- 6 Mart 2012
- 17.733
- 27.592
- 48
Fosfor, güçlü kemik ve diş yapısı için gerekli bir mineraldir. Vücudumuzda bulunan fosforun % 85 i kemiklerde bulunur. Hem sizin hem de gelişen bebeğiniz için gerekli bir mineral olan fosforun ayrıca kas kasılması, kan pıhtılaşması ve normal kalp ritminin sağlanması için de önemi büyüktür.
Günlük fosfor ihtiyacı ne kadardır?
Gebelik sırasında günlük fosfor ihtiyacı yaklaşık 700 mg kadardır.
Dışardan tablet şeklinde almak gerekir mi?
Dengeli besleniyorsanız ihtiyacınız olan tüm fosforu alabilirsiniz. Çoğu multivitaminde fosfor bulunmaz. Fosforun, kalsiyum ve D vitamini ile iyi dengelenmiş halde bulunması gerekir. Böylece emilimi daha düzgün olur. Süt ve süt ürünleri bu açıdan fosfor için iyi bir kaynak olarak görülürler.
En iyi fosfor kaynakları nelerdir?
Süt, yoğurt, dondurma, peynir, et, bezelye, yumurta, bazı tahıl ürünleri ve ekmek fosfor açısından zengin gıdalardır. Bazı gıdalarda bulunan fosfor miktarları şöyledir;
* 100 gr dana karaciğeri: 395 mg
* 100 gr konserve somon balığı: 279 mg
* 100 gr yağsız dana eti: 194 mg
* 1 kâse haşlanmış bezelye: 273 mg
* 1 bardak yağsız süt: 247 mg
* 1 orta boy haşlanmış yumurta: 86 mg
* 1 kâse haşlanmış barbunya: 241 mg
Fosfor eksikliğinin belirtileri nelerdir?
Fosfor eksikliği oldukça nadir görülen bir durumdur. Genelde görüldüğü durumlar aşırı yememe, uzun süreli aç kalma gibi durumlardır. Belirtileri arasında zayıflık, kansızlık ve kemik kitlesinin azalması yer alır.
Fosfor vücudumuz için zorunlu minerallerden biridir ve vücutta en çok bulunan minerallerin kalsiyumdan sonra ikincisidir.Toplam vücut ağırlığımızın yaklaşık % 1 ini oluşturur. Vücuttaki her hücrede fosfor bulunur. Bununla birlikte fosforun % 80 i kemik ve dişlerimizde bulunmaktadır.
Fosforun faydaları
Fosfor kemik ve dişlerin oluşumunda büyük rol oynar. Doku tamirinde, büyüme için gerekli olan proteinin sentezinde, karbonhidrat ve yağların vücut tarafından kullanılmasında etkisi vardır.Ayrıca enerjinin depolanması ve kullanılmasında gerekli olan ATP nin yapı taşıdır.Fosfor B vitamini ile birlikte çalışır. Kas kasılmasına, böbreklerin faaliyetlerine, kalp atımının düzeninin sürdürülmesine ve sinir iletilerine yardımcı olur.
Yaşa Göre Günlük Fosfor İhtiyacı
Vücudumuz için gereken fosforu günlük diyetimiz ile alırız.Gıdalarla alınan fosforun % 70 i barsaklardan emilir ve özellikle kemiklerde depo edilir. Dolaşımdaki inorganik fosfor düzeyi, parathormon, vitamin D, barsaklardan absorbsiyon, renal fonksiyon, kemik metabolizması ve beslenme ile ilgilidir. Günlük fosfor ihtiyacı:
İlk bir yaş: 100-275 mg
1-3 yaş: 460 mg
4-8 yaş: 500 mg
9-18 yaş: 1250 mg
Erişkinler: 700 mg
Hamile veya emziren kadınlar:
18 yaşından küçük: 1250 mg
18 yaşından büyük: 700 mg
Fosfor içeren yiyecekler:
Hemen hemen her yiyecekte fosfor bulunursada en zengin kaynağı protein içeriği yüksek olan et ve süt ürünleridir. Kalsiyum ve protein açısından zengin beslenen kişiler, fosfor içinde zengin beslenmektedirler.
Fosfor eksikliği
Birçok gıdada yeterince fosfor mevcut olduğu için fosfor eksikliği ancak uzun süre aluminyum hidroksit içeren antiasit kullanımı veya bazı hastalıklar sonucu ortaya çıkabilir. Osteoporoz, kemik incelmesi, iştah kaybı, yorgunluk, kas ağrıları gibi bazı belirtiler verir.
Fosfor Düzeyinin Azalmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
– Hiperparatiroidizm
– D vitamini eksikliği
– Hiperinsülinizm
– Alkolizm
– Diabetes Mellitus
– Malabsorbsiyon sendromu
– Hipokalemi
– Hipotiroidi
– Tiyazid diüretiklerin kullanımına bağlı olarak
– Kusmalar
– Hızlı büyüyen neoplastik hastalıklar
– Miyeloma
– Mutipl endokrin neoplazi
– Hiperventilasyon sendromu
Fosfor fazlalığı
Karbonatlı içeceklerin çok fazla içilmesi, çok fazla et içeren yemeklerin yenmesi gibi sebeplerle aşırı düzeyde fosfor alınabilir. Direkt olarak toksik etkisi olmasa da kalsiyum emilimini etkiler ve sonuçta osteoporoz ve ya kemik kırıklarının artmasına sebep olabilir.Demir emilimini de olumsuz olarak etkileyebilir.
Fosfor Düzeyinin Artmasına Yol Açan Bazı Sebepler:
– Hipoparatiroidizm
– D vitamin fazlalığı
– Pseudohipoparatiroidzm
– Kırık iyileşmesi sırasında
– Böbrek yetmezliği
– Laktik Asidoz
– Diabetik ketoasidoz
– Akromegali
– Addison hastalığı
– Üst barsak tıkanıklığı
– Paget hastalığı
– Multipl miyeloma
– Lösemi