Edebiyat âleminde yarısı Ruslara, geri kalanı da Avrupalılara ait ‘Dünya Klasikleri’ diye pazarlama stratejisi kokan bir kategori var. Takla attırılıp, kısaltılmış versiyonlarından satın alıp vitrinimizin uygun yerine koyarız genellikle. En çok lisede, üniversitede tüketilen bu klasikler, eskiden Bülend Özveren’in sunduğu bilgi yarışmalarına soru olarak katılırlardı. Artık ciddi yayınevleri orijinal hallerini basmaya başladı: Oliver Twist ’in yeni halini görseniz küçük dilinizi yutar, vitrininizdekileri okumadığınıza şükredersiniz. Ancak her şey bir yana, arada sırada adını anmak istemediğimiz bazı ‘yerli’ yazarlardan başınızı kaldırıp Moby Dick filan okumanızda sayısız fayda var, bizce...
1) Kolay bir soru ile başlayalım: Dünyanın en çok bilinen roman kahramanlarından biri Raskolnikov olmalı. Yediği onca “halta” rağmen hangi ünlü yazarın, hangi kitabının içinde kahramanca yaşar?
a) Knut Hamsun-Açlık
b) L. N. Tolstoy Savaş ve Barış
c) I. S. Turgenyev Babalar ve Oğullar
d) F. M. Dostoyevski Suç ve Ceza
2) Roman türünün bilinen ilk örneği François Rabelais’nin Gargantua adlı eseridir. Ama neticede ilk örnektir. Gargantua’dan sonra yazılmış ve “gerçek anlamda” roman olarak tanımlanan ilk eser hangisidir?
a) Doktor Jivago
b) Sefiller
c) Üç Silahşörler
d) Don Quijote
3) Victor Hugo dünya klasikleri listesinde ilk dörde girer. Aşağıdakilerden hangisi Sefiller romanının karakterlerinden biri değildir?
a) Jean Valjean
b) Oliver Twist
c) Cosette
d) Javert
4) Victor Hugo’nun Sefiller’inde ikâmet etmeyen, yukarıdaki sorunun doğru cevabı olan karakterin bulunduğu romanı kim yazmıştır?
a) Panait Istrati
b) Honoré de Balzac
c) Charles Dickens
d) Nikolay Gogol
5) 1941’de John Ford tarafından aynı isimli bir romandan uyarlanan “Vadim O kadar Yeşildi ki” (How Green Was My Valley) filmini aşağı yukarı herkes bilir. Filmi kadar güzel olan romanın yazarıysa pek bilinmez. Öyle mi?
a) Hermann Melville
b) Ernest Hemingway
c) Richard Llewellyn
d) F. Scott Fitzgerald
6) Çocuk edebiyatı klasiklerinden Alice Harikalar Diyarında kitabının yazarı kimdir?
a) Tomris Uyar
b) Lewis Carroll
c) Charlotte Bronte
d) Jane Eyre
7) Dünya ve Amerikan edebiyatının en görkemli eserlerinden biri olarak bilinen Hermen Melville’nin Moby Dick adlı romanındaki Rokovoko’lu ‘vahşi’ mızrakçının adı nedir?
a) Queequeg
b) Ishmael
c) Starbuck
d) Fedallah
8) Dünya klasikleri deyince akla hep Rus, Fransız ve İngiliz klasikleri gelir: Dosto, Balzac, Zola, Tolstoy, Flaubert... Amerikan edebiyatının hakkı hep yenir sanki. O halde, aşağıdakilerden hangisi bir John Steinbeck romanı değildir?
a) Fareler ve İnsanlar
b) Gazap Üzümleri
c) Cennetin Doğusu
d) Muhteşem Gatsby
9) Hangisi İngiliz edebiyatına dahil edilmez, dahil edilmesi teklif bile edilemez?
a) William Faulkner
b) Thomas de Quincey
c) Jane Austen
d) D. H. Lawrence
10) Hangi roman yazar eşleşmesi doğrudur?
a) David Copperfield/ Tom Sawyer
b) Kırmızı ve Siyah/ Gustav Flaubert
c) Madam Bovary/ Maksim Gorki
d) Silahlara Veda/ Ernest Hemingway
Cevap Anahtarı: 1d, 2d, 3b, 4c, 5c, 6b, 7a, 8d, 9a, 10d
Puan Aralığı:
1-3 doğru Klasik ilgisiz
3-5 doğru Klasik ilgili
5-8 doğru gerçekten ilgili
8-10 doğru kitap kurdu
Klasik ilgisiz
Eğri oturup doğru konuşalım. Sizin dünya klasikleriyle aranız açık. Küsüşmüşsünüz. Okul zamanlarında sağdan soldan toparladığınız özetleri bile hatırlamıyorsunuz. Zaten Türkçe dersini kaynatmak için elinizden geleni yapardınız. Aslında edebiyat sizi hiç cezbetmedi. Her zaman daha çok ilginizi çeken şeyler vardı ve onlara yönelmeyi tercih ettiniz. Bu yüzden testin en başarısız sonucunu aldığınızı öğrendiğiniz şu anda bile durumu hiç umursamayıp “Amaaan ben olmuşum klasik!” diyerek yepyeni ufuklara yelken açmanız mümkün. “İkra!”.
Klasik ilgili
Dünya klasikleri bilginiz tozlu ders kitaplarınızın arasında duruyor. Bu kitapların bir kısmını söz konusu Türkçe dersleri vesilesiyle özet okuyarak tanıdınız, bir kısmı öğretmeniniz tarafından tatilde okumak üzere koltuğunuzun altına sıkıştırıldı. Zorla kitap okutulan haylaz bir velettiniz demiyoruz; bizzat alıp sonuna kadar okuduğunuz klasikler de olmuştur. Ama kabul edin, sayıları pek de fazla değil bunların. “Bilmemnenin şifresi, hayatın sırrı!” isimli kitapları okuyacağınıza Martin Eden okumaya ne dersiniz?
Gerçekten ilgili
Hiç kimse edebiyatla ilgili olmadığınızı ya da klasikleri bilmediğinizi söyleyemez. Pek çok insandan fazlasını bildiğiniz aşikâr ama isimler, dönemler, karakterler biraz birbirine karışmış. Belki siz de okuduğu romanı ya da izlediği filmi kolay kolay hatırlayamayanlardansınız. Aradan biraz zaman geçince “Bu roman kimindi, bu karakter hangi romandaydı, romanın sonunda ne olmuştu?” diye kendi kendine soruyorsunuz. Edebiyat tarihiyle ve kuramlarıyla ilgili kitaplar okursanız her şey biraz daha yerli yerine oturur gibimize geldi.
Kitapkurdu
Test sonuçlarınız mükemmel. Kolestrol, lipid, şeker düzeyiniz normal... Şaka bir yana, dünya klasikleri ile aranız gerçekten çok iyi. Sadece kulaktan dolma bilgilerden bahsetmiyoruz. Neredeyse hepsini okumuşsunuz ve romanlara ait en küçük detayları bile hatırlıyorsunuz. Rus edebiyatı, İngiliz edebiyatı, Fransız edebiyatı, Amerikan edebiyatı... Hepsi sizden sorulur. Gerçek bir kitapkurdusunuz. Anne-babanıza ve öğretmenlerinize teşekkürler. Tebrikler!
Radikal
10/10/2008
1) Kolay bir soru ile başlayalım: Dünyanın en çok bilinen roman kahramanlarından biri Raskolnikov olmalı. Yediği onca “halta” rağmen hangi ünlü yazarın, hangi kitabının içinde kahramanca yaşar?
a) Knut Hamsun-Açlık
b) L. N. Tolstoy Savaş ve Barış
c) I. S. Turgenyev Babalar ve Oğullar
d) F. M. Dostoyevski Suç ve Ceza
2) Roman türünün bilinen ilk örneği François Rabelais’nin Gargantua adlı eseridir. Ama neticede ilk örnektir. Gargantua’dan sonra yazılmış ve “gerçek anlamda” roman olarak tanımlanan ilk eser hangisidir?
a) Doktor Jivago
b) Sefiller
c) Üç Silahşörler
d) Don Quijote
3) Victor Hugo dünya klasikleri listesinde ilk dörde girer. Aşağıdakilerden hangisi Sefiller romanının karakterlerinden biri değildir?
a) Jean Valjean
b) Oliver Twist
c) Cosette
d) Javert
4) Victor Hugo’nun Sefiller’inde ikâmet etmeyen, yukarıdaki sorunun doğru cevabı olan karakterin bulunduğu romanı kim yazmıştır?
a) Panait Istrati
b) Honoré de Balzac
c) Charles Dickens
d) Nikolay Gogol
5) 1941’de John Ford tarafından aynı isimli bir romandan uyarlanan “Vadim O kadar Yeşildi ki” (How Green Was My Valley) filmini aşağı yukarı herkes bilir. Filmi kadar güzel olan romanın yazarıysa pek bilinmez. Öyle mi?
a) Hermann Melville
b) Ernest Hemingway
c) Richard Llewellyn
d) F. Scott Fitzgerald
6) Çocuk edebiyatı klasiklerinden Alice Harikalar Diyarında kitabının yazarı kimdir?
a) Tomris Uyar
b) Lewis Carroll
c) Charlotte Bronte
d) Jane Eyre
7) Dünya ve Amerikan edebiyatının en görkemli eserlerinden biri olarak bilinen Hermen Melville’nin Moby Dick adlı romanındaki Rokovoko’lu ‘vahşi’ mızrakçının adı nedir?
a) Queequeg
b) Ishmael
c) Starbuck
d) Fedallah
8) Dünya klasikleri deyince akla hep Rus, Fransız ve İngiliz klasikleri gelir: Dosto, Balzac, Zola, Tolstoy, Flaubert... Amerikan edebiyatının hakkı hep yenir sanki. O halde, aşağıdakilerden hangisi bir John Steinbeck romanı değildir?
a) Fareler ve İnsanlar
b) Gazap Üzümleri
c) Cennetin Doğusu
d) Muhteşem Gatsby
9) Hangisi İngiliz edebiyatına dahil edilmez, dahil edilmesi teklif bile edilemez?
a) William Faulkner
b) Thomas de Quincey
c) Jane Austen
d) D. H. Lawrence
10) Hangi roman yazar eşleşmesi doğrudur?
a) David Copperfield/ Tom Sawyer
b) Kırmızı ve Siyah/ Gustav Flaubert
c) Madam Bovary/ Maksim Gorki
d) Silahlara Veda/ Ernest Hemingway
Cevap Anahtarı: 1d, 2d, 3b, 4c, 5c, 6b, 7a, 8d, 9a, 10d
Puan Aralığı:
1-3 doğru Klasik ilgisiz
3-5 doğru Klasik ilgili
5-8 doğru gerçekten ilgili
8-10 doğru kitap kurdu
Klasik ilgisiz
Eğri oturup doğru konuşalım. Sizin dünya klasikleriyle aranız açık. Küsüşmüşsünüz. Okul zamanlarında sağdan soldan toparladığınız özetleri bile hatırlamıyorsunuz. Zaten Türkçe dersini kaynatmak için elinizden geleni yapardınız. Aslında edebiyat sizi hiç cezbetmedi. Her zaman daha çok ilginizi çeken şeyler vardı ve onlara yönelmeyi tercih ettiniz. Bu yüzden testin en başarısız sonucunu aldığınızı öğrendiğiniz şu anda bile durumu hiç umursamayıp “Amaaan ben olmuşum klasik!” diyerek yepyeni ufuklara yelken açmanız mümkün. “İkra!”.
Klasik ilgili
Dünya klasikleri bilginiz tozlu ders kitaplarınızın arasında duruyor. Bu kitapların bir kısmını söz konusu Türkçe dersleri vesilesiyle özet okuyarak tanıdınız, bir kısmı öğretmeniniz tarafından tatilde okumak üzere koltuğunuzun altına sıkıştırıldı. Zorla kitap okutulan haylaz bir velettiniz demiyoruz; bizzat alıp sonuna kadar okuduğunuz klasikler de olmuştur. Ama kabul edin, sayıları pek de fazla değil bunların. “Bilmemnenin şifresi, hayatın sırrı!” isimli kitapları okuyacağınıza Martin Eden okumaya ne dersiniz?
Gerçekten ilgili
Hiç kimse edebiyatla ilgili olmadığınızı ya da klasikleri bilmediğinizi söyleyemez. Pek çok insandan fazlasını bildiğiniz aşikâr ama isimler, dönemler, karakterler biraz birbirine karışmış. Belki siz de okuduğu romanı ya da izlediği filmi kolay kolay hatırlayamayanlardansınız. Aradan biraz zaman geçince “Bu roman kimindi, bu karakter hangi romandaydı, romanın sonunda ne olmuştu?” diye kendi kendine soruyorsunuz. Edebiyat tarihiyle ve kuramlarıyla ilgili kitaplar okursanız her şey biraz daha yerli yerine oturur gibimize geldi.
Kitapkurdu
Test sonuçlarınız mükemmel. Kolestrol, lipid, şeker düzeyiniz normal... Şaka bir yana, dünya klasikleri ile aranız gerçekten çok iyi. Sadece kulaktan dolma bilgilerden bahsetmiyoruz. Neredeyse hepsini okumuşsunuz ve romanlara ait en küçük detayları bile hatırlıyorsunuz. Rus edebiyatı, İngiliz edebiyatı, Fransız edebiyatı, Amerikan edebiyatı... Hepsi sizden sorulur. Gerçek bir kitapkurdusunuz. Anne-babanıza ve öğretmenlerinize teşekkürler. Tebrikler!
Radikal
10/10/2008