Sistit; hemen hemen her kadının ömrün de bir defa yada ara, ara yaşadığı, cinsel ilişki sonrası idrara çıkamama gibi bir hastalıkdır… Genel de yeni evli kadınlar da sıkla görülen sistit için ilk gece (gerdek gecesi) rahatsızlığı diye halk arasın da isimlendirilen ”balayı sistiti” cidden de can sıkıntısı yapan bir rahatsızlıktır.
Peki sevgili Melek’ler; sistit ve balayı sistiti nasıl bir rahatsızlıktır ve ne gibi bir tedavi uygulanmalı artı tedavi süresi ne kadar zamandır? İşte tüm merak ettiklerinizle konumuzu sunuyoruz…
Bazı kadınlarda hemen her cinsel ilişki sonrası, sık ve ağrılı idrara çıkma gibi sistit belirtileri görülür. şikayetler genellikle bir iki gün sürer ve yeniden seks yapana kadar geçer. Bu aslında kronik bir uretrit (genellikle mesanenin değil üretranın iltihaplanması) ise de bazen balayı sistiti de denir.
Sistit belirtileri
# Idrar yaparken yanma ve sizi.Idrar yaptiktan sonrada sürebilir.
# Sik idrara çikma.
# Agri kasiklara ve makata yayilabilir.
# Ates.
# Terleme.
# Yorgunluk.
# Kusma ve bulanti.
# Idrar bulanik, kötü kokulu olabilir.
# Cinsel iliski esnasinda agri hissi olabilir.
Vakaların çoğunda belirtilere Chlamidia denilen bir enfeksiyon etkeni neden olur. Ancak, köpük banyoları yapıyorsanız, hijyenik sprey veya vajinal duşla temizleniyorsanız, bunlar da üretrayı (idrar yolu) tahriş etmiş olabilirler. Başka bir olasılık da üretranın cinsel aktivite sırasında örselenmiş olmasıdır, balayı sistiti adı buradan gelir.
NEDENLERI
Normal de bakteriler üreme organlari ve anüs bölgesinde yasamaktadirlar. Bazen bu bakteriler alt idrar yollarini asarak mesaneye ulasirlar. Mesaneye ulasan bakteriler iseme ile disari atilirlar. Ancak mesaneye gelen bakteri sayisi atilandan fazla ise mesanede ve daha sonraki asamada böbreklerde iltihaplanmaya yol açarlar.
Bulasma cinsel birlesme esnasinda veya genital temizligin az oldugu durumlarda olusabilecegi gibi uzun süre idrar tutulmasi, idrar yollarini daraltici hastaliklar, menapozda düsük östrojen seviyesi nedeniyle de olusabilir.
Kadinlarda uretra erkeklerinkinden çok daha kisa oldugu için dis ortamdan bakterilerin mesaneye ulasmasi daha kolaydir. Bu nedenle kadinlarda sistitlerin görülme orani çok daha fazladir. Kadinlarin en az % 20’si yasamlari boyunca en az bir kez sistite yakalanirlar.
Nadir de olsa sistiti olusturan bakteriler böbrek ve idrar yollari araciligi ile yukaridan asagiya veya yakin dokulardaki enfeksiyon odaklarindan lenf yoluyla da mesaneye ulasabilirler.
Sistitin en sik rastlanilan sebebi Escherichia coli ( E.coli, koli basili) adli mikroorganizmadir. Bu bakteri kalin barsaklarda normal olarak bulunabilir ve cinsel iliski ile mesaneye ulasabilir.
Soruna banyo yağları, sprey veya vajinal duş neden oluyorsa, bunları bıraktığınızda rahatsızlık geçer. Geçmezse doktora görünmek gerekir. Doktor idrar testi yaparak bakteri arar. Bir enfeksiyon söz konusu ise antibiyotikler sorunu çözer. Ancak bazen idrarda sorumlu tutulabilecek hiçbir mikroorganizma bulunmaz ve bazı kadınlar antibiyotik tedavisinden sonra da, her cinsel ilişki ertesinde aynı sıkıntıları yaşamaya devam ederler. Bu gibi durumlarda doktor bazı önlemler tavsiye edebilir. Her cinsel ilişkiden sonra hafif dozda nitrfurantion veya trimetroprim – sulfamethoxazol gibi ilaçlar alınabilir.
SISTITIN TEDAVISI
Sistitler antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedaviye baslamadan önce idrar kültürü ve antibiyogram için örnek alinmali, sonuçlar çikincaya kadar idrar yollari enfeksiyonlarinda etkili antibiyotikler kullanilmali, antibiyogram sonuçlarina göre gerekirse bu ilaçlar degistirilmelidir. kronik enfeksiyonlarda tedavi uzayabilir.
KORUNMA YOLLARI
# Tuvaletten sonra önden arkaya dogru silinin Böylece vajinal ve rektal bölgenizdeki bakterilerin idrar yollarina girmesini engellemis olursunuz
# Idrarinizi tutmayin. Mümkün olabildigi kadar sik idrarinizi yapin. Böylece mesanedeki bakterileri disari atarsiniz.
# Cinsel iliskiden sonraki on dakika içerisinde idrarinizi yapmaya çalisin
# Cinsel iliski esnasinda yeterli kayganligin saglanmasi uretranin zedelenmesini azaltacaktir
# Anal iliskiye giriliyorsa daha sonra vaginal bölgeye temas edilmemeli veya edilecekse iyice temizlenilmelidir
# Gün boyunca bol su içilmesi (mümkünse günde 8 bardak) idrar çikisini ve dolayisiyla da bakterilerin atilimini arttiracaktir.
# Kahve, çay, alkol gibi içecekleri mümkün oldugu kadar az tüketin. Mesane üzeride irrite edici etkileri olabilir.
# Genital bölgenizin uzun süre nemli kalmasina izin vermeyin.Naylonlu, siki iç çamasirlari giymeyin. Nem bakterilerin üremesini kolaylastirici bir ortam yaratir.
# Hergün mutlaka iç çamasirinizi degistirin ve pamuklu iç çamasirlari yegleyin.
Balayı sistiti olasılığını azaltmak için, kendi yapacağınız başka şeyler de vardır. Cinsel ve anal (rektum) bölgelerinizi her gün yumuşak bir sabun ve suyla yıkayın. Seks yapmadan önce eşinizin elleri ve penisinin temiz olmasına dikkat edin.
INTERSITISYEL SISTIT
IS mesane duvarinin süregelen (kronik) iltahabi bir hastaligidir. Bildigimiz sistit hastaligina bakteriler neden olur, hastalik antibiyotikler ile tedavi olur ve hasta tamamen iyilesir. Aksine IS hastaliginin nedeni tam olarak bilinmemektedir ve antibiyotik tedavisine cevap vermez. Intersitisyel sistit mesane duvarinin kronik (süregelen) iltihabi bir hastaligidir. Intersitisyel sistit olan hastalarin genellikle dogru tanisi konulamamistir. Amerika’da yapilan bir arastirma sonucuna göre IS’li hastalarin ortalama 4,5 yil ve 5 doktor ziyaretinden sonra dogru teshisi konulmustur.
IS bildigimiz basit sistitden yani mikroplarin neden oldugu idrar yolu enfeksiyonundan farklidir. Sistiti antibiyotikler ile kolaylikla tedavi edebiliriz, fakat IS, antibiyotik tedavisine cevap vermez ve hastaligin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Diger bir önemli nokta, IS psikosomatik bir hastalik degildir ve stress sonucu olusmaz.
Bu hastalik her yas grubunda ve her iki cinsde de görülebilir, fakat en sik kadinlarda (%90) görülür.
Intersitisyel Sistit Yakinmalar
Hastalardaki baslica yakinmalar sunlardir:
# Sik idrara çikma; gündüz ve gece idrara çikma , agir durumlarda hasta 60 keze kadar tuvalete gidebilir.
# Idrara sikisma hissi; hemen tuvalete gitme istegi, agri ile beraber olabilir.
# Agri; karinda, vajinal bölgede, idrar kanalinda (üretra) da hissedilebilir.
Cinsel ilişkiden sonra, bakterileri uretradan dışarı atmak için, hemen mesanenizi boşaltın (idrara çıkın). Cinsel ilişki sırasında içeri girmeyi kolaylaştırarak örselenmeye engel olmak için suda eriyebilen kayganlaştırıcı bir madde (lubricant) kullanın. Hammaddesi petrol olan jöleleri kullanmayın çünkü suda erimezler.
ERKEKLERDE SISTIT
Uretranin uzunlugu nedeniyle, erkeklerde sistitin genellikle baska nedenleri vardir. idrar yoluna baski yapan büyümüs bir prostat gibi.
Belirtiler
# idrar yaparken aci duymak (yanma veya kasinma hissi);
# Sik veya acil idrar yapma ihtiyaci;
# Bulanik, kötü kokulu, kanli idrar (bazen);
# Hafif ates (bazen).
Sistit erkeklerde çok görülen bir rahatsizlik degildir. Tedavisi kolayca da, tekrarlamasini önlemek için altinda yatan nedenin de tedavi edilmesi gerekir.
Teshis
Bir ürolog sikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak teshis koyabilir. Bu testler idrar analizleri, sistoskopi (özel bir aletle üretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen özel bir röntgen çekimini kapsar. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanimlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit hemen ve uygun sekilde tedavi edilirse önemli bir hastalik degildir. Sistit ve altinda yatan neden tedavi edilmezse, kronik ve insani zayif düsüren bir sekle girer.
ilaç Tedavisi
Sistite neden olan enfeksiyonla mücadele edebilmek için antibiyotik verilir. Altindaki sebep için ilave ilaç veya ameliyat gerekebilir.
Peki sevgili Melek’ler; sistit ve balayı sistiti nasıl bir rahatsızlıktır ve ne gibi bir tedavi uygulanmalı artı tedavi süresi ne kadar zamandır? İşte tüm merak ettiklerinizle konumuzu sunuyoruz…
Bazı kadınlarda hemen her cinsel ilişki sonrası, sık ve ağrılı idrara çıkma gibi sistit belirtileri görülür. şikayetler genellikle bir iki gün sürer ve yeniden seks yapana kadar geçer. Bu aslında kronik bir uretrit (genellikle mesanenin değil üretranın iltihaplanması) ise de bazen balayı sistiti de denir.
Sistit belirtileri
# Idrar yaparken yanma ve sizi.Idrar yaptiktan sonrada sürebilir.
# Sik idrara çikma.
# Agri kasiklara ve makata yayilabilir.
# Ates.
# Terleme.
# Yorgunluk.
# Kusma ve bulanti.
# Idrar bulanik, kötü kokulu olabilir.
# Cinsel iliski esnasinda agri hissi olabilir.
Vakaların çoğunda belirtilere Chlamidia denilen bir enfeksiyon etkeni neden olur. Ancak, köpük banyoları yapıyorsanız, hijyenik sprey veya vajinal duşla temizleniyorsanız, bunlar da üretrayı (idrar yolu) tahriş etmiş olabilirler. Başka bir olasılık da üretranın cinsel aktivite sırasında örselenmiş olmasıdır, balayı sistiti adı buradan gelir.
NEDENLERI
Normal de bakteriler üreme organlari ve anüs bölgesinde yasamaktadirlar. Bazen bu bakteriler alt idrar yollarini asarak mesaneye ulasirlar. Mesaneye ulasan bakteriler iseme ile disari atilirlar. Ancak mesaneye gelen bakteri sayisi atilandan fazla ise mesanede ve daha sonraki asamada böbreklerde iltihaplanmaya yol açarlar.
Bulasma cinsel birlesme esnasinda veya genital temizligin az oldugu durumlarda olusabilecegi gibi uzun süre idrar tutulmasi, idrar yollarini daraltici hastaliklar, menapozda düsük östrojen seviyesi nedeniyle de olusabilir.
Kadinlarda uretra erkeklerinkinden çok daha kisa oldugu için dis ortamdan bakterilerin mesaneye ulasmasi daha kolaydir. Bu nedenle kadinlarda sistitlerin görülme orani çok daha fazladir. Kadinlarin en az % 20’si yasamlari boyunca en az bir kez sistite yakalanirlar.
Nadir de olsa sistiti olusturan bakteriler böbrek ve idrar yollari araciligi ile yukaridan asagiya veya yakin dokulardaki enfeksiyon odaklarindan lenf yoluyla da mesaneye ulasabilirler.
Sistitin en sik rastlanilan sebebi Escherichia coli ( E.coli, koli basili) adli mikroorganizmadir. Bu bakteri kalin barsaklarda normal olarak bulunabilir ve cinsel iliski ile mesaneye ulasabilir.
Soruna banyo yağları, sprey veya vajinal duş neden oluyorsa, bunları bıraktığınızda rahatsızlık geçer. Geçmezse doktora görünmek gerekir. Doktor idrar testi yaparak bakteri arar. Bir enfeksiyon söz konusu ise antibiyotikler sorunu çözer. Ancak bazen idrarda sorumlu tutulabilecek hiçbir mikroorganizma bulunmaz ve bazı kadınlar antibiyotik tedavisinden sonra da, her cinsel ilişki ertesinde aynı sıkıntıları yaşamaya devam ederler. Bu gibi durumlarda doktor bazı önlemler tavsiye edebilir. Her cinsel ilişkiden sonra hafif dozda nitrfurantion veya trimetroprim – sulfamethoxazol gibi ilaçlar alınabilir.
SISTITIN TEDAVISI
Sistitler antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedaviye baslamadan önce idrar kültürü ve antibiyogram için örnek alinmali, sonuçlar çikincaya kadar idrar yollari enfeksiyonlarinda etkili antibiyotikler kullanilmali, antibiyogram sonuçlarina göre gerekirse bu ilaçlar degistirilmelidir. kronik enfeksiyonlarda tedavi uzayabilir.
KORUNMA YOLLARI
# Tuvaletten sonra önden arkaya dogru silinin Böylece vajinal ve rektal bölgenizdeki bakterilerin idrar yollarina girmesini engellemis olursunuz
# Idrarinizi tutmayin. Mümkün olabildigi kadar sik idrarinizi yapin. Böylece mesanedeki bakterileri disari atarsiniz.
# Cinsel iliskiden sonraki on dakika içerisinde idrarinizi yapmaya çalisin
# Cinsel iliski esnasinda yeterli kayganligin saglanmasi uretranin zedelenmesini azaltacaktir
# Anal iliskiye giriliyorsa daha sonra vaginal bölgeye temas edilmemeli veya edilecekse iyice temizlenilmelidir
# Gün boyunca bol su içilmesi (mümkünse günde 8 bardak) idrar çikisini ve dolayisiyla da bakterilerin atilimini arttiracaktir.
# Kahve, çay, alkol gibi içecekleri mümkün oldugu kadar az tüketin. Mesane üzeride irrite edici etkileri olabilir.
# Genital bölgenizin uzun süre nemli kalmasina izin vermeyin.Naylonlu, siki iç çamasirlari giymeyin. Nem bakterilerin üremesini kolaylastirici bir ortam yaratir.
# Hergün mutlaka iç çamasirinizi degistirin ve pamuklu iç çamasirlari yegleyin.
Balayı sistiti olasılığını azaltmak için, kendi yapacağınız başka şeyler de vardır. Cinsel ve anal (rektum) bölgelerinizi her gün yumuşak bir sabun ve suyla yıkayın. Seks yapmadan önce eşinizin elleri ve penisinin temiz olmasına dikkat edin.
INTERSITISYEL SISTIT
IS mesane duvarinin süregelen (kronik) iltahabi bir hastaligidir. Bildigimiz sistit hastaligina bakteriler neden olur, hastalik antibiyotikler ile tedavi olur ve hasta tamamen iyilesir. Aksine IS hastaliginin nedeni tam olarak bilinmemektedir ve antibiyotik tedavisine cevap vermez. Intersitisyel sistit mesane duvarinin kronik (süregelen) iltihabi bir hastaligidir. Intersitisyel sistit olan hastalarin genellikle dogru tanisi konulamamistir. Amerika’da yapilan bir arastirma sonucuna göre IS’li hastalarin ortalama 4,5 yil ve 5 doktor ziyaretinden sonra dogru teshisi konulmustur.
IS bildigimiz basit sistitden yani mikroplarin neden oldugu idrar yolu enfeksiyonundan farklidir. Sistiti antibiyotikler ile kolaylikla tedavi edebiliriz, fakat IS, antibiyotik tedavisine cevap vermez ve hastaligin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Diger bir önemli nokta, IS psikosomatik bir hastalik degildir ve stress sonucu olusmaz.
Bu hastalik her yas grubunda ve her iki cinsde de görülebilir, fakat en sik kadinlarda (%90) görülür.
Intersitisyel Sistit Yakinmalar
Hastalardaki baslica yakinmalar sunlardir:
# Sik idrara çikma; gündüz ve gece idrara çikma , agir durumlarda hasta 60 keze kadar tuvalete gidebilir.
# Idrara sikisma hissi; hemen tuvalete gitme istegi, agri ile beraber olabilir.
# Agri; karinda, vajinal bölgede, idrar kanalinda (üretra) da hissedilebilir.
Cinsel ilişkiden sonra, bakterileri uretradan dışarı atmak için, hemen mesanenizi boşaltın (idrara çıkın). Cinsel ilişki sırasında içeri girmeyi kolaylaştırarak örselenmeye engel olmak için suda eriyebilen kayganlaştırıcı bir madde (lubricant) kullanın. Hammaddesi petrol olan jöleleri kullanmayın çünkü suda erimezler.
ERKEKLERDE SISTIT
Uretranin uzunlugu nedeniyle, erkeklerde sistitin genellikle baska nedenleri vardir. idrar yoluna baski yapan büyümüs bir prostat gibi.
Belirtiler
# idrar yaparken aci duymak (yanma veya kasinma hissi);
# Sik veya acil idrar yapma ihtiyaci;
# Bulanik, kötü kokulu, kanli idrar (bazen);
# Hafif ates (bazen).
Sistit erkeklerde çok görülen bir rahatsizlik degildir. Tedavisi kolayca da, tekrarlamasini önlemek için altinda yatan nedenin de tedavi edilmesi gerekir.
Teshis
Bir ürolog sikayetlerin tarifine ve testlere dayanarak teshis koyabilir. Bu testler idrar analizleri, sistoskopi (özel bir aletle üretra ve mesanenin gözlenmesi) ve damar içi pylogram denilen özel bir röntgen çekimini kapsar. Enfeksiyona neden olan bakteriyi tanimlayabilmek için de idrar kültürü gerekebilir. Sistit hemen ve uygun sekilde tedavi edilirse önemli bir hastalik degildir. Sistit ve altinda yatan neden tedavi edilmezse, kronik ve insani zayif düsüren bir sekle girer.
ilaç Tedavisi
Sistite neden olan enfeksiyonla mücadele edebilmek için antibiyotik verilir. Altindaki sebep için ilave ilaç veya ameliyat gerekebilir.
