Hormon Bozukluğu

Editor

Edidir Edi
İçerik Editörü
12 Temmuz 2006
1.287
3.026
Hormon bozukluğu oldukça geniş bir kavramdır. Yalnızca kadınlarla ve gebelikle ilgili hormonları kapsamaz, bütün hormonlarla alakalı bozuklukları kapsar. Erkeklerde de bazı hormonal bozukluklar olabilir. Fakat hormon bozukluğu terimi kullanıldığında kadınlar tarafından öncelikle adet düzeni, tüylenme ve infertilite (kısırlık), gebelik ile ilgili hormonlar anlaşılır.

Ülkemizde hormon bozukluğu ya da hormon dengesizliği terimi çok yaygın kullanılmasına karşın her zaman doğru kullanılmamaktadır. Gerçekte kadınlarda çok az hastalık hormon bozukluğuna bağlı gelişir. Her adet bozukluğunun, her tüylenmenin, her kısırlığın sebebi hormon bozukluğu değildir ve hatta bu durumların az bir bölümünde hormon bozukluğuna rastlanır.

Hormon bozukluğu teriminin en sık kullanıldığı durumların başınca özellikle genç yaşlarda görülen aşırı tüylenme ve kıllanmada artış durumu gelmektedir. Hirsutismuz denilen bu durumlarda aslında çoğu zaman hormon değerleri normaldir. Kan tahlilleri (testler) çoğu zaman normal görülür. Buna rağmen her tüylenme artışı halk arasında hormon bozukluğu gibi isimlendirilir. Bu yanlıştır. Aşırı tüylenme hormonlarda bozukluğa bağlı olabileceği gibi çoğunlukla yapısal olduğu (özellikle esmer tenlilerde) görülmektedir. Bazı ırklarda normal miktarda olan tüylenmeyi hasta aşırı sanabilir. Polikistik over sendromuna bağlı aşırı tüylenme olabilir. Bazı tüylenme durumları esnasında hormonlar artmamıştır fakat kıl foliküllerinin hormonlara duyarlılığı artmıştır.

Hormon bozukluğu terimin çoğunlukla kullanıldığı bir diğer durum da adet düzensizlikleridir. Adet düzensizlikleri ve çeşitleri konusunda daha detaylı bilgiye buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. Adet düzensizliği bazen kadınlık hormonları denilen (FSH, östrojen vb.) hormonlardaki bozukluklara bağlı olabilmektedir. Bazen guatr (TFT, T4, T3) hormonlarındaki bozukluklara bağlı olabilir. Fakat adet düzensizliği şikayeti ile başvuran hastaların çoğunluğunda (yaklaşık %80-90'ında) hiçbir hormonda bozukluk saptanmaz, tahliller normal çıkar. Bu sebeple her adet bozukluğundan hormonal bozukluk gibi bahsetmemek gerekir. Başta stres, emzirme, bazı ilaçlar, depresyon gibi durumlar olmak üzere birçok sebep kadınların adet düzenini etkileyebilir ve başka hastalıklara bağlı da adet düzensizliği görülebilir. Adet düzensizliği şikayeti olan kadınların büyük kısmında da herhangi bir hastalık ya da hormon bozukluğu saptanmaz.

Bazen özellikle menopoza yakın yaşlarda (45-50) yaşlarında hormonlarda bozukluk saptanabilir. Nadiren genç yaşlarda da yumurtalık hormonları veya guatr hormonları gibi hormonlarda bozukluk saptanabilmektedir.



Hormonların Görevi Nedir?

Hormonlar üreme fonksiyonlarının oluşmasına temel hazırlar. Yumurtlama ardınan salgılanan progesteron hormonu ise rahim içini, adetten 12-16 gün öncesinde döllenmiş yumurtanın tutunmasına hazır hale getiren ve gebeliğin sürmesini sağlayan bir hormondur.

Hormon Bozukluğu Nasıl Oluşur?

Hormon akışındaki doğal dengeyi (beyin, yumurtalıklar ve rahim arasındaki uyum) sağlayan sistemde herhangi bir sorun yaşanması, hormon bozukluklarına sebep olur. Bu hormon bozukluğu oluşmasında genetik faktörler, yumurtalık kistleri gibi etkenler sebep olabilir. Kimi zaman da beyinden salgılanan hormonlar hiç faaliyete geçmez ve bu erken menopozun habercisi olur. Kızların normal adet görme yaşı menarş olarak ismlendirilir ve 12-13 tür. Genç kızın 16 yaşında olmasına rağmen halen adet görmemişse mutlaka bir jinekoloğa muayene olması gerekmektedir. Gerekli görülürse jinekolog tarafından hormon ilacına başlanmaktadır.

Hormon Düzensizliği Ne Demektir?

Hormon düzensizliği vücuttaki hormonlar ın düzenli bir şekilde salgılanamaması anlamına gelir. Düzensizlik görülen hormonlar, kadınlık hormonları olabileceği gibi özellikle tiroit hormonları da olabilir.

En Sık Görülen Hormon Bozukluğu Nedir?

Özellikle genç kızlarda aşırı tüylenme dışında genç kızlarda görülebilen hormonal hastalıkların başında; yumurtlama fonksiyonlarının sağlıklı olmadığı 'polikistik over' sendromu gelir. Polikistik over hastalığının seyrinde genellikle tüylenme ve adet düzensizliği de görülmektedir. Bunun dışında yumurtalık kistleri görülür. Bu kistler de hormonal dengesizliklere sebep olabilmektedir. Prolaktin hormonunun yüksek olması adet düzensizliğine ve göğüslerden süt gelmesine sebep olabilir. Hatta göğüslerden süt gelmesi birçok genç kızda panik yaratır. Tiroit hormonundaki dengesizlik, üreme fonksiyonlarında bozukluklar görülmesine sebep olur. Hormon bozukluğu tedavi edilmezse tüylenme iyice ilerler. Adet düzensizliği giderilmediği zaman ileride yumurtlama fonksiyonlarının sağlıksız olmasına, aşırı kilo alımına sebep olabilir. Hormonal dengesizlik kişinin beden sağlığını bozduğu gibi ruhsal dengesini de sarsar.
 
Son düzenleyen: Moderatör:
X