Fiziksel ve Motor Gelişimi
Altıncı ayda destekli oturabilir , yedinci ay desteksiz oturmaya ve emeklemeye başlar, nesneleri bir elinden diğerine aktarır, verilen herşeyi ağzına götürme eğilimindedir. Dokuzuncu ay tam olarak desteksiz oturur, bir yere tutunarak ayakta durur, iki heceli sözcükler ( baba dede ) söylemeye başlar, baş parmağı ve işaret parmağı arasında küçük nesneleri tutabilir. Onuncu aydan itibaren tutunarak ayağa kalkar, sıralamaya ( yardımla yürüme) başlar, yardımsız ayağa kalkar. Hareket etmeye ilgisi artar ve motor becerilerini sınamaya başlar. Nesneleri birbirine vurma, birbirinin içine sokma, sürükleme, sıkma, atma, sallama, ısırma, düşürme, açma/kapama, itme/çekme, doldurma/boşaltma gibi eylemlerde bulunur. Suda oynamaktan, su oyunları ve oyuncaklarından hoşlanır.
Zihinsel ve Sosyal Gelişimi
İnsanların ve nesnelerin ortaya çıkması ve kaybolmasına ilgi duymaya başlar. Nesnelerin kalıcılığının kavranması durumu gerçekleşir.(onbir ay civarında gözüyle görmediği nesnelerin var olmaya devam ettiğini bilir ve bu nesneyi arar). Çekmeceleri, dolapları, kutuları doldurup boşaltır.
İlerleyen ve düşen nesnelere ilgi duyar, nesneleri ipten çekerek sürükler.
Herşeyi keşfetme, inceleme arzusu içindedir. Basit mekanizmaları çalıştırmaktan ve sonucunu görmekten hoşlanır. İnsanları, nesneleri, oyunları hatırlar, oyuncaklarla yaptığı hareketlerin kalıcı olması söz konusudur .(aynı oyuncakla her seferinde aynı şekilde oynaması) ve farklılıklara yönelik ilgisinde bir artış gözlenir. Resimli kitaplara ilgi duymaya başlar, uzun uzun inceler.
Yabancılardan korkma eğilimindedir ve değişikliklere beklenmedik tepkiler gösterir. Başka insanları incelemeye ve taklit etmeye başlar. Başkalarının kendisini onaylaması ve onaylamamasına karşı hassasiyet gösterir.
Başkalarının ilgisini çekmeye çalışır ve onları etkilemeye ilgi duymaya başlar. Saklambaç, bay bay yapmak gibi basit sosyal oyunlara ilgilidir. Heceler söyler ve dil oyunları yapar, bazı sesleri taklit etmeye çalışır. Kendi adını tanır, seslenince bakar, adını bildiği nesneleri parmağıyla işaret eder, basit komutları izler.
Gelişimsel Düzeye Uygun Oyuncak Önerileri
Oyuncakların Genel Özellikleri
7-9 aylık bebekler oyuncaklarla daha uzun süre ilgilenirler. Bu yaştaki bebekler oyuncakları birbirine vurmaktan, birbirinin içine sokmaktan, düşürmekten, bükmekten, sıkmaktan, sallamaktan, sürüklemekten, ısırmaktan, fırlatmaktan, açıp kapamaktan, doldurup boşaltmaktan hoşlanırlar. 10-12 aylık bebekler nesneleri her yönüyle tanımaya çalışırlar ve herşeyi keşfetmek isterler. Bu yaşlarda nesneleri istiflemekten, birşeyin içine koyup, dışına çıkarmaktan, dökmekten, içiçe geçirmekten, açma ve kapamaktan, tuşlara basmaktan, döndürmekten, araba ve topları itmekten hoşlanırlar. 7-12 ay grubundaki bebekler genel olarak basit mekanizmaları çalıştırmaktan, dolap, çekmece, kutu gibi içinde nesne dolu eşyalardan, bu eşyalar ve içerdiği nesneler arasındaki ilişkilerden ve görünüp kaybolan nesnelerden hoşlanırlar. Bu yaşlarda kendi eylemleri ile sonuç yaratmaktan hoşlanırlar. Bu yaş grubundaki bebeklerin oyuncakları ağızlarına alma riskleri açısından güvenli, kırılmaz, ağız, kulak ve buruna kaçmayacak büyüklükte parçaları olan, toksik olmayan ve çok sert kenar ve köşeler içermeyen, parmak ve ellerinin sıkışmayacağı, uzun bağları olmayan oyuncaklar seçilmelidir.
Hangi oyuncaklar?
Çıngıraklar ve müzikli oyuncaklar.
Yumuşak, sıkınca ses çıkaran oyuncak.
Toplar (topların çapı en az 44 mm. olmalıdır ).
Kırılmaz aynalar.
Dişlikler.
Kumaş oyuncaklar.
Kapağı açılınca içinden çeşitli nesneler fırlayan kutular.
Doldurup boşaltabileceği nesnelerle dolu kutular.
Üstüste istiflenebilen büyük ebatlı oyuncaklar.
Banyo oyuncakları.
Renkli halkalar.
Renkli toplar.
İtme-çekme oyuncakları.
Neden - sonuç ilişkilerini görüp öğrenebilecekleri aktivite masası oyuncakları.
Bu dönemde bebeğinizi teşvik edecek ve cesaretlendirecek, peşinden giderek emekleyebileceği hareketli oyuncaklar onun gelişimine katkı sağlayacaktır.
Oyun halıları ve aktivite minderleri kas gelişimlerini olumlu yönde etkiliyecektir.
Dr.Tuba Mutluer
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı