- Konu Sahibi ProfDrBulentTiras
Enerji içecekleri dünyanın her yerinde egzersiz performansını iyileştirme, odaklanmayı ve uyanıklığı arttırma gibi faydalar sağladığı öne sürülerek pazarlanan içeceklerdir. Hamilelikte enerji içeceği tüketilebilir mi diye merak ediyorsanız bu sorunun cevabı hayır olmaktadır. Hamilelik ve emzirme döneminde enerji içeceklerinden kaçınmanız gerekir.
Hamileyken rahminizde büyüyen plasenta bebeğe göbek kordonu aracılığıyla besin ve oksijen sağlar. Tükettiğiniz besinlerin bebeğinize geçtiği gibi enerji içeceklerinin içerisindeki maddeler de bebeğinize geçer. Bununla birlikte enerji içeceklerinin her birinin içeriği farklı olduğu için bunların hamile sağlığı üzerinde ne gibi zararlara neden olduğunu anlamak zordur.
Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, düzenli olarak enerji içecekleri tüketilmesinin olumsuz etkileri olduğunu göstermektedir. Yapılan araştırmalarda deney farelerine hamilelikleri boyunca az miktarda enerji içeceği verilmiş ve sonuç olarak yenidoğanlarda oksidatif stres, doku hasarı ve davranışsal değişimler olduğu görülmüştür. Bu araştırmalardan elde edilen sonuca göre enerji içeceklerinin hamilelik ve süt vermeyle ilgili olarak bebeklerde olumsuz etkilere neden olmaktadır.
Enerji içeceklerinin hamilelikte zararlı olmasının nedeni yalnızca yüksek seviyede kafein bulundurmalarından kaynaklanmamaktadır. Enerji içeceklerinde bulunan diğer maddelerin de hamilelik üzerinde olumsuz etkileri olabilmektedir. BKZ: Hamilelikte beslenme rehberi
Enerji içeceklerinin hepsi aynı içeriğe sahip olmamakla birlikte en çok kullanılan maddeler arasında kafein, taurin, ginseng, Ginkgo Biloba, guarana, şeker, besin değeri olmayan tatlandırıcılar ve glukuronolakton yer almaktadır. Bu maddelerin çoğunun hamilelikte zararlı olduğu kabul edilmektedir. Bunların hamilelik döneminde neden zararlı olabileceklerini aşağıda detaylı bir şekilde okuyabilirsiniz.
Çok sayıda araştırma, şekerle tatlandırılmış olan enerji içeceği içen kişilerde kısa sürede ortaya çıkan kardiyovasküler yanıtları incelemiştir. Araştırmalardan elde edilen bilgilere göre elde edilen sonuçlar enerji içeceğinin türüne ve araştırmada kullanılan ölçüm araçlarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bazı araştırmalarda enerji içeceği tüketiminden sonra büyük tansiyonda ve kalp atış hızında artış olduğu görülmüştür. Hamileler üzerinde yapılan araştırmalar olmasa da enerji içeceği tüketimi sonrası ortaya çıkan belirtilere bakıldığında hamilelik döneminde enerji içeceklerinden kaçınmak mantıklı olacaktır.
Özellikle bebek çok küçükken emziren annelerin uyku düzenleri bozulur ve bu da kendilerini aşırı halsiz hissetmelerine neden olabilir. Enerji içeceği içerek enerjiyi arttırmak mantıklı gibi görünse de enerji içeceklerinde bulunan kafein anne sütüne geçebilir. Kafeine karşı duyarlı olan bebekler anne sütü ile kafeine maruz kaldıklarında huzursuzluk ve uyku bozuklukları yaşayabilir. Emzirme döneminde belli miktarlarda kafein tüketimi güvenli ve kabul edilebilir olsa da çok fazla kafein tüketimi tavsiye edilmemektedir.
Enerji içecekleri marketlerde genellikle sporcu içeceklerin yanında yer alır. Ancak enerji içecekleri ile sporcu içeceklerini karıştırmamanız önemlidir. Su ve elektrolit dengesini desteklemek için üretilmiş olan sporcu içecekleri kafein içermez. Enerji içeceklerinde ise çok fazla kafein bulunur ve kafeinin çok fazla olması idrar üretimini arttırarak susuzluğu daha kötü hale getirebilir. Bununla birlikte tüketmeden önce tüm içeceklerin etiketlerini okumanız ve içindekilere bakmanız çok önemlidir.
Pek çok insan enerji içeceklerini çeşitli nedenlerle tüketse de hamileyseniz enerji içeceklerinden kaçınmanız gerekir. Enerji içeceklerinin içerikleri markadan markaya değişmekle birlikte bu içeriklerin hamile ve emziren kadınlar üzerinde etkileri tam olarak bilinmemektedir. Enerji içeceklerinin anne ve bebek üzerinde etkileri tam olarak bilinemediğinden dolayı en iyisi bunlardan uzak durmak olacaktır. Bununla birlikte hamilelikte ya da emzirme döneminde tüketmek istediğiniz ürünler hakkında aklınızda soru işaretleri varsa doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.
Hamileyken rahminizde büyüyen plasenta bebeğe göbek kordonu aracılığıyla besin ve oksijen sağlar. Tükettiğiniz besinlerin bebeğinize geçtiği gibi enerji içeceklerinin içerisindeki maddeler de bebeğinize geçer. Bununla birlikte enerji içeceklerinin her birinin içeriği farklı olduğu için bunların hamile sağlığı üzerinde ne gibi zararlara neden olduğunu anlamak zordur.
Hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalar, düzenli olarak enerji içecekleri tüketilmesinin olumsuz etkileri olduğunu göstermektedir. Yapılan araştırmalarda deney farelerine hamilelikleri boyunca az miktarda enerji içeceği verilmiş ve sonuç olarak yenidoğanlarda oksidatif stres, doku hasarı ve davranışsal değişimler olduğu görülmüştür. Bu araştırmalardan elde edilen sonuca göre enerji içeceklerinin hamilelik ve süt vermeyle ilgili olarak bebeklerde olumsuz etkilere neden olmaktadır.
Enerji içeceklerinin hamilelikte zararlı olmasının nedeni yalnızca yüksek seviyede kafein bulundurmalarından kaynaklanmamaktadır. Enerji içeceklerinde bulunan diğer maddelerin de hamilelik üzerinde olumsuz etkileri olabilmektedir. BKZ: Hamilelikte beslenme rehberi
Enerji İçeceğinin İçinde Ne Var?
Enerji içeceklerinin hepsi aynı içeriğe sahip olmamakla birlikte en çok kullanılan maddeler arasında kafein, taurin, ginseng, Ginkgo Biloba, guarana, şeker, besin değeri olmayan tatlandırıcılar ve glukuronolakton yer almaktadır. Bu maddelerin çoğunun hamilelikte zararlı olduğu kabul edilmektedir. Bunların hamilelik döneminde neden zararlı olabileceklerini aşağıda detaylı bir şekilde okuyabilirsiniz.
- Kafein: Kafein, enerji içeceklerinde bulunan ana bileşenlerden biridir ve sempatik sinir sistemini harekete geçirmesiyle bilinmektedir. Aşırı kafein tüketimi nöbetlere, psikoza ve kalp ritminde düzensizliklere neden olabilir. Çok fazla kafein tüketilmesi tansiyonu ve kalp atış hızını arttırabilir. Bu da sinir sistemini etkileyerek sinirlilik, gerginlik ve uykusuzluğa neden olabilir. Kafein tüketiminin hamilelikte neden olabileceği etkiler tam olarak bilinmediği için kafein alımını kısıtlamak en iyisi olacaktır. Hamilelerin genelde günlük 200 mg ya da daha az miktarda kafein tüketmeleri önerilir. Bu da günde yaklaşık 1-2 fincan kahve içilebileceği anlamına gelmektedir.
- Besin değeri olmayan tatlandırıcılar: Bazı enerji içeceklerinde besin değeri olmayan tatlandırıcılar bulunur. Besin değeri olmayan tatlandırıcılar, sofra şekeri gibi besin değeri olan şekerlerin sıfır ya da düşük kalorili alternatifleridir. Bunlar kalori ve şeker olmadan tatlandırma sağlamaya yardımcı olurlar. Şekerden çok daha fazla tatlı oldukları için çok az kullanılmaları yeterlidir. Bu tatlandırıcılarla ilgili sorun, sağlıklı bir hamilelik için bunların ne kadar güvenli olduklarının bilinmemesinden kaynaklandığı için hamilelikte bu tür tatlandırıcılardan kaçınmak gerekir.
- Şeker: Enerji içeceklerinde tatlandırıcı yoksa şeker bulunur. Çok fazla şeker de sağlıksız kalori alımına bağlı olarak aşırı kilo almaya neden olabilir. Ayrıca gebelik diyabeti olan kadınlar için aşırı şeker tüketimi çok fazla sıkıntıya neden olabilir. Çünkü gebelik diyabeti olması durumunda kan şekerinde meydana gelen büyük dalgalanmaları önlemek için karbonhidrat ile basit şeker alımını sınırlamak gerekir.
- Taurin: Enerji içeceklerinin bazılarında hayvansal gıdalarda doğal olarak bulunan, nörolojik gelişimi destekleyen ve kandaki su ve mineral miktarını düzenleyen esansiyel olmayan bir amino asittir. İnsan bebeklerinin beyni ve retinası doğumda henüz tam olarak gelişmediği için bebekler taurin yoksunluğunun etkilerine karşı hassas olabileceğinden dolayı bebek mamalarına taurin eklenir. Enerji içeceklerindeki taurinin hamilelikte tüketilmesi durumunda etkilerinin nasıl olacağı hakkında çok fazla şey bilinmediği için hamilelikte taurinden kaçınılması önerilir.
- Ginseng: Ginseng genellikle Latince adı Panax ginseng olarak bilinen ve 2000 yıldan uzun bir süredir kullanılan anavatanı Asya olan bitkisel bir takviyedir. Ginsengin uzun süreli kullanımının etkileri bilinmediğinden dolayı bebekler, çocuklar, hamile ya da emziren kadınlar için tavsiye edilmemektedir. Ayrıca ginsengin yan etkileri arasında baş ağrısı, uykusuzluk gibi uyku sorunları ve sindirim sorunları olabilir ve ginseng, kan şekeri ile tansiyonu etkileyebilir. Bu nedenle gebelik diyabetiniz ya da yüksek tansiyonunuz varsa ginseng kullanmaktan kaçınmanız gerekir.
- Glukuronolakton: Glukuronolakton, enerji metabolizmasını etkilemesi nedeniyle enerjiyi arttırdığı söylenen bir molekül olmakla birlikte enerji seviyelerini etkileyip etkilemediği kesin değildir. Hamileliği nasıl etkilediği konusunda yeterli araştırma olmadığı için bu bileşenden uzak durmak faydalı olacaktır.
- Gurana: Guarana, bir bitkiden elde edilen doğal kafein kaynağıdır. Genelde atletik performans ile konsantrasyonu arttırma potansiyeli nedeniyle enerji içeceklerine eklenmektedir. Hamilelerin kafein alımlarına dikkat etmeleri gerektiğinden kafein ile guarana içeren enerji içeceklerinden kaçınmaları gerekir.
- Ginkgo biloba: Ginkgo ağacının yapraklarından elde edilen bu bitki Çin’de yüzyıllardır kullanılmaktadır. Ginkgo bilobanın hafızayı iyileştirebileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte mide rahatsızlığı, baş ağrısı, baş dönmesi, çarpıntı, kabızlık ve ciltte alerjik reaksiyonlara neden olabileceğinden dolayı hamilelikte kullanmamak gerekir.
Enerji İçeceği Zararlı mıdır?
Çok sayıda araştırma, şekerle tatlandırılmış olan enerji içeceği içen kişilerde kısa sürede ortaya çıkan kardiyovasküler yanıtları incelemiştir. Araştırmalardan elde edilen bilgilere göre elde edilen sonuçlar enerji içeceğinin türüne ve araştırmada kullanılan ölçüm araçlarına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bazı araştırmalarda enerji içeceği tüketiminden sonra büyük tansiyonda ve kalp atış hızında artış olduğu görülmüştür. Hamileler üzerinde yapılan araştırmalar olmasa da enerji içeceği tüketimi sonrası ortaya çıkan belirtilere bakıldığında hamilelik döneminde enerji içeceklerinden kaçınmak mantıklı olacaktır.
Emzirirken Enerji İçeceği İçilir mi?
Özellikle bebek çok küçükken emziren annelerin uyku düzenleri bozulur ve bu da kendilerini aşırı halsiz hissetmelerine neden olabilir. Enerji içeceği içerek enerjiyi arttırmak mantıklı gibi görünse de enerji içeceklerinde bulunan kafein anne sütüne geçebilir. Kafeine karşı duyarlı olan bebekler anne sütü ile kafeine maruz kaldıklarında huzursuzluk ve uyku bozuklukları yaşayabilir. Emzirme döneminde belli miktarlarda kafein tüketimi güvenli ve kabul edilebilir olsa da çok fazla kafein tüketimi tavsiye edilmemektedir.
Enerji İçeceği ve Sporcu İçeceği Arasındaki Farklar
Enerji içecekleri marketlerde genellikle sporcu içeceklerin yanında yer alır. Ancak enerji içecekleri ile sporcu içeceklerini karıştırmamanız önemlidir. Su ve elektrolit dengesini desteklemek için üretilmiş olan sporcu içecekleri kafein içermez. Enerji içeceklerinde ise çok fazla kafein bulunur ve kafeinin çok fazla olması idrar üretimini arttırarak susuzluğu daha kötü hale getirebilir. Bununla birlikte tüketmeden önce tüm içeceklerin etiketlerini okumanız ve içindekilere bakmanız çok önemlidir.
Sonuç Olarak
Pek çok insan enerji içeceklerini çeşitli nedenlerle tüketse de hamileyseniz enerji içeceklerinden kaçınmanız gerekir. Enerji içeceklerinin içerikleri markadan markaya değişmekle birlikte bu içeriklerin hamile ve emziren kadınlar üzerinde etkileri tam olarak bilinmemektedir. Enerji içeceklerinin anne ve bebek üzerinde etkileri tam olarak bilinemediğinden dolayı en iyisi bunlardan uzak durmak olacaktır. Bununla birlikte hamilelikte ya da emzirme döneminde tüketmek istediğiniz ürünler hakkında aklınızda soru işaretleri varsa doktorunuza danışmayı ihmal etmeyin.
