Mahfiruz Hatice Valide Sultan (c. 1590 - 26 Ekim 1620,
İstanbul), Osmanlı Padişahı
II. Osman'ın annesi ve Sultan
I. Ahmed'in ilk gözdesidir. Ilk adi Hatice'dir ve Saray'a geldiğinde diğer adi Mahfiruz oldu.Kösem Sultan saraya geldiğinde gözden düştü.
1590'da Kuzey Kafkasya'da dünyaya geldi. Babası Çerkes-Kabardey'lerin Kral Hanedanına mensup olan Prens Alkas Çerkassky'dir. Büyük dedesi Prens Çerkes Bitu Mustafa Paşa Çerkassky, Sultan
I. Süleyman'ın eşi
Mahidevran Sultan'ın yeğeninin torunlarıdır. Kız kardeşi Şahincan Hatun'dur ve daha sonra
Abaza Mehmed Paşa ile evlendirilmiştir.
Saraya Geliş
Henüz çocuk yaşta 1601 yılında Saray'ın Kahyası olan Servazat Hatun tarafından Saray'a alınıp özel tahsil ve terbiye edilmiştir. Çerkes olan
Handan Sultan'ın beğenini kazandığından genç Padişah Sultan I. Ahmed ile Şubat 1604 tarihinde evlendirilmiştir.
Kasım 1604'da Sultan I. Ahmed'den en büyük çocuğu
II. Osman'ın annesi olmuştur. Böylece I. Ahmed'ın harem'deki başhasekisi olmuştur. I. Ahmed'in babaannesi olan
Safiye Sultan'ın
Eski Saray'a gönderilmesi ve Handan Sultan'ın genç ölümüyle Harem'deki en kuddretli kadin oldu.
Doğumları
Mahfiruz Hatice Sultan II. Osman'ın yani sira
Şehzade Mehmed,
Hatice Sultan,
Şehzade Bayezid'ı ve
Şehzade Hüseyinı dünyaya getirmiştir. Bunlardan Hatice Sultan ve Şehzade Hüseyin küçük yaşta vefat etdiler. Mahfiruz özelikle Şehzade Osman'ın yetişmesi için çok titiz davrandı. Osman iyi bir terbiye ve tahsil gördü. Arapça, Farsça, Latince, Yunanca ve İtalyanca gibi doğu ve batı dillerini klâsiklerinden tercüme yapabilecek kadar güzel öğrendi.
Kösem Sultanla rekabet başlaması
Rum kökenli olan
Kösem Sultan saraya geldikten sonra Mahfiruz Suzden düştü. Mahfiruz ve Kösem Sultanların arasında 1607 yılında ağır bir kavga gerçekleşmiştir, Celal Temrukoğlu'nun Anılarından:
Bir merasim sırasında Kösem gidip Baş Haseki Mahfiruz'un yerine oturunca buda pek fena hiddetlenip: >Pis Köle, kalk yerimden!< diye bağırınca Kösem de >Buranın başı benim sen değilsin!< demiş. Mahfiruz'da sinirle hizmetçilerin elinde tuttuğu ve içinde Şerbet bulunan Sürahiyi Kösem'in başından aşağı döküp saçından çekip yerinden kaldırmış. Sultan Ahmet hadiseden haberdar olunca her iki zevcesini de azarlayıp iyi geçinmelerini emretmiş. Venedik Elçisi Simone Contarini olayı şöyle anlatır,
Sultan'ın Rum karısı Şehzade Osman'ın annesi Çerkes Kadın'a hakaret etmiş, buda onu tokatlayıp haddini bildirmiş. Sultan olaydan haber alınca çok kızmış ve her iki karısına bağırmış. Zaten Saray'da bu iki kadın'ın rekabeti her yerde konuşuluyor. Duyduğumuza göre Sultan'ın mağrur Çerkes karısı kocasının köle olan Rum Kadına rağbet etmesine çok kızıyormuş.
Valide Sultanlik Dönemi
I. Ahmed 21 Kasım'ı 22 Kasım'a bağlayan gece 1617 yılında vefat etti ve oğlu Osman daha küçük yaşta olmasi neticeden
I. Mustafa tahta otturdu. I. Mustafa devlet meseleleri ile ilgilenmediğini ifade ederek saltanatı kabul etmediyse de bu hal, devlet erkânı tarafından göz önüne alınmadı. Ancak gerçekten I. Mustafa devlet işleri ile ilgilenmeyip, devlet işlerini ehline teslim etmek istedi. Nitekim tahta çıktıktan 96 gün sonra 26 Şubat 1618 günü tahttan indirildi.
Genç Osman'ın 1618'de 14 yaşındayken tahta geçmesi üzerine
Valide Sultan oldu. Kendisine
Devletlu İsmetlu Mâh-Firûze Hadice Valide Sultan Ahiyât üs-Şan Hazretleri unvanıyla hitap edilirdi. Mahfiruz'ın etkisiyle Kösem Sultan
Eski Saray'a gönderildi.
Ölümü ve sonrası
1620'de oğlunun saltanatı sırasında öldü. Bir yıl sonra oğlu Şehzade Mehmed büyük ağabeyi Osman tarafından boğduruldu, fakat Osman'da tahttan indirilerek Valide Sultan olan
Halime Sultan ile Sadrazam olan
Kara Davut Paşa'nın etkisiyle feci öldürüldü. Kardeşı Şahincan Hatun'un sürgün'den sonra Mahfiruz'un diğer oğlu Şehzade Bayezid Kösem Sultan'ın eline düştü ve 1635 senesinde
IV. Murad'ın emriyle boğduruldu.
Çocukları
·
II. Osman (3 Kasım 1604 - 20 Mayıs 1622) - 16.
Osmanlı padişahı ve 95.
İslam halifesi.
·
Şehzade Mehmed (3 Ağustos 1605 - 12 Nisan 1621) - II. Osman tarafından boğduruldu.
·
Hatice Sultan (1608 - 1610) - küçük yaşta vefat etti.
·
Şehzade Bayezid (1 Aralık 1612- 27 Temmuz 1635) - IV. Murad tarafından boğduruldu.
·
Şehzade Hüseyin (1613 - 1617) - henüz dört yaşinda vefat etti.