Uzmanlara göre her ay mevsimine uygun balık yemelisiniz. Bunun temel sebebi, pek çok deniz canlısının yumurtlama zamanının nisan ve ekim ayları arasına denk gelmesi... Yumurtlama dönemindeki balıkları yemeniz, deniz ekosisteminin bozulmasına sebep olur. Yavru ve yumurtlamak üzere olan balıkları yemekse bir sonraki balık sezonlarında, balık stoklarının çok hızlı düşmesine ve türlerin yok olmasına neden oluyor. İşte bunlara sebep olmamak için mart ayında tüketebileceğiniz balıkları sizler için sıraladık...
Çupra (Çipura)
Çupra balığı -yağ oranı dengeli olduğu için- her türlü pişirilme şekline uygundur. Çupranın en ilginç özelliği balığın protandrik hermafrodit olması, yani sadece dişi olarak dünyaya gelmesidir. 3-4 yaşlarına gelen çupralar sonradan erkeklik özelliklerine kavuşurlar. Çupra balıklarının kılçık sayısı diğer balıklara oranla daha azdır. Beyaz etleri bir miktar sert olsa da lezzetlidir.
Fırında çupra tarifi
Kişi sayısına göre çupra
1 limon
2 diş sarımsak
Defne yaprağı
Zeytinyağı
Tuz, karabiber
Balıkları güzelce temizleyip yıkadıktan ve suyunu süzdükten sonra her birinin iki tarafına bıçak yardımıyla birer çizik atın. Ayıkladığınız balıklarımızın içine birer tutam tuz ve az karabiber döküp elinizle iyice yedirin. Zeytinyağı, limon suyu ve toz karabiberi bir kaba alıp karıştırın. Birer diş sarımsak ve birer defne yaprağını balıkların içine yayarak yerleştirin. Balıkları, az önce hazırladığınız karışıma bulayıp fırın tepsisine yerleştirin. İsteğinize göre 1-2 dilim limonu balıklarınızın üzerine koyabilirsiniz. Tepsiyi önceden ısıttığınız fırına alıp 20-25 dakika pişmeye bırakın.
Kefal
Kefal balığının birçok türü olup havyarı çok kiymetlidir. Kefal balığının havyarı sonbaharda çıkarıldıktan sonra balmumuyla kaplanarak kurumaya bırakılır ve ülkemizde büyük bir ticari öneme sahiptir.
Patates ve soğan yatağında kefal nasıl yapılır?
2 adet kefal
1 adet soğan
3 adet patates
1 adet domates
1 adet limon
1 demet maydanoz
Nane, kekik, biberiye, tuz, karabiber
Zeytinyağı
Balıkları temizleyip güzelce yıkadıktan sonra üzerlerine çizikler atın. Soğanı, patatesi ve domatesi halka seklinde doğrayın. Hazırlamış olduğumuz tepsiye pişirme kağıdı koyup patates ve soğanların yarısını tepsiye yayın. Bir kapta zeytinyağı, tuz, karabiber ve limon suyunu karıştırın. Balıkları bu karışımın içine alıp tepsiye dizin. Balıkların içine kıyılmış maydanoz, biraz tuz, taze kekik, nane yaprakları yerleştirin. Balıkları, arta kalan patates, soğan ve halka şeklinde doğradığınız domateslerle süsleyin. Son olarak balıkların üzerine zeytinyağı gezdirip hafifçe tuzlayın. Önceden 180-200 dereceye ısıttığınız fırında 30-35 dakika pişirmeye bırakın.
Kalkan
Bir dip balığı olan kalkan, Karadeniz'in en tanınmış balığıdır. Boğazlar, Ege, Marmara ve Akdeniz'de seyrek rastlanır. Gezici balık değildir, dipte yaşar. Gözleri vücudunun sol tarafında bulunan ve sağ tarafı ile denizin tabanında yatan bir balıktır. Denizin dibinde yaşayan küçük balıklar, yengeçler ve diğer küçük deniz hayvanları ile beslenir. Boyu bir metreye ve ağırlığı 20 kiloya varmış olanları çok nadir tutulur. Kalkan genelde tavada pişirilir. Yemeden önce derisindeki düğmeler ayıklanmalıdır. Ayrıca eti çok yağlı olmamakla beraber bazı balık severlerin en sevdiği balıktır.
Kalkan tava nasıl yapılır?
Yarım çay bardağı limon suyu
Yarım çay bardağı zeytinyağı
Yarım çay kaşığı karabiber
1.5 su bardağı ayçiçek yağı
1 su bardağı un
1.5 kg kalkan balığı, dilimlenmiş
Tuz
Kalkanları 3 er santimlik şeritler halinde dilimleyip karabiber, limon suyu ve zeytinyağında dinlendirin. Marine edilmiş kalkan balıklarını unlayın, fazla unları silkeleyin. Geniş bir tavada yağı kızdırın ve balıkların her iki tarafını alt üst ederek altın sarısı bir renk alıncaya kadar kızartın. Balıkları bir mutfak kağıdının üzerine koyup fazla yağını alın. Limon dilimleri ile servis yapın.
İzmarit
Denizlerimizin yerli balıklarındandır. Küçüklerine kancur, büyüklerine kanal izmariti denir. İzmarit midye, deniz solucanı ve balık yumurtaları ile beslenen bir dip balığıdır. Eti beyaz ve son derece lezzetlidir. Tavası güzel olur. Sonbahar ve kış aylarında ızgarası dahi yapılır. İzmaritler ızgara yapılırken ayıklanmaz.
Soslu izmarit tava nasıl yapılır?
1 kg izmarit balığı
4 bardak çiçek yağı
1.5 kahve fincanı un
Tuz
Maydanoz
1 adet büyük limon suyu
Zeytinyağı
Mayonez
Karabiber
İzmaritlerin solungaçları temizlendikten sonra yıkanan balıkları tuzlayıp 15-20 dakika bekletin. Ardından balıkları una bulayıp önceden ısıttığımız tavada her iki tarafı da eşit pişecek şekilde kızartılır. İsteğe bağlı derisi çıkarılıp servis yapılır.
Sos: Bir kaba aldığımız mayonez, zeytinyağı, ince kıydığımız maydanozu, limon suyunu, tuz ve karabiberi karıştırarak koyu bir sos hazırlayalım. Kızartmış olduğumuz balıkları hazırlamış olduğumuz sosla birlikte servis yapabilirsiniz
Gümüşbalığı
Gümüş balığı (Atherina) kemikli bir balık cinsidir. Sırtı yeşilimsi sarı, yan tarafları kül rengidir. Karnında boydan boya ve 1-3 pul genişliğinde, çok parlak gümüş renkli bir çizgi bulunur. Uzunluğu ortalama 10 cm'dir. Plankton ve küçük balıklarla beslenir. Akdeniz'de ve Karadeniz'de yaşar. Eti lezzetlidir. Lüfer, levrek gibi balıkların avlanmasında yem olarak da kullanılır. Protein açısından son derece zengin olan gümüş balığı, karbonhidrat ve şekeri oldukça az barındırması sebebiyle de sağlıklı bir yiyecektir. Haşlanmaya uygun olmayan gümüş balığı, mısır unu ile tavada kızartılarak pişirilmektedir.
Gümüşbalığı tavası nasıl yapılır?
1 kilo gümüş balığı
Maydanoz
1 bardak zeytinyağı
1 bardak un
4 adet yumurta
Tuz ve karabiber
3-4 yumurta bir kapta (akı ve sarısıyla birlikte) çırpılır. Balıklar temizlendikten sonra tuzlanıp biberlenir, unlanır. Balıklar kuyruklarından tutulup yumurtaya bulandıktan sonra içinde zeytinyağı kızdırılan tavaya konur. Yağda kızaran balıklar çıkarılarak kağıt kaplanmış bir tepsiye alınır. Sonra servis tabağına aktarılır, maydanoz dalları ve limon dilimleri ile süslenerek servis yapılır.
Torik
Torik, zengin vitamin içeriği ve lezzeti nedeni ile sık tüketilmesi gereken balık cinsleri arasında yer alır. İçeriğinde fosfor, vanadyum, sülfür mevcuttur. Saç ve göz sağlığı, kemik gelişimi açısından oldukça faydalıdır. Deri hastalıkları için de torik balığının faydaları bilinmektedir. Yaraların kısa süre içinde kapanmasını sağlar. Bu sebeple çocukların sık tüketmesi, beden gelişimlerini destekleyecektir.
Güveçte torik nasıl yapılır?
4 adet torik
3 adet soğan
2 adet domates
2 adet biber
Tereyağ
1 tutam tuz
Defne yaprağı
Maydanoz
Temizlediğimiz balıkları doğrayın. Yarım ay şeklinde doğradığımız soğanları tuzla ovun. Bir yandan domatesleri, biberleri, defne yaprağını temizleyin ve doğrayın. Limonları dilimleyin. Güveç kabına tuzla ovduğunuz soğanların yarısını serin, dilimlediğiniz torikleri soğanların üzerine yerleştirin. Sonra yerleştirdiğiniz balıkların üzerine kalan soğanları ve doğradığınız diğer malzemeleri koyun. Önceden ısıttığınız fırında 45 dakika pişirin.
Tekir
Tekir balıkları, genelde barbunya balığı ile karıştırılır. İkisi de aynı familyaya mensuptur. Kırmızı ve pembemsi bir vücudu olan tekir balıklarının, tıpkı kediler gibi bıyıkları vardır. Beslenmelerini de bu bıyıklar yardımıyla gerçekleştirirler. Barbunyaya nazaran daha küçük ve yassı bir şekle sahiptir. Çoğu tekir balığının parlak kırmızı görünümü vardır. Lezzetli bir balık türüdür. Tekir balığı, 9 yıla kadar 10-11 cm'e kadar büyür. 9 yıldan fazla yaşayan standart bir tekirin boyu 15 cm ile 35 cm arasında değişir. Kafa kısmının uzunluğu ve yassılığı gibi belirgin sebeplerden ötürü barbunya balığından farklıdır: Barbunya balığının burun kısmı tekire oranla daha diktir. Tekirin başında yatay olarak genişleyen açı, barbunyada dik bir şekilde genişler. Bu durum onların baş büyüklükleri ve göz konumlarında da farklılıklara yol açar.
Tekir tava nasıl yapılır?
12 adet tekir balığı
Kepekli un
Deniz tuzu, karabiber.
Tekir balığının pullarını ve içini iyice temizleyin. Derin bir kapta kepekli un, tuz ve karabiberi karıştırın. Balığı unlayıp fazla ununu almak için kuyruğundan sallayıp silkeyin. Bir tavada zeytinyağını ısıtıp balıkların her iki tarafını kızartın. Kağıt havlu üzerinde fazla yağını çektirin. Balıkları servis tabağına alıp mevsim yeşillikleriyle sıcak servis yapın.
Mezgit
Mezgit balığının içinde bol miktarda B vitamini bulunduğu için yorgunluk ve halsizlik gibi durumlara iyi gelir. Belirli aralıklarla tüketildiği zaman vücudun enerjisini ve gücünü arttıran bir etki gösterir. Mezgit balığı beyin ve vücut gelişimine de iyi gelir.
Mezgit tava nasıl yapılır?
1.5 kg mezgit
2 çay bardağı zeytinyağ
2 yemek kaşığı mısır unu
Tuz
İyice ayıklayıp yıkadığınız balıkları süzülmeleri için süzgece alın. Sonra hafif tuzlayıp mısır ununa bulayın. Mezgitleri tavaya resimdeki gibi dizin. Balıklarınızı alt üst ederek pişirin. Ikinci tava için de aynı işlemleri uygulayın.
Levrek
Lezzeti ile damaklarda bir şölene dönüşen levreğin pratik pişirme yöntemlerinden biri de fırında pişirmedir… Levreği yağlı kağıtta bohça şeklinde pişirmek lezzetini artırır. Evde kokusuz balık yapmak isteyenler için basit, hızlı ve çok lezzetli bir tarif olan fırında bütün levrek, aynı zamanda formuna dikkat edenlere de bir alternatif sunuyor.
Fırında levrek nasıl yapılır?
Hazırlık süreci dahil toplamda 30 dakikada hazırlanan fırında bütün levreğin lezzetinin püf noktası taze kekikte...
İyi temizlenmiş bütün levreğin üzerine kolay pişmesi için bıçakla birkaç çizik atın. Halka şeklinde doğradığınız limonları balığın içerisinde ve üzerine yerleştirin. Levreğin üzerine 2-3 dal taze kekik ekleyerek balığın lezzetini artırın. Tuz ve az miktarda karabiberi balığın üzerine ekleyin. Ayrı bir kasede bir limonun suyunu ve 3 yemek kaşığı zeytinyağını karıştırarak balığın üzerinde gezdirin. 200 derecede 25 dakika pişirin ve servis tabağına alın. Levreği pişirirken yağlı kağıda bohça gibi sarmak tüm lezzetlerin balığa daha fazla karışmasını sağlar.