- Konu Sahibi ProfDrBulentTiras
Çaylar, günlük hayatta en çok tükettiğimiz içeceklerin başında gelmektedir. Gebeliğiniz sırasında gerek rahatlatmak gerekse sıvı ihtiyacınızı karşılamak için bitki çayları içmek istiyor olabilirsiniz. Bitki çayları doğal oldukları için pek çok insan bunların gebelikte içilmesinin güvenli olduğunu düşünmektedir. Ancak gebelikte bazı çayların sınırlandırılması bazılarından ise tamamen uzak durulması faydalı olacaktır. Bu yazıda gebeliğiniz boyunca hangi çayları içmenizin güvenli olacağına ve hangi çaylardan kaçınmanız gerekeceğine dair tüm bilgileri bulabilirsiniz.
Bitki çayları, özellikle de su içmeyi sevmeyen kadınlarda vücudun sıvı ihtiyacını karşılaması bakımından yardımcı olur. Ayrıca bazı bitki çaylarında gebelik için gerekli olan kalsiyum, magnezyum ve demir gibi besinler bulunmaktadır.
Gebelikte içilmesinin güvenli olduğu kabul edilen bitki çayları şu şekildedir:
Rooibos çayı: Rooibos çayı, Güney Afrika’daki kızıl çalı bitkisinin kurutulmuş kısımlarından yapılır. Yani siyah çay ya da yeşil çay gibi çay yapraklarından yapılmaz.
Rooibos çayı kafeinsizdir, farklı aromalar denemek için diğer bitki çaylarıyla kolayca karıştırılabilir ve çeşitli sağlık faydaları sunar. Gebelikte içilmesi güvenli olduğu düşünülen rooibos çayı kafeinsiz olduğu için siyah çay ya da kahveden daha iyi bir seçenek olacaktır.
Bununla birlikte rooibos çayının ne miktarlarda tüketilmesinin gebelikte güvenli olduğu kesin olarak bilinmediği için günde 2-3 fincanı aşmamanız iyi olacaktır. Bu çayı günlük olarak daha fazla tüketmek istiyorsanız, öncelikle doktorunuza danışmanız gerekir.
Kırmızı ahududu yaprağı çayı: Kırmızı ahududu yaprağı çayı genelde gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterinde önerilmektedir. Bununla birlikte ilk trimesterde mide bulantısı yaşayan kadınlar da tüketebilir.
Bu çayın yan etkileri olsa bile hafif olduğundan kullanımının güvenli olduğu kabul edilmektedir. Bununla birlikte çayın laksatif özellikleri olabileceği için bazı insanlarda ishal yapıcı etkileri olabilir ve idrara çıkmayı arttırabilir. Bu nedenle tüketmeden önce doktorunuza danışmanız en iyisi olacaktır.
Kırmızı ahududu yaprağı çayını gebeliğinizin ilk trimesterinde tüketmek istiyorsanız günde 1 fincanı aşmamaya dikkat edin. İkinci ya da üçüncü trimesterde tüketmeniz durumunda ise Braxton Hicks kasılmaları yaşıyorsanız ya da lekelenmeniz varsa çayı içmeye devam etmeyin.
Nane çayı: Nane çayı genel olarak gebelikte tüketilen çaylardan bir tanesidir. Bu çayın, günlük 1-2 fincan aşılmadığı takdirde görülen ciddi yan etkileri bulunmamaktadır.
Bununla birlikte nane çayının neden olabileceği yan etkiler konusunda endişeleriniz varsa ikinci trimestere kadar fazla miktarlarda tüketmemeye çalışın. Nane çayı aşırı miktarlarda tüketildiğinde adet söktürücü etki gösterebilse de düşüğe neden olduğunu gösteren bulgular bulunmamaktadır.
Nane çayında kafein bulunmadığı için siyah çay ve yeşil çaya göre daha iyi bir seçenek olacaktır. Ancak yine de istenmeyen etkilerle karşılaşmamak adına bu çayı çok fazla miktarlarda tüketmemeye özen gösterin.
Zencefil çayı: Zencefil çayı makul miktarlarda tüketildiğinde gebelikte güvenli olmaktadır. Gebelikte mide bulantısı için kullanılan zencefil çayının günde 1000 mg’a kadar tüketiminin güvenli olduğu düşünülmektedir.
1000 mg yaklaşık olarak 4 fincan poşet zencefil çayına denk gelir. Çayınızı kendiniz yapıyorsanız ise bu miktar yaklaşık bir yemek kaşığı rendelenmiş zencefil köküne denk gelmektedir.
Araştırmalara göre zencefil çayı erken doğum, ölü doğum ve düşük doğum ağırlığı gibi komplikasyonlara neden olmamaktadır. Bununla birlikte doğuma yakın zamanlarda tüketildiğinde kanama riskini arttırabileceği için bu çaydan kaçınmak daha iyi olabilir.
Melisa otu: Aşırı miktarlarda tüketilmediği sürece melisa çayının gebelikte güvenli olduğu kabul edilmektedir. Melisa ayını yapraklarından demlediğinizde kafein içermediği için bu şekilde tüketmeniz önerilmektedir.
Melisa çayının stres ve kaygı azaltıcı ve sakinliği arttırıcı etkileri bulunduğu söylenmektedir. Melisa çayının size iyi geldiğini düşünüyor ve sıvı alımınızı desteklemek istiyorsanız, ufak miktarlarda tüketmenizde bir sıkıntı olmayacaktır.
Melisa çayı, stres ve kaygıyı azaltmanın yanı sıra sindirime de yardımcı olabilmekte ve daha rahat uyumayı sağlayabilmektedir. Bu etkilerden faydalanmak için melisa çayı içmenizde bir sakınca olmasa da aşırıya kaçmamaya dikkat edin.
Yukarıda yer alan çayların gebelikte tüketilmesinin genel olarak güvenli olduğu düşünülse de kırmızı ahududu çayı rahim kasılmalarını arttırabilir ve nane çayı ise adeti tetikleyebilir. Bu nedenle ilk trimesterde bu iki çaydan uzak durmanız iyi olacaktır.
Siyah çay, yeşil çay, beyaz çay, matcha çayı, chai ve oolong çayının hepsi Camellia sinensis bitkisinden elde edilir. Bunlar, kafein içerdikleri için gebelik sırasında tüketimlerinin sınırlandırılması gerekir. Bu çayların her birinin 240 ml’sinde bulunan kafein miktarı yaklaşık olarak şu şekildedir:
Kafein plasentaya geçebileceği için bebeğinizin henüz olgunlaşmamış karaciğeri kafeini parçalamakta sorun yaşayabilir. Bu nedenle yetişkinler için güvenli olduğu düşünülen kafein miktarının bebeklerde yan etkiye neden olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca Bakınız; Hamilelikte kafein tüketimi: ne kadarı zararlı?
Gebelikte yüksek miktarlarda kafein tüketiminin erken doğuma, düşük doğum ağırlığına ve doğum kusurlarına yol açabileceğini söyleyen araştırmalar bulunmaktadır. Bu riskleri en aza indirmek adına hamilelerin günde maksimum 300 mg kafein tüketmeleri gerekir.
Bununla birlikte bazı kadınlar kafeinin etkilerine karşı daha hassas olabilmektedir. Bu nedenle kahveden daha az kafein içeren çaylar tüketmeyi deneyebilirsiniz.
Bitki çayları kurutulmuş meyvelerden, baharatlardan, çiçeklerden ya da bitkilerden yapıldıkları için kafein içermemektedir. Ancak bunların içerisinde bulunan bazı bileşenlerin gebelikte tüketilmesi güvenli olmayabilir.
Gebelikte düşük ya da erken doğum riskini arttırabilen bitki çayları arasında şunlar bulunmaktadır:
Ayrıca gebelikte güvenli olduğu düşünülen çaylarla ilgili olarak yapılan araştırmalar kısıtlı sayıda olduğu için bunların tüketiminin güvenli olduğunun kesin olmadığının farkında olmanız gerekir.
Gebelikte İçilebilen Bitki Çayları
Bitki çayları, özellikle de su içmeyi sevmeyen kadınlarda vücudun sıvı ihtiyacını karşılaması bakımından yardımcı olur. Ayrıca bazı bitki çaylarında gebelik için gerekli olan kalsiyum, magnezyum ve demir gibi besinler bulunmaktadır.
Gebelikte içilmesinin güvenli olduğu kabul edilen bitki çayları şu şekildedir:
Rooibos çayı: Rooibos çayı, Güney Afrika’daki kızıl çalı bitkisinin kurutulmuş kısımlarından yapılır. Yani siyah çay ya da yeşil çay gibi çay yapraklarından yapılmaz.
Rooibos çayı kafeinsizdir, farklı aromalar denemek için diğer bitki çaylarıyla kolayca karıştırılabilir ve çeşitli sağlık faydaları sunar. Gebelikte içilmesi güvenli olduğu düşünülen rooibos çayı kafeinsiz olduğu için siyah çay ya da kahveden daha iyi bir seçenek olacaktır.
Bununla birlikte rooibos çayının ne miktarlarda tüketilmesinin gebelikte güvenli olduğu kesin olarak bilinmediği için günde 2-3 fincanı aşmamanız iyi olacaktır. Bu çayı günlük olarak daha fazla tüketmek istiyorsanız, öncelikle doktorunuza danışmanız gerekir.
Kırmızı ahududu yaprağı çayı: Kırmızı ahududu yaprağı çayı genelde gebeliğin ikinci ve üçüncü trimesterinde önerilmektedir. Bununla birlikte ilk trimesterde mide bulantısı yaşayan kadınlar da tüketebilir.
Bu çayın yan etkileri olsa bile hafif olduğundan kullanımının güvenli olduğu kabul edilmektedir. Bununla birlikte çayın laksatif özellikleri olabileceği için bazı insanlarda ishal yapıcı etkileri olabilir ve idrara çıkmayı arttırabilir. Bu nedenle tüketmeden önce doktorunuza danışmanız en iyisi olacaktır.
Kırmızı ahududu yaprağı çayını gebeliğinizin ilk trimesterinde tüketmek istiyorsanız günde 1 fincanı aşmamaya dikkat edin. İkinci ya da üçüncü trimesterde tüketmeniz durumunda ise Braxton Hicks kasılmaları yaşıyorsanız ya da lekelenmeniz varsa çayı içmeye devam etmeyin.
Nane çayı: Nane çayı genel olarak gebelikte tüketilen çaylardan bir tanesidir. Bu çayın, günlük 1-2 fincan aşılmadığı takdirde görülen ciddi yan etkileri bulunmamaktadır.
Bununla birlikte nane çayının neden olabileceği yan etkiler konusunda endişeleriniz varsa ikinci trimestere kadar fazla miktarlarda tüketmemeye çalışın. Nane çayı aşırı miktarlarda tüketildiğinde adet söktürücü etki gösterebilse de düşüğe neden olduğunu gösteren bulgular bulunmamaktadır.
Nane çayında kafein bulunmadığı için siyah çay ve yeşil çaya göre daha iyi bir seçenek olacaktır. Ancak yine de istenmeyen etkilerle karşılaşmamak adına bu çayı çok fazla miktarlarda tüketmemeye özen gösterin.
Zencefil çayı: Zencefil çayı makul miktarlarda tüketildiğinde gebelikte güvenli olmaktadır. Gebelikte mide bulantısı için kullanılan zencefil çayının günde 1000 mg’a kadar tüketiminin güvenli olduğu düşünülmektedir.
1000 mg yaklaşık olarak 4 fincan poşet zencefil çayına denk gelir. Çayınızı kendiniz yapıyorsanız ise bu miktar yaklaşık bir yemek kaşığı rendelenmiş zencefil köküne denk gelmektedir.
Araştırmalara göre zencefil çayı erken doğum, ölü doğum ve düşük doğum ağırlığı gibi komplikasyonlara neden olmamaktadır. Bununla birlikte doğuma yakın zamanlarda tüketildiğinde kanama riskini arttırabileceği için bu çaydan kaçınmak daha iyi olabilir.
Melisa otu: Aşırı miktarlarda tüketilmediği sürece melisa çayının gebelikte güvenli olduğu kabul edilmektedir. Melisa ayını yapraklarından demlediğinizde kafein içermediği için bu şekilde tüketmeniz önerilmektedir.
Melisa çayının stres ve kaygı azaltıcı ve sakinliği arttırıcı etkileri bulunduğu söylenmektedir. Melisa çayının size iyi geldiğini düşünüyor ve sıvı alımınızı desteklemek istiyorsanız, ufak miktarlarda tüketmenizde bir sıkıntı olmayacaktır.
Melisa çayı, stres ve kaygıyı azaltmanın yanı sıra sindirime de yardımcı olabilmekte ve daha rahat uyumayı sağlayabilmektedir. Bu etkilerden faydalanmak için melisa çayı içmenizde bir sakınca olmasa da aşırıya kaçmamaya dikkat edin.
Yukarıda yer alan çayların gebelikte tüketilmesinin genel olarak güvenli olduğu düşünülse de kırmızı ahududu çayı rahim kasılmalarını arttırabilir ve nane çayı ise adeti tetikleyebilir. Bu nedenle ilk trimesterde bu iki çaydan uzak durmanız iyi olacaktır.
Gebelikte Kafein Tüketimi
Siyah çay, yeşil çay, beyaz çay, matcha çayı, chai ve oolong çayının hepsi Camellia sinensis bitkisinden elde edilir. Bunlar, kafein içerdikleri için gebelik sırasında tüketimlerinin sınırlandırılması gerekir. Bu çayların her birinin 240 ml’sinde bulunan kafein miktarı yaklaşık olarak şu şekildedir:
- Matcha: 60–80 mg
- Oolong çayı: 38–58 mg
- Siyah çay: 47–53 mg
- Chai: 47–53 mg
- Beyaz çay: 25–50 mg
- Yeşil çay: 29–49 mg
Kafein plasentaya geçebileceği için bebeğinizin henüz olgunlaşmamış karaciğeri kafeini parçalamakta sorun yaşayabilir. Bu nedenle yetişkinler için güvenli olduğu düşünülen kafein miktarının bebeklerde yan etkiye neden olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca Bakınız; Hamilelikte kafein tüketimi: ne kadarı zararlı?
Gebelikte yüksek miktarlarda kafein tüketiminin erken doğuma, düşük doğum ağırlığına ve doğum kusurlarına yol açabileceğini söyleyen araştırmalar bulunmaktadır. Bu riskleri en aza indirmek adına hamilelerin günde maksimum 300 mg kafein tüketmeleri gerekir.
Bununla birlikte bazı kadınlar kafeinin etkilerine karşı daha hassas olabilmektedir. Bu nedenle kahveden daha az kafein içeren çaylar tüketmeyi deneyebilirsiniz.
Gebelikte Tüketilmesi Güvenli Olmayan Bitki Çayları
Bitki çayları kurutulmuş meyvelerden, baharatlardan, çiçeklerden ya da bitkilerden yapıldıkları için kafein içermemektedir. Ancak bunların içerisinde bulunan bazı bileşenlerin gebelikte tüketilmesi güvenli olmayabilir.
Gebelikte düşük ya da erken doğum riskini arttırabilen bitki çayları arasında şunlar bulunmaktadır:
- Rezene
- Çemen otu
- Adaçayı
- Mine çiçeği
- Hodan otu
- Yarpuz
- Meyan kökü
- Kekik
- Aslan kuyruğu
- Selam otu
- Siyah yılankökü
- Karayılan otunun
- Buhur (yüksek miktarlarda)
- Papatya (yüksek miktarlarda)
- Aslan kuyruğu
- Selam otu
- Buhur
- Aslan kuyruğu
- Hodan otu
Ayrıca gebelikte güvenli olduğu düşünülen çaylarla ilgili olarak yapılan araştırmalar kısıtlı sayıda olduğu için bunların tüketiminin güvenli olduğunun kesin olmadığının farkında olmanız gerekir.
