Polikistik Over Sendromu ve Gebelik
Polikistik over sendromunda görülen yüksek androjenler, yüksek kan şekeri düzeyi ve insülin direnci mekanizması
gebelikte bir takım riskler yaratmaktadır. PKOS ile ilişkili gebelik komplikasyonları arasında artmış düşük olasılığı, gebelik diyabeti, gebelik
hipertansiyonu ve düşük doğum ağırlıklı bebek doğumu sayılabilir.
Şeker hastalığı (diyabet) kanda yüksek şeker düzeylerine neden olan bir durumdur. Bazı kadınlarda gebe kalmadan önce diyabet mevcuttur. Bazı diğer kadınlarda ise “gestasyonel diyabet” olarak adlandırılan durum şeklinde gebelikte meydana gelir. Yaklaşık %3 kadında gebelikte kan şeker düzeyi bozuklukları görülür. Gebelik süresince hormonlar, tüm gebe kadınlarda, normal sayılan bir kan şeker düzeyi yüksekliğine neden olur. Eğer bu kan şeker düzeyi yüksekliği nedeni ile vücudunuzda problemler meydana gelirse, gebelikte diyabet hastalığı ortaya çıkabilir. Özel bir diyete başlamanız gerekebilir; hatta insülin enjeksiyonlarına ihtiyacınız olabilir. PKOS’lu kadınlarda insülin direnci söz konusu olup, bu kadınlar insülin salgı bozukluğuna ve glukoz intoleransı için yüksek riske sahiptirler. Bu nedenle PKOS’lu kadınlar gebelik diyabet gelişimi açısından da artmış risk altındadırlar ve düzenli olarak taranmaları önerilmektedir.
PKOS’lu kadınların yaklaşık %60-80 kadarı obezdir ve bu
obezite erkek tipi obezitedir. PKOS’lu kadınlardaki insülin direnci obezite dışındaki ılımlı prolaktin artışı gibi diğer faktörlerle de ilişkili olabilir. PKOS’taki bu karbohidrat metabolizma bozukluğuna rağmen, bu hastalarda gebelik diyabeti konusu çok netleşmemiştir. Obez gebelerde glisemik kontrolün bozulması, hiperglisemi ve insülin direnci gelişme riski daha fazladır. Obez olarak karbonhidrat metabolizmasındaki değişiklikler gebeliğe başlayan ve gebeliği sırasında fazla ağırlık kazanan kadınlarda karbonhidrat toleransının bozulma olasılığının normal ağırlıktaki gebelere göre yüksek olması gebelikte gestasyonel diyabet (şeker hastalığı) görülme olasılığını artırmaktadır.
Gebelik sırasında yüksek tansiyon, hem anne hem de bebek açısından başta ölüm olmak üzere pek çok riski beraberinde taşımaktadır. Fazla ağırlık kazanımı, anne adayında yüksek tansiyon ve buna bağlı komplikasyonların görülme olasılığını arttırmaktadır. Obez kadınlarda gebelik sırasında tansiyon yüksekliğine daha fazla rastlanırken oldukça tehlikeli olan preeklamsi ve
hipertansiyonun en ciddi formlarından biri olan eklampsi görülme riskinde de artış gözlenmektedir.
Polikistik over sendromu olan kadınlar normal yaşam tarzlarında olduğu gibi gebelikte de diyet ve egzersizlerine dikkat etmek ve gebelikte kilo alımında dikkatli olmak zorundadırlar. Gebeliğin ilk 3 ayında düşük yapma riskleri olduğu için doktor kontrollerini aksatmamaları gerekmektedir. Gebelikte özellikle kilo alımını kontrol etmek üzere bir diyetisyenden yardım almaları en doğru yöntemdir. Sık sık tansiyonlarını ölçtürmeleri ve günlük tuz alımlarına dikkat etmeleri gerekmektedir.
PCOS’da erken gebelik kaybı sık görülen bir sorundur. PCOS‘lu kadınlarda gebeliklerin %50’ye yakını ilk 3 ayda kendiliğinden düşükle sonuçlandığı tahmin edilmekte. Genetik faktörler ve insülin yüksekliği kendiliğinden düşük oranını arttırmaktadır.
Tekrarlayan gebelik kaybı art arda 3 yada daha fazla sayıda gerçekleşen gebelik kayıpları olarak tanımlanmaktadır. Düşüklerin sebeplerinin arasında şeker hastalığı ve PCOS yer almaktadır. Yapılan bir çok çalışmada PCOS tekrarlayan gebelik kayıplarına yol açtığı bildirilmiştir fakat tam olarak neden gebelik kaybına yol açtığı belirlenememiştir. Polikistik Over Sendromunda tekrarlayan gebelik kayıpları ile ilişkili olarak yüksek androjenler, yüksek insülin ve
obezite sorumlu tutulmaktadır. PCOS’lu kadınların
gebeliklerinin %50‘ye yakın oranı ilk 3 ayda kendiliğinden düşükle sonlanmaktadır. PCOS’da PAI-1 (plazminojen aktivatör inhibatör) düzeylerinin arttığı ve bununda düşük riskini arttırdığı düşünülmektedir. Hem genetik hemde yüksek insülin düzeyine bağlı olarak PCOS’da PAI-1 düzeyleri artmakta ve düşük riskini arttırdığı bildirilmiştir.