1-Genel görünüm ve davranış:Okb'li kişiler aşırı titiz,düzenli,kontrollüdürler.Hastalık ilerledikçe kişinin düzeni bozulabilir ve harketlerinde bir kararsızlık söz konusu olabilir.
2-Konuşma ve ilişki kurma:Konuşma düzgün ve denetimlidir.Kelime sonlarındaki harflere baskı yapılarak konuşulur.Sözcük seçiminde dikkatli davranılır.Konuşmalarda ayrıntılara vurgu dikkat çekebilir.İlişki kurmada da titizlik,kuralcılık ve zaman zaman sıkıcı derecede saygılılık görülebilir.
3-Duygulanım:Kişi saplantı ve zorlantılardan ötürü çok büyük bir bunaltı (anksiyete) yaşar.Dikkat çekici bir nokta,kişi başından geçen olumsuz yaşantıları anlatırken duygudan yalıtılmış bir biçimde anlatabilir.Depresyonun eşlik ettiği okb'de depresif duygular (üzüntü,ümitsizlik,çaresizlik vb) yoğun yaşanabilir.
4-Bilişsel yetiler:Okb'li insanlar genellikle zeki ve bellekleri güçlü kişilerdir.Olayların ayrıntılarını iyi hatırlarlar.Algı yönelim bozukluğu olmazYineleyen saplantıları nedeniyle bazen dikkatleri dağılabilir.Bazen bir şeyleri yapıp yapmama konusunda tereddütleri olsa da bu bir bellek bozukluğu göstergesi değildir.
5-Düşünce süreci ve içeriği:Okb'li kişilerin düşünceleri düzgün,eksiksiz ve ayrıntıcıdır.Düşünce içeriğinde ise obsesyonlar yer alır.Düşünce içeriğinin ayrıntıları ise kişinin sahip olduğu obsesyonun türünü belirler.Kuşkuculuk ve suçluluk vb düşüncelerde terddüt,kararsızlık çok belirgindir.Kişi çok fazla ya öyleyse,acaba mı ? şeklinde düşünebilir.
6-Hareket:Okb'li kişinin hareketlerinde obsesyonların bunaltıcı etkisini gidermek için zorlantılı davranışlar (kompulsiyon) görülür.Belli şeyleri yapmak ya da yapmamak,ellerini abartılı şekilde yıkamak vb buna örnek oluşturabilir.Bu hareketler zamanla kalıplaşmış törensel bir hal yani ritüel durumunu alabilir.
7-Fizik ve fizyolojik belirtiler:Kişideki fizyolojik belirtiler bunaltıya özgü olarak değişebilir.Mesela ellerini ileri derecede yıkayanlarda deterjan izleri ve yaralar görülebilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Epidemiyolojisi (Görülme Sıklığı Ve Yaygınlığı)
OKB sık görülen ve kronik seyirli bir hastalıktır.Yaşam boyu yaygınlığı %1,9-3,3 arasındadır.Yapılan bir araştırmaya göre ülkemizdeki yaygınlığı %2-3,7 oranındadır.Kadınlarda daha sık olduğunu gösteren araştırmalar olduğu gibi kadın erkek arasında fark olmadığını gösteren araştırmalarda vardır.Hastaların birinci derece akrabalarında ki yaygınlık %20'dir.
OKB çoğu zaman sinsi başlar ve alevlenip yatışan bir yapı arz eder.Söz konusu alevlenmeler yaşanan stres verici olaylarla ilgili olabilir.Ortalama başlangış 21-30 yaş arasıdır ve bazı araştırmalar bunun 18-25 yaş arası olduğunu söylemektedir.Erkeklerde başlangıç yaşı biraz daha erkendir ve bununla birlikte çocuklarda ve yaşlılarda görülebilir.Olguların %72'sinde sinsi %28'inde akut başlangıç söz konusudur.Hastaların %25-65'inde hastalık doğum,gebelik ya da aile üyelerinden birinin ölümü gibi stresli yaşam olayları ortaya çıkarıcı rol oynarlar.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Etyolojisi (Hastalığın Oluşum Sebepleri)
OKB'nin oluşumuna etki eden faktörler net bir şekilde belirlenememiştir.Bununla birlikte hastalığın oluş sebepleri arasında aşağıdaki faktörler belirtilmiştir.
1-Biyolojik etkenler:OKB 20-30 yıl öncesine kadar ruhsal kökenli bir hastalık olarak kabul edilirdi.Ancak yakın zamanda yapılan araştırmalar OKB'ye biyolojik ve nörolojik yapılanmanın etki ettiğini göstermektedir.
2-Sosyal etkenler:OKB hastalığına kişinin kişinin içinde doğup büydüğü ortamın etkili olduğu düşünülmektedir.
3-Psikolojik etkenler:Bu grupta kişinin geliştirdiği kişilik yapısı mükkemelliyetçi,titiz vb sahip olduğu öğrenmeler örnek:ebeveynden görme gibi önemli olduğu kabul edilmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozuklukta Prognoz (Hastalığın Seyri)
Yapılan bazı çalışmalarda hastaların %20-30'unda belirgin düzelme %40-50'sinde orta derecede düzelme %20-40'ında da aynı kalma ya da kötüleşme bildirilmektedir.OKB'de kötü sonlanışın belirtileri arasında hastalığın erken başlaması,hastalığın şiddetli başlaması,hastalığın uzun ve süreğen olması,bipolar bozukluğun ve yeme bozukluğunun eşlik etmesi,kötü sosyal uyum,sosyal becerilerin yetersiz olması,ailede OKB hastalığının ve depresyonun olması sayılabilir.Hastalığın iyi sonlanışının göstergeleri arasında iyi sosyal ve mesleki uyum,ortaya çıkartıcı bir olayın olması ve belirtilerin epizodik seyrine bağlıdır.
Obsesif Kompulsif Bozuklukta Tedavi
OKB'nin tedavisinde daha çok ilaç tedavisi ve bilişsel davranışçı tedavinin etkin olduğu belirtilmektedir.
Bu yazıyı hazırlarken faydalandığım değerli genbilim.com sitesine ve çok kıymetli Psikoterapist Yusuf Bayalana'da en içten şükranlarımı sunuyorum ve efendim burdan tüm herkese huzur dolu,sağlık dolu,mutluluk dolu güzel yarınlar diliyorum.Hoşçakalın
2-Konuşma ve ilişki kurma:Konuşma düzgün ve denetimlidir.Kelime sonlarındaki harflere baskı yapılarak konuşulur.Sözcük seçiminde dikkatli davranılır.Konuşmalarda ayrıntılara vurgu dikkat çekebilir.İlişki kurmada da titizlik,kuralcılık ve zaman zaman sıkıcı derecede saygılılık görülebilir.
3-Duygulanım:Kişi saplantı ve zorlantılardan ötürü çok büyük bir bunaltı (anksiyete) yaşar.Dikkat çekici bir nokta,kişi başından geçen olumsuz yaşantıları anlatırken duygudan yalıtılmış bir biçimde anlatabilir.Depresyonun eşlik ettiği okb'de depresif duygular (üzüntü,ümitsizlik,çaresizlik vb) yoğun yaşanabilir.
4-Bilişsel yetiler:Okb'li insanlar genellikle zeki ve bellekleri güçlü kişilerdir.Olayların ayrıntılarını iyi hatırlarlar.Algı yönelim bozukluğu olmazYineleyen saplantıları nedeniyle bazen dikkatleri dağılabilir.Bazen bir şeyleri yapıp yapmama konusunda tereddütleri olsa da bu bir bellek bozukluğu göstergesi değildir.
5-Düşünce süreci ve içeriği:Okb'li kişilerin düşünceleri düzgün,eksiksiz ve ayrıntıcıdır.Düşünce içeriğinde ise obsesyonlar yer alır.Düşünce içeriğinin ayrıntıları ise kişinin sahip olduğu obsesyonun türünü belirler.Kuşkuculuk ve suçluluk vb düşüncelerde terddüt,kararsızlık çok belirgindir.Kişi çok fazla ya öyleyse,acaba mı ? şeklinde düşünebilir.
6-Hareket:Okb'li kişinin hareketlerinde obsesyonların bunaltıcı etkisini gidermek için zorlantılı davranışlar (kompulsiyon) görülür.Belli şeyleri yapmak ya da yapmamak,ellerini abartılı şekilde yıkamak vb buna örnek oluşturabilir.Bu hareketler zamanla kalıplaşmış törensel bir hal yani ritüel durumunu alabilir.
7-Fizik ve fizyolojik belirtiler:Kişideki fizyolojik belirtiler bunaltıya özgü olarak değişebilir.Mesela ellerini ileri derecede yıkayanlarda deterjan izleri ve yaralar görülebilir.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Epidemiyolojisi (Görülme Sıklığı Ve Yaygınlığı)
OKB sık görülen ve kronik seyirli bir hastalıktır.Yaşam boyu yaygınlığı %1,9-3,3 arasındadır.Yapılan bir araştırmaya göre ülkemizdeki yaygınlığı %2-3,7 oranındadır.Kadınlarda daha sık olduğunu gösteren araştırmalar olduğu gibi kadın erkek arasında fark olmadığını gösteren araştırmalarda vardır.Hastaların birinci derece akrabalarında ki yaygınlık %20'dir.
OKB çoğu zaman sinsi başlar ve alevlenip yatışan bir yapı arz eder.Söz konusu alevlenmeler yaşanan stres verici olaylarla ilgili olabilir.Ortalama başlangış 21-30 yaş arasıdır ve bazı araştırmalar bunun 18-25 yaş arası olduğunu söylemektedir.Erkeklerde başlangıç yaşı biraz daha erkendir ve bununla birlikte çocuklarda ve yaşlılarda görülebilir.Olguların %72'sinde sinsi %28'inde akut başlangıç söz konusudur.Hastaların %25-65'inde hastalık doğum,gebelik ya da aile üyelerinden birinin ölümü gibi stresli yaşam olayları ortaya çıkarıcı rol oynarlar.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Etyolojisi (Hastalığın Oluşum Sebepleri)
OKB'nin oluşumuna etki eden faktörler net bir şekilde belirlenememiştir.Bununla birlikte hastalığın oluş sebepleri arasında aşağıdaki faktörler belirtilmiştir.
1-Biyolojik etkenler:OKB 20-30 yıl öncesine kadar ruhsal kökenli bir hastalık olarak kabul edilirdi.Ancak yakın zamanda yapılan araştırmalar OKB'ye biyolojik ve nörolojik yapılanmanın etki ettiğini göstermektedir.
2-Sosyal etkenler:OKB hastalığına kişinin kişinin içinde doğup büydüğü ortamın etkili olduğu düşünülmektedir.
3-Psikolojik etkenler:Bu grupta kişinin geliştirdiği kişilik yapısı mükkemelliyetçi,titiz vb sahip olduğu öğrenmeler örnek:ebeveynden görme gibi önemli olduğu kabul edilmektedir.
Obsesif Kompulsif Bozuklukta Prognoz (Hastalığın Seyri)
Yapılan bazı çalışmalarda hastaların %20-30'unda belirgin düzelme %40-50'sinde orta derecede düzelme %20-40'ında da aynı kalma ya da kötüleşme bildirilmektedir.OKB'de kötü sonlanışın belirtileri arasında hastalığın erken başlaması,hastalığın şiddetli başlaması,hastalığın uzun ve süreğen olması,bipolar bozukluğun ve yeme bozukluğunun eşlik etmesi,kötü sosyal uyum,sosyal becerilerin yetersiz olması,ailede OKB hastalığının ve depresyonun olması sayılabilir.Hastalığın iyi sonlanışının göstergeleri arasında iyi sosyal ve mesleki uyum,ortaya çıkartıcı bir olayın olması ve belirtilerin epizodik seyrine bağlıdır.
Obsesif Kompulsif Bozuklukta Tedavi
OKB'nin tedavisinde daha çok ilaç tedavisi ve bilişsel davranışçı tedavinin etkin olduğu belirtilmektedir.
Bu yazıyı hazırlarken faydalandığım değerli genbilim.com sitesine ve çok kıymetli Psikoterapist Yusuf Bayalana'da en içten şükranlarımı sunuyorum ve efendim burdan tüm herkese huzur dolu,sağlık dolu,mutluluk dolu güzel yarınlar diliyorum.Hoşçakalın