- 8 Haziran 2012
- 5.378
- 1.437
- 248
- Konu Sahibi AngryPenguin
- #41
3. İstanbul Uluslararası Su Forumunda açılış konuşmasını yapan Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu HESlere karşı bir hareket var. Bunu anlamak mümkün değil. HESler çevrecidir dedi.
İlahi Sayın Bakan
Siz böyle diyorsunuz da, bizim ülkemizde HESlerin tahribatı daha inşaat evresinde başlıyor.
Siz de mutlaka biliyorsunuzdur ama ben yine de sayayım.
*
HESlerin inşaatı dik yamaçların tahribatına yol açıyor. Dik yamaçlar yol, cebri boru, tünel veya iletim kanallarının kurulabilmesi için yarılıyor.
İnşaat sırasında yapılan ağaç kesimleri erozyona ya da erozyon oluşma riskinin artışına neden oluyor. Ülkemizde çoğunlukla erozyon kontrolü için kullanılan teraslama yöntemi dik ve bitki örtüsünden yoksun bırakılan alanlarda riski önlemekte yetersiz kalıyor.
*
İlahi Sayın Bakan
HESler yaban hayatı için de büyük açmaz oluşturuyor. Açık iletim kanalları ve borular yaban hayatın geçişini engelliyor. Yaban hayvanları günlük avlanma, beslenme ve su ihtiyaçlarını karşılamak için kilometrelerce yol kat etmek zorunda kalıyor.
*
İlahi Sayın Bakan
Yasal mevzuat gereğince inşaat sırasında çıkan hafriyat atıklarının belirlenen alanlarda depolanması gerekirken, ulaşım masrafı, zaman kısıtlaması ve denetim mekanizmalarının eksikliği nedeniyle bu atıklar çoğu HES inşaatında dere yataklarına dökülüyor.
Böylece dere yatağı doluyor, sudaki çözünmüş oksijen azalıyor, su sıcaklığı artıyor, sucul canlıların hayat kalitesi düşüyor ve balıklar ölüyor.
Bitki örtüsü yok oluyor, alan erozyon ve sele karşı savunmasız kalıyor.
Daha önce insan erişiminin mümkün olmadığı alanlara yollar açılıyor. Böylece yaban hayatın alanı daraltılıyor, avcıların yaban hayata erişimi kolaylaşıyor.
Patlatılan dinamit havayı ve toprağı kirletiyor. Çıkan ses hayvanları korkutuyor, gebe yaban hayvanlarda düşüklere neden oluyor.
Üretilen enerjiyi taşıyacak iletim hatlarının kurulması için ormanlık alanlarda tıraşlama yapılıyor. Orman alanları tahrip ediliyor.
*
İlahi Sayın Bakan
HESler nehirlerdeki suyun büyük kısmını kullanıyor. HESlerden nehirlere az oranda su bırakılması sucul canlıların yok olmasına, beslenme, üreme ve göç davranışlarında kısıtlamalara neden oluyor.
Bir nehir kolu üzerindeki birden fazla HES tarafından borular, kanallar veya tünellerle alınan su bazen kilometreler boyunca dere yatağına kavuşamıyor.
*
İlahi Sayın Bakan
Nehirlerdeki göçlerin en yaşamsal olanı balıkların yumurtlama göçü. HESlerin regülatörleri sucul canlıların nehir boyunca hareketini kesintiye uğratıyor. Üreme tamamen aksarsa balık türü o nehir habitatından tamamen kayboluyor.
Regülatörlerdeki açıklıklardan daha küçük olan sucul canlılar regülatörlere girip türbinlere ulaşarak parçalanıyor.
*
İlahi Sayın Bakan
Deltalardaki tarımsal verim ve biyolojik çeşitliliğin devamı nehirlerin taşıdığı sediment miktarına bağlı. HES işletimi nehirlerden denizlere taşınan sediment miktarını kesintiye uğratıyor. Deltalara yeterince sediment gelemeyince kıyı erozyonu riski artıyor.
*
HESlere karşı hareketin nedenlerini bilmem anlatabildim mi Sayın Bakan
MELİS ALPHAN
İlahi Sayın Bakan
Siz böyle diyorsunuz da, bizim ülkemizde HESlerin tahribatı daha inşaat evresinde başlıyor.
Siz de mutlaka biliyorsunuzdur ama ben yine de sayayım.
*
HESlerin inşaatı dik yamaçların tahribatına yol açıyor. Dik yamaçlar yol, cebri boru, tünel veya iletim kanallarının kurulabilmesi için yarılıyor.
İnşaat sırasında yapılan ağaç kesimleri erozyona ya da erozyon oluşma riskinin artışına neden oluyor. Ülkemizde çoğunlukla erozyon kontrolü için kullanılan teraslama yöntemi dik ve bitki örtüsünden yoksun bırakılan alanlarda riski önlemekte yetersiz kalıyor.
*
İlahi Sayın Bakan
HESler yaban hayatı için de büyük açmaz oluşturuyor. Açık iletim kanalları ve borular yaban hayatın geçişini engelliyor. Yaban hayvanları günlük avlanma, beslenme ve su ihtiyaçlarını karşılamak için kilometrelerce yol kat etmek zorunda kalıyor.
*
İlahi Sayın Bakan
Yasal mevzuat gereğince inşaat sırasında çıkan hafriyat atıklarının belirlenen alanlarda depolanması gerekirken, ulaşım masrafı, zaman kısıtlaması ve denetim mekanizmalarının eksikliği nedeniyle bu atıklar çoğu HES inşaatında dere yataklarına dökülüyor.
Böylece dere yatağı doluyor, sudaki çözünmüş oksijen azalıyor, su sıcaklığı artıyor, sucul canlıların hayat kalitesi düşüyor ve balıklar ölüyor.
Bitki örtüsü yok oluyor, alan erozyon ve sele karşı savunmasız kalıyor.
Daha önce insan erişiminin mümkün olmadığı alanlara yollar açılıyor. Böylece yaban hayatın alanı daraltılıyor, avcıların yaban hayata erişimi kolaylaşıyor.
Patlatılan dinamit havayı ve toprağı kirletiyor. Çıkan ses hayvanları korkutuyor, gebe yaban hayvanlarda düşüklere neden oluyor.
Üretilen enerjiyi taşıyacak iletim hatlarının kurulması için ormanlık alanlarda tıraşlama yapılıyor. Orman alanları tahrip ediliyor.
*
İlahi Sayın Bakan
HESler nehirlerdeki suyun büyük kısmını kullanıyor. HESlerden nehirlere az oranda su bırakılması sucul canlıların yok olmasına, beslenme, üreme ve göç davranışlarında kısıtlamalara neden oluyor.
Bir nehir kolu üzerindeki birden fazla HES tarafından borular, kanallar veya tünellerle alınan su bazen kilometreler boyunca dere yatağına kavuşamıyor.
*
İlahi Sayın Bakan
Nehirlerdeki göçlerin en yaşamsal olanı balıkların yumurtlama göçü. HESlerin regülatörleri sucul canlıların nehir boyunca hareketini kesintiye uğratıyor. Üreme tamamen aksarsa balık türü o nehir habitatından tamamen kayboluyor.
Regülatörlerdeki açıklıklardan daha küçük olan sucul canlılar regülatörlere girip türbinlere ulaşarak parçalanıyor.
*
İlahi Sayın Bakan
Deltalardaki tarımsal verim ve biyolojik çeşitliliğin devamı nehirlerin taşıdığı sediment miktarına bağlı. HES işletimi nehirlerden denizlere taşınan sediment miktarını kesintiye uğratıyor. Deltalara yeterince sediment gelemeyince kıyı erozyonu riski artıyor.
*
HESlere karşı hareketin nedenlerini bilmem anlatabildim mi Sayın Bakan
MELİS ALPHAN