Repo nedir?
Finansal bir kurumun (genellikle bankalar) kurumsal veya bireysel yatırımcıya hazine bonosu, devlet tahvili gibi sabit getirili bir menkul kıymeti satması ve bu menkul kıymeti önceden belirlenen bir fiyattan ileri bir tarihte geri satın almak üzere anlaşma yapmasıdır.
Bir yatırımcı 1 Milyar TL için repo yapmak istiyor diyelim. Değişik vadelerde açıklanan repo faiz oranlarına baktı. Nakit ihtiyacını da gözönüne alarak 7 , 14, 21 günlük repo oranlarını değerlendirdi ve 7 günlük repoda karar kıldı. Faiz oranı da %40 olsun.
Önce %40 faizin 14 günlük net değeri hesaplanır. %40 faiz, 365 gün için açıklanan faizdir. 7 günlük (1 hafta) faizi bulmak için faiz oranı 52 haftaya bölünür. Bu da yaklaşık %0,76 değerine karşılık gelir. Yatırımcı 7 gün sonunda ;
1.000.000.000 * 1.0076 = 1.007.600.000 getiri elde edecektir. (Küçük oranlara denk gelen bazı yasal kesintiler hesaba katılmamıştır)
Merkez Bankası denetimindeki ınterbank'ta (Bankalararası Para Piyasası) bankalar ve repo yetkisi olan aracı kurumlar ellerindeki fonu ters repo yaparak değerlendirebilirler.
ınterbank'ta en çok kullanılan repo türü overnight (gecelik) repodur. Overnight oranlar oluşan arz-talebe göre günlük olarak değişir. ınterbank piyasasında oluşan overnight ve diğer oranlar banka tarafından müşterisiyle yapacağı repo oranlarına yansıtılır. ınterbank'ta saat 14:00'ten sonra işlem yapılmaz.
Eğer piyasada likidite yani nakit para fazla ise overnight faizler düşük olur. Tersi durumda yani büyük miktarlı hazine ihalelerinin olduğu günlerde piyasadaki likidite azalacağı için overnight faizler yükselir.
Son durum
Repo, 2000 yılına kadar cazip bir yatırım aracı olmuştur. 2000 yılı başında uygulanmaya başlanan IMF programı sırasında ilk başlarda faizlerin düşmesiyle repo cazibesini bir miktar kaybetmiştir. Ancak 2000 yılı Kasım krizinden sonra faizler yeniden fırladığı için repo tekrar gözde yatırım aracı olmuştur.
