Atatürk günlüğü - Tarihte bu gün Atatürk ne yapmış? ( Güncellenecektir )

5 NİSAN Tarihte Bugün




5 Nisan 1926
Mersin’den dönen Başbakan İsmet Paşa’yı Ankara istasyonunda karşılarken

1932 - Atatürk'ün, akşam ve gece Çankaya'da kütüphanesinde çalışması.

1928 - C. Halk Fırkası tarafından Laiklik ilkesinin ve Anayasa değişiminin kabulü.

1926 - Atatürk'ün, Diyarbakır Belediye Meclisi'nin kendisini fahrî hemşehriliğe seçişi nedeniyle teşekkür telgrafı.

1922 - Ankara hükümeti İtilaf Devletlerinin önerilerine cevap verdi. Ateşkes önerisini kabul eden Ankara, Anadolu'nun hemen boşaltılmasını, ilk 15 gün içinde Kütahya, Afyon ve Eskişehir çevresinin dört ay içinde de İzmir ve diğer işgal edilmiş bölgelerin tamamen terkedilmesini, ancak bunun kabul edilmesi halinde barış görüşmelerine oturulabileceğini iletti.

İtilaf Devletleri Dışişleri bakanlarının, 22 Mart 1922 tarihli notasına, TBMM Hükümetinin cevabı: "Mütareke ile birlikte Anadolu'nun boşaltılmasına başlanması ve dört ay içinde tamamlanması."

1920 - Salih Paşa'nın istifası üzerine Damat Ferit Paşa'nın kabine kuruşu. (4. Damat Ferit Kabinesi).

Damat Ferit Paşa'nın dördüncü kez hükümeti kurdu. Damat Ferit, 4. Kabinesini kurarken Hariciye Nazırlığını da üstlendi.

1918 - Van'ın geri alınması.

Batum'un alınması.

Kars'ın geri alınması.

Japonlar'ın Vladivostok'u işgal etmesi.

İkinci, Alman saldırısı, Flanders'da.

Foch'un Müttefik Orduları Başkomutanı olması.

1917 - Atatürk'ün, sabah, Hani'den hareketle yöredeki birlikleri denetlemesi, daha sonra Tuzla'ya gelişi, geceyi burada çadırda geçirişi.

1915 - Atatürk'ün, -5. Ordu Komutanlığı aracılığıyla- Sofya elçiliğimize telgrafı: "İstanbul'a seyahat etmekte olan annemi araması için Dedeağaç'taki Konsolosumuza emir verilmesini rica ederim. Dedeağaç'tan mektubunu aldığımdan orada olduğunu zannediyorum."

1909 - Atatürk'ün Kurmay Başkanı olduğu Hareket Ordusunun, 31 Mart gericilik olayını bastırmak üzere İstanbul'a yola çıkması.

Alıntı
 
6 MART Tarihte Bugün



6 Mart 1930
Isparta'da öğle yemeği yerken



6 Mart 1921 T.B.M.M. Başkanı Mustafa Kemal, Kurtuluş Savaşı'nda cepheye malzeme götüren halkla

1938 - Atatürk'e, Çankaya'da Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp, Prof. Dr. Akil Muhtar Özden, Dr. Hüsamettin Kural, Dr. Ziya Naki Yaltırım ve Dr. Asım Arar'dan oluşan bir hekim grubu tarafından muayene ve konsültasyon yapılması.

Atatürk'ün, akşam, Yeni Sinema'da ses sanatkârı Melek Tokgöz ve saz arkadaşlarının konserini izlemesi.

1937 - Atatürk'ün, gece Gardenbar'ı şereflendirmesi.

1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri Sakarya motoruyla, beraberinde Başbakan İsmet İnönü ve Ekonomi Bakanı Celâl Bayar olmak üzere Boğaz'da ve Moda Koyu'nda bir gezinti yapması, akşam Dolmabahçe Sarayı'na dönüşü.

1935 - Atatürk'ün, Çankaya'da Sovyet Büyükelçisi Karahan'ı kabulü.

1930 - Atatürk'ün, öğleye doğru Isparta'ya gelişi ve yemekten sonra Burdur'a hareketi.

Atatürk'ün, öğleden sonra Burdur'a gelişi ve Antalya'ya hareketi.

Atatürk'ün, Antalya'ya gelişi.

Atatürk'ün, Antalya'da akşam yemeğinden önce Genel Sekreteri Hasan Rıza (Soyak) Bey'le bir sohbeti ve söyledikleri: "...Münasebet düştükçe daima tekrar ediyorum; bütün bu dertlerin, bütün bu ihtiyaçların giderilmesi, her şeyden evvel, pek başka şartlar altında yetişmiş; bilgili, geniş düşünceli, azim, feragat ve ihtisas sahibi adam meselesidir, sonra da zaman ve imkân meselesi... İleri milletler düzeyine erişmek işini bir yılda, beş yılda, hatta bir kuşakta tamamlamak da imkânsızdır. Biz şimdi o yol üzerindeyiz; kafileyi hedefe doğru yürütmek için, insan gücünün üstünde gayret sarf ediyoruz; başka ne yapabiliriz ki..."

1925 - İstanbul'da yayınlanan Tevhid-i Efkâr, Son Telgraf, İstiklâl, Aydınlık, Orak-Çekiç ve Sebilürreşat adlı gazeteler yeni çıkan yasaya dayanılarak kapatıldı.

1923 - Atatürk'ün, hükümete güvenoyu verilmesini isteyen önerge nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması: "..Ben, şahsen vicdanıma ve fikrî kanaatime, düşünüşüme ve araştırmalarına dayanak yüksek heyetinize derim ki, delege heyetimiz kendisine verilen görevi tamamen ve pek mükemmel bir şekilde yapmıştır. Milletimizin ve Meclisimizin şerefini yükseltecek bir tarzda dünyaya tanıtmıştır ve muvaffak da olmuştur."

Fikriye Hanım'ın -Atatürk tarafından tedavi için gönderildiği- Münih'teki sanatoryum'dan kaçarak gizlice İstanbul'a gelişi, T.B.M.M. İstanbul temsilcisi Adnan (Adıvar) Bey'in, durumu Atatürk'e bildiren telgrafı: "Fikriye Hanım, bugün geldi. Yarın hemen Ankara'ya hareket etmek istiyor. Yüksek emirlerinizi beklemekteyim."

Atatürk'ün, Adnan (Adıvar) Bey'in 6.3.1923 tarihli telgrafına cevabı: "Fikriye Hanımı tedavi için Almanya'ya göndermiştim. Benden izin almadan, ne sebeple İstanbul'a gelmiştir. Kesinlikle Ankara'ya gelmesine izin veremem. ...Benden izin almadan hareketine müsaade olunmamak için gerekenlere emir vermenizi rica ederim." [Kocatürk]

1922 - Meclisin gizli oturumunda bazı üyeler İstanbul'da Yusuf Kemal Bey'in Vahdettin'le görüşmesini eleştirdi.

Mustafa Kemal gizli oturumda ordunun esas amacının taarruz olduğunu dile getirdi.

TBMM'nin gizli oturumlarında Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın askeri durum hakkında konuşması: "Ordumuzun kararı taarruzdur. Fakat, bu taarruzu tehir ediyoruz. Sebebi hazırlığımızı tamamen ikmale biraz daha zaman lazımdır."

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumlarında Başkomutan Atatürk'ün askerî vaziyet hakkında konuşması ve "Nereye gidiyoruz? Bizi kim, nereye sevk ediyor? meçhûlâta?..." sözleriyle ortalığı bulandıran muhaliflere cevabı: "Ordumuzun kararı, taarruzdur. Fakat, bu taarruzu tehir ediyoruz. Sebebi, hazırlığımızı tamamen tamamlamaya biraz daha zaman lâzımdır. Yarım hazırlıkla, yarım tedbirle yapılacak taarruz, hiç taarruz etmemekten daha çok fenadır. ...Meclisle, bir veya birkaç üyenin kötümserlik telkin eden sözlerinden bile aleyhimizde istifade çareleri aranılmakta olduğuna şüphe edilmemelidir." [Kocatürk]

Atatürk'ün, gece saat 23.00'te Ankara'dan Batı cephesine hareketi.

Atatürk'ün sözü: "Tarihte hangi millet vardır ki ecnebilerin nasihatlarıyla yükselebilmiştir."

1921 - Koçkiri ayaklanması (Bastırılışı 17 Haziran 1921).

1920 - Erzurum'da 10 bin kişinin katıldığı büyük bir miting yapılarak, kurulacak hükümetin milli amaçlara uygun bir hükümet olması istendi.

Atatürk'ün, Ahmet Anzavur'un ihaneti ve basın yoluyla alınacak önlemler hakkında Kastamonu Valiliği'ne telgrafı: "...Böyle vatansızları, bütün varlığımızla basın âlemi katında protesto ederek bir an evvel ortadan kaldırılmaları ve kanunun pençesine teslim edilmeleri için acele tedbirler alınması hususundaki yazıları basın sütunlarında görmek için halk adına belediyelerden, Müdafaa-i Hukuklardan İstanbul'daki namuslu basına yazılmalıdır." [Kocatürk]

1914 - Atatürk'ün, Sofya'dan -Balkan Devletlerinin siyasi durumu, siyasî amaçları ve ilişkileri hakkında- Genelkurmay Başkanlığına raporu.

1913 - Yanya'nın Yunan kuvvetlerine teslim olması.

1912 - Atatürk'ün, Derne Komutanlığı'na atanması.

Alıntı
 
7 NİSAN Tarihte Bugün



Hareket Ordusu Kurmay Başkanı Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) Mustafa Kemal,
arkadaşları ile İstanbul'da (Nisan 1909)

1938 - İstanbul'da Balkan Matbuat Birliği ile Balkan Paktı Ekonomik Konseyi toplandı.

1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan İsmet İnönü, Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı kabulü.

1934 - Atatürk'ün, akşam trenle Ankara'dan İzmir yönünde hareketi.

1933 - Atatürk'ün, gece Çankaya'da film izlemesi.

1932 - Atatürk'ün, akşam Ankara Halkevi'nde düzenlenen Çocuk Esirgeme Kurumu balosunu şereflendirmesi.

1922 - İngiltere Savaş Bakanlığı Ankara hükümetinin iletmiş olduğu önerilerin kabul edilmemesini istedi.

Lord Curzon oyalama taktiği güderek, zaman kazanmak istiyor.

1921 - Afyon Yunanlılar'dan geri alındı.

1921 (7-8) - Aslıhan bölgesinde Yunan kuvvetleriyle milli kuvvetler arasında Aslıhanlılar muharebesi (3 gün sürmüş ve Yunanlıların çekilmesiyle sonuçlanmıştır).

1920 - Atatürk'ün, 14. Kolordu Komutan Vekili Albay Bekir Sami Bey'e telgrafı: "...Yusuf İzzet Paşa'nın hemen Ankara'ya gelmesini kendisine yazmıştık. Son durum nedeniyle bir an önce Ankara'ya gelmesi zorunlu hale gelmiştir. Hastalığı nedeniyle Kolordu Komutanlığı Vekâleti'ni zaten size bırakmıştı. Bu nedenle resmen ve Heyet-i Temsiliye katında Kolordu Komutanı sizsiniz. Ankara'ya hareket etme hususunda direniş gösterirse zorla gönderiniz ve bunun için de önceden tedbirlerinizi alınız." [Kocatürk]

1917 - Atatürk'ün, sabah Varedek köyündeki 1. Tümen Karargâhımdan hareketi, yolda bazı alay ve taburları denetleyerek öğleden sonra Arakel'de 71. Alay Karargâhı'na gelişi, geceyi burada geçirişi.

1916 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber, ordugâh yeri seçmek için otomobille dolaşarak inceleme yapması.


Alıntı
 

8 NİSAN Tarihte Bugün

Kurtuluş Savaşında Çankaya (Nisan 1921)

1934 - Atatürk'ün, Uşak'ta topçu birliklerini, Salihli'de istihkâm taburunu, topçu alayını teftiş edişi; saat 19.00'da Manisa'ya gelişi, geceyi trende geçirişi.

1932 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Halkevi'ne gelişi, uzunca bir süre kaldıktan sonra Çankaya'ya dönüşü.

1930 - 1580 sayılı Belediyeler Kanununun çıkması (kadınlara da seçme hakkı tanınıyor).

1924 - Dinî mahkemelerin kaldırılması.
Şeriye mahkemelerini kaldıran yeni Mahkemeler Teşkilatı Kanunu TBMM'de kabul edildi.
Kadıların yerini hakimler aldı (böylece şer'i hükümlere, fıkha göre yargılama yapan Şer'iye Mahkemeleri kaldırılarak hukuktaki ikiliğe son verildi).

1924 - Religious courts are abolished.

1923 - Gazi Mustafa Kemal '9 Umde'yi yayınladı. (Seçim bildirisi niteliğindeki bu ilkeler, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti adına yayınlandı.)

Mustafa Kemal 9 Umde'yi açıkladı. Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti'nin seçim bildirisi niteliğindeki bu ilkelerin başında, 'Egemenlik Ulusundur' maddesi gelmekteydi.

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı, Mustafa Kemal Paşa'nın milletvekili seçimi dolayısıyla millete, "Dokuz Umde"yi içine alan beyannamesi.

Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Başkanı sıfatıyla milletvekili seçimi nedeniyle millete, 9 ilkeyi içeren bildirgesi: "...Bu ilkeler, memleketin en ivedi ihtiyaçları ve birçok uzman kişilerin görüşleri ve özellikle İzmir'de, bütün memleket temsilcilerinden oluşarak açılan İktisat Kongresi çalışmaları da göz önüne alınarak tespit edilmiştir." [Kocatürk]

Atatürk'ün, başkanı bulunduğu Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti örgütüne, seçim nedeniyle bildirgesi: "...Milletimiz, gelecekteki idaresini üzerine alacak olanları seçim ile ayırmak kararını vermiştir. Müdafaa-i Hukuk örgütümüz, milletin bu kararı karşısında mazide ispat ettiği liyakat ve nitelikleriyle gelecek için de itimada değer olduğu*nu ve milletin oylarına hak kazanmış bulunduğunu iddia edecektir. Eğer Müdafaa-i Hukuk örgütümüzün üyeleri, milletin oylarını kazanırlarsa gelecekte Büyük Millet Meclisi'nde "Halk Partisi" adı altında memleketi idare sorumluluğunu üzerine alacaklardır." [Kocatürk]

1921 (7-8) - Aslıhan bölgesinde Yunan kuvvetleriyle milli kuvvetler arasında Aslıhanlılar muharebesi (3 gün sürmüş ve Yunanlıların çekilmesiyle sonuçlanmıştır).

1920 - Fransızlar, ateşkes istedi.

Salih Paşa'nın istifası ile kurulan Damat Ferit Paşa kabinesinin tanınmayacağı yolunda, Heyeti Temsiliye genelgesi yayınlandı.

Atatürk'ün, Ankara'da "Anadolu Ajansı'nın kurulduğunu bildiren genelgesi: "Vatan ve milletimizin en büyük tehlikeyle karşı karşıya kalması sonucu olarak bütün Rumeli ve Anadolu'nun giriştiği millî ve mukaddes savaş esnasında halkın iç ve dış en doğru haberlerle aydınlatılması ivedi ihtiyacı dikkate alınmış ve sonucunda Ankara'da "Anadolu Ajansı" adı altında bir kurum oluşturulmuştur."

Atatürk'ün, Salih Paşa'nın yerine yeni kabineyi kuran Damat Ferit paşa ve heyetinin tanınmayacağına dair vilâyetlere genelgesi: "...Vatana ihaneti ispatlanmış olan ve düşman süngüsü ile görev verilen Damat Ferit Paşa ve kabinesinin hiçbir şekilde tanınmayacağını bildiririz." [Kocatürk]

Damat Ferit, Kuva-yı Milliye'ye karşı ayaklanan Anzavur'a paşalık unvanı verdi.

1917 - Atatürk'ün, Murat cephesini gezerek 71. Alay'ın tabur ve bataryalarını denetlemesi, tekrar Arakel'e dönüşü.

Alıntı
 
9 NıSAN Tarihte Bugün

1937 - Atatürk'ün, Belgrad'a gidecek olan Başbakan ısmet ınönü'yü saat 19.30'da, Ankara istasyonundan ıstanbul'a uğurlaması.

1934 - Atatürk'ün, sabah Manisa'dan hareketle Muradiye istasyonunda ve Menemen'de piyade alaylarını, Foça civarında müstakil topçu bataryasını teftiş edişi ve Foça'dan vapurla 19.30'da ızmir'e gelişi.

1933 - Atatürk'ün, öğleden sonra Gazi Orman Çiftliği'ne gidişi, akşamüzeri Çankaya'ya dönüşü.

1932 - ılk kadın hakim Mürüvvet hanım, Adana'da göreve başladı.

1930 - Hükümet Türk parasının değerini koruma hakkında bazı tedbirler öngören bir kararname yayınladı.

1924 - Atatürk'ün, Çankaya'da Sovyet Elçisi Suriç'i kabulü ve görüşmesi (Bu görüşmede ısmet Paşa da bulunmuştur).

1920 - ısmet Paşa (ınönü), Ankara'ya geldi.

Atatürk'ün, 14. Kolordu Komutanı Yusuf ızzet Paşa'ya kendisini Ankara'ya çağıran telgrafı: "Siyasî ve askerî en önemli kararların verilmesi günlerindeyiz. Sizin de bu görüşmelerde hazır bulunmanız faydalı olacaktır. Ankara'ya teşrifinizi rica ve hürmetler ederim." (Yusuf ızzet Paşa, bu telgraf üzerine 10 Nisan 1920 günü Ankara'ya hareket etmiştir). [Kocatürk]

1919 - Antalya'nın ışgali sona ermiştir.
ıtalyan birliklerinin iki yıl kadar süren işgal 9.7.1921 tarihinde sona ermiştir.

1917 - Atatürk'ün, sabah Arakel'deki 71. Alay Karargâhı'ndan hareketle öğleyin Varedek köyündeki 1. Tümen Karargâhı'na gelişi, geceyi burada geçirişi.

Atatürk'ün, Başkomutanlık Vekâleti'ne ve Kafkas Ordular Grubu Komutanlığı'na, 2. Kolordu birliklerine yaptığı denetlemeyle ilgili görüşlerini bildiren yazısı: "...Piyade taburları ve topçu birliklerindeki er eksikliğinin tamamlanması zorunluğu vardır."

Alıntı
 
10 NİSAN Tarihte Bugün

1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.

1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da İngiltere Büyükelçisi Percy Loraine'ni kabulü

Atatürk'ün, Yugoslav Kral ailesinin bir kızları oluşu nedeniyle Prens Paul Karajorjeviç'e tebrik telgrafı.

1934 - Atatürk'ün, İzmir'den Gaziemir'e gelerek piyade alayını, tayyare topçu bataryasını ve Seydiköy'de hava kuvvetlerini denetlemesi, daha sonra Selçuk üzerinden Kuşadası'na gelerek süvari alayını denetledikten sonra akşam tekrar İzmir'e dönüşü.

1931 - Türk Ocakları Kurultayı’nda Ocakların Cumhuriyet Halk Fırkası’na katılmak üzere kapanmasına karar verildi.

Atatürk’ün Adana Türk Ocağı’nda yaptığı bir konuşmadan sonra Türk Ocakları’nın akıbeti belirir gibi olmuş, 24 Mart 1931’de Türk Ocakları Cumhuriyet Halk Fırkası ile birleşmeyi kararlaştırmış, 10 Nisan 1931’de Olağanüstü toplanan Türk Ocakları Kurultayı kendisini feshederek Cumhuriyet Halk Fırkası’na katılmıştır.

Ankara'da toplanan Türk Ocakları Olağanüstü Kurultayı, örgütün kendini feshederek, mallarının CHF'ma devredilmesi kararı aldı. Türk Ocakları 1912'de aralarında Ziya Gökalp, Akçuraoğlu Yusuf Bey, Hamdullah Suphi Bey (Tanrıöver) gibi isimlerin bulunduğu bir grup Türkçü milliyetçi aydın tarafından kurulmuştu.

1928 - LAİKLİK GÜNÜ.
Anayasa'nın laikleştirilmesi.

Anayasa'dan "Türkiye devletinin dini İslamdır" cümlesi çıkarıldı.

Milletvekilleri ve Cumhurbaşkanı, yemin ederken "vallahi" sözcüğünün kullanılmaması, "namusum üzerine" ant içilmesi kararlaştırıldı.

Lâiklikle ilgili önemli Anayasa değişikliklerinin yapılması (Bu değişikliklerle, Anayasa'nın ikinci maddesindeki "Türkiye Devleti'nin dini, din-i İslâmdır" cümlesi ile 26. maddede mevcut "ahkâm-ı şeriye'nin Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından yürütüleceğini" belirten cümle kaldırılmış, ayrıca milletvekillerinin ve cumhurbaşkanının yaptıkları yeminler de değiştirilerek namus üzerine ant içilmesi şekli kabul edilmiştir). [Kocatürk]

1928 - State declared secular. Secularization of constitution.

1927 - Binaların Numaralandırılması ve Sokaklara İsim verilmesi Hakkında Kanun'a göre binalar numaralandırılmaya ve sokaklar adlandırılmaya başlandı.

1926 - Türk uyruğunda bulunan her türlü şirket ve müesseselerde işlemlerin ve kayıtların Türkçe tutulması zorunluluğuna ilişkin yasa benimsendi.

1922 - Cenova Konferansı başladı. Konferansa Ankara hükümeti adına Celalettin Arif Bey ile Bekir Sami Bey gözlemci olarak katıldı.

İtalya'da İtilaf Devletleri Dışişleri Bakanlarının katılımıyla, "Cenova Konferansı" (9 Mayıs 1922'de son bulmuştur).

Atatürk'ün, 2 Ocak 1922'de Ankara'da imzalanan Türkiye-Ukranya Dostluk Antlaşması'nın T.B.M.M.'nde onaylanması nedeniyle Lenin'e mektubu: "...Rus dostluğu geçmişte olduğu gibi her zaman Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin temel politikası olacaktır."

1921 - Atatürk'ün, Namık Kemal'in oğlu Ali Ekrem (Bolayır) Bey'in II. İnönü Zaferi'ni tebrik eden telgrafına cevabı: "Anadolu'nun ruhu, bütün direnme feyzini tarihindeki büyüklerden almıştır. Bize bu mukaddes feyzi veren ecdat ruhları arasında muhterem babanızın pek büyük yeri vardır. Yaralı vatanın kurtuluş ve bağımsızlığı için ölmek yolunda bugünkü kuşağa fedakârlığı öğreten büyük Kemal hakkında saygıların tekrarına vesile olan telgrafınıza özel teşekkürlerimi arz eylerim."

1920 - Şeyhülislam Dürrizade Abdullah'ın Kuvay-ı Milliye aleyhine fetvası.
Şeyhülislâm Dürrizade Abdullah'ın, Anadolu'daki millî kuvvetleri kâfir ve katlinin gerekli olacağını bildiren fetvası.

Şeyhülislâm Dürrizade Abdullah yayınladığı fetva ile Kuva-yı Milliyecilerin kafir olduğunu ve öldürülmeleri gerektiğini ilan etti.

Celalettin Arif bir bildiriyle başkanı olduğu son Meclis-i Mebusan'ın tüm üyelerini Ankara'ya çağırdı.

Atatürk'ün, 12. Kolordu Komutanı Albay Fahrettin (Altay) Bey'e Konya'dan milletvekili seçilmesinin uygun olacağını bildiren telgrafı: "...Konya'dan milletvekili seçilmeniz uygun olacaktır. Milletvekili seçilmekle Kolordu Komutanlığı'ndan ayrılmanız gerekmeyecektir. Cevabınızı bekliyoruz."

1917 - Atatürk'ün, sabah, Varedek'teki 1. Tümen Karargâhı'ndan hareket ederek öğleye doğru Lice yakınında 2. Kolordu Karargâhı'na gelişi, geceyi burada geçirişi.

1916 - Atatürk'ün, 16. Kolordu'nun cephe durumu hakkında 2. Ordu Komutanlığı'na raporu: "Emrimde bulunan cephe aşağıdaki şekilde kısımlara ayrılmıştır."

Atatürk'ün, 16. Kolordu birliklerine, cephedeki görevleri hakkında yazılı emri.

Atatürk'ün, şehir ileri gelenlerinden iki kişiye beraber kendisini ziyarete gelen Diyarbakır Müftüsü'nü kabulü ve görüşmesi.

1915 - İtilaf Devletleri arasında birinci gizli anlaşma (İstanbul Anlaşması).

Atatürk'ün, 5. Ordu Komutanlığınca yapılan düzenleme sonucu 19. Tümen'in yeni durumu ve görevlerini, kendisine bağlı birliklere emirle bildirmesi.

Alıntı
 
11 NİSAN Tarihte Bugün

1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Keçiören'e kadar bir gezinti yapması.

1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri Ankara Halkevi'ni ziyareti.

1935 - Atatürk'ün, gece Kılıç Ali'nin evine gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

1934 - Atatürk'ün, İzmir'den hareketle Reşadiye, Seferihisar ve Bornova'da bazı askerî kuruluşları denetlemesi ve tekrar İzmir'e dönüşü.

Atatürk'ün, akşam yemeği sohbetinde söyledikleri: "Arkadaşlar, yaptığımız ve yapmakta olduğumuz inkılâplar için bilimin ve aydınların yoluna gideceğiz; hedef ve hünerimiz cahil kütleyi de aydınlatarak yolumuzda yürütmek ve onu selâmete çıkarmaktır. Cumhuriyetimizi, çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmak isteğimizi köstekleyecek herhangi bir referanduma gitmek yalnız cehalet değil hıyanet olur. Yüzde seksenine okuma yazma öğretilmemiş bir memlekette inkılâplar plebisitle olmaz!"

1930 - Türk Kadınlar Birliği İstanbul'da Sultanahmet'te, kanunlarla kazanılan hakları kutlama amacıyla bir miting düzenledi.

1926 - Atatürk'ün, yeni Danimarka Elçisi Andreas Oldenburg'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.

1923 - Atatürk'ün, milletvekili seçimi nedeniyle İstanbul halkına bildirgesi: "...Yeni seçim devresini, İstanbul ile bağlantımız tamam olmadan geçiriyoruz. ...İstanbullular! Düşmanın gözü üzerinizdedir. Reyleriniz parçalanacak mı? İstanbulumuzun düşmana ümit verecek oy bölünmesi yapmayacağına inanıyorum. Oyların bölünmesinden kimlerin yararlanacağını her an göz önünde tutmak, özellikle sizin görevinizdir."

Atatürk'ün, Vatan gazetesi muhabiri Ahmet Şükrü (Esmer) Bey'e, yeni seçim ve İstanbul hakkında demeci: "...Basının ilkelerimizi tahlil ederek halka anlatması lâzımdır. Ben art arda bildirgeler yayımlayarak halkı aydınlatmaya gayret edeceğim." [Kocatürk]

1922 - Atatürk'ün, süvari manevralarında bulunmak üzere Akşehir'den Ilgın'a hareketi.

1920 - Şeyhülislâm Dürrizâde Abdullah'ın, "Padişah ve Halife kuvvetleri dışındaki millî kuvvetleri kâfir ilan eden ve katlinin vacip (gerekli)" olduğunu bildiren fetvası "Takvim-i Vekayi"de yayınlandı.

Yapılan anlaşma gereğince Fransızların Urfa'yı terk etmeleri.

Mebusan Meclisi kapatıldı. Osmanlı Meclis-i Mebusan'ın feshi hakkında Padişah Vahdettin iradesi.

Damat Ferit, Kuvayi Milliye aleyhinde bildiri yayınladı.
Damar Ferit Paşa'nın hükümet bildirisi: "Kuvay-ı Milliye dene teşekkül, hem Anadolu'yu korkunç bir istila tehdidine ve hem de devletin başını gövdesinden ayırmaya sebep oluyor."

J. de Robeck'in Lord Curzon'a Damat Ferit Paşa ile yaptığı 7.4.1920 tarihli görüşme hakkındaki yazısı: "Ben milliyetçileri ezmek için yeni hükümete her türlü yardımı yapacağımı söyledim."

1919 - 15. Kolordu Komutanlığı'na atanan Kâzım Karabekir'in, Atatürk'ü Şişli'deki evinde ziyareti ve görüşmeleri.

XI. Kolordu Komutanlığına atanana Kazım Karabekir'in İstanbul'da Mustafa Kemal Paşa'ya (Şişli'deki evinde) veda ziyareti ve görüşmeleri. Erzurum'da ordu komutanlığına atanan Kazım Karabekir, görev yerine gitmeden Mustafa Kemal'le görüşerek onun da Anadolu'ya geçmesini istedi.

1917 - Atatürk'ün, sabah, Lice yakınındaki 2. Kolordu Karargâhı'ndan hareketle öğleye doğru Diyarbakır'a dönüşü.

1909 - Atatürk'ün, İstanbul'daki olaylar üzerine Selanik II. Redif Tümeni Komutanı Hüseyin Hüsnü Paşa ve III. Ordu Komutanı Mahmut Şevket Paşa ile görüşerek "Yapılacak tek şe*yin İstanbul'a kuvvet şevki olduğu"nu söylemesi. [Kocatürk]

Alıntı
 

12 NİSAN Tarihte Bugün

1937 - Şair-i âzam diye ünlenmiş Abdülhak Hamit Tarhan İstanbul'da öldü.

1934 - Atatürk'ün, İzmir'de Gazi İlkokolu'nu ziyareti ve saat 20.00'de çocuk balosunu şereflendirmesi.

1932 - Atatürk'ün, saat 9.00'da Kılıç Ali Bey'in evine gelişi, daha sonra Marmara Köşkü'ne gidişi ve şehirde kısa bir gezinti yapışı.

1930 - Atatürk'ün, Çankaya'da İtalya Büyükelçisi Pempeo Aloisi'nin güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.

1925 - Şeyh Sait ve adamları yakalandı.

Ayaklanma hükümet güçleri tarafından bastırıldı.

1923 - Atatürk'e İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'nce takdim edilecek "fahrî profesörlük" diplomasının, profesörlerden Necip Asım (Yazıksız), İsmail Hakkı (İzmirli), Şemsettin (Günaltay) Beyler tarafından iletilmesinin karar altına alınması.

1922 - Atatürk'ün, Ilgın'da süvari manevralarını izlemesi.

Cemal Paşa'nın, Münih'ten Atatürk'e mektubu: "...Enver'in iki sene içinde işlediği iki büyük ve affedilmez hata, bundan sonra onunla hiçbir noktada işbirliği yapmama imkân bırakmamıştır. ...Beni bir gün memlekette ve milletin bağrında görmek hususunda belirttiğiniz arzuyla, yaralı kalbe bilseniz ne kadar çare bulucu oldunuz. Size çok, pek çok teşekkür ederim kardeşim."

1921 - Mustafa Kemal Paşa'nın Yunan ordusunun Anadolu'daki mezalimine karşı "İnsanlık alemine beyannamesi."

Atatürk'ün, Yunan ordusunun Anadolu'daki zulümlerini protesto etmek üzere, Türkiye Büyük Millet Meclisi adına insanlık âlemine bildirisi: "...Türkiye Büyük Millet Meclisi adına, bu faciaları bütün insanlığın ders alıcı bilgisine arz eder ve bedbaht vatan parçalarımıza ve namus ve bağımsızlığını savunma gibi mukaddes bir görevi yerine getirmekte olan milletimize lâyık görülen bu zulümleri uygarlık âlemi önünde üzüntü ile protesto ederim."

Atatürk'ün, 12. Kolordu Komutanı Albay Fahrettin (Altay) Bey'e II. İnönü Zaferi'nden sonra düşmanı takipte gösterdiği başarı dolayısıyla tebrik telgrafı.

Atatürk'ün, II. İnönü Zaferi'nden sonra düşmanı takipte gösterdiği başarı sebebiyle Güney Cephesi Komutanı Refet Paşa'ya tebrik telgrafı.

Atatürk'ün, Sovyet Hükûmeti'nin Yunanlıların yaptığı katliamlardan kurtulabilenlere verilmek üzere Hilâliahmer (Kızılay)'e otuz bin altın ruble bağışta bulunması nedeniyle Sovyet Elçisi Budu Medivani'ye teşekkür yazısı: "...Ana toprağını savunan milletimizin idare ettiği bu harbe gösterdiğiniz ilgiden dolayı bilhassa pek bahtiyarım. Yunanlıların kaçarak geri çekilmeleri esnasında yaptıkları hasar ve zulümler, insanlığın vicdanını isyan ettirecek niteliktedir."

Atatürk'ün, II. İnönü Zaferi'ni kutlayan Afgan Elçisi Ahmet Han'ın telgrafına teşekkür cevabı. [Kocatürk]

1920 - Urfa, Fransız işgalinden kurtuldu.

Atatürk'ün, Bursa'da 56. Tümen Komutanlığı'na telgrafı: "İstanbul basınının gerek posta ile ve gerek satıcılar için elden Bursa'ya gelenlerinin askerî kontroldan geçilerek sakıncalı olanların girişinin önlenmesi."

Atatürk'ün, Bursa'da 56. Tümen Komutanlığı'na telgrafı: "Orada ele geçirilebilecek İstanbul ve yabancı basınından birer nüshanın Heyet-i Temsiliye'ye gönderilmesi." [Kocatürk]

1919 - Albay Fahrettin Bey'in (Altay), III. Kolordu Komutanlığına atanması.

1916 - Atatürk'ün, öğleden sonra Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber 17. Alay'ın 3. Taburunu denetlemesi, daha sonra Diyarbakır Hükümet Konağı'na gidip Vali Vekili Bedri Bey'le erzak ve taşıma araçları hakkında görüşmesi.

1912 - Atatürk'ün, Derne'den, Selanik'te bulunan Binbaşı Behiç (Erkin) Bey'e -İtalyan kuvvetleri karşısında 3 Mart 1912 günü kazanılan başarı hakkında- mektubu. [Kocatürk]

Alıntı
 
13 NİSAN Tarihte Bugün

1938 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan Celâl Bayar ve İsmet İnönü'yü kabulü.

1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da İngiliz Generali Townshend'in eşi Madam Townshend'i kabulü.

1934 - Atatürk'ün, İzmir'den hareketle Bergama, Dikili ve Ayvalık'ta inceleme ve denetlemelerde bulunması, akşam Edremit'e gelişi ve geceyi burada geçirmesi.

1933 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Keçiören yöresinde bir gezinti yapması, geceyi Çankaya'da film izleyerek geçirmesi.

1932 - Atatürk'ün, saat 18.00'de İsmet Paşa'nın Köşkü'ne gelişi ve kendisiyle görüşmesi.

1930 (12 - 13) - Atatürk'ün, turne dolayısıyla Ankara'da bulunan Darülbedayı (İstanbul Şehir Tiyatrosu) sanatçılarını Çiftlik'teki Marmara Köşkü'nde yemeğe daveti ve sanatçıların ayrılırken elini öpmek istemeleri üzerine söyledikleri: "Biz hepimiz milletvekili olabiliriz, bakan olabiliriz, hatta cumhurbaşkanı olabiliriz; ama hiçbirimiz sanatkâr olamayız. Böyle olunca sanatkâr el öpmez; sanatkârın eli öpülür!"

1925 - Şeyh Sait Ayaklanması'nın olduğu bölgede, Divanı Harb'in verdiği idam cezalarının, onay gerektirmeden yerine getirilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.

1923 - Londra'da toplanan İtilaf Devletleri temsilcileri, Türkiye'nin 8 Mart'taki notasına cevap vererek, Lozan'da kesintiye uğrayan görüşmeleri sürdürmeye çağırdılar. Türkiye, çağrıyı 7 Nisan'da kabul etti.

1922 - İtalyanların Söke bölgesini boşaltmaya karar vermeleri.

Meclis mali sorunlara çözüm arıyor. Mebus maaşları 200 liradan 100 liraya indirildi.

1921 - İkinci İnönü Savaşı'nda, Türk ordusunun karşı taarruzu başladı.

Dumlupınar mevzilerinde Yunan kuvvetleriyle milli kuvvetler arasında çarpışmalar.

1920 - 1. Düzce Ayaklanması başladı. Düzce'de milli harekete karşı ayaklanma başladı.

Birinci Düzce ayaklanması. (Bastırılışı: 31 Mayıs 1920)

Atatürk'ün kolordulara telgrafı: "Gerek askerî birlikler ve gerekse Kuva-yi Milliye tarafından esir edilen düşman askerlerinin hayatlarının korunmasına olağanüstü itina edilmesi."

1920 (12-13) - Atatürk'ün, Anzavur ve Gâvur imam'ın Manyas yöresinde 2. defa başlattıkları isyanı bastırmak üzere Bursa ve Balıkesir'deki komutanlara olağanüstü yetkiler verildiğini bildiren beyannamesi: "İşgale karşı, tüm Anadolu ve Rumeli elbirliğiyle, imanla ve vicdanla haykırıp bağımsızlık uğruna çırpınırken, düşman en etkili silâh olan iç isyanları kışkırtmaktadır. Anzavur ve Gâvur imam'ın, Manyas yöresine gönderiliş sebebi budur. Olağanüstü Meclis için Ankara'ya gelenler ve Heyet-i Temsiliye'nin müşterek toplantısında alınan ortak kararla 61. Tümen Komutanı Kâzım Bey e Balıkesir livasında, 56. Tümen Komutanı Bekir Sami Bey'e Bursa vilâyeti dahilinde tüm Kuva-yi Milliye, askeriye ve diğer ilgililere karşı kargaşaları önlemek üzere azletme, hapsetme ve idam etme dahil her türlü cezayı tatbik etmek için olağanüstü yetki verilmiştir." [Kocatürk]

1920 - Tarsus bölgesinde Fransız kuvvetleriyle milli müfrezeler arasında Birinci Kavaklıhan savaşı (2 gün süren savaş sonu düşmanın Tarsus'a çekilmesi).

1919 - İngilizlerin Kars'ı işgal edip Cenubigarbi Kafkas Hükümeti'nin dağıtması.

1916 - Atatürk'ün, sabah saat 7.00'de Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey ve diğer subaylarla beraber at üzerinde Diyarbakır'dan hareketle saat 16.00'da Sofyan'a gelişi ve geceyi burada geçirişi.

1916 - A squadron of the 9th Light Horse regiment captured this Turkish outpost in the Sinai, about 60 kilometres from the Suez. The encounter, the first engagement for the Light Horse in the Sinai,

1915 - Atatürk'ün, Maydos'tan Madam Hilda Christianus'a mektubu: "...Şimdi Çanakkale Boğazı üzerinde Maydos'tayım. Türk dostunuzdan pek çok selâmlar."

1909 - 31 Mart Olayı.
İstanbul’da, 31 Mart Olayı olarak anılacak gerici ayaklanma yaşandı.
Mustafa Kemal, gerici ayaklanmayı bastırmak üzere kurulan Hareket Ordusu’nun Kurmay Başkanlığı’na atandı.
13 Nisan 1909’da İstanbul’da patlayan gerici hareketi (31 Mart Olayı) bastırmak üzere Selanik’te hazırlanan Harekat Ordusunun Kurmay Başkanlığına getirildi (Mustafa Kemal Kurmay Başkanı olarak katıldı).

31 Mart Ayaklanması, II. Meşrutiyet'in ilanından sonra İstanbul'da yönetime karşı girişilen büyük bir ayaklanma. Rumi takvimle 31 Mart 1325'te (13 Nisan 1909) çıktığı için bu adla anılmıştır.

11 gün devam eden ayaklanma, Selanik'ten gelen, Mustafa Kemal'in Kurmay Başkanı olarak katıldığı, Mahmut Şevket Paşa kumandasındaki Hareket Ordusu tarafından bastırılmıştır. İstanbul'da sıkıyönetim ilan edilmesinden sonra, Sultan II. Abdülhamit tahttan indirilmiş ve yerine Sultan V. Mehmet getirilmiştir.

İstanbul'da, İkinci Meşrutiyet'e karşı -avcı taburlarının ayaklanmasıyla- büyük isyan çıkması (31 Mart isyanı).
(Avcı taburları, Meşrutiyetin korunması amacıyla Rumeli'den İstanbul'a gönderilmiş birliklerdi. Bunlar, bir kısım gericiler tarafından aldatılarak 13 Nisan 1909 sabahı "Şeriat isteriz!" sözleriyle Meşrutiyet aleyhine ayaklandılar. Büyüyen isyan, Selanik'ten İstanbul'a gelen Hareket Ordusu ile bastırıldı). [Kocatürk]

Alıntı
 
14 NıSAN Tarihte Bugün

1936 - Atatürk'ün, saat 18.00'de ısmet ınönü'nün köşküne gidişi, akşam Anadolu Kulübü'ne gelişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

1934 - Atatürk'ün, Edremit'ten hareketle Küçükkuyu, Ayvalık ve Ezine üzerinden Çanakkale'ye gelişi ve akşam şerefine verilen baloda bulunuşu.

1928 - Eski Ticaret Bakanı Ali Cenani Bey, bakanlık bütçesinin kullanılmasında usulsüzlük yaptığı gerekçesiyle dokunulmazlığı kaldırılarak Yüce Divan'a verildi.

1925 - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın ıstanbul merkez şubesinde arama yapıldı, parti yöneticilerinden bir bölümünün evleri arandı.

1923 - Atatürk'ün, Anadolu Ajansı muhabirine eski ıttihat ve Terakki Cemiyeti hakkında demeci: "...Bugün kimse ıttihat ve Terakki Cemiyeti veya Partisi adına hareket etmek yetkisine sahip değildir."

1921 - Fransız kadın gazeteci Berthe Georges-Gaulis'in, Burdur'dan Atatürk'e, hayranlık ve sempati duygularını ileten telgrafı.

1920 - Ayaklanmacılar "padişahın yanındayız" diyerek, Düzce'yi ele geçirdi, subayları öldürdü ve askeri mühimmat depolarını yağma etti.

Atatürk'ün, Afyonkarahisar'da bulunan Albay Refet (Bele) Bey'e telgrafı: "Bölgeniz içindeki ıtalyan Ajansı bildirilerinin düzenli olarak buraya iletilmesi."

Atatürk'ün, Bursa'da 14. Kolordu Komutan Vekili Bekir Sami Bey'e telgrafı: "Hâkimiyet-i Milliye gazetesi için ıstanbul'da kâğıt hazırlattırılmıştır. ıstanbul'a bir özel memur gönderilerek teslim alınacak kâğıtların Bursa'ya getirilmesinin temini ile neticenin bildirilmesini rica ederim." [Kocatürk]

1916 - Atatürk'ün, beraberindekilerle Sofyan'dan Silvan'a gelişi.


1914 - Atatürk'ün, Sofya'dan Genelkurmay Başkanlığı'na Osmanlı Devleti ile Bulgaristan ve Yunanistan'ın karşılıklı ilişkileri hakkında raporu.

1912 - Bir Alman şirketine 1910'da ısmarlanan Galata Köprüsü hizmete girdi. Köprüden geçiş 1930'a kadar paralı olarak sağlandı. 'Müruriye' denilen geçiş parasını, önlükler giyen tahsildarlar topluyordu.

1909 - Adana'da Ermeni isyanı

Alıntı
 
15 NİSAN Tarihte Bugün

1942 - Ankara Üniversitesi kuruldu.

Atatürk’ün önderliğinde gerçekleştirilen inkılâp hareketinin çağdaş bir biçimde incelenmesi ve genç kuşaklara öğretilmesi amacıyla 15 Nisan 1942’de kurulan Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nde belge tasnif çalışmaları tamamlandı. Çalışmalar sonucunda, tamamı 10 cilt olması planlanan kataloğun dokuz cildi basılarak okuyucunun hizmetine sunuldu. Katalogların tamamı basıldığında, özellikle arşiv katalogları internet ortamına aktarılarak, dünyanın her yerinden ulaşılabilir hale getirilecek. Bu arada, belgelerin internet ortamına aktarılması için de çalışmalar başlatıldı. Öte yandan, Enstitü’de birkaç yıl önce başlatılan, yıpranmış olan belgelerin onarım işi ise devam ediyor. Tarihi belgeler, ülkemizde sadece beş merkezde yapılan ve özel malzemelerle özel tekniklerin kullanıldığı titiz bir çalışmayla onarılıyor.

Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, bilimsel araştırma açısından, olanakları ve potansiyeli ile Türkiye’deki İnkılap Tarihi Enstitüleri içinde en zengin olanı. 90.000’e yakın belgeden oluşan T.İ.T.E. Arşivi ve 10.000’e yakın kitaptan oluşan T.İ.T.E. Kütüphanesi ile araştırmacılara hizmet veriyor. Enstitü, kuruluşundan bugüne kadar çok sayıda eserin hazırlanmasına katkıda bulunmasının yanısıra, süreli yayınlarından birisi olan “Atatürk Yolu” dergisi yılda iki kez yayımlanıyor.
Kaynak: Ankara.edu.tr

1938 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan Celâl Bayar ve Adalet Bakanı Şükrü Saraçoğlu'nu kabulü.

1935 - Atatürk'ün, gün boyunca Çankaya'da bazı dil bilginleriyle Çalışması.

1934 - Atatürk'ün, Çanakkale'den hareketle Balya üzerinden Balıkesir'e gelişi, bazı askerî birlikleri denetlemesi.

1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Bulgar Elçisi Antonof'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin konuşmasına cevap söylevi.

1931 - Gazi Mustafa Kemal tarafından Türk Tarih Kurumu'nun kurulması. www.ttk.gov.tr

Türk Tarih Kurumu Atatürk'ün eseridir. Türk ulusunun büyüklüğüne ve üstün uygarlık yeteneklerine içten inanmış olan Atatürk, onu en uygar milletlerin düzeyine çıkarmak için önce tarihini bilmesi ve bunun içinde onu ilk kaynaklardan kendisinin araştırarak öğrenmesi gerektiğine inanıyordu. Atatürk'ün direktifleriyle, 16 üye tarafından, 15 Nisan 1931' de "Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti" adı altında kurulan Kurum'un adı 3 Ekim 1935'te Türk Tarih Kurumu'na çevrildi.

1931 - "Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti" Mustafa Kemal Paşa’nın talimatıyla kuruldu
(Daha sonra "Türk Tarih Kurumu" adına almıştır).

Türk Tarihi ve Türk Tarih Kurumu:

Türk Ocaklarının 27-28 Nisan 1930'daki kurultayına Aksaray delegesi olarak katılan Afet İnan ve arkadaşları Atatürk'ün emriyle kurultaya bir önerge vermişlerdir.

Bu şekilde, Türk Ocaklarına "Merkez Heyeti, Türk tarih ve medeniyetini ilmî bir surette tetkik ve tetebbu eylemek vazifesiyle mükellef olmak üzere bir Türk Tarih Heyeti teşkil..." etme görevi verilmiştir.

Türk Ocakları Kurultayı’nda kurulması kararlaştırılan Türk Tarih Heyeti, Türk Ocakları Merkez Heyeti tarafından teşkil edilmiştir. 16 kişiden oluşan heyetin 4 Haziran 1930'da Türk Ocakları Merkez Heyeti Hamdullah Suphi Tanrıöver başkanlığında yapılan ilk toplantısında yönetim kurulu seçilmiştir.

Yönetim Kurulu, Başkanı olarak Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Tevfik Bıyıklıoğlu'nu seçmiştir. Böylece konunun Cumhurbaşkanı Atatürk'ün himayelerinde olduğu açıkça ortaya konulmuştur. Başkanvekilleri Ankara Hukuk Fakültesi Siyasî Tarih Profesörü ve İstanbul milletvekili Yusuf Akçora ve Çanakkale milletvekili Samih Rifat olurken, Genel Sekreter olarak da Aydın milletvekili Dr. Reşit Galip seçilmiştir.

Türk Tarih Heyetinin diğer üyeleri de dikkat çekici kişilerdir:

1. Afet (İnan): Ankara Musiki Muallim Mektebi Tarih Öğretmeni,
2. İsmail Hakkı (Uzunçarşılı): Balıkesir Milletvekili
3. Hâmit Zübeyir (Koşay): Ankara Etnografya Müzesi Müdürü
4. Halil Edhem (Eldem): İstanbul Müzeleri Genel Müdürü
5. Ragıp Hulûsi (Özdem): Dil Encümeni Üyesi
6. Reşit Safvet (Atabinen): Kocaeli Milletvekili
7. Zâkir Kadiri: Maarif Vekâleti Telif ve Tercüme Heyeti Üyesi
8. Sadri Maksudi (Arsal): Ankara Hukuk Fakültesinde Profesör
9. Mezaroş. Ankara Etnografya Müzesi Uzmanı
10. Mükrimin Halil (Yinanç): Tarih Öğretmeni
11. Vasıf (Çınar): Maarif eski Vekili, İzmir Milletvekili
12. Yusuf Ziya (Özer): İstanbul Hukuk Fakültesinde Profesör

Heyet Başkanı Tevfik Bıyıklıoğlu amaçlarını şöyle izah ediyor:

"Meşgul olacağımız mesele millî Türk tarihidir. Bir millî Türk tarihinin yazılması, tesbiti lüzumu hakkında yüksek huzurunuzda söz söylemeyi fazla görürüm. Türk millî tarihi, dünya yüzündeki bütün diğer milletlerin tarihleriyle kıyas edilemeyecek kadar yalnız şanlı şerefli tarih vesikalarıyla değil, fakat aynı zamanda bugünkü beşeriyetin saadet ve refahını temin eden esaslı medeniyet vasıtalarını ilk olarak bulmuş, kullanmış ve neşr ü tamim etmiş olmakla temeyyüz etmiştir. Bu kadar feyizli ve şerefli bir tarihi ihmal etmek bilhassa cumhuriyet devrinde hakikaten büyük günah olurdu.

“Yakın zamanlara kadar şimdiki medeniyetimizin yegâne membaı Yunanistan ve Roma bilinirdi. Halbuki, bugün katiyen tahakkuk etmiştir ki, Yunan medeniyeti orijinal değildir. Yunan dediğimiz İyon medeniyeti, kendisinden daha eski Türk medeniyetlerinin ancak nakilidir.



“Vatanı düşman istilâsından eski zaman mucizelerini hakikaten gölgede bırakacak bir surette kurtardıktan sonra milletimizi esaslı bir inkılâbın siyasî içtimaî, iktisadî prensipleriyle techiz eden millî kahraman büyük Gazi'nin millî tarihimizle bizzat meşgul olması ve heyetimizi yüksek himayelerine almaları Türk milletinin yüksek talihine, tezimizin ve davamızın doğru olduğuna parlak bir delil ve aynı zamanda bir teminattır."

Türk Ocaklarının kendini feshederek CHP'ne katılmasından sonra Türk Tarih Heyeti Atatürk'ün emriyle ayrı bir dernek olarak faaliyetlerine devam etmiş ve Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti adını almıştır. Cemiyetin tüzüğüne göre Cumhurbaşkanı Atatürk Derneğin hamisidir ve Derneğin Fahri Başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti Eğitim Bakanıdır.



Cemiyet’in Nizamnamesinde maksat şu şekilde açıklanıyor:

1- Türkiye Cumhuriyeti Reisi Gazi Mustafa Kemal Hazretlerinin yüksek himayeleri altında ve Ankara şehrinde (Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti) adlı ilmî bir cemiyet kurulmuştur.
2- Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekili bu cemiyetin fahrî reisidir.
3- Cemiyetin maksadı, Türk tarihini tetkik ve elde edilen neticeleri neşir ve tamim etmektir.
4- Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti maksadına ermek için aşağıdaki vasıtaları kullanır:
Toplanıp ilmî müzakerelerde bulunmak;
Türk tarihî membalarını araştırıp bastırmak;
Türk tarihini aydınlatmaya yarayacak vesaik ve malzemeyi elde etmek için icap eden yerlere taharri, hafir ve keşif heyetleri göndermek;

Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti mesaisinin semerelerini her türlü yollarla neşre çalışmak.

Böylece Türk Tarihini Tetkik Cemiyeti adeta Türkiye Cumhuriyeti'nin resmî tarih görüşünü oluşturmak gayesindedir.

3 Ekim 1935'te Türk Tarih Kurumuna dönüşecek olan cemiyet liseler için dört ciltlik tarih kitaplarını hazırlamıştır. Atatürk'ün ısrarlı takipleriyle kısa sürede tamamlanmıştır. Zaten Atatürk'ün cemiyetle ilişkisi oldukça yakındır ve Cemiyet Nizamnamesinin teşkilat kısmını düzenleyen 9. maddesine göre "Cemiyet, mesaisinin neticelerini her üç ayda bir defa tesbit ederek Yüksek Hamisine arzeder." Lise tarih kitaplarını takiben ilk ve ortaokul tarih kitapları hazırlanmıştır.

Cemiyet 11 Temmuz 1932'de topladığı Birinci Türk Tarih Kongresi'nde bu kitaplarda ortaya koyulan Türk tarih tezini ve yeni tarih eğitimi yolunu eğitimcilere ve kamuoyuna anlatmıştır.

Cemiyet tarafından, 1935 yılından itibaren, önce Alacahöyük'te, bilâhare diğer bölgelerde arkeolojik kazı ve araştırmalar yapılmaya başlanmıştır.

1935'ten sonra ise Atatürk’ün emriyle Türk Tarih Kurumunun hazırladığı programla Millî Eğitim Bakanlığı, CHP ve Hükümetin onayıyla bütün devlet kurumlarının Türk Tarih Kurumuna yardım etmesi millî ve kutsal bir görev olarak kabul ve ilân edilmiştir.

Türk Tarih Kurumu bu istikametteki faaliyetlerine daha sonra da devam etmiş, Atatürk hayattayken İkinci Türk Tarih Kongresi'ni yabancı bilim adamlarının katılımıyla toplamış, Kurumun, adını Atatürk'ün koyduğu, Belleten dergisi 1937'den itibaren yayımlanmaya başlamıştır.
www.kultur.gov.tr/TR/BelgeGoster

Alıntı
 
16 NİSAN Tarihte Bugün

1935 - Atatürk'ün, gece Kılıç Ali'nin evine gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

1934 - Atatürk'ün, Balıkesir'den trenle Eskişehir'e gelişi, bir süre halkla görüşmesi, daha sonra Ankara'ya hareketi.

1931 - Atatürk'ün, akşam Ankara'da Kâzım (Özalp) Paşa'nın evine gelişi, oğlu İlter'in ismini Teoman olarak değiştirmesi.

1925 - Tanin gazetesi süresiz kapatıldı.

1923 - TBMM'nin birinci dönem çalışmalarının sona ermesi.

Seçimlerin yenilenmesi nedeniyle Birinci Büyük Millet Meclisi son toplantısını yaparak, çalışmalarını bitirdi.

Atatürk'ün, orduya mesajı: "...Meşru hukukumuzun temini için devletçe yapılmakta olan barış girişimlerinin neticesini sükûnet ve itimat ile bekliyoruz. Sonuç, bizim tekrar harekete geçmemizi gerektirecek bir şekilde belirirse savaşma ve yiğitlik yolunda aynı vatanperver şevk ile devam edeceğimiz tabiîdir."

1921 - Atatürk'ün, II. İnönü Zaferi'ni kutlayan Mareşal Fuat, Korgeneral Rıza Paşa ve Ayan Meclisi eski Başkanı Rifat Bey'in tebrik telgraflarına cevabı: "Yaşama hakkı yok edilmek istenilen milletimizin savunma ve bağımsızlık yolunda gösterdiği kahramanlıklar, pek çok yerden tebrik edildi. Yüksek tebriklerinizi, halen yabancı baskısı altında bulunan başkentimizden yazılmış olmak itibariyle bunlar arasında en kıymetlilerden sayıyorum."

1920 - Dürrizade'nin fetvasına karşılık Ankara müftüsü Rıfat Efendi (Börekçi) ve 153 müftü ile din adamı halktan milli direnişe sahip çıkmasını istedi.

Ankara Müftü'sü Rıfat Efendinin (Börekçi) Şeyhülislam Dürrizade Abdullah'ın fetvasına karşı: "...Vakıa ve hakikate gayrı muvafık olarak sadır olan fetvaların şer'an mutla olmayacağını" bildiren fetvası. (Rıfat Efendinin fetvası Anadolu'da yüzlerce müftü ve din adamı tarafından onaylanarak imzalanmış ve 22 Nisan 1920 tarihinden başlayarak Anadolu'nun çeşitli gazetelerinde yayımlanmıştır.)

Ankara Müftüsü Rifat (Börekçi) Efendi'nin, Şeyhülislâm Dürrizade Abdullah'ın fetvasının dinen geçerli olmadığını ilân eden fetvası. (Rifat Efendi'nin fetvası Anadolu'ya tebliğ edildikten sonra yüzlerce müftü ve din bilgini tarafından onaylanarak imzalanmış ve 22 Nisan 1920 tarihinden itibaren çeşitli Anadolu gazetelerinde imzalarıyla beraber yayımlanmaya başlamıştır.

Atatürk'ün, Edirne'de 1. Kolordu Komutanlığı'na telgrafı: "Bulgar gazetelerinde millî harekete aykırı olarak yayımlanan bilgi ve haberlerin uygun şekilde yalanlanması ve Bulgar basınının millî hareket hakkında doğru bilgiler alarak yayın yapmasının sağlanması."

Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e Baha Sait Bey'in Sovyetlerle yaptığı anlaşmayı imza etmediğini bildiren telgrafı. [Kocatürk]

1919 - Fransızların Afyon'u işgali.

1917 - Bolşevik lider Lenin sürgünde bulunduğu İsviçre'den Rusya'ya döndü ve Sosyalist Devrim'in başlatılması çağrısında bulundu.

1916 - Atatürk'ün, beraberindekilerle saat 7.15'de at üzerinde Silvan'dan hareketi, akşam Hazbat köyüne gelişi ve geceyi burada, çadırda geçirişi.

1909 - (15-16) Mustafa Kemal'in 31 Mart (13 Nisan) ayaklanması üzerine Hareket Ordusunun Kurmay Başkanı olarak İstanbul'a hareket etmesi.

Atatürk'ün, Hüseyin Hüsnü Paşa komutasındaki Hareket Ordusu'yla -bu ordunun Kurmay Başkanı olarak- Selanik'ten İstanbul'a hareketi. Selanik'ten yürüyüşe geçen Hareket Ordusu, Hüseyin Hüsnü Paşa'nın komutasında idi. Ancak, bu ordu İstanbul yakınlarında Hadımköy'e geldiği zaman Mahmut Şevket Paşa, komutayı ele alacağını bildirdi ve Selanik'ten hareketle 22 Nisan 1909 günü Hadımköy'e geldi. Komutadaki bu değişiklikle Kurmay Başkanlığı'na da Binbaşı Enver Bey getirilmişti. Hareket Ordusu 24 Nisan 1909 günü Mahmut Şevket Paşa'nın komutasında İstanbul'a girdi. [Kocatürk]

Alıntı
 

17 NİSAN Tarihte Bugün



17 Nisan 1919
Atatürk bugün, Rauf Bey’e “Kardeşim Rauf Bey’e” ithafiyle bir resmini armağan etmiştir.

1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri Ergazi köyüne gelerek Çakırlar Çiftliği'ni gezmesi.

1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Fransız Büyükelçisi Kammerer'in veda ziyaretini kabulü.

Atatürk'ün, saat 17.00'de Fransız Büyükelçisi Kammerer'in Türkiye'den ayrılışı nedeniyle Türk Tarih Kurumu'nun verdiği çayda bulunması.

1935 - Atatürk'ün, İsmet İnönü ile beraber Ankara Halkevi'nde Moskova Devlet Tiyatrosu sanatçılarının verdiği konseri ve bale gösterisini izlemesi.

1934 - Atatürk'ün, saat 01.00'de Eskişehir'den trenle Ankara'ya gelişi.

1933 - Atatürk'ün başkanlığında, Çankaya'da Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti üyelerinin katıldığı toplantıda, hazırlanmakta olan "Türk Tarihinin Ana Hatları" adlı müsvettelerin okunarak tartışılması. (Çankaya'daki bu toplantılar, 20 nisan 1933'e kadar 4 gün devam etmiş, daha sonra 22 Nisan - 13 Mayıs 1933 tarihleri arasında da Türk Tarih Kurumu'nda toplanılarak müsvettelerin okunması tamamlanmıştır). [Kocatürk]

1931 - Atatürk'ün, Ankara'da "II. Yerli Mallar Sergisi"ni ziyareti ve incelemeleri.

1925 - İstanbul'da Tanın gazetesi sahibi Hüseyin Cahit Bey (Yalçın) tutuklandı, gazetesi süresiz olarak kapatıldı.

1922 - Atatürk'ün, Batı cephesinden Ankara'ya dönüşü.

1921 - Atatürk'ün, Fransız kadın gazeteci Berthe Georges-Gaulis'in 14.4.1921 tarihli telgrafına cevabı.

1920 - Fevzi Paşa, Kurtuluş Savaşı'na katılmak üzere İstanbul'dan ayrıldı.

1919 - Rauf Bey'in, Atatürk'ü Şişli'deki evinde ziyareti (Atatürk bugün, Rauf Bey'e "Kardeşim Rauf Bey'e" ithafiyle bir resmini armağan etmiştir).

1919 - İstanbul'da Mustafa Kemal ile Rauf Bey (Orbay) bir görüşme yaptı. Kazım Karabekir Samsun'a vardı.

İzmir'de bulunan Averof zırhlısına mensup bir Yunan birliği gemiden Kordon'a çıkarak, halkı tahrik etmek istedi.

1917 - Second Battle of Gaza.
This was the second failure to capture the Turkish coastal strongpoint at Gaza. Reinforced and prepared for an attack the Turks repulsed General Sir Archibald Murray's assault inflicting over 6,000 casualties on the attackers.

1916 - Atatürk'ün, beraberindeki karargâh mensuplarıyla sabah Hazbat köyünden at üzerinde hareketle saat 17.00'de Zok'a gelişi ve geceyi burada geçirişi.

Alıntı

 

18 NİSAN Tarihte Bugün



18 Nisan 1935
Atatürk'ün, gece Türk Maarif Cemiyeti'nin
Ankara Halkevi'nde düzenlediği baloyu şereflendirmesi.

"Kadınlarımız için asıl mücadele alanı, asıl zafer kazanılması gereken alan,
biçim ve kılıkta başarıdan çok, ışıkla, bilgi ve kültürle, gerçek faziletle süslenip donanmaktır.
Ben muhterem hanımlarımızın Avrupa kadınlarının aşağısında kalmayacak,
aksine pek çok yönden onların üstüne çıkacak şekilde ışıkla, bilgi ve kültürle
donanacaklarından asla şüphe etmeyen ve buna kesinlikle emin olanlardanım."




Mustafa Kemal, 18 Nisan 1915'te
Çamyayla (Bigali) köyüne gelerek, bu köy evini Karargah yapmıştı

1938 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan Celâl Bayar ve Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'ı kabulü.

1937 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Çubuk Barajı'na kadar bir gezinti yapması.

1935 - İstanbul'da toplanan "Milletler Arası İlk Kadın Kongresi."
Dünya Kadınlar Birliği'nin 12. Kongresi İstanbul'da Yıldız Sarayı'nda toplandı. Bu kongrenin Türkiye'de yapılması kararı son seçimlerde TBMM'ne 18 kadın milletvekilinin girmesi üzerine alınmıştı. Kongre 25-26 Nisan'da sona erdi.

Atatürk'ün, gece Türk Maarif Cemiyeti'nin Ankara Halkevi'nde düzenlediği baloyu şereflendirmesi.

1934 - Atatürk'ün, Genelkurmay Başkanlığı'nı ziyareti ve Mareşal Fevzi Çakmak'la görüşmesi.

1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin toplantısına başkanlık yapması.

1925 - Sanayi ve Maadin Bankası kuruldu.

1922 - Atatürk'ün, İtilâf Devletleri'nin mütareke önerilerine hükümetçe verilen cevaplar ve ordumuzun durumu hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Emin olabilirsiniz ki, ordumuzun hiçbir eri müstesna olmamak üzere tümü izlediğimiz mukaddes davayı tamamen kavramıştır."

1921 - Fransız kadın gazeteci Berthe Georges-Gaulis'in, Eskişehir'den Atatürk'e, Ankara'ya geleceğini bildiren telgrafı: "Uzun zamandır sizinle ve sizin davanız üzerine konuşmak arzusundayım."

Şeyh Sunusî'nin, Diyarbakır'dan Atatürk'e, II. İnönü Zaferi'ni kutlayan telgrafı: "...Başarılarınızı taçlandıran son zaferden dolayı ne kadar memnun olduğumu tarif ve izah edemem. Sevincimden secde-i şükrana kapandım." [Kocatürk]

1920 - Milli Kuvvetleri bastırmak amacı ile, İstanbul Hükümeti "Kuvve-i İnzibatiye" adlı bir örgüt kurulmasına ilişkin kararname çıkardı. (Hilafet Ordusu adını taşıyan bu örgüt 25.6.1920'de kaldırıldı)

İstanbul'da Hilafet Ordusu teşkiline başlanması.

Anadolu'da milli mücadeleye karşı savaşacak Kuvayı İnzibatiye'nin, "Hilafet Ordusu" ünvanıyla teşkilatlandırılması için İstanbul Hükümeti karar aldı.

Damat Ferit Paşa hükümeti tarafından Kuva-yı Mil-liye'ye karşı Kuva-yı İnzibatiye kurulması için karar alındı. İstanbul hükümetinin Kuvay-ı Milliye'yi ortadan kaldırmak üzere, Kuvay'ı İnzibatiye'nin kurulduğunu bildiren kararnamesi.

İtalya'da San Remo kentinde Türkiye ile İtilaf devletleri arasında imzalanacak barışın koşullarını kararlaştıracak bir konferans başladı.

Atatürk'ün, Düzce isyanının şiddetlenmesi üzerine 24. Tümen Komutanı Yarbay Mahmut Bey'e telgrafı: "Düzce isyanı şiddetli bir safhaya girmiştir. Beraberinizdeki bütün kuvvetlerle vakit geçirmeksizin Düzce'ye hareketle isyanı ortadan kaldırınız!" [Kocatürk]

Atatürk'ün, Konya Posta ve Telgraf Başmüdürlüğü'ne telgrafı: "Anadolu Ajansı haberlerinin günü gününe gereken merkezlere ulaştırılmasında gecikmeye sebep olan, bu konuda müsamaha gösteren memurların isimlerinin bildirilmesi." [Kocatürk]

Atatürk'ün, Anadolu'da tüm telgraf merkezlerine bildirisi: "Anadolu Ajansı bildirilerinin bazı yerlere ulaştırılamadığı yolunda şikâyetler alıyoruz. Milletin havadissiz kalmaması amacıyla yürütülen bu hizmetin bütün telgrafçılarımızca da destekleneceğini şüphesiz kabul eder, bununla beraber bu yolda meydana gelebilecek kusurların vatan ihaneti oluşturacağını bildiririz." [Kocatürk]

1920 (18-19) - Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e, Ankara'ya bir miktar kuvvet gönderilmesini isteyen telgrafı: "...Disiplinine, gayretine, imanına tamamen itimat edilecek ve herhangi bir yerde patlayacak bir ayaklanmayı anında tepeleyebilmek üzere güçlü bir yumruk gibi güvenilebilecek seyyar yedeklere ihtiyaç görülmektedir. Bu amacı temin etmek ve millî yedek birliğini oluşturmak üzere emrinizdeki tümenlerden seçilecek beş yüz ilâ bin mevcutlu seçkin bir birliğin veya birliklerin bütünlüğü bozulmadan ayrıca gönüllü olarak bu tarzda oluşturulacak bir müfrezenin Ankara'ya yollanmasını gerekli görmekteyiz." [Kocatürk]

1916 - Atatürk'ün beraberindeki karargâh mensuplarıyla öğleden sonra Zok'tan hareket ederek akşamüzeri Ziyaret (Veysel-karani)'e gelişi, Veysel Karani'nin türbesini ziyaret edişi, geceyi burada, çadırda geçirmesi.

Ruslar'ın Trabzon'u alması.

İngilizler'in Kut ül-Amere'de teslim olmaları.

1915 - Atatürk'ün komutasındaki 19. Tümen'in, 5. Ordu'nun yedeğini oluşturmak üzere Bigalı'ya gönderilişi (Liman von Sanders, muhtemel düşman taarruzuna karşı kuvvetlerini üç gruba ayırarak plânını yapmış; Mustafa Kemal'in başında bulunduğu kuvvetleri ordu yedeğine almıştı. Mustafa Kemal, bu plân gereğince Tümeniyle Maydos'tan Bigalı köyü yöresine geçti).

Alıntı
 
19 NİSAN Tarihte Bugün



Mustafa Kemal, " Harekât Ordusu" Subayları ile (Selanik 1909)

II. Meşrutiyetin ilanından bir sene sonra 31 Mart Olayı olarak bilinen ayaklanmayı bastırmak için, İttihatçılar Selanik'ten Mahmut Şevket Paşa Komutasında bir kuvvet gönderdiler. Bu ordunun Kurmay Başkanı Mustafa Kemal'di. Hareket Ordusu olarak bilinen bu kuvvetler İstanbul'a dört koldan girdi. II. Abdülhamid'in kışkırtmalarıyla ayaklanan Avcı Taburları'nın bulunduğu kışlalara kısa bir çarpışmadan sonra hakim olan Hareket Ordusu Yıldız Sarayını kuşattı. II. Abdülhamid'i tahttan indirerek Selanik'e sürdü.


1934 - Atatürk'ün, Çankaya'da Yugoslavya Dışişleri Bakanı Yevtiç'i kabulü.

Atatürk'ün, Berlin Büyükelçimiz Kemalettin Sami Paşa'nın ölümü nedeniyle başsağlığı telgrafı gönderen Almanya Cumhurbaşkanı Mareşal Hindenburg'a cevabı: "...Kemalettin Sami Paşa'nın ölümüyle kıymetli evlâtlarından birini kaybeden Türkiye, Almanya'nın şahsınızda bu ölümün matemine samimiyetle iştirakına karşı duygulanmasını daima koruyacaktır."

1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin toplantısına başkanlık yapması.

1932 - Atatürk'ün, gün boyunca Çankaya'da kütüphanesinde çalışması.

1930 - Atatürk'ün, Çankaya'da Japon Büyükelçisi Yoshida'nın güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.

1929 - Atatürk'ün, Çankaya'da İngiltere'nin eski Mısır Fevkalâde Komiseri Lord Lloyd'u kabulü.

1926 - Kabotaj Kanunu kabul edildi.

1923 - Atatürk'ün, -"Hilâfet-i İslâmiye ve Büyük Millet Meclisi" adlı bir kitapçık yayımlayarak dini siyasete âlet eden Afyonkarahisar Milletvekili Hoca Şükrü hakkında- Afyon Millî Eğitim Müdürü Şahin Bey'in mektubuna cevabı: "Mektubunuzu aldım. Memleketin hayat ve kurtuluş esası olan millî egemenlik ilkesi hakkında gösterdiğiniz heyecanlı duygulara teşekkür ederim. En hasis çıkarların etkisinde hareket eden ve sonuç olarak milletin mukadderatını hükümdarların keyfi idaresine bırakmaya çalışan Hoca Şükrü Efendi hakkında kıymet bilir, ileri görüşlü ve vatansever Afyon halkının gösterdiği muamele, milletin gerçek çıkarlarını idrak hususundaki yüksek anlayışı gösterir." [Kocatürk]

1922 - Atatürk'ün, merhum Yusuf İzzet Paşa'nın eşine başsağlığı telgrafı: "Bütün hizmet hayatında namus ve liyakatle kendisini göstermiş bulunan ve Millî Mücadele'nin ilk günlerinden itibaren vatanın bağımsızlığı için yorulmak bilmeyen bir imanla çalışan Yusuf İzzet Paşa'nın acı ölüm haberini cephede aldım. Fevkalâde üzüntülerle başsağlığı dileklerimi arz eder, saygılarımı takdim ederim."

1920 - Beypazarı, Nallıhan isyanları başladı.

1920 (19-26) - İtilaf Devletleri temsilcileri, Türkiye ile yapılacak anlaşmanın esaslarını kararlaştırmak üzere, San Remo'da toplandı.

İtilaf devletleri temsilcilerinin Türkiye ile yapılacak antlaşmanın esaslarını karşılaştırmak üzere San Remo'da, Mareşal Foch'un başkanlığında toplanması. (Bitiş tarihi: 26 Nisan 1920)

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (tıklayınız)

1920 - Anzavur Ahmed İstanbul'a kaçtı.

Anzavur'un yaralı olarak Karabiga'dan İstanbul'a kaçışı.

1916 - Atatürk'ün, beraberindekilerle Ziyaret (Veyselkarani)'ten at üzerinde hareket ederek saat 17.15'de Bitlis yolu üzerinde Duhan'daki 5. Tümen Karargâhı'na gelişi.

1911 - Atatürk'ün, 5. Kolordu'nun Selânik-Kılkış arasında yaptığı manevralara -kolağası rütbesiyle- katılması (Manevra 20 Nisan 1911 akşamı sona ermiştir).

1909 - Atatürk'ün, Hareket Ordusu'yla beraber Hadımköy'e gelişi.

19 Nisan 1909'da İstanbul'a giren Hareket Ordusu'nda Kurmay Başkanı olarak görev aldı.


Bugün, Mahmut Şevket Paşa'nın komutayı ele almak üzere Selanik'ten hareket edeceği bildirilmiş, bu emir üzerine Hareket Ordusu 20.21.22 Nisan günlerini Hadımköy'de geçirmiştir. İstanbul yakınlarında Hadımköy'e gelen Hareket Ordusu'nun, halka bildirgesi: "...Millet, yıllardan beri zulüm yapan istibdat kuvvetlerini parçalayarak meşrutiyet hükümetini kurdu. Bu kansız mutlu inkılâptan zarar gören aşağılık kimseler, kanunsuz bir şekilde çıkarlarının teminine hizmet eden eski durumun geri gelmesi için bin türlü hile ve alçaklığa başvurarak yasal meşrutiyet hükümetini yıkmak istedi ve bütün insanlık âleminin kınadığı İstanbul faciasının oluşmasına sebep vererek masum kanlar döktü" (Bu bildirgeyi Atatürk yazmış, Hareket Ordusu Komutanı Hüseyin Hüsnü Paşa imzalamıştır. [Kocatürk]

Alıntı
 
20 NİSAN Tarihte Bugün

1933 - İstanbul'da Razgrad Olayları başladı.

Atatürk'ün, Çankaya'da Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin toplantısına başkanlık yapması.

1931 - 20 Nisan 1931’ de Mustafa Kemal CHP’ nin ilkelerini yeniden açıklamış. www.chp.org.tr

Atatürk'ün, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı sıfatıyla Parti programını açıklayan bildirgesi: "Yapmak yeteneğinde olmadığımız işleri uyuşturucu, oyalayıcı sözlerle yaparız diyerek, millete karşı gündelik siyaset izlemek âdetimiz değildir."

C.H.P. Genel Başkanı Gazi Mustafa Kemal imzası ile yayınlanan seçim bildirisinde 'Yurtta Sulh, Cihanda Sulh' ilkesi de yer aldı.

1931 - Republican People's Party (CHP) declared republican, nationalist, populist, statist, secular, and revolutionary-reformist.

1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da Bursa Heyeti'ni kabulü.

1925 - Bazı doğu illerindeki sıkıyönetim 7 ay uzatıldı.

1924 - II. Anayasa'nın kabulü. 1924 Anayasası'nın yürürlüğe girmesi.

Yasa önünde eşitlik, kişi dokunulmazlığı, din ve vicdan hürriyeti ve yargısal güvence gibi birçok önemli hakları içeren yeni Teşkilat-ı Esasiye (Anayasa) TBMM'de kabul edildi.

20 Ocak 1921 tarihli Anayasa'da bazı değişiklikler yapılarak hazırlanan 105 Maddelik yeni Anayasa'nın Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabulü. Çeşitli tarihlerde bazı değişiklikler yapılan 1924 Anayasası, 27 Mayıs 1960'a kadar yürürlükte kalmıştır). [Kocatürk]

1920 (19-26) - İtilaf devletleri temsilcilerinin Türkiye ile yapılacak antlaşmanın esaslarını karşılaştırmak üzere San Remo'da toplandı. (Bitiş tarihi: 26 Nisan 1920)

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (tıklayınız)

1920 - Kuva-yı İnzibatiye'nin ilk alayı gemiyle İzmit'e gönderildi.

Eski Harbiye nazırı Fevzi Paşa (Çakmak) Anadolu'ya geçmek istediğini Mustafa Kemal'e bildirdi.

İstanbul'dan Anadolu'ya geçmekte olan Fevzi (Çakmak) Paşa'nın, Kuşçalı'ya gelişi ve makine başında Atatürk'le konuşması (Bu konuşmada Atatürk, Adapazarı'nda 24. Tümen Komutanı Yarbay Mahmut Bey'in kendisini karşılayacağını ve trenle Ankara'ya hareketine yardım edeceğini bildirmiştir.

Atatürk'ün, İstanbul'dan Anadolu'ya geçmek üzere Kuşçalı'ya gelen Fevzi (Çakmak) Paşa'ya telgrafı: "...Milleti seçkin hizmetlerinize eriştireceğinizden ötürü hepimiz çok mutluyuz. Mümkün olan çabuklukla Ankara'yı şereflendirmenizi bekleriz!"

Fevzi (Çakmak) Paşa'nın, Kuşçalı'dan kendisine gösterilen ilgi sebebiyle Atatürk'e teşekkür telgrafı: "...İstanbul'da vatanıma edemediğim hizmeti Anadolu'da telâfi edebilirsem, benim için en büyük saadettir."

Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e yazısı: "...Harbiye eski Nazırı Fevzi Paşa, davetimiz üzerine beraberinde bazı kıymetli subaylarla birlikte hayatını kurtararak İstanbul'dan çıkmıştır. Ankara'ya gelişi hususu güven altına alınmıştır. Kendisinden manen ve maddeten azamî istifade için Büyük Millî Meclis'in kararı ile kurulacak icra Heyeti'nde Millî Müdafaa Vekili olmasını münasip zannediyoruz."

Atatürk'ün, İnebolu'da kurulan Gençler Mahfili'nin Millî Mücadele ile ilgili haberlerin kendilerine de ulaştırılmasını isteyen 4 Nisan 1920 tarihli yazısına cevabı: "Anadolu'nun muhtaç olduğu havadis ihtiyacını Anadolu Ajansı tatmin ediyor. Vazifenin sizlerce de takdir edildiğinin memnuniyetle görülmesi sebebiyle, Ajans bildirilerinin mümkün olduğu kadar geniş bir sahada, hatta köylere varıncaya kadar ulaştırılmasına yardımcı olmanızı rica ederiz."

Atatürk'ün, Samsun Mutasarrıflığına telgrafı: "Vatanın şu ölüm kalım savaşında, İstanbul'da düşman elinde ve emrinde olan İstanbul basınına karşı pek ciddi bir kontrol uygulanması zorunludur. Gerekli önlemlerin alınması." [Kocatürk]

1919 - Gürcü ordusunun, milli şura kuvvetlerini bozarak Ardahan'ı işgali.

Adana'da "Kilikyalılar Cemiyeti"nin kuruluşu.

1916 - Atatürk'ün, gün boyunca 5. Tümen Karargâhı'nda çalışması ve tümenin bu cephedeki muharebelerle ilgili verdiği bilgileri değerlendirmesi.

Alıntı
 
21 NİSAN Tarihte Bugün

1938 - Atatürk'ün, Çankaya'da Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.

1935 - Atatürk'ün, gece Marmara Köşkü'nde Sovyet sanatçıları şerefine Dışişleri Bakanlığı'nın düzenlediği suareyi şereflendirmesi.

1931 - Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti Kongresi Ankara’da toplandı.

1930 - Atatürk'ün, Ankara'da Millî Sanayi Sergisi'ni ziyareti.

1925 - Atatürk ve Milli Mücadele Kahramanları (İsmet İnönü, Celal Bayar, Mareşal Fevzi Çakmak, Abdülhak Renda) tarafından kurulan, ilk memurlar Tüketim Kooperatifi.

1923 - 7 Şubat'ta kesintiye uğrayan Lozan Barış Konferansı'nın tekrar başlayacak görüşmelerine katılacak olan İsmet Paşa başkanlığındaki heyet Lozan'a ulaştı.

Atatürk'ün, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti aleyhinde faaliyette bulunanlara karşı uyanık bulunulması hakkında Trabzon halkına bildirgesi: "...Trabzonlu fedakâr kardeşlerim! Sizi, tam bir açıklıkla görmekte olduğunuza zerre kadar şüphem olmayan büyük bir gerçekle karşı karşıya bırakıyorum. Ve tamamen eminim ki, hakkın, insafın, vefanın ve vatanseverliğin en yüksek nitelikleriyle donanmış olan siz Trabzonlular doğru ile yanlış yolun belirgin farkını derhal anlayacak ve zamanında temiz vicdanlarınızın kesin kararlarını ifade eden oylarınızı doğru yola vereceksiniz." [Kocatürk]

Atatürk'ün, 9 ilkeyi kabulde tereddüt gösterenlerin uyarılması hakkında Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Trabzon Şubesi ileri gelenlerine telgrafı: "...İlkelerimiz, bütün milletçe dört yıllık bağımsızlık savaşımızın başarıyla taçlandırılmış gerçek sonuçlarına dayanarak daha parlak bir geleceği amaçlayan, millî ve saygı değer gayelehmizdir. Onlar, bütün milletin malıdır."

1922 - İtalyanların Söke'yi boşaltması ve aynı gün Yunanlıların işgali.

İtalyanların Söke'yi boşaltmaları üzerine Yunan kuvvetleri Söke'ye girerek, kasaba ve çevresini işgal etti.

1920 - İstanbul Mebuslar Meclisi'nden ilk grub Ankara'ya geldi.

Mustafa Kemal Paşa'nın, "Büyük Millet Meclisi"nin 23 Nisan 1920'de açılması hakkındaki tamimi yayınlandı.

Mustafa Kemal Paşa'nın vilayetlere, Meclisin 23 Nisan 1920 tarihinde açılacağını bildiren genelgesi.

Mustafa Kemal meclisin 23 Nisan'da açılacağını, Anadolu'da her tarafta dini törenler yapılmasını, mevlid okunmasını istedi.

Bursa'da bazı din adamları, Milli Mücadelenin meşruiyyetine dair fetva verdi.

Atatürk'ün, vilâyetlere Meclis'in 23 Nisan 1920 günü açılacağını bildiren genelgesi: "Nisanın 23'üncü Cuma günü Ankara'da Büyük Millet Meclisi açılacaktır." [Kocatürk]

Atatürk'ün, Balıkesir'de 61. Tümen Komutanlığı'na telgrafı: "Büyük Millet Meclisi'nin açılışından sonra Anadolu vaziyetinin alacağı fevkalâde önem sebebiyle İstanbul halkının burada seyredecek olaylardan uzak kalmamaları için Anadolu Ajansı günlük bildirilerinin, Bandırma'dan emin kayıkçılar ve vapur kaptanlarıyla düzenli olarak İstanbul'a ulaştırılması." (Aynı yazı Mudanya Kaymakamlığı'na da yazılmıştır). [Kocatürk]

1920 (19-26) - İtilaf devletleri temsilcilerinin Türkiye ile yapılacak antlaşmanın esaslarını karşılaştırmak üzere San Remo'da toplandı. (Bitiş tarihi: 26 Nisan 1920)

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (tıklayınız)

1916 - Atatürk'ün, beraberindekilerle sabah 15. Alay cephesine hareketi, buradaki kuvvetleri denetlemesi, düşmana 1200 metre uzaklıktaki birinci hattan düşman mevzilerini gözetlemesi (Bu gözetleme esnasında, topluluk, düşmanın dikkatini çektiğinden kısa zamanda Rus askerleri tarafından açılan yaylım ateşine maruz kalmış, bunun üzerine gerekli önlemler alındıktan sonra tekrar 15. Alay Karargâhı'na dönülmüştür.

1915 - Çanakkale'de, General Hamilton'un, İtilâf birliklerine emri: "...Düşmanlarımızın ele geçirilemez diye adlandırdıkları sahillere denizci arkadaşlarımızla birlikte çıkmak zorundayız (!) Bize verilen büyük harp görevine lâyık olduğumuzu ispat edelim(!)"

1909 - Hadımköy'de Mahmut Şevket Paşa'nın gelişini bekleyen Hareket Ordusu'nun, Mustafa Kemal imzasıyla mensuplarına 1 sayılı emri: "Hareket Ordusu görevini yalnız askerî yönden yapacaktır. Politik konular ve bu konuda İstanbul ile görüşme yapmak şimdilik görev dışıdır." [Kocatürk]

Alıntı
 
22 NİSAN Tarihte Bugün

1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra Gazi Orman Çiftliği'ne gidişi, dönüşte İsmet İnönü'nün köşküne uğrayarak akşam Çankaya'ya gelişi.

1935 - İstanbul'da Beylerbeyi Sarayı'nda Atatürk'ün öncülüğünde "Milletlerarası Kadın Kongresi" toplandı.

Atatürk'ün, İstanbul'da toplanan Milletlerarası Kadınlar Kongresi'ne telgrafı: "...Siyasî ve sosyal hakların kadın tarafından kullanılmasının, insanlığın mutluluğu ve saygınlığı bakımından gerekli olduğuna eminim!"

1933 - Osmanlı borçlarının tasfiyesi.

1926 - Borçlar Kanunu kabul edildi.

1925 - TBMM'de Ticaret ve Sanayi Odaları Kanunu ile Kadastro Kanunu kabul edildi.

1922 - TBMM Hükümetinin, İtilaf Devletleri Dışişleri bakanlarının 15 Nisan 1922 tarihli notasına cevabı ve İzmit'te bir barış konferansı toplanmasını önermesi.

Ankara Hükümeti, İtilaf devletleri dışişleri bakanlarının sunduğu notaya verdiği cevap Meclis'te okunarak tartışıldı, hazırlanan metin küçük değişikliklerle kabul edildi.

Atatürk'ün, Franklin Bouillon'un 25.3.1922 tarihli mektubuna cevabı.

1921 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışının 1. yıldönümü münasebetiyle Hâkimiyet-i Milliye gazetesi muhabirinin sorularına cevapları: "...Hürriyet ve bağımsızlık benim karakterimdir. Ben milletimin ve büyük ecdadımın en kıymetli mirasından olan bağımsızlık aşkı ile yaratılmış bir adamım. Bence bir millette şerefin, haysiyetin, namusun ve insanlığın oluşması ve yaşayabilmesi mutlak o milletin hürriyet ve bağımsızlığına sahip olmasıyla mümkündür. Ben şahsen bu saydığım evsafa çok ehemmiyet veririm ve bu evsafın kendimde mevcudiyetini iddia edebilmek için milletimin de aynı nitelikleri taşımasını şart ve esas bilirim." [Kocatürk]

1920 - İtilaf Devletleri'nin Osmanlı Hükümeti'ni Paris'te toplanacak Barış Konferansı'na davet edişi.

1920 (19-26) - İtilaf Devletleri temsilcilerinin Türkiye ile yapılacak antlaşmanın esaslarını karşılaştırmak üzere San Remo'da toplandı. (Bitiş tarihi: 26 Nisan 1920)

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (tıklayınız)

1920 - 24. Tümen komutanı Yarbay Mahmut, Hendek'ten Düzce üzerine yürürken, ayaklananlar tarafından şehit edildi.

İstanbul Mebuslar Meclisi'nden ilk grub Ankara'ya geldi.

Atatürk'ün, bütün vilâyetlere genelgesi: "23 Nisan'dan itibaren bütün mülkî ve askerî makamların ve umum milletin başvuru yerinin, adı geçen Meclis olacağı arz olunur."

Atatürk'ün, Feke Kaymakamı Şerafettin Bey'e telgrafı: "Millî hareketi fırsat sayarak çapulculuğa kalkışacak zorbalar aleyhine Kuva-yi Milliye Komutanları ve Niğde 11. Tümen Komutanı Yarbay Arif Bey'le ilişki kurarak en şiddetli önlemleri uygulayınız. Düşmandan kurtarılan memlekette hükümetin görevi intizam ve asayişi temin etmektir." [Kocatürk]

1916 - Atatürk'ün, sabah saat 8.00'de 15. Alay Karargâhı'ndan cepheye hareketi, karlarla örtülü Gampüs dağları üzerindeki ileri birlikleri denetlemesi.

1915 - Müttefikler'in Gelibolu'ya çıkarma yapmaları.

Almanlar'ın Flandres'e ilk defa zehirli gaz kullanmaları.

Müttefiklerle İtalyanlar arasında Londra anlaşması.

1913 - İşkodra'nın Karadağlıların eline geçmesi.

1909 - Hadımköy'e gelen Mahmut Şevket Paşa'nın, Hareket Ordusu Komutanlığı'nı fiilen üzerine alışı. [Kocatürk]

Alıntı
 

23 Nisan 1920





23 Nisan 1920
Türkiye Büyük Millet Meclisinin törenle açılması



23 Nisan 1929
Ankara Palas’ta verilen bir çocuk balosunda çok sevdiği Türk çocukları arasında.
Atatürk’ün solundaki çocuk Ömer İnönü’dür.


Atatürk'ün çok sevdiği kızı Ülku
1920 - Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılması.

Atatürk'ün, Meclis'in hangi üyelerden oluşacağına dair Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde demeci: "Yüksek meclisiniz, bildiğiniz gibi, olağanüstü yetkiye sahip olarak, yeniden seçilen milletvekilleri ile taarruza uğrayan Hükûmet Merkezi'nden canını kurtararak buraya gelen milletvekillerinden oluşmuştur."

1920 - Cuma günü yapılan açılış toplantısına 115 mebus katıldı. Meclisin en yaşlı üyesi Sinop mebusu Şerif Bey'in açılış konuşmasında hür ve istiklali tam millet olarak yaşamayı amaçladıklarını ve bu yolda mücadele vereceklerini ilan etti.

Hakimiyet-i Milliye' nin bugün çıkan sayısında Büyük Millet Meclisi'nin açılışı "tarihi bir olay" olarak değerlendirildi.

23 Nisan 1921
TBMM Başkanı Mustafa Kemal, Meclis balkonunda,
yanında arkadaşları ve milletvekilleri ile birlikte

1937 - İstanbul'da, Yedek Subay Okulu'nda Atatürk Anıtı'nın açılış töreni.

Atatürk'ün, veda ziyaretinde bulunan Sovyet Büyükelçisi Karahan'ı kabulü.

1936 - Atatürk'ün, akşamüzeri Anadolu Kulübü'ne, gece Karpiç'e gidişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.

1932 - Atatürk'ün, Rusya'ya gidecek olan Başbakan İsmet Paşa ile Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Aras)'ı istasyonda İstanbul'a uğurlaması.

1931 - Edirne'de, "Gazi Heykeli"nin açılış töreni.

1929 - 23 Nisan ilk defa Çocuk Bayramı olarak kutlandı.

Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Palas'ta düzenlenen "Çocuk Balosu"nu şereflendirmesi.

1924 - Atatürk'ün, 23 Nisan'ın 4. yıldönümü nedeniyle Hâkimiyet-i Milliye muhabirine söyledikleri: "...Beş yıl evvel nasılsa bugün de aynı hislerle doluyum. Halden emin, gelecekten eminim. Bugün nasılsa yarın da öyle olacaktır."

Atatürk'ün, 23 Nisan'ın 4. yıldönümü nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde düzenlenen geçit törenini izlemesi, daha sonra Meclisle kutlamaları kabulü.

1923 - 4 Şubat 1923'te kesilen Lozan Konferansı'nın ikinci kez toplanması.

Lozan'da görüşmelerin ikinci bölümü başladı. Türk heyeti görüşmelere başlarken İstanbul Hükümeti'nin daha önce taraf olduğu hiçbir anlaşmayı tanımadığını çok açık bir dille ifade etti. Bu tutum Müttefiklerin kapitülasyonları tekrar konulması yolundaki girişimlerini durdurdu ve kapitülasyonlar tamamen kaldırıldı.

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılış tarihi olan 23 Nisan'ın 3. yıldönümü nedeniyle millete bildirisi: "...Vatanımızda millî hükümet esasının kurulması hatırasını yaşatan günün anılması sebebiyle bütün memleketin, bağımsızlık ve millî egemenliğin sonsuz nimetleri içinde ebediyen mesut olmasını temenni ederim."

Atatürk'ün, 23 Nisan'ın 3. yıldönümü nedeniyle orduya mesajı: "...Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılış günü olan bu tarih, vatanımızda millet egemenliğinin kurulmasına başlangıç olmuştur. Her mesut günde sizi hatırlayan ve vatanın savunulmasını sizin büyük liyakatinizden bekleyen komutanınız sıfatıyla hepinizin millî bayramını tebrik ederim."

1922 - Büyük Millet Meclisi'nin açılışının birinci yıldönümü, bir yıl önce çıkartılan kanun gereği bayram olarak kutlandı.

Bu ilk bayram konusunda Yenigün gazetesine demeç veren Mustafa Kemal, "23 Nisan Türkiye milli tarihinin başlangıcı ve bir dönüm noktasıdır," dedi.

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 2. açılış yıldönümü nedeniyle "Yenigün" gazetesi muhabirine demeci: "23 Nisan, bütün bir düşmanlık cihanına karşı ayağa kalkan Türkiye halkının, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni kurmak hususunda gösterdiği harikayı ifade eder."

1921 - Atatürk'ün, Büyük Millet Meclisi'nin açılışının 1. yıldönümü nedeniyle Meclis binası balkonundan söylevi: "...Eğer Yunanlılar gerçekten barış arzu ediyorlarsa İzmir ve Trakya'dan gitmelidirler. Biz bunu şimdiye kadar hakkımıza ve adalete güvenerek istiyorduk. Bundan sonra galibiyet hakkı ile istiyoruz!"

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışının millî bayram olarak kabulü nedeniyle Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti örgütüne telgrafı: "...Yeni ve yüce bir tarihe başlangıç olan bu kutlu günü, milletin hâtırasında ebediyen yaşatmak üzere Meclisimiz, bugün 23 Nisan tarihinin millî bayram sayılmasını bir özel kanunla kabul etmiştir. Bu mukaddes tarihi oluşturan millî mücadelenin en canlı ve fedakâr etkeni bulunan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk heyetlerini coşkuyla tebrik ederim." [Kocatürk]

1920 - Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılması.
Mustafa Kemal, Ankara'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni açtı.

Kazım Karabekir'in TBMM'ne başarı ve bağlılık telgrafı: "XV. Kolordunun bu milli meclisimizin emrine amade olduğunu kemal-i hürmetle arz olunur."

1920 - Grand National Assembly convenes.

1920 (19-26) - İtilaf devletleri temsilcilerinin Türkiye ile yapılacak antlaşmanın esaslarını karşılaştırmak üzere San Remo'da toplandı. (Bitiş tarihi: 26 Nisan 1920)

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (tıklayınız)

1920 - Atatürk'ün, Albay Cafer Tayyar Bey'e telgrafı: "...Trakya, kesin olarak Anadolu ile beraber Osmanlı Devleti'nin bir parçasıdır."

1917 - Turkey severed relations with the United States on April 23, 1917.

1916 - Atatürk'ün, beraberindekilerle cepheden Duhan'daki 5. Tümen Karargâhı'na dönüşü.

1915 - Mustafa Kemal, 18 Nisan 1915'te Çamyayla (Bigali) köyüne gelerek, bir köy evini Karargah yapmıştı.

1915 - As the commanding officer of the Ottoman Army's 19th Division, Atatürk established his headquarters in a small house in the inland village of Bigali, just before the 1915 Dardanelles Campaign began.

İstiklâl Marşı

Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır parlayacak!
O benimdir, o benim milletimindir ancak!

Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!
Kahraman ırkıma bir gül... ne bu şiddet, bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal.
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklal.

Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım;
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım.
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.

Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar.
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imânı boğar,
'Medeniyyet!' dediğin tek dişi kalmış canavar?

Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın;
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.
Doğacaktır sana va'dettiği günler Hakk'ın,
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.

Bastığın yerleri 'toprak' diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı.
Verme, dünyâları alsan da bu cennet vatanı.

Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ!
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ,
Etmesin tek vatanımdan beni dünyâda cüdâ.

Rûhumun senden İlahî, şudur ancak emeli:
Değmesin ma' bedimin göğsüne nâ-mahrem eli!
Bu ezanlar-ki şehâdetleri dinin temeli-
Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım.
Her cerîhamdan, İlâhî, boşanıp kanlı yaşım;
Fışkırır rûh-ı mücerred gibi yerden na'şım;
O zaman yükselerek arşa değer belki başım!

Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;
Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet,
Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklâl!

Alıntı
 
24 NİSAN Tarihte Bugün



1920 Sevr Haritası

1937 - Atatürk'ün, Çankaya'da Başbakan İsmet İnönü'yü kabulü.

1933 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Halkevi'ne gelerek, burada çalışmalarını sürdüren Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti toplantısına başkanlık yapması.

1930 - TBMM'de Türkiye'de genel sağlık şartlarını koruma ve halk sağlığını düzeltmek amacıyla bir dizi temel hükmü içeren Umumi Hıfzısıhha Kanunu kabul edildi.

1922 - Atatürk'ün, Sovyet Elçisi Aralof'u ziyareti. (Ziyaret esnasında Azerbaycan Elçisi Abilof da bulunmuştur). [Kocatürk]

1920 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na seçilmesi.
Mustafa Kemal ilk Meclis konuşmasını yaparak, Erzurum ve Sivas kongrelerinden beri süregelen gelişmeleri anlattı. Mustafa Kemal'in başkan seçilmesinden sonra Celalettin Arif ikinci başkanlığa başkan vekilliğine ise Abdülhalim Efendi getirildi.

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na seçildikten sonra teşekkür konuşması: "...Bugün muhterem heyetinizin umumî oylarında belirmiş olan millî itimadı, liyakatimin çok üstünde görmekle beraber şahsım için bir amaç olarak değil, beraber giriştiğimiz kutsal mücadelenin yöneldiği amaçları elde etmek için milletin bahşettiği bir dayanak olarak kabul ediyorum. Gerek askerî gerekse siyasî hayatımın bütün dönemlerini işgal eden mücadelelerimde daima hareket kuralım, millî iradeye dayanarak milletin ve vatanın muhtaç olduğu amaçlara yürümek olmuştur." [Kocatürk]

1920 - İlk Kanun özelliğini taşıyan Ağnam Resmi Kanunu, TBMM'de kabul edildi.

1920 - Mustafa Kemal, İstanbul Hükümeti'nce ölüm cezasına çarptırıldı. (Bu karar 24 Mayıs 1920'de Padişah tarafından onaylanmıştır.)

1920 - İngilizlerin Şile'ye asker çıkararak kasabayı işgali.

1920 - Ankara müftüsü Rıfat Efendinin İstanbul Hükümeti tarafından görevinden azledilmesi. (Aynı gün Heyet-i Temsiliye tarafından bu göreve yeniden atanmıştır).

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, Mütareke'den Meclis'in açıldığı güne kadarki siyasî olayları özetleyen uzun konuşması: "...Milli egemenliğin her şeyden evvel belirmesi amacıyla Yüksek Meclisiniz olağanüstü yetki ile toplanmıştır. Seçimlerin ivedilikle ve coşku ile yapılması hukukî durumumuzun bütün milletçe de aynı görüşler içinde kavranıp anlaşıldığını ve yüksek Meclisinizin şekil ve niteliğinin millî iradeye samimiyetle, kuvvetle dayandığını göstermiştir." [Kocatürk]

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde hükümet kuru*luşu hakkında konuşması ve önergesi: "Hükümet kurulması zorunludur!"

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, yaptığı geniş açıklamalar nedeniyle Meclis'in teşekkürlerini bildirmesi üzerine konuşması: "...Benim için dünyada en büyük mükâfat, milletin en ufak bir takdir ve iltifatıdır. Yüksek Meclisinizi teşkil eden sayın üyeler bütün milletin mümessili olmak itibariyle, yakınlıklarını umum milletin yakınlığı gibi sayarım." [Kocatürk]

Atatürk'ün, Devlet vazife ve sorumluluğunun Heyet-i Temsiliye'den Meclis'e alınmasına dair Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşması: "...Bu dakikadan itibaren teklif ediyorum: Derhal memleketin mukadderatını üzerinize alınız! Bütün bu Meclis, bütün manasıyla sorumlu olmak lâzım gelir. Millet bizi ancak bunun için gönderdi; bizi buraya beş kişinin eline milleti terk edelim diye göndermemiştir." [Kocatürk]

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk gizli oturu*munda memleket durumu hakkında konuşması: "...Yalnız ve yalnız bir şey düşünmeye mecburuz; o da memleketin kurtuluşudur. Bu sebeple bütün gerçekleri açıklığıyla bilerek isabetli kararlarınızı vermenizi, geçen konuşmamda işaret ettiğim gibi, memleketin menfaatleri adına temenni ederim. Millete bağımsızlık temin edileceği güne kadar bir fert olarak bütün varlığımla çalışmaya mukaddesatım adına söz vermişimdir. Bu sözü burada tekrar etmekle şeref kazanırım." [Kocatürk]

1920 - Ana hatları 24 Nisan 1920'de San Remo Kanferansı'nda kararlaştırılan Sevr Antlaşması, 11 Mayıs 1920'de incelenmek üzere Osmanlı Hükümeti'ne verilmişti.

1920 (19-26) - İtilaf devletleri temsilcilerinin Türkiye ile yapılacak antlaşmanın esaslarını karşılaştırmak üzere San Remo'da toplandı. (Bitiş tarihi: 26 Nisan 1920)

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (tıklayınız)

1916 - Atatürk'ün, beraberindekilerle sabah Duhan'daki 5. Tümen Karargâhı'ndan ayrılarak tümenin sağ kanadına hareketi, Kemer dağlarının bir boynuzunu aşıp Havanis'e gelişi, daha sonra Berz sırtlarına doğru yürüyüp Güzeldere'nin batı yamacında kurulan ordugâhta geceyi geçirmesi.

1915 - Osmanlı Devleti aleyhinde faaliyette bulunan Ermeni komiteleri kapatıldı. Bu komitelerin idarecilerinden 2345 kişi tutuklandı.

Rus ve İngiliz kışkırtmaları sonucunda meydana gelen isyan ve katliamlar karşısında Osmanlı hükümeti, herhangi bir önleme başvurmadan önce Ermeni Patriği, Ermeni milletvekilleri ve Ermeni cemaatinin ileri gelenlerine "Ermenilerin Müslümanları arkadan vurmaya ve katletmeye devam etmeleri halinde gerekli önlemleri alacağını" bildirmekle yetinmiştir. Ancak, olaylar durmak yerine giderek yoğunlaşınca, ordunun bir çok cephede savaş halinde bulunması nedeniyle cephe gerisinin emniyete alınması ihtiyacı doğmuştur.

Bu maksatla, 24 Nisan 1915 tarihinde Ermeni Komiteleri kapatılarak, yöneticilerinden 2345 kişi devlet aleyhine faaliyette bulunmak suçundan tutuklanmıştır.

Diaspora Ermenilerinin her yıl sözde "Ermeni soykırımının yıldönümü" diye andıkları 24 Nisan, devlet aleyhine faaliyette bulunan ve masum insanları katleden 2345 komitecinin tutuklandığı tarihtir.

Kaynak: www.ermenisorunu.gen.tr

1915 - On April 24, 1915 Ottoman authorities closed down the Armenian Committees and arrested 2345 members and those involved in carrying out activities against the government.

April 24, which is commemorated annually as the "Anniversary of Armenian Massacre" by Armenians abroad is this date when the 2345 revolutionary committee members were arrested.

Source: www.ermenisorunu.gen.tr

1909 - İstanbul'a gelen Hareket Ordusu, 31 Mart Ayaklanması'nı bastırdı.

Hareket Ordusu'nun Mahmut Şevket Paşa komutasında İstanbul'a girişi ve İstanbul'da sıkıyönetim ilânı. [Kocatürk]

Alıntı
 
Cevap yazabilmek için giriş yapmalı veya kayıt olmalısınız.

Benzer Konular

Mustafa Kemal’in gerçek doğum tarihi: 4 Ocak 1879
Yorumlar
0
Görüntüleme
2K
selennnselennn hesabı doğrulanmış üye.
A
Atatürk Şiirleri
Yorumlar
0
Görüntüleme
2K
Ayla224
A
İzinde sonsuza kadar… 10
Yorumlar
3
Görüntüleme
4K
melnes
ATATÜRK'ÜN YAZDIĞI KİTAPLAR
Yorumlar
1
Görüntüleme
4K
beperfectto40
29 Ekim Cumhuriyet Bayramımız Kutlu Olsun
7 8 9
Yorumlar
163
Görüntüleme
27K
HanimKelesimiGetirHanimKelesimiGetir hesabı doğrulanmış üye.
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için onları kabul etmelisiniz. Daha Fazlasını Öğren.…