- 20 Aralık 2020
- 3
- 2
- 37
-
- Konu Sahibi Pedagojik Anne
- #1
Okul öncesi çocuklarda agresif davranışlar, çok sık görülen bir durumdur. Çocukların çoğu; öfkelendiklerinde, enerji patlaması yaşayıp yaramazlık yaptıklarında, ellerinde bulunan oyuncaklarını veyahut herhangi bir nesneyi ya da kendilerini yere fırlatırlar.
Peki neden böyle davranıyorlar? Çünkü bu minik ve tatlı haylazlar, henüz akıl yürütme becerisine sahip değildirler ve ellerindekini fırlatırken bunları hop hop zıplayan toplarından farklı görmezler.
Çocukların agresif davranışlarını kontrol altına almasına yardımcı olurken, ilk yapılması gereken ; bir şeyleri fırlatmanın, birisine veya birşeylere vurmanın ve bu gibi davranışların yanlış ve kabul edilemez bir durum olduğunun çocuğa sakince anlatılmasıdır.
Çocuktan beklenilen doğru davranışın -öpmek, sarılmak, sorun neyse onun hakkında konuşmak gibi- uygulamalı olarak çocuğa gösterilerek şekilde davranılması gerektiğini doğru sözcükleri seçerek ve onu yargılamaktan kaçınarak anlatmak gerekir.
Not: Eğer agresif davranışlar aile bireyleri dışındaki kişilere ve arkadaşlara da yansıtılıyor ise mutlaka profesyonel bir yardım alınması gerekiyor demektir.
Çocuklarda Agresif Davranışlar Nasıl Önlenebilir?
Çocukların birbirleriyle olan oyunları takip edilerek, birbirlerine karşı gösterdikleri agresif davranışların önüne geçilebilir.
Çocukların yanında agresif davranışlardan kaçınarak onlara doğru bir rol model olunmalıdır.
Agresif davranmanın, niçin kabul edilemez bir davranış olduğunun mutlaka çocuklara açıklanması gereklidir.
Çocuklarda Agresif Davranışlar Nasıl Ortadan Kaldırılabilir?
Çocuk agresif davranmaya başladığında ona alternatif önerilerde bulunmak.Örneğin; istemiyorsa yemeğini sonra bitirebileceğini, istiyorsa oyun oynayabileceğini vb.
Güzel davranışlarını takdir ettiğinizi belirterek; ona açıklayın.Örneğin; ” Oyunun bittikten sonra oyuncaklarını toplamış olman çok güzel bir davranış, tatlım.”
Sert bir dille çocuğunuzu uyarmanız sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, aksine olumsuz davranışlarını neden kabul etmediğinizi anlamasına yardımcı olur.Örneğin; arkadaşına vurduğunda; ona, sert ve kararlı bir ifadeyle ”Arkadaşına vurmayı bırak! Vurmak insanların canını acıtır.” diyerek ona bir alternatif önerin: ” Arkadaşına sinirlendiğin zaman sadece onun yanından uzaklaş.” Eğer çocuğunuz vurma eylemine devam ederse sizde tekrar kararlı bir şekilde uyarmaya devam edin.
Çocuğunuz sakinleşip, agresif davranışını unuttuğunda bunu siz de unutmalısınız.Ona olumsuz davranışını hatırlatmanız; nasıl güzel davranış edineceğini öğretmek yerine ona nasıl agresif davranabildiğini hatırlatır.
Not: Çocuğunuz sinirlenip agresif davranmaya başladığında, onu durdurmak amacıyla siz de agresif bir davranışta bulunmayın. Olabildiğince sakinliğinizi korumaya çalışın ki; sizin bu agresif davranışınızı, aynı şekilde problemini çözmeye çalışması için verilmiş bir – izin – olarak görmesin.
Bu yazımızı kısa bir hikaye ile örneklendirelim:
Saldırgan Ecenur
Henüz 26 aylık olan Ecenur, parka çıktığında diğer çocuklara karşı olan geçimsiz davranışları yüzünden ‘saldırgan Ecenur’ olarak anılıyordu. Bu şekilde anılmasında, ona karşı anlayışsız ve kaba davranan 5 yaşındaki abisinin payı oldukça fazlaydı. Ve annesi Ecenur’ a; ” Ecenur, eğer arkadaşlarını ısırmaya ve onlara vurmaya devam edersen seni döverim!” diyerek vazgeçirmeye çalışıyor fakat bu söylediği şeyin hiçbir zaman arkasında duramayacağın kendisi de Ecenur da çok iyi biliyordu.
Ecenur’ a 5 yaşındaki abisinin can yakıcı şakalar yapması, annesi tarafından normal karşılanıyordu.Bunun sebebi ise aile herkesin birbirlerine karşı bu şekilde şakalar yapıyor olmasıydı.Bu nedenle, anne bu tür sataşmaları da şakalaşma olarak gördüğü için, bu duruma Ecenur’ un tarafından bakmak hiç aklına gelmemişti.
Ecenur’ un, abisinin ona karşı olan sert tavırlarını bir tehdit olarak algılayıp, kendini korumak için bu tehditlere karşı; ısırarak, bir şeyler fırlatarak karşı koymaya çalıştığını, düşünememişti annesi.Taki, çocuk psikolojisi üzerine olan bir seminere katılana kadar.
Seminerden sonra, artık iki çocuğuna da ısırmanın, bir şeyleri fırlatmanın ve karşısındakine kaba davranışlarda bulunmanın kabul edilemez davranışlar olduğunu öğretmeye karar verdi.
Ertesi gün, Ecenur, kendisine ” şımarık bebek” diyerek onu kızdıran abisine; vurmaya , onu ısırmaya ve ona oyuncaklarını fırlatmaya başladı.Annesi ” Abine vurmayı, ona oyuncaklarını fırlatmayı kes artık!, sinirlenince insanlara vuramayız, onlara oyuncak fırlatamayız; bu tür şeyler insanların canını acıtır.”diyerek önce Ecenur’ u azarladı, ardındanda Ecenur’ un abisini azarladı.” Kardeşine sataşmayı kes artık! İnsanlara böyle sataşmak onların duygularını incitir.” Fakat bu azarlama taktiği henüz ,iki kardeşin birbirlerine karşı olan kaba tavırlarına son vermeye yeterli olmadı.
Bunun üzerine anne, ”Hala birbirinize kötü davranıyorsunuz. Bu yüzden beni hem çok yoruyor hem de çok üzüyorsunuz.” dedi ve her ikisini de odalarına göndererek onlara, göstermiş oldukları bu olumsuz davranışların sonuçlarını ve tekrar bu duruma düşmemek için ne yapabileceklerini düşünmeleri için zaman tanıdı.
Sonuç
Anne, uygulamaya koyduğu bu disiplin yöntemini kararlılıkla devam ettirdiği süre içinde iki kardeş arasında, izleyip farkettiği güzel davranışları övdükçe, onları takdir ettikçe iki çocuk da; kavga etmenin veya iyi geçinmenin sonucunda nelerle karşılaşacaklarını kavramaya başladı. Ve bu sürecin devamında Ecenur, abisine daha sabırlı davranmaya; abisi ise ona daha anlayışlı ve kibar davranmaya başladı.
Peki neden böyle davranıyorlar? Çünkü bu minik ve tatlı haylazlar, henüz akıl yürütme becerisine sahip değildirler ve ellerindekini fırlatırken bunları hop hop zıplayan toplarından farklı görmezler.
Çocukların agresif davranışlarını kontrol altına almasına yardımcı olurken, ilk yapılması gereken ; bir şeyleri fırlatmanın, birisine veya birşeylere vurmanın ve bu gibi davranışların yanlış ve kabul edilemez bir durum olduğunun çocuğa sakince anlatılmasıdır.
Çocuktan beklenilen doğru davranışın -öpmek, sarılmak, sorun neyse onun hakkında konuşmak gibi- uygulamalı olarak çocuğa gösterilerek şekilde davranılması gerektiğini doğru sözcükleri seçerek ve onu yargılamaktan kaçınarak anlatmak gerekir.
Not: Eğer agresif davranışlar aile bireyleri dışındaki kişilere ve arkadaşlara da yansıtılıyor ise mutlaka profesyonel bir yardım alınması gerekiyor demektir.
Çocuklarda Agresif Davranışlar Nasıl Önlenebilir?
Çocukların birbirleriyle olan oyunları takip edilerek, birbirlerine karşı gösterdikleri agresif davranışların önüne geçilebilir.
Çocukların yanında agresif davranışlardan kaçınarak onlara doğru bir rol model olunmalıdır.
Agresif davranmanın, niçin kabul edilemez bir davranış olduğunun mutlaka çocuklara açıklanması gereklidir.
Çocuklarda Agresif Davranışlar Nasıl Ortadan Kaldırılabilir?
Çocuk agresif davranmaya başladığında ona alternatif önerilerde bulunmak.Örneğin; istemiyorsa yemeğini sonra bitirebileceğini, istiyorsa oyun oynayabileceğini vb.
Güzel davranışlarını takdir ettiğinizi belirterek; ona açıklayın.Örneğin; ” Oyunun bittikten sonra oyuncaklarını toplamış olman çok güzel bir davranış, tatlım.”
Sert bir dille çocuğunuzu uyarmanız sizi kötü bir ebeveyn yapmaz, aksine olumsuz davranışlarını neden kabul etmediğinizi anlamasına yardımcı olur.Örneğin; arkadaşına vurduğunda; ona, sert ve kararlı bir ifadeyle ”Arkadaşına vurmayı bırak! Vurmak insanların canını acıtır.” diyerek ona bir alternatif önerin: ” Arkadaşına sinirlendiğin zaman sadece onun yanından uzaklaş.” Eğer çocuğunuz vurma eylemine devam ederse sizde tekrar kararlı bir şekilde uyarmaya devam edin.
Çocuğunuz sakinleşip, agresif davranışını unuttuğunda bunu siz de unutmalısınız.Ona olumsuz davranışını hatırlatmanız; nasıl güzel davranış edineceğini öğretmek yerine ona nasıl agresif davranabildiğini hatırlatır.
Not: Çocuğunuz sinirlenip agresif davranmaya başladığında, onu durdurmak amacıyla siz de agresif bir davranışta bulunmayın. Olabildiğince sakinliğinizi korumaya çalışın ki; sizin bu agresif davranışınızı, aynı şekilde problemini çözmeye çalışması için verilmiş bir – izin – olarak görmesin.
Bu yazımızı kısa bir hikaye ile örneklendirelim:
Saldırgan Ecenur
Henüz 26 aylık olan Ecenur, parka çıktığında diğer çocuklara karşı olan geçimsiz davranışları yüzünden ‘saldırgan Ecenur’ olarak anılıyordu. Bu şekilde anılmasında, ona karşı anlayışsız ve kaba davranan 5 yaşındaki abisinin payı oldukça fazlaydı. Ve annesi Ecenur’ a; ” Ecenur, eğer arkadaşlarını ısırmaya ve onlara vurmaya devam edersen seni döverim!” diyerek vazgeçirmeye çalışıyor fakat bu söylediği şeyin hiçbir zaman arkasında duramayacağın kendisi de Ecenur da çok iyi biliyordu.
Ecenur’ a 5 yaşındaki abisinin can yakıcı şakalar yapması, annesi tarafından normal karşılanıyordu.Bunun sebebi ise aile herkesin birbirlerine karşı bu şekilde şakalar yapıyor olmasıydı.Bu nedenle, anne bu tür sataşmaları da şakalaşma olarak gördüğü için, bu duruma Ecenur’ un tarafından bakmak hiç aklına gelmemişti.
Ecenur’ un, abisinin ona karşı olan sert tavırlarını bir tehdit olarak algılayıp, kendini korumak için bu tehditlere karşı; ısırarak, bir şeyler fırlatarak karşı koymaya çalıştığını, düşünememişti annesi.Taki, çocuk psikolojisi üzerine olan bir seminere katılana kadar.
Seminerden sonra, artık iki çocuğuna da ısırmanın, bir şeyleri fırlatmanın ve karşısındakine kaba davranışlarda bulunmanın kabul edilemez davranışlar olduğunu öğretmeye karar verdi.
Ertesi gün, Ecenur, kendisine ” şımarık bebek” diyerek onu kızdıran abisine; vurmaya , onu ısırmaya ve ona oyuncaklarını fırlatmaya başladı.Annesi ” Abine vurmayı, ona oyuncaklarını fırlatmayı kes artık!, sinirlenince insanlara vuramayız, onlara oyuncak fırlatamayız; bu tür şeyler insanların canını acıtır.”diyerek önce Ecenur’ u azarladı, ardındanda Ecenur’ un abisini azarladı.” Kardeşine sataşmayı kes artık! İnsanlara böyle sataşmak onların duygularını incitir.” Fakat bu azarlama taktiği henüz ,iki kardeşin birbirlerine karşı olan kaba tavırlarına son vermeye yeterli olmadı.
Bunun üzerine anne, ”Hala birbirinize kötü davranıyorsunuz. Bu yüzden beni hem çok yoruyor hem de çok üzüyorsunuz.” dedi ve her ikisini de odalarına göndererek onlara, göstermiş oldukları bu olumsuz davranışların sonuçlarını ve tekrar bu duruma düşmemek için ne yapabileceklerini düşünmeleri için zaman tanıdı.
Sonuç
Anne, uygulamaya koyduğu bu disiplin yöntemini kararlılıkla devam ettirdiği süre içinde iki kardeş arasında, izleyip farkettiği güzel davranışları övdükçe, onları takdir ettikçe iki çocuk da; kavga etmenin veya iyi geçinmenin sonucunda nelerle karşılaşacaklarını kavramaya başladı. Ve bu sürecin devamında Ecenur, abisine daha sabırlı davranmaya; abisi ise ona daha anlayışlı ve kibar davranmaya başladı.