Aşılanma süreci dikkatle takip ister

Alerjik hastalıklar kalıtsal kökenli olduğu için hiçbir tedavi Alerjik genetik yapıyı ortadan kaldıramaz. Ancak, immunoterapi denilen aşı tedavisi ile Alerjik şikayetler arasında en önemli etken olan allerjenlere karşı duyarlılık azaltılabilir.
ENT Tıp Merkezi K.B.B uzmanı Op. Dr.Mert Bilgili aşılanma süreci hakkında bilgi verdi.

İmmünoterapi başka bir deyişle aşı tedavisi süresi 3–5 yıl arasında değişir. Bu süreç içerisinde tedavinin akışı, tedavinin ne zaman sonra ereceği doktor kontrolü ve 6–12 aylık periyotlarla uygulanan prick yani deri- testi sonuçları kıyaslanarak belirlenir.

Tedavi Süreci Dikkatle İzlenmelidir
Haftalık periyodlarla başlayan tedavi süreci her defasında doz artırılarak yaklaşık olarak 3–5 ay kadar sürer. Bu süre tamamlanıncaya kadar temel ilke aşı yapılan ciltteki tepkilerin değerlendirilmesi ve buna göre bir sonra enjekte edilecek ideal dozun belirlenmesidir. Enjeksiyon yerinde aşıdan sonra oluşan ve aşıya vücudun tepkisini gösteren endürasyon dediğimiz şişliklerin çapı ölçülerek reaksiyon belirlenir. Endürasyonlar dikkatle değerlendirilmeli, buna bağlı yönlendirme yapılmalıdır. Beklenenden aşırı vücut tepkilerinin ciddi sorunlar oluşturabilecek anaflaktik reaksiyonlara yol açabileceği göz ardı edilmemelidir.

3-5 aylık doz artım dönemi tamamlanıp ‘idame’ tedavisine ulaşıldığında aynı doz 1 ay aralarla uygulandıktan sonra bile hasta vücudunda çeşitli dönemlerde endürasyon veya istenmeyen tepkiler oluşabilir. Bunların endişe edilecek düzeyde olup olmadıkları veya tedavide bazı değişikliklerin yapılmasının gerekliliği, hastanın ilettiği bilgiler doğrultusunda doktorunuz tarafından belirlenir. Ek olarak, tibbi açıdan enjeksiyonunun yapılamayacağı veya yapılmasının risk oluşturabileceği durumlar mevcuttur. Bu nedenle, enjeksiyona gelen hastanın ateşli bir hastalık geçirip geçirmediği veya Alerji dışında şikayetinin olup olmadığı çok iyi sorgulanmalıdır. Şayet varsa hasta doktora yönlendirilmeden önce ateşi ölçülmeli ve hasta hakkında bilgi verilirken doktorlara iletilmelidir. Herhangi bir risk koşulunun olmadığına karar verildiği taktirde enjeksiyon yapılmalıdır.

Uygulamadan önce yapılan tüm hatalar düzeltilebileceği için enjeksiyon anına kadar en az üç kez yapılan işlem kontrol edilmelidir. Şişenin hastaya ait olduğu kontrol edilmeli; aşı içeriği ile dosyada yazan içerik karşılaştırılmalıdır. Aşının son kullanma tarihi (şişe üzerinde yazan) ve enjektöre çekilen miktar kontrol edilmelidir.
Hastanın geldiği son tarih, enjeksiyon aralığı, hastanın son enjeksiyondan sonraki tepkisi sonucunda dozun kararı belirlenir (dozun belirlenmesi mutlaka doktora danışılarak yapılmaldır).

Enjeksiyon üst kolun posteriorunda kalan bölgeye subkutan olarak uygulanır. Enjeksiyon esnasındaki en önemli şey ise aspirasyondur. Aspirasyon yapılmadan kesinlikle enjeksiyon yapılmamalıdır. Eğer kazara yapılır ise hemen ilgili doktora haber verilemeli ve gerekli görülürse herhangi bir anaflaktik reaksiyon riskine karşılık acil kiti ve oksijen tüpü hazırda tutulmalıdır. Aspirasyonun önemi enjeksiyonun damara yapılması halinde normalde oluşacak tepkinin şiddetinin artmasından kaynaklanır. Kısaca buradaki amaç aşının direkt kana karışmasını önlemektir.

Uygulama Sonrası Süreç
Tedavide hastaya düşen en önemli görev ise enjeksiyonlara düzenli gelmektir. İmmünoterapi (aşı tedavisi) hasta hassasiyetini azaltmaya yönelik bir tedavi olduğu için varolan gecikmeler uygulanacak dozun vücudunuzda endürasyon oluşturmasına ve bu nedenle de tedavide aksamalara neden olacaktır. Hasta eğer enjeksiyon tarihinde merkeze ulaşamayacaksa bu konuda önceden bilgi vermeye yönlendirilmelidir.
Eğer hasta şehir dışına çıkacaksa ve bu durum tedaviyi aksatacak nitelikteyse devir teslim dosyasındaki örneklerden yararlanarak kişinin tedavisine uygun reçete hazırlanır. İlgili doktorun onayı alındıktan sonra imzalatılır. Bunun yanında bu reçetelerin bir kopyası da her ihtimale karşı merkez adına saklanır.
• Yapılan muayene ve testler sonucunda alerjisi belirlenen hastalara immünoterapi başlanır.
• Tedavi süresi 3 ila 5 yıl arasında değişmektedir.
• Tedavi başlangıç ve idame tedavisi olmak üzere iki bölümdür.
• Başlangıç tedavisi doz artım dönemi olup aşı haftalık periyotlarla uygulanır. Enjekte edilen dozun enjeksiyon bölgesinde veya vücudunuzda oluşturduğu tepkiye göre yeni doz belirlenir.

Alerjik olunan maddeye karşı hassasiyetini en aza indirmek için her defasında doz bir miktar arttırılarak oluşabilecek yan etkilerin azaltılması amaçlanır. Bu sebepten dolayı her aşı sonrasında hastalar 20-30 dk merkezde gözetim altında tutulur. Tedavi sırasında enjeksiyon bölgesinde 4 veya 4 cm’den fazla şişlik olması halinde tedavi aynı dozla sürdürülür veya uygulanan son doz bir kademe aşağıya indirilir.
Bu nedenle; özellikle merkezimizden ayrıldıktan sonra oluşan şişliklerin tarafınızdan sağlıklı incelenmesi ve detaylıca bildirilmesi tedavinin akışı için önemlidir. Şişlik oluşumunu destekleyen durumlardan (banyo, fiziksel aktiviteler, güneşlenmek, sauna, alkol vb.) 12 saat mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Çünkü zaman kaybına ve tedavinin gereksiz yere aksatılmasına neden olacaktır.

Unutmayınız ki başlangıç tedavisi hastayı idame tedavisi için hazırlamaktır. Bu süreç içerisinde şikayetlerinizde bir değişim gözlenmeyebilir. Alerji şikayetlerinde azalma olmaması, sorunlarınızın devem etmesi tedavinin sonuç vermeyeceği anlamına gelmemektedir. Bu endişelenecek bir durum değil, aksine beklenen bir durumdur.
Vücudu daha yüksek dozlara alıştırma prensibiyle yükseltilen aşı içeriği ve dozu, idame dozuna ulaşıncaya kadar devam eder.

Tedavide Amaç
Enjeksiyon aralığını haftalık periyotlardan sorunsuz bir biçimde iki, üç, dört haftalık periyotlara taşımak ve idame tedavisine geçmektir. Haftalık periyotlar ile uygulanan enjeksiyonlardan sonra sorun yaşanmaması, ideal tedavi süresi ve dozuna ulaşılarak alerji belirtilerinden kurtulma sürecinin başlaması, tedavinin aylık dönemlerle devam etmesi demektir. Bu süreçte karşılaşabileceğiniz sorun ve şikayetleri ilgili sağlık personeliyle paylaşmanız, motivasyonunuzu bozmadan kesinlikle tedavinizi sürdürmeniz gerekmektedir. Aşı tedavisinin takipleri ve sonlandırılmasına yapılan kontroller, alerjik cilt testi tekrarlarından elde edilen sonuçlara göre karar verilir. Alerji tedaviniz doktorunuz tarafından takip edildiğinden, aksi tarafınıza bildirilmedikçe uygulamanın aynen devam etmesi sağlığınız açısından son derece önemlidir.