El Sanatları El emeği göz nuru işlemeler

El emeği göz nuru işlemeler...




Ev dekorasyonu, bir mekânda veya odada bulunan gerekli ve süsleyici eşyaların renk, doku ve biçim uyumunu sağlayarak evi döşeme ve süsleme sanatıdır. İç mekânların güzel bir biçimde döşenmesini sağlayabilmek ise kişisel beceri, estetik ve dekorasyon ile ilgili temel bilgileri gerektirir.

Günümüzde insanlar yaşamlarının çoğunu içinde geçirdikleri evlerinin rahat, kullanışlı ve güzel olmasını isteyerek kendilerine özgü ortamlar yaratmaktadırlar. Yaşadıkları yerde düzenleme yaparken, yerleştirilen temel bir eşyanın kullanışlı olması, görsel olarak güzel görünmesi ve süslenmesi ile birlikte ortama canlılık katacak fonksiyonel ve dekoratif özellikte aksesuarlar ilave etmektedirler.

Eski işlemeli ürünlerin antika olarak dekorasyonda önemli bir yeri vardır. Bugün dekorasyon işi ile ilgilenen profesyonel ve amatör kişiler kaybolmakta olan değerlere sahip çıkarak, tamamen doğal yöntemlerle elde edilen ipliklerden dokunmuş ve işlenmiş
Örtülerle geleneksel mekânları düzenlemektedirler.

İşleme, çeşitli kalınlıkta dokunmuş, pamuk, keten, yün, havlu, çuha, kadife ve deri üzerine elde veya makinede iğne vb. aletler, çeşitli cins ve renkte iplikler, sim, sırma ya da pul, boncuk, şerit gibi malzemeler kullanılarak yapılan süslemelerdir. Genellikle gergef ve kasnak adı verilen araçlara gerilen dokumalar üzerine uygulanan işlemeli ürünlerin geçmişi çok eski devirlere kadar uzanmaktadır.




İşlemeli örtüler asırlar boyu, Türk kadınının ruhsal rehabilitasyon aracı olmuş, Anadolu'da köyden kente, fakirden zengine bölge özelliklerine göre her kadının evinde farklı biçimlenmiş, çok zengin motif, desen, renk, teknik çeşitlilik kazanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde kullanılan ve günümüze ulaşan işlemeli bu ev eşyalarını bohça, peşkir havlu, sedir örtüsü, minder örtüsü, ayna örtüsü, yorgan ve yastık yüzü, beşikörtüsü, nihali, kahve örtüsü, kapı perdesi, sofra örtüsü, kaşıklık vb. ürünler olarak örneklemek mümkündür.

Saray ve evlerde kullanılan işlemeli eşyalar toplumun yaşam biçimi, sosyal durumu ve estetik beğenisini sergilemiştir. Günümüzde de insanlar yaşadıkları çevreyi güzelleştirme isteği ile evlerinde işlemeli ürünlere yer vererek geleneksel kültürünü yaşatmaktadır.
Özellikle doğum, sünnet, evlenme merasimleri ve çeyizlerde gelenekselleşen işlemeli örtüler, ev dekorasyonunda yaygın olarak kullanılmaktadır. Türk toplumunda çeyiz geleneğinin sürmesi, işleme sanatına sürekli yenilenme gücü vermektedir. Bugün tarihsel değer kazanmış el emeği göz nuru işlemeler zamanın kaçınılmaz aşındırması sonucu değer yitirme ya da yok olma tehlikesiyle karşılaşmaktadır. Bunun yanı sıra işleme sanatında yeniden üretilme ve yaygınlaştırılma konusu gündeme gelmiştir.

Çağın gelişimine paralel olarak modernleşen yaşam tarzında dekoratörler ve tasarımcılar özgün, estetik, rahat ve fonksiyonel ev içi mekânların düzenlenmesi için çalışmakta ve dekorasyonda yeni materyal ve görüşler üretmektedirler. Teknolojinin gelişi ile elde işlemeli özgün ürünler yerine aile tip tipi nakış makinelerinin ve bilgisayarlı nakış makinelerinin seri üretime girişi ve yoğun kullanılması sonucu, fazla emek gerektirmeden kısa sürede yapılan, ucuz ve kullanımı kolaylık sağlayan işlemeli ev tekstili ürünleri olan sehpa örtüleri, masa örtüleri, sofra takımları, mutfak takımları, yatak örtüleri, perdeler vb. örtüler Türk tekstil sanayinde yüksek kapasite ve zengin ürün çeşitleriyle üretilmektedir. Bununla birlikte son yıllarda uzak doğu ülkelerinden ithal edilen elde ve makinede işlemeli ürünler de iç piyasada bulunmaktadır.
İşlemelerde iğneye geçirilen ipliğin kumaşın üstünde ve altında yönlendirilmesiyle oluşan ipliğin uygulanma biçimleri, iğne teknikleri, kullanılan araç gereçler ve işleme özelliğine göre işleme teknikleri olarak adlandırılmaktadır. Yapılan araştırma ve incelemelerde elde işleme örtülerde hesap işi, Antep işi, Türk işi, Mraş işi, aile tipi nakış makinelerinde işlemeli örtülerde beyaz iş, Türk işi, kum iğnesi, aplike, Suzeni, kordon tutturma iğnesi bilgisayarlı nakış makinelerinde işlemeli örtülerde aplike, beyaz iş, basit nakış öğneleri, Çin iğnesi, kanava, kum iğnesi, Türk işi, ithal işlemeli örtülerde dantel angles, rahibe işi, kanava, basit nakış, iğneleri, beyaz iş ve Çin iğnesi tekniklerinin yoğun olarak uygulandığı görülmüştür.

İşlemeli örtüler
Ev dekorasyonunda kullanılan işlemeli örtüler ailenin yaşam modeline göre şekillenen kullanım alanlarında oda takımları, yatak odası takımları ve mutfak takımları olmak üzere gruplandırılabilir.

İşlemeli örtülerin kumaş, teknik, iplik, renk, motif, desen ve kompozisyon özelliklerinin birbirleri ve mekân ile uyum içinde olması önemlidir. Oda takımları; oturma odası, misafir odası ve yemek odasında bulunan mobilyaların üzerini örtmek ve süslemek amacıyla kullanılan mobilya tarzı ve zevke göre değişen sehpa örtüsü, şömentabla, masa örtüsü, konsol örtüsü gibi çeşitli büyüklükte örtülerden oluşmaktadır.
Oturma odasında kumaş, renk, desen ve işleme teknikleri yoğun olmayan, odaya doğallık etkisi veren örtülerin seçimine dikkat edilir. Misafir odası için gösterişli, ipek, kadife, saten gibi fantezi kumaş ve Türk işi, Hesap işi, Maraş işi, Antep işi tekniklerle sim-sırmanın yoğun olarak kullanıldığı desenlerle işlenmiş örtüler kullanmak mümkündür.
Yemek odasında güzel, zevkli ve düzenli bir yemek ortamı insana huzur verdiği gibi yaşama düzeni ve görgüyü ortaya koyar. Bu nedenle el dokumaları pamuk, keten ve çeşitli dokumalardan basit nakış iğneleri, kanaviçe, goblen, Çin iğnesi, beyaz iş ve ajur teknikleri ve çiçek motifleri ile işlenen sofra takımları hazırlanmaktadır. Bu örtüler günlük ve özel günlerde kullanılmak üzere değişik kumaş ve işleme teknikleriyle farklı ihtiyaçları karşılamaktadır.

Yatak odasında güzel görünüşlü, insana rahatlık veren işlemeli yatak örtüleri, yatak takımları, şifoniyer ve dolap örtüleri odayı süslemekte ve odanın dizaynını önemli ölçüde etkilemektedir. Günlük kullanım dışında özel günlerde kullanmak üzere (Doğum, sünnet, evlilik) fantezi kumaş ve işleme tekniklerinden hazırlanan gösterişli yatak örtüleri bulunmaktadır. Örtülerde özenle seçilen renk, biçim ve doku ile mobilyanın uyumu, dekorasyonun bütünlüğünü ortaya çıkarmaktadır. Ayrıca çocuk odalarında çocukların ilgisini çekecek, çizgi roman kahramanları ve hayvan figürlerinin yer aldığı işlemeli örtüler yatakları süslemektedir.

Mutfak Takımları, mutfakta bulunan buzdolabı, fırın, dolap, masa ve benzeri eşyalara göre hazırlanan işlemeli örtülerdir. Günlük yemeklerde kullanılan masa örtüleri, amerikan servisleri, peçeteler piyasada bulunan kolaylıkla temizlenebilen kumaşlardan işlenerek kullanılmaktadır. Bu örtülerde çiçek motiflerinin yanı sıra üzüm, elma, kiraz gibi meyveler ve sepet içinde düzenlemeler mutfak için tercih edilebilecek motiflerdir.

İşlemeli örtülerin özellikleri

Sehpa, masa, koltuk, mutfak, yatak gibi kullanım yerlerine göre değişen ev eşyalarına güzel bir görünüm kazandırmak ve yüzeylerin kirlenmesini önlemek amacıyla kullanılan işlemeli örtülerin seçiminde bireysel zevk ve evin dekorasyon stili önemlidir. Evin klasik ya da modern oluşu, odaların büyüklüğü ve bireysel zevkler işlemeli örtülerin estetik ve fonksiyonel kullanımında etkilidir.

Özellikle işlemeli örtüler evde bulunan mobilyalar ve diğer süsleyici aksesuarlar ile renk, doku ve biçim bakımından uyumlu ve estetik kurallarına uygun ölçülerde olmalıdır. Bu uygunluğu sağlarken kullanılan her eşya dizayn elemanları ve prensipleri doğrultusunda seçilerek uygulanmalıdır. (Yurdemi 1992) Örtüler işleme ipliği, rengi, tekniği, motifi, desen ve kompozisyon özellikleri ve kenar temizleme teknikleri ile uyumlu bir bütünlük içinde eve farklı bir değer katarlar. İşlemeli örtülerde dayanıklılık, temizlemede kolaylık ve kullanımda pratiklik aranır.

İşlemeli örtülerde işleme tekniğinin ve kullanım yerinin özelliklerine uygun olan genellikle sık dokunuşlu ve düz görünümünde olan kumaşlar kullanılmaktadır. Kumaşlarda kullanılan lifler cinslerine göre farklı ışık vererek değişik görüntü sağlarlar. Parlak yüzeyli kumaşlar ışığı fazla yansıttıkları için mat görünümde olan kumaşlara göre daha canlı ve yakın izlenimi verirler. Pamuk lifi dekorasyon ve möblelik kumaşların üretiminde önemli bir tekstil hammaddesidir. Yaş mukavemetinin fazlalığı, yıkanmaya dayanıklı olması, hijyenik özelliği gibi nedenlerden dolayı pamuk lifinden çarşaf, yatak örtüleri, masa örtüleri ve mutfak örtülerinin üretiminde yararlanılmaktadır.

Keten lifinin parlak görünümü, kendine özgü mukavemeti, kaynatmaya ve yıkamaya karşı dayanıklılığı, işlemeye elverişliliği yatak örtüsü, masa örtüsü ve dekoratif olarak çeşitli örtülerde kullanılma nedenidir. Ayrıca yatak örtüleri ve çeşitli örtülerde kenevir lifi de yer almaktadır. Fiziksel ve kimyasal özelliklerinden dolayı güzel görünüşlü, yumuşak, parlak ve dayanıklı olan ipek lifi her türlü ince ve fantezi kumaşların yapılmasına ve işlenmesine uygun bir hammaddedir. Örtülerde kolay şekil alan ve esnek yapıda bulunan yün lifi en az kullanım alanına sahiptir. Ayrıca insanların ihtiyaç duydukları lif hammaddelerini karşılayabilmek için üretilen yapay liflerden çok çeşitli kalitede kumaşlar elde edilmekte sağlam, buruşmazlık özelliği, kolay temizlenmeleri, renk, doku ve kalite çeşitleri ile işlemeli örtülerde kullanılmaktadır.

Ayrıca ülkemizde el dokuması yöresel kumaşlar çok çeşitlilik göstermekte, Karadeniz Bölgesi'nde keten ve kenevir, Ege Bölgesi'nde pamuklu ve ipekli, Çanakkale ve Doğu Anadolu Bölgesi illerinde yünlü dokumalar, Bursa ile ve çevresinde ipekli dokumalar üretilmektedir. Yöresel el dokumalarından peşkir peştamal, ehram, çevre ve çemberler gibi geleneksel kullanımı giyim eşyalarına yönelik olan kumaşlar günümüzde şömentabla, masa, sehpa ve koltuk örtüleri olarak ev dekorasyonunda geniş kullanım alanlarına sahip ürünlerdir.

İşlemeli örtüler en çok beyaz, krem, açık bej ve tonları renklerde olmakla birlikte kullanım yerindeki renk uyumuna göre değişik renklerde de bulunmaktadır. Renkler ortamda doğal görünümü bozmayacak, rahatsız etmeyecek, fazla dikkati çekmeyecek şekilde kullanılmaktadır. Örtülerde kumaş ve renklerin mekândaki dekorun tarzı ile uygunluğu dekorasyonda büyük önem taşımaktadır. Örneğin ağır ve lüks döşemeler için Maraş işi, Türk işi teknikleri ile işlemeli kadife, saten, ipek kumaşlardan hazırlanan örtüler kullanılmasına rağmen modern döşemelerde basit nakış iğneleri, Çin iğnesi, aplike gibi tekniklerle işlenen pamuklu, keten ve yöresel el dokumalarından hazırlanan örtüler yer almaktadır.

İşlemelerde genellikle tek renk ve çok renk ile yapılan renklendirmelerde renkli ipek ve pamuk iplikler, altın sarısı, gümüş rengi sim iplikler, geleneksel Türk işlemelerinde kullanılan yavruağzı, mavi, pembe, yağ yeşili, türkuaz, mor ve diğer renkler motifleri estetik bir görünüm içerisinde süslemekledir. İşlemeli örtülerde işleme ve kenar temizlemede teknolojik bakımdan kumaşa uygun, solmayan, pürüzlenmeyen, sağlam iplikler kullanılmaktadır.

Özellikle üretim metotlarının gelişmesinden ötürü işleme iplikleri ve çeşitli gereçler el ve makine işlemelerine uygun cins, kalite ve renklerde seri imalatta üretilmektedir.
İşlemelerde renkler ve motifler birbirini tamamlamaktadır. Ev dekorasyonunda yer alan işlemelerde genellikle çiçek, meyve ve ağaç motiflerinden oluşan bitkisel motifler yer almaktadır. İşlemelerde doğadan stilize edilen gül, lale, karanfil ve ç eşitli çiçek motifleri, yapraklarla birlikte kıvrımlı dallar üzerinde yerleştirilmektedir.

Üzüm, elma, armut gibi meyveler ve çiçekler sepet, vazo, saksı içinde düzenlenmiş olarak görülmektedir. Ayrıca geometrik şekillerden oluşan motifler taşıdıkları sembolik değerler ile işlemelerde yer almaktadır. Kuş, at, çeşitli hayvan motifleri ve yazı işlemelerde az da olsa kullanılan motiflerdir. İşlemelerde kompizisyonlar işlenen parçanın boyutları, biçimleri (kare, dikdörtgen, yuvarlak) ve kullanıldıkları yerler dikkate alınarak düzenlenmektedir.

ay bayılırım ama hiç yapmaya cesaretim olmaz hep satın alırıma.s.a.s.:enbuyukkk:

ellerine sağlık canım harika olmuşlar keşke elimmden gelsede bende yapsam