlamak için sabırsızlanan anne adayları, embriyo transferinden sonra doğal yolla gebeliktekilerle aynı belirtilerin olup olmadığını kontrol etmeliler. Zira gebelik oluştuktan sonra anne adayının vücudunda yaşanan değişimler tüp bebekle gebelikte ve doğal yolla gebelikte aynıdır. Tüp bebek tedavisi planlı olduğundan ve anne adayları gebeliği çok istediğinden vücudunda yaşanan belirtileri çok daha erken dönemde fark edebilir. Bu bağlamda embriyo tutunma belirtileri aşağıdaki gibidir.

• Göğüslerde hassasiyet Tüp bebek tedavisinde embriyonun tutunmasının ilk belirtilerinden biri göğüslerdeki değişiklik ve hassasiyettir. Göğüsler tıpkı adet dönemindeki gibi daha sert ve şişkin olabilir. Özellikle de hassasiyet dolayısıyla göğüs çevresine ve meme uçlarına dokunmak acı verebilir. Gebelik oluştuğunda bazı kadınların meme ucunu çevreleyen areola halkasının renginde de koyulaşmalar görülür. Doğal yolla gebeliklerde bu belirti genellikle gebeliğin 4. ve 6. haftaları arasında görülürken, tüp bebek tedavisinde bu belirti embriyo transferinden sonraki 1 veya 2 hafta içerisinde olabilir.
• Yerleşme kanaması Embriyo rahmim duvarına yerleşirken o alanda hafif bir kahverengi veya pembe renklerde kanama ya da lekelenme olabilir. Gebelikte kanamalar, bir şeylerin ters gittiği şüphesi uyandırsa da, embriyo tutunduktan sonra olan bu lekelenme “implantasyon kanaması”, “tutunma kanaması” olarak adlandırılır. Doğal yolla gebeliklerde 6. ve 12. günler arasında görülen tutunma kanaması tüp bebek tedavisinde embriyo transferinden yaklaşık bir hafta sonra olabilir.
• Ruhsal değişimler Tüp bebek tedavisinin sonucunu beklerken anne adayları çoğunlukla çok karamsar, kaygılı ve stresli olmaktalar. Bu da normal olarak kabul edilebilir. Ancak embriyo transferinden kısa bir süre sonra ani ruh hali değişimleri olması ise, hamileliğin gerçekleşmiş olabileceğine işaret olabilir.
• Sabah bulantıları En net bilinen gebelik belirtilerinden olan mide bulantıları, tüp bebek tedavisi gebeliklerinde de görülür. Daha çok sabahları yaşanan mide bulantıları, hamileliğin ilk dönemlerinden ikinci trimestere kadar da devam eder. Tüp bebek tedavisinde ise embriyo transferinden sonra yaşanan sabah bulantıları, embriyonun tutunduğuna ve gebeliğin oluştuğuna işaret olabilir. Ancak gebelikte mide bulantılarının 4. hafta civarında başladığı düşünüldüğünde, tüp bebek tedavisinde embriyo transferinin hemen ardından hissedilen mide bulantıları bu dönemdeki stresten de kaynaklanıyor olabilir.
• Bel ağrısı Tüp bebek tedavisinde embriyo transferinden bir kaç gün sonra bel ağrıları hissedilmesi çok yaygındır. Bel ağrılarının gebelik dışında sebepleri de olabildiği için, çok erken dönemde gebelik göstergesi olarak yorumlamamak daha doğru olur. Bu sebeple hem doğal yolla gebeliklerde hem de tüp bebek gebeliklerinde bel ağrısı gebelik için net bir analiz yöntemi değildir.
• İştah ve hassasiyet Her gebeliğin başından neredeyse sonuna kadar anne adaylarının çoğunda artan iştah veya bazı şeylere karşı duyarlılık olabilmektedir. Ancak bu tip belirtiler genellikle kan testi zamanından daha sonra ortaya çıkar. Yani daha test zamanı bile gelmeden, bu kadar erken dönemde olan iştah ya da hassasiyet gebelik belirtisi olmayabilir. Ancak her gebelik kendine özgü özellikler taşıdığından, bazı anne adaylarında bu belirtilerin normalden erken ortaya çıkabilmesi de mümkün olabilir. Zaten gebelik belirtilerinin ortaya çıkış zamanı anne adaylarında farklılık gösterebiliyor.

Yukarıda sıralanan gebelik belirtilerinin hepsi ya da birkaçı her doğal yolla gebelik ve her tüp bebek gebeliğinde görülmeyebilir. Bazı anne adayları gebeliğin sonuna kadar bu belirtilerin hiç birini yaşamayabilir bile. Tüp bebek tedavisinde söylenti olarak yayılan pek çok farklı belirti ya da gösterge gebeliğin gerçekleşip gerçekleşmediğini bilimsel anlamda kanıtlamıyor. Bu sebeple de tedavi boyunca pozitif bir tutum sergilemek ve bu konuda bilimsel dayanağı olmayan fikirlerden uzak durmak en doğrusudur. Zira embriyo transferinden 12 gün sonra yapılacak olan kan testinin pozitif sonuç vermesi ve sonrasında yapılacak olan ultrason muayenesinde gebelik kesesinin görülmesiyle gebelik net olarak öğrenilecek.

Tüp bebekte hamilelik belirtileri ne zaman başlar?​

Tüp bebek tedavisinde embriyo başarı rahme tutunduğunda, embriyo transferinden yaklaşık 1 hafta sonra bazı belirtilerin meydana gelebilir. Ancak altını çizmekte fayda var ki, anne adayları için çok hassas bir dönem olduğundan, bazı değişimleri yanlış yorumlanabilir, gebelik belirtisi olarak kabul edilebilir. Zaten tüp bebek tedavisini kolaylaştırma amacıyla kullanılan ilaçların birçoğu da göğüs hassasiyeti, mide bulantısı, halsizlik, ruhsal değişimler gibi yan etkiler yapabilir. Bu sebeple de tam olarak gebelik belirtisi değildir, gebeliğe dair kesin bilgi veremez. Bununla birlikte gebelik oluşmamış olsa bile ilaçların etkisi ile de yukarıdaki belirtiler görülebilir. Tüm bunlar hesaba katılarak gebelik testi yapmadan umutlanmak ya da hayal kırıklığına uğramak doğru olmaz.