J
Jege
Ziyaretçi
- Konu Sahibi Jege
- #1
AŞILARI ÖĞRENELİM
1- Hepatit B
Türkiye Hepatit B taşıyıcılığı açısından orta riskli bir bölgedir. Böyle ülkelerde aşı rutin uygulanmalıdır. Doğum öncesi dönemde annelerin tamamı Hepatit B açısından çok düzenli taranmadığı için doğumdan sonra hemen yapılmasında fayda vardır. Annede Hepatit B taşıyıcılığı mevcut ise aşı ile beraber immunglobulin (Ig) yapılmalıdır. Rutin aşılama öncesinde ve sonrasında çocuklara taşıyıcılık ve antikor düzeyi bakmaya gerek yoktur.
Hepatit B aşısı kas içine yapılır. Prematüre bebeklerde bebek iki kiloyu geçince yapılmasında fayda vardır. Aşıların bazılarında koruyucu olarak alüminyum hidroksit, bazılarında ise tiomersal vardır. Tekrarlayan aşılarda tiomersalin yan etkileri tartışmalı olduğu için yapılmamasında fayda vardır.
Hepatit B aşısı üç dozda yapılır: 0. , 1. ve 6. aylar. Araya giren hastalık vs. gibi durumlarda 3. aşı dozu bir yıla kadar gecikebilir. 3. dozdan sonra yüzde 90-95 oranında koruyuculuk sağlanır. Bağışıklık yaşam boyu devam eder. Ailede Hepatit B taşıyıcılığı kronik kan nakli gereken hastalıklarda tekrar dozları yapılması gerekebilir.
Aşı reaksiyonları çok sık olmamakla beraber yüksek ateş aşı yerinde ağrı ve şişlik olabilir. Nadiren aşı sonrası şiddetli bir alerjik reaksiyon olan gelişebilir. Pratikte oran çok düşük olduğu için aşı rutin olarak güvenle yapılmaktadır.
2- BCG (Verem aşısı)
Kuru şekilde saklanan aşı sulandırılarak hazırlanır ve 8 saat içinde tüketilir. Sulandırılmış aşı beş dakikadan fazla güneş görürse etkisi azalır. BCG aşısı özellikle çocuklarda tüberküloz hastalığının ölüme yol açan şekillerinin önlenmesi için uygulanır. Aşıdan 10 yıl sonra koruyuculuk azalmaktadır.
Her çocukta aşı takibinin kolay yapılabilmesi için sol kol üst kısmına cilt içine yapılır.
İlk üç ayda 0,05 ml , daha sonra 0,1 ml yapılır. Aşı yeri alkolle temizlenmelidir.
3 ay üstü çocuklarda PPD testi yapılıp, sonuç negatif ise aşı uygulanmalıdır. Aşı 2-3 ay arasında bir dönemde yapılabilir. 6 yaşında ikinci doz önerilmektedir.
Aşı uygulamasından en erken 2-6 hafta sonra o bölgede 10 mm çapında şişlik, kızarıklık oluşur. Bağışıklık bu sürede gelişmeye başlar. Bundan sonraki 2-3 hafta içinde abse ve ülser gelişir. Koltuk altındaki lenf bezleri şişebilir. Ciltteki bu lokal reaksiyonlar aileleri kaygılandırabilir. Bu dönemde rahatlıkla banyo yapılır, antiseptik solüsyonlarla silmeye gerek yoktur. Aşı yeri açık bırakılmalıdır. Aşı yerinin iyileşmesi 4-12 hafta sürebilir. Yerinde küçük bir nedbe (yara izi) kalır.
Aşı yerinde iki hafta öncesinde lokal reaksiyon oluşursa çocuk ve aile tüberküloz açısından araştırılmalıdır. Bağışıklık yetmezliği olanlarda milyon dozda bir ağır komplikasyonlar gelişebilir. Sağlıklı çocuklarda nadiren baş dönmesi, halsizlik, bulantı hissi ve alerjik reaksiyonlar olabilir.
Ciddi bağışıklık sistemi hastalıklarında, yaygın yanık ve deri enfeksiyonlarında yapılmamalıdır.
3- Karma aşılar
Günümüzde karma aşı deyince Difteri, Tetanoz, Çocuk felci, Boğmaca ve Hemofilus influenza aşıları kastedilmektedir.
Çocuk felci (poliyomyolit aşısı)
Hızlı aşı takviminde 2. , 3. , 4. ayda yapılabilmekle beraber genelde 2. , 4. ve 6. aylarda ilk üç doz, 18. ay ve 4-6 yaşta da tekrar dozları yapılmaktadır. Canlı ve inaktif olmak üzere iki formu vardır. Canlı aşılar ağız yolundan damla şeklinde, inaktif aşılar ise iğne şeklinde uygulanır. Hastalığın ortadan kalkmış olduğu ülkelerde inaktif aşı kullanılmaktadır. Ülkemizde görülme oranı sayılamayacak kadar azdır. Üç doz aşı uygulamaları yüzde 99-100 arasında ömür boyu devam eden bağışıklık sağlar. Bazı ülkelerde iklim ve çevre şartları dolayısı ile bu oran düşmektedir. Bu yüzden 5 doz aşılama önerilmektedir.
Ülkemizde ağızdan verilen canlı OPV aşısının dozu iki damladır. Hafif ishalde verilebilir. Canlı aşı uygulamalarına bağlı çok nadiren felç gelişebilir. Aşıdan sonra 6 hafta süre ile dışkı ile atılabilir. Çevrede bağışıklığı zayıf insan varsa zarar görebilir. Bu yan etki 2-6 milyon dozda birdir. İçlerinde çok az miktarda neomisin, polimisin, streptomisin gibi antibiyotikler vardır. Bu antibiyotiklere karşı aşırı alerjisi olanlara aşı hastanede yapılmalıdır.
Difteri - Boğmaca -Tetanoz
Uygulama takvimi çocuk felci aşısıyla aynıdır.
Hemofilus influenza (menenjit) aşısı ile beraber yapılabileceği gibi üçlü de uygulanabilir.
Aşı içindeki boğmaca en sık yan etkiye neden olan bakteridir. Son yıllarda bu yan etkileri azaltmak için hücreden yoksun (aselüler) aşılar geliştirilmiştir. İlk üç dozda aynı cins aselüler aşı uygulamaları önerilmektedir. Aselüler (hücresiz) aşı selüler (hücreli) olana göre belirgin pahalıdır. Düzgün bağışıklama her iki aşı ile de mümkündür. 6 yaşından sonraki çocuklarda boğmaca hastalığı sıklığı çok azalır. Bununla beraber yan etki oranı çok artar, bu yüzden 6 yaş sonrası boğmaca aşısı yapılması önerilmez.
Aşı sonrası aşırı ağlama krizleri , aşı yerinde aşırı şişlik ve epileptik hastalarda nöbet geçirme ihtimali olabilir. Difteri aşısı bakterinin toksini ile yapılmıştır. 7 yaşından büyüklerde erişkin tipi kullanılır. (dT) erişkin tipi yoksa normal aşı 1/5 oranında azaltılarak uygulanabilir. 2, 4 ve 6. aylarda yapılan 3 doz ile yüzde 90 üzeri bağışıklık sağlanır. 18. ay ve 4-6 yaşta tekrarlanır. Bağışıklığın ömür boyu devamı için 10 yılda bir dT (difteri, tetanoz) tekrarlanmalıdır.
Tetanoz toksoid aşıdır. Tek başına ya da difteri, boğmaca ile beraber uygulanabilir. 2, 4 ve 6. ayda yapılan aşılar sonrası 18. ay ve 4-6 yaşta retal (tekrar) doz uygulanır. Ömür boyu bağışıklık için difteri gibi 10 yılda bir yapılmalıdır.
DBT aşısı sonrası aşı yerinde şişlik, kızarıklık, sertlik ve ateş yüksekliği sıktır. Ateş 1-2 gün sürebilir. Aşı yerindeki sertlik ise 1-2 ayda kendiliğinden yok olur.
Boğmaca aşısına bağlı 2 gün süren yüksek ateş, aşırı ağlama, havale gibi durumlar gözlenirse aselüler (hücresiz) aşı yapılmalıdır.
Aşı sonrası ilk 7 günde ortaya çıkan ve başka türlü açıklanamayan ensefalopati (beyin iltihabı) ve aşırı alerjik reaksiyon gelişen hastalarda aşı tekrarlanmamalıdır.
Haemophilus influenzal tip B (Menenjit)
Hib aşısı ülkemizde menenjit aşısı olarak bilinmektedir. Oysa ki ilk 5 yaşta menenjit dışında orta kulak iltihabı, AC enfeksiyonu, tonsillit vs gibi pek çok enfeksiyona neden olabilir.
Hib inaktif bir aşıdır, ilk 12. ayda en az 3 doz uygulanmaktadır. DBT ile kombine olabileceği gibi tek başına da yapılabilir. 18. ayda tekrar edilmelidir.
Hiç aşılanmamış 1-5 yaş arası çocukta tek doz yapılabilir. Sağlık Bakanlığı’nın aşı takviminde yoktur. Piyasada bulunmaktadır. Özel sağlık kuruluşlarının büyük bir kısmında rutin yapılmaktadır. Üç dozdan sonra yüzde 100’e yakın bağışıklık sağlanır. Yapılma yerinde şişlik, kızarıklık ve alerjik reaksiyon gelişebilir.
4- Kızamık aşısı
Kızamık aşısı da canlı bir aşıdır, kuru haldedir sulandırılarak hazırlanır. 8 saat içinde tüketilir. Deri altına yapılır. 12. ay ve 6 yaşında kızamık, kızamıkçık, kabakulak şeklinde kombine uygulanır. 4-6 yaşta 2 doz uygulanır.
Kızamıklı çocukla temas varsa ilk aşıdan en az dört haftalık bir süre geçmişse 4-6 yaş beklenmeden 2. doz aşı yapılması önerilmektedir. Eksik aşılı çocuklarda temastan sonra en geç 72 saat içinde kızamık aşısı yapılmalıdır. 2. doz aşı sonrası gelişen bağışıklık yüksek oranda yaşam boyu sürer.
Aşı sonrası yüzde 5-15 çocukta aşıdan bir hafta on gün sonra ateş ve döküntü şikayeti olabilir. Ateş 1-3 gün sürebilir, ateş düşürücü verilmelidir. Aşı sonrası milyon dozda bir
beyin iltihabı olabilir. Otizm ve iltihabı bağırsak hastalıkları ile arasında tam bir ilişki saptanamamıştır. Bağışıklık sistemi hastalığı olanlara yapılmamalıdır. Civciv hücrelerinde üretilir. Yumurta alerjisi olanlara hastane ortamında yavaş yavaş doz arttırılarak yapılmalıdır.
5- Suçiçeği aşısı
Canlı bir aşıdır. 15. ayda deri altına uygulanır. 13 yaşından büyüklerde 1 ay ara ile 2 doz yapılmalıdır. Tek dozdan sonra koruyuculuk yüzde 97’dir. 13 yaş üstü tek doz koruma yüzde 78, 2. dozdan sonra yüzde 99’dur. Sağlık ocaklarında rutin yapılmamaktadır. Aşıdan sonra Yüzde 20-30 oranında şişlik, kızarıklık, ateş yüzde 4-10 oranında ilk bir ayda döküntü gözlenir. Bu döküntüler bulaşıcıdır ancak 2. vakalarda çok hafif seyreder. Neomisin (bir tür antibiyotik) içerir, alerjisi olanlara yapılmamalıdır.
6- Pnömokok aşısı
Dünyada 2 tip pnömokok aşısı vardır. Bir tanesi 2 yaşından sonra ruhsatı olan diğeri ise 2. aydan sonra yapılabilen aşılardır. Dünyada az sayıda ülkede rutin uygulanır.
Ülkemizde henüz rutin satılmamaktadır. Yurtdışından getirtilebilir. 2., 4., 6. ve 12-15. aylarda uygulanır. Bir yaşından büyüklerde en az iki ay ara ile 2 doz, iki yaşından büyüklerde ise tek doz uygulanır.
2 yaşın üstünde orak hücreli anemi, kistik fibroz, diabetes mellitus, kronik karaciğer hastalığı, HIV, nefrotik sendrom, kronik böbrek yetmezliği, dalak yokluğu ya da yetmezliği, astım durumunda önerilmektedir. Aşı yerinde şişlik, kızarıklık ve ateş yapabilir.
7- İnfluenza (grip) aşısı
Aşı 9 yaşından küçük çocuklara 2 doz, 9 yaş üstü çocuklara 1 doz uygulanır. 6- 35 ay arası çocuklarda yarım dozdur (0,25 ml). 1 yıl süre ile yüzde 50-95 arasında koruyuculuk sağlar. Rutin aşı takviminde yoktur. 6 aydan büyük ve şu sorunları yaşayan çocuklara yapılması tavsiye edilir: Astım, kistik fibroz, kalp hastalığı, ciddi bağışıklık yetmezliği, HIV enfeksiyon , orak hücreli anemi, diabetus mellitus, kawazaki, kronik böbrek yetmezliği.
8- Kızamıkçık
Tek ya da kızamık, kızamıkçık, kabakulak halinde uygulanabilir. Ülkemizde tekli aşı yoktur. Kızamık hastalığına karşı yüzde 100 ‘e yakın koruma sağlar. 15. ay ve 6 yaşta uygulanır. Aşıdan 1-3 hafta sonra boğaz ağrısı, lenf bezlerinde hafif şişlik, eklem ağrıları gibi hastalığa benzer hafif bulgular olabilir. Bağışıklık sistemi bozuk olan çocuklara ve gebelere yapılmamalıdır.
9- Kabakulak
Kabakulak 1-5 yaş arasında menenjit nedenleri arasında önemli sıradadır. 12-15 ay arasında ve 6 yaşta yapılır. İlk dozdan sonra yüzde 95 koruyuculuk oluşur. Aşıdan 2-3 hafta sonra hafif tipte kabakulak olabilir. Bağışıklık bozukluğunda ve neomisine alerjisi olana yapılmamalıdır.
10- Hepatit A
İnaktif bir aşıdır. 6 ay ara ile 2 doz halinde uygulanır. 18 yaşa kadar çocuk dozu uygulanır. 2 yaşından önce yapılamaz. Yüzde 94-100 korur. 20 yıl koruyuculuğu vardır. Aşı bölgesinde hassasiyet görülebilir. Halsizlik, ateş yüzde 5 hastada olabilir. Aşıya bağlı alerjik reaksiyon gelişen hastalarda 2. doz yapılmamalıdır.
11- Kabakulak
Kabakulak 1-5 yaş arasında menenjit nedenleri arasında önemli sıradadır. 12-15 ay arasında ve 6 yaşta yapılır. İlk dozdan sonra yüzde 95 koruyuculuk oluşur. Aşıdan 2-3 hafta sonra hafif tipte kabakulak olabilir. Bağışıklık bozukluğunda ve neomisine alerjisi olana yapılmamalıdır.
12- Hepatit A
İnaktif bir aşıdır. 6 ay ara ile 2 doz halinde uygulanır. 18 yaşa kadar çocuk dozu uygulanır. 2 yaşından önce yapılamaz. Yüzde 94-100 korur. 20 yıl koruyuculuğu vardır. Aşı bölgesinde hassasiyet görülebilir. Halsizlik, ateş yüzde 5 hastada olabilir. Aşıya bağlı alerjik reaksiyon gelişen hastalarda 2. doz yapılmamalıdır.
1- Hepatit B
Türkiye Hepatit B taşıyıcılığı açısından orta riskli bir bölgedir. Böyle ülkelerde aşı rutin uygulanmalıdır. Doğum öncesi dönemde annelerin tamamı Hepatit B açısından çok düzenli taranmadığı için doğumdan sonra hemen yapılmasında fayda vardır. Annede Hepatit B taşıyıcılığı mevcut ise aşı ile beraber immunglobulin (Ig) yapılmalıdır. Rutin aşılama öncesinde ve sonrasında çocuklara taşıyıcılık ve antikor düzeyi bakmaya gerek yoktur.
Hepatit B aşısı kas içine yapılır. Prematüre bebeklerde bebek iki kiloyu geçince yapılmasında fayda vardır. Aşıların bazılarında koruyucu olarak alüminyum hidroksit, bazılarında ise tiomersal vardır. Tekrarlayan aşılarda tiomersalin yan etkileri tartışmalı olduğu için yapılmamasında fayda vardır.
Hepatit B aşısı üç dozda yapılır: 0. , 1. ve 6. aylar. Araya giren hastalık vs. gibi durumlarda 3. aşı dozu bir yıla kadar gecikebilir. 3. dozdan sonra yüzde 90-95 oranında koruyuculuk sağlanır. Bağışıklık yaşam boyu devam eder. Ailede Hepatit B taşıyıcılığı kronik kan nakli gereken hastalıklarda tekrar dozları yapılması gerekebilir.
Aşı reaksiyonları çok sık olmamakla beraber yüksek ateş aşı yerinde ağrı ve şişlik olabilir. Nadiren aşı sonrası şiddetli bir alerjik reaksiyon olan gelişebilir. Pratikte oran çok düşük olduğu için aşı rutin olarak güvenle yapılmaktadır.
2- BCG (Verem aşısı)
Kuru şekilde saklanan aşı sulandırılarak hazırlanır ve 8 saat içinde tüketilir. Sulandırılmış aşı beş dakikadan fazla güneş görürse etkisi azalır. BCG aşısı özellikle çocuklarda tüberküloz hastalığının ölüme yol açan şekillerinin önlenmesi için uygulanır. Aşıdan 10 yıl sonra koruyuculuk azalmaktadır.
Her çocukta aşı takibinin kolay yapılabilmesi için sol kol üst kısmına cilt içine yapılır.
İlk üç ayda 0,05 ml , daha sonra 0,1 ml yapılır. Aşı yeri alkolle temizlenmelidir.
3 ay üstü çocuklarda PPD testi yapılıp, sonuç negatif ise aşı uygulanmalıdır. Aşı 2-3 ay arasında bir dönemde yapılabilir. 6 yaşında ikinci doz önerilmektedir.
Aşı uygulamasından en erken 2-6 hafta sonra o bölgede 10 mm çapında şişlik, kızarıklık oluşur. Bağışıklık bu sürede gelişmeye başlar. Bundan sonraki 2-3 hafta içinde abse ve ülser gelişir. Koltuk altındaki lenf bezleri şişebilir. Ciltteki bu lokal reaksiyonlar aileleri kaygılandırabilir. Bu dönemde rahatlıkla banyo yapılır, antiseptik solüsyonlarla silmeye gerek yoktur. Aşı yeri açık bırakılmalıdır. Aşı yerinin iyileşmesi 4-12 hafta sürebilir. Yerinde küçük bir nedbe (yara izi) kalır.
Aşı yerinde iki hafta öncesinde lokal reaksiyon oluşursa çocuk ve aile tüberküloz açısından araştırılmalıdır. Bağışıklık yetmezliği olanlarda milyon dozda bir ağır komplikasyonlar gelişebilir. Sağlıklı çocuklarda nadiren baş dönmesi, halsizlik, bulantı hissi ve alerjik reaksiyonlar olabilir.
Ciddi bağışıklık sistemi hastalıklarında, yaygın yanık ve deri enfeksiyonlarında yapılmamalıdır.
3- Karma aşılar
Günümüzde karma aşı deyince Difteri, Tetanoz, Çocuk felci, Boğmaca ve Hemofilus influenza aşıları kastedilmektedir.
Çocuk felci (poliyomyolit aşısı)
Hızlı aşı takviminde 2. , 3. , 4. ayda yapılabilmekle beraber genelde 2. , 4. ve 6. aylarda ilk üç doz, 18. ay ve 4-6 yaşta da tekrar dozları yapılmaktadır. Canlı ve inaktif olmak üzere iki formu vardır. Canlı aşılar ağız yolundan damla şeklinde, inaktif aşılar ise iğne şeklinde uygulanır. Hastalığın ortadan kalkmış olduğu ülkelerde inaktif aşı kullanılmaktadır. Ülkemizde görülme oranı sayılamayacak kadar azdır. Üç doz aşı uygulamaları yüzde 99-100 arasında ömür boyu devam eden bağışıklık sağlar. Bazı ülkelerde iklim ve çevre şartları dolayısı ile bu oran düşmektedir. Bu yüzden 5 doz aşılama önerilmektedir.
Ülkemizde ağızdan verilen canlı OPV aşısının dozu iki damladır. Hafif ishalde verilebilir. Canlı aşı uygulamalarına bağlı çok nadiren felç gelişebilir. Aşıdan sonra 6 hafta süre ile dışkı ile atılabilir. Çevrede bağışıklığı zayıf insan varsa zarar görebilir. Bu yan etki 2-6 milyon dozda birdir. İçlerinde çok az miktarda neomisin, polimisin, streptomisin gibi antibiyotikler vardır. Bu antibiyotiklere karşı aşırı alerjisi olanlara aşı hastanede yapılmalıdır.
Difteri - Boğmaca -Tetanoz
Uygulama takvimi çocuk felci aşısıyla aynıdır.
Hemofilus influenza (menenjit) aşısı ile beraber yapılabileceği gibi üçlü de uygulanabilir.
Aşı içindeki boğmaca en sık yan etkiye neden olan bakteridir. Son yıllarda bu yan etkileri azaltmak için hücreden yoksun (aselüler) aşılar geliştirilmiştir. İlk üç dozda aynı cins aselüler aşı uygulamaları önerilmektedir. Aselüler (hücresiz) aşı selüler (hücreli) olana göre belirgin pahalıdır. Düzgün bağışıklama her iki aşı ile de mümkündür. 6 yaşından sonraki çocuklarda boğmaca hastalığı sıklığı çok azalır. Bununla beraber yan etki oranı çok artar, bu yüzden 6 yaş sonrası boğmaca aşısı yapılması önerilmez.
Aşı sonrası aşırı ağlama krizleri , aşı yerinde aşırı şişlik ve epileptik hastalarda nöbet geçirme ihtimali olabilir. Difteri aşısı bakterinin toksini ile yapılmıştır. 7 yaşından büyüklerde erişkin tipi kullanılır. (dT) erişkin tipi yoksa normal aşı 1/5 oranında azaltılarak uygulanabilir. 2, 4 ve 6. aylarda yapılan 3 doz ile yüzde 90 üzeri bağışıklık sağlanır. 18. ay ve 4-6 yaşta tekrarlanır. Bağışıklığın ömür boyu devamı için 10 yılda bir dT (difteri, tetanoz) tekrarlanmalıdır.
Tetanoz toksoid aşıdır. Tek başına ya da difteri, boğmaca ile beraber uygulanabilir. 2, 4 ve 6. ayda yapılan aşılar sonrası 18. ay ve 4-6 yaşta retal (tekrar) doz uygulanır. Ömür boyu bağışıklık için difteri gibi 10 yılda bir yapılmalıdır.
DBT aşısı sonrası aşı yerinde şişlik, kızarıklık, sertlik ve ateş yüksekliği sıktır. Ateş 1-2 gün sürebilir. Aşı yerindeki sertlik ise 1-2 ayda kendiliğinden yok olur.
Boğmaca aşısına bağlı 2 gün süren yüksek ateş, aşırı ağlama, havale gibi durumlar gözlenirse aselüler (hücresiz) aşı yapılmalıdır.
Aşı sonrası ilk 7 günde ortaya çıkan ve başka türlü açıklanamayan ensefalopati (beyin iltihabı) ve aşırı alerjik reaksiyon gelişen hastalarda aşı tekrarlanmamalıdır.
Haemophilus influenzal tip B (Menenjit)
Hib aşısı ülkemizde menenjit aşısı olarak bilinmektedir. Oysa ki ilk 5 yaşta menenjit dışında orta kulak iltihabı, AC enfeksiyonu, tonsillit vs gibi pek çok enfeksiyona neden olabilir.
Hib inaktif bir aşıdır, ilk 12. ayda en az 3 doz uygulanmaktadır. DBT ile kombine olabileceği gibi tek başına da yapılabilir. 18. ayda tekrar edilmelidir.
Hiç aşılanmamış 1-5 yaş arası çocukta tek doz yapılabilir. Sağlık Bakanlığı’nın aşı takviminde yoktur. Piyasada bulunmaktadır. Özel sağlık kuruluşlarının büyük bir kısmında rutin yapılmaktadır. Üç dozdan sonra yüzde 100’e yakın bağışıklık sağlanır. Yapılma yerinde şişlik, kızarıklık ve alerjik reaksiyon gelişebilir.
4- Kızamık aşısı
Kızamık aşısı da canlı bir aşıdır, kuru haldedir sulandırılarak hazırlanır. 8 saat içinde tüketilir. Deri altına yapılır. 12. ay ve 6 yaşında kızamık, kızamıkçık, kabakulak şeklinde kombine uygulanır. 4-6 yaşta 2 doz uygulanır.
Kızamıklı çocukla temas varsa ilk aşıdan en az dört haftalık bir süre geçmişse 4-6 yaş beklenmeden 2. doz aşı yapılması önerilmektedir. Eksik aşılı çocuklarda temastan sonra en geç 72 saat içinde kızamık aşısı yapılmalıdır. 2. doz aşı sonrası gelişen bağışıklık yüksek oranda yaşam boyu sürer.
Aşı sonrası yüzde 5-15 çocukta aşıdan bir hafta on gün sonra ateş ve döküntü şikayeti olabilir. Ateş 1-3 gün sürebilir, ateş düşürücü verilmelidir. Aşı sonrası milyon dozda bir
beyin iltihabı olabilir. Otizm ve iltihabı bağırsak hastalıkları ile arasında tam bir ilişki saptanamamıştır. Bağışıklık sistemi hastalığı olanlara yapılmamalıdır. Civciv hücrelerinde üretilir. Yumurta alerjisi olanlara hastane ortamında yavaş yavaş doz arttırılarak yapılmalıdır.
5- Suçiçeği aşısı
Canlı bir aşıdır. 15. ayda deri altına uygulanır. 13 yaşından büyüklerde 1 ay ara ile 2 doz yapılmalıdır. Tek dozdan sonra koruyuculuk yüzde 97’dir. 13 yaş üstü tek doz koruma yüzde 78, 2. dozdan sonra yüzde 99’dur. Sağlık ocaklarında rutin yapılmamaktadır. Aşıdan sonra Yüzde 20-30 oranında şişlik, kızarıklık, ateş yüzde 4-10 oranında ilk bir ayda döküntü gözlenir. Bu döküntüler bulaşıcıdır ancak 2. vakalarda çok hafif seyreder. Neomisin (bir tür antibiyotik) içerir, alerjisi olanlara yapılmamalıdır.
6- Pnömokok aşısı
Dünyada 2 tip pnömokok aşısı vardır. Bir tanesi 2 yaşından sonra ruhsatı olan diğeri ise 2. aydan sonra yapılabilen aşılardır. Dünyada az sayıda ülkede rutin uygulanır.
Ülkemizde henüz rutin satılmamaktadır. Yurtdışından getirtilebilir. 2., 4., 6. ve 12-15. aylarda uygulanır. Bir yaşından büyüklerde en az iki ay ara ile 2 doz, iki yaşından büyüklerde ise tek doz uygulanır.
2 yaşın üstünde orak hücreli anemi, kistik fibroz, diabetes mellitus, kronik karaciğer hastalığı, HIV, nefrotik sendrom, kronik böbrek yetmezliği, dalak yokluğu ya da yetmezliği, astım durumunda önerilmektedir. Aşı yerinde şişlik, kızarıklık ve ateş yapabilir.
7- İnfluenza (grip) aşısı
Aşı 9 yaşından küçük çocuklara 2 doz, 9 yaş üstü çocuklara 1 doz uygulanır. 6- 35 ay arası çocuklarda yarım dozdur (0,25 ml). 1 yıl süre ile yüzde 50-95 arasında koruyuculuk sağlar. Rutin aşı takviminde yoktur. 6 aydan büyük ve şu sorunları yaşayan çocuklara yapılması tavsiye edilir: Astım, kistik fibroz, kalp hastalığı, ciddi bağışıklık yetmezliği, HIV enfeksiyon , orak hücreli anemi, diabetus mellitus, kawazaki, kronik böbrek yetmezliği.
8- Kızamıkçık
Tek ya da kızamık, kızamıkçık, kabakulak halinde uygulanabilir. Ülkemizde tekli aşı yoktur. Kızamık hastalığına karşı yüzde 100 ‘e yakın koruma sağlar. 15. ay ve 6 yaşta uygulanır. Aşıdan 1-3 hafta sonra boğaz ağrısı, lenf bezlerinde hafif şişlik, eklem ağrıları gibi hastalığa benzer hafif bulgular olabilir. Bağışıklık sistemi bozuk olan çocuklara ve gebelere yapılmamalıdır.
9- Kabakulak
Kabakulak 1-5 yaş arasında menenjit nedenleri arasında önemli sıradadır. 12-15 ay arasında ve 6 yaşta yapılır. İlk dozdan sonra yüzde 95 koruyuculuk oluşur. Aşıdan 2-3 hafta sonra hafif tipte kabakulak olabilir. Bağışıklık bozukluğunda ve neomisine alerjisi olana yapılmamalıdır.
10- Hepatit A
İnaktif bir aşıdır. 6 ay ara ile 2 doz halinde uygulanır. 18 yaşa kadar çocuk dozu uygulanır. 2 yaşından önce yapılamaz. Yüzde 94-100 korur. 20 yıl koruyuculuğu vardır. Aşı bölgesinde hassasiyet görülebilir. Halsizlik, ateş yüzde 5 hastada olabilir. Aşıya bağlı alerjik reaksiyon gelişen hastalarda 2. doz yapılmamalıdır.
11- Kabakulak
Kabakulak 1-5 yaş arasında menenjit nedenleri arasında önemli sıradadır. 12-15 ay arasında ve 6 yaşta yapılır. İlk dozdan sonra yüzde 95 koruyuculuk oluşur. Aşıdan 2-3 hafta sonra hafif tipte kabakulak olabilir. Bağışıklık bozukluğunda ve neomisine alerjisi olana yapılmamalıdır.
12- Hepatit A
İnaktif bir aşıdır. 6 ay ara ile 2 doz halinde uygulanır. 18 yaşa kadar çocuk dozu uygulanır. 2 yaşından önce yapılamaz. Yüzde 94-100 korur. 20 yıl koruyuculuğu vardır. Aşı bölgesinde hassasiyet görülebilir. Halsizlik, ateş yüzde 5 hastada olabilir. Aşıya bağlı alerjik reaksiyon gelişen hastalarda 2. doz yapılmamalıdır.
