- 6 Mart 2012
- 17.734
- 27.909
- 49
Utangaç testis nedir? İnmemiş testis nedir? Hangi bebeklerde inmemiş testise daha sık rastlanır? Testis tamamen yok olabilir mi? İnmemiş testis ileride kısırlığa yol açar mı? Testis ne zaman iner? Nerelere takılarak inmesi engellenebilir? Sık görülen bir rahatsızlık mı? Utangaç ve inmemiş testis arasında ne fark var? Tedavi gerektirir mi? Sağlık açısından sakıncası var mı? Erken doğan bebeklerde neden daha sık görülür? Genetik faktörler etkili mi? Hamilelikte yaşananlar testiste probleme yol açar mı? Testisi besleyen damarlar hangi nedenlerle beslemeyi durdurabilir? Testisin fonksiyonu hangi durumlarda geri dönülemez şekilde biter? Doğum öncesi bu durum saptanabilir mi? İnmemiş testis ile çocuk sahibi olmanın arasında nasıl bir ilişki var? Spermleri etkiler mi?
İnmemiş Testis
Erkek bebekte, doğum öncesi karında olan testisler ( yumurtalıklar), 32-36 gebelik haftalarında skrotuma ( torbaya ) inerler. Ancak, bazı bebeklerde doğumda bu iniş tamamlanmamış olabilir. Eğer, bebeğin testisleri normal yerinde ele gelmiyorsa, kasıkta kalmış olabilir, skrotumun üstünde ele gelirler. Bazen de testisler, karın içinde olabilirler veya hiç gelişmemiş olabilirler.
İnmemiş Testis Kimlerde Görülür?
İnmemiş testis, anne karnındaki normal süreyi tamamlamadan doğan prematür bebeklerde daha sık görülmektedir.
Doğumda Yerinde Olan Testisler Sonradan Yukarı Çıkar mı?
Bazı çocuklarda, testisler bebeklikte yerinde olup çocuk büyüdükçe, testisleri karına birleştiren bağın yeterince hızlı büyümemesi sonucu yukarıda kalabilirler. Bu yüzden anaokulu, ilkokul çağındaki erkek çocukların testisleri de kontrol edilmelidir.
Retraktil Testis Nedir?
Bazı çocuklarda ise, retraktil testis denilen, bazen skrotuma inen bazen de yukarı kaçan testisler görülebilir. Eğer, testis günün büyük bölümünde skrotum dışında kalıyorsa, bunu da inmemiş testis gibi kabul edip tedavi etmek hastanın lehine olacaktır.
İnmemiş Testisin Yol Açtığı Riskler Nelerdir?
İnmemiş testis, ileride kısırlık veya kanser gelişimine zemin hazırlayabilir. Bazen kasık fıtığıyla da birlikte olabilir.
Ne Zaman Tedavi Edilir? Nasıl Tedavi Edilir?
İnmemiş testislerin çoğu ilk 3 ayda, bir bölümü de 3-6 ay arasında normal yerine iner. 6 ayda inmeyen testisin tedavi edilmesi gereklidir. Bazen hormon tedavisi denenir, ancak kesin tedavi ameliyattır. Operasyon ile testis normal yerine getirilir. Ameliyatın mümkün olan en kısa zamanda, tercihen 1 yaşı geçmeden yapılması uygun olur.
İnmemiş testisli çocuk tedavi edilebilir mi?
Evet tedavi edilebilir. İki taraflı inmemiş testisi olan veya inmemiş testisle birlikte genital, üriner anomalisi olan bebekler hariç, ilk 6 ay girişim yapılmasına gerek yoktur. Bebekler 6 aylık olduğunda tedavi planlanmalı ve en geç 2 yaşına kadar tamamlanmalıdır. Tedavi 2 yaş sonrasına bırakılmamalıdır. Eğer inmemiş testis tanısı ve tedavisi 2 yaştan sonraki döneme istenmeyerek ertelenmek zorunda kalınmışsa da bir an önce tedavi tamamlanmalıdır.
Tedavinin geciktirilmeden yapılmasının nedeni, inmemiş testiste kalıcı yapısal bozukluklarının ilk saptandığı yaşın 2 yaş olmasıdır. Bu yaştan sonra anormal bir yerde durmakta olan testis sıcak ortamdan etkilenerek ilerde üreme hücreleri geliştirme fonksiyonlarını yitirmeye başlar. Bir başka deyişle hasta erişkin çağa geldiğinde kısırlık sorunları ile karşılaşabilir.
Tedavinin planlanmasında birinci adım testisin mevcut olup olmadığının, yerinin ve yapısının saptanmasıdır. Fizik muayenede testisler bulunmuşsa tanıyı koyma ve tedaviyi planlama açısından ileri tetkiklere gereksinim yoktur. Eğer testisler fizik muayenede bulunamıyorsa bazı kan ve radyolojik testlerin yapılması zorunluğu doğar.
Tedavi cerrahi girişim ile testisin torbaya yerleştirilmesidir. Hormon tedavisinin yararlı olabileceği düşüncesiyle özel durumlarda hormon tedavisinin önerilmesi söz konusu olabilir. İnmemiş testisli bebeğe hormon tedavisi önerilmişse hekimden açıklayıcı bilgi alınması yerinde olur.
İnmemiş testisli bebeklerin ideal olarak 6ay ile 1 yaş arasında ameliyat olmaları uygundur. Bu sağlanamıyorsa ameliyat yaşı 2 yaştan sonraya kalmamalıdır. Eğer bebekte inmemiş testis ile birlikte kasık fıtığı da ortaya çıkmışsa yaşına bakılmaksızın beklenmeden ameliyat edilmesi gerekir. Aynı ameliyatta hem fıtık onarımı yapılır hem de testis torbaya indirilir.
Ameliyat öncesi yapılan fizik muayenede testis ele gelmiyorsa daha karmaşık bir durumla karşılaşılmış demektir. Bu bebeklerde testisin olup olmadığı, varsa nerede olduğunun bulunması gerekir. Kasık kanalında veya çevresinde ele gelmeyen testis bu bölgenin ultrasonografik incelemesi ile bulunmaya çalışılır. Ultrasonografik incelemede de testis saptanamıyorsa karın içersinde kalmış olabileceğini düşünmek gerekir. Karın içersindeki testisin varlığı laparoskopi yardımıyla görülebilir ve laparoskopi yardımıyla testisin torbaya indirilmesine çalışılır.
Kolayca tahmin edilebileceği gibi inmemiş testisli bir hastada testis ne kadar torbaya yakın bir yerde kalmışsa ameliyat o kadar başarılı olacaktır.
Ameliyat zor mu? Küçük çocuklar ameliyatı kaldırabilir mi?
İnmemiş testis ameliyatı, deneyimli cerrahlarca çocuk cerrahisi ameliyat yöntemleri ve anestezisi kullanılarak oldukça düşük risklerde başarılı bir şekilde yapılmaktadır. Bebekler bu şartlarda ameliyatı kolaylıkla kaldırırlar; hatta erişkinlere nazaran çok daha hızlı bir şekilde iyileşirler. Çocuk cerrahisi eğitimi, bebek ve çocukların güvenli bir şekilde ameliyat edilebilmeleri için verilmektedir ve ülkemizde çocuk cerrahisinin düzeyi çok yüksektir.
İnmemiş testis ameliyatı olmuş bebeklerin hastanede yatmalarına gerek yoktur. Ameliyat bitiminde birkaç saat gözlenen hastalar aynı gün eve gönderilirler. Bu şekilde hastane ortamından uzak, evlerinde psikolojik travmalar en alt düzeye indirilmiş şekilde ameliyat sonrası dönemi geçirirler. Ameliyat sırasında genel anesteziye ek olarak bölgesel anestezi de uygulandığından ağrı kesici ilaçlara da nadiren gereksinim duyulur. Bebek hastaneden taburcu edilirken doktorunuz ameliyat sonrası takip için gerekli uyarıları yapacaktır. Bu uyarılar dikkatli bir şekilde dinlenmeli ve uygulanmalıdır.
Küçüklüğünde inmemiş testis ameliyatı geçirmiş erişkin nelere dikkat etmeli?
Çocukluk çağında inmemiş testis ameliyatı geçirmiş erişkinlerin 2 konuda dikkatlerinin çekilmesi gerekir. Üreme fonksiyonlarında azalma ve testiste tümör gelişme riski.
Üreme fonksiyonlarında azalma daha çok iki taraflı inmemiş testis ameliyatı geçirmiş erişkinlerde önem taşır. Bu erişkinlerin çocuk sahibi olma oranları %62 civarındadır. Normal bireylerle karşılaştırıldığında çocuk sahibi olamama riski 6 kat artmıştır. Eğer tek taraflı inmemiş testis ameliyatı geçirmişlerse çocuk sahibi olma açısından normal erişkinlerden farklı değillerdir.
İnmemiş testisli hastalarda testis kanseri görülme sıklığı normal erişkinlere nazaran 20-46 kez daha çok olduğundan yakın takip gerekmektedir. Ergenlik dönemine ulaşmış hastaların testislerini muayene etme yöntemlerini öğrenmesi gerekir. Bu şekilde sık muayenelerle testiste gelişebilecek tümörlere erken tanı konulmasına ve hastalığın tedavi edilebilmesine olanak sağlanmış olur.
