Anne sütü ile beslenen ve iyi büyüyen bebeklerde ek besinlere başlamak için bebek 6. ayına gelene dek beklemek gerekmektedir. Mama ile beslenen veya anne sütü ile iyi büyüyemeyen bebeklere ise ek besinlere bebek en erken 4 aylıkken başlanabilir. Bu yaştan önce ek besinlere başlamak alerji ve sindirim problemleri gibi ileride ciddi rahatsızlıklar verebilecek hastalıklara sebep olabilmektedir.
Ek gıdalara ne kadar erken geçilirse, alerjik reaksiyon olasılığı da o kadar artmaktadır. Ailede besin alerjisi olması, bebekteki alerjik reaksiyon ihtimalini yükseltmektedir. Reaksiyon; ishal, gaz, şişkinlik gibi sindirim problemleri şeklinde görülebilmektedir. Deride kızarıklık ve döküntü, hırıltılı solunum, bulantı-kusma, karın ağrısı gibi belirtiler de olabilmektedir. Bu tarz reaksiyonlar en çok ilk yılda görülmekte ve çocuk 3 yaşına geldikten sonra giderek azalmaktadır.
Ek besinlere başlamak için bebekte bir takım olgunluk belirtileri aranmaktadır. Bebek ek besinleri, kaşık yardımı ile oturur pozisyonda almalıdır. Bu nedenle bebeğin baş kontrolünü iyi yapabilmesi ve destekli de olsa oturabiliyor olması gerekmektedir. Ayrıca, bebeğin ek besinleri alabilmesi için emerken yaptığı dil ile itme refleksinin kaybolması gerekmektedir. Eğer bebek yedikleriniz ile ilgileniyor ve çiğneme hareketleri yapıyorsa, artık ek besinlere başlama zamanı gelmiş demektir. Eğer başlangıçta bebek ek besini reddediyorsa; bu durum dil ile itme refleksinin henüz kaybolmamış olmasından kaynaklanıyor anlamına gelebilir. Böyle bir durumda yeniden deneme yapmak gerekebilir. Bebek ek besini ısrarla reddederse, bu durum bebeğin hazır olmadığı anlamını taşıyabilir. Böyle bir durumda ise acele etmeyip, 1-2 hafta sonra tekrar denemeye geçmek gerekmektedir.
Ek besinler kaşık ile verilmeli ve sütten daha yoğun kıvamda olmalıdır. Besinleri biberon ile vermek, hem besinlerin nefes borusuna kaçma riskini arttırmakta; hem de gereğinden fazla miktarda beslenme ile obezite ve sağlıksız beslenme alışkanlığına davetiye çıkarmaktadır. Bebeğin oturarak, kaşıktan azar azar alarak, dinlenerek ve doyduğunda durmayı öğrenerek yemek yemeye alışması gerekmektedir. Bireyin tüm yaşamı boyunca etkili olabilecek sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temeli bu dönemde atılmaktadır.
Bebek, kaşıkla beslenirken; bazen bebek kaşıkları bile büyük gelebilmektedir. Bu durumda bebeğe, çay kaşığının yarısı kadar lokmalar verilebilir… Bebeğin tepki göstermediği durumlarda, çok küçük yemek parçaları, elle verilebilir; bu durum, bebeğin yemeği kabul etmesini kolaylaştırabilir... Ek besinlere başlanırken; önce günde 1 öğün ek besin, diğer öğünlerde ise yine anne sütü veya mama verilmelidir. Bu dönemde başlanan besinler süt veya mamanın tamamlayıcısıdır. Miktarlar artana dek, esas besinin süt veya mama olduğu unutulmamalıdır. Bebek, 2-3 günde bir, yeni bir besin ile tanıştırılmalıdır. Her öğünde yeni bir yiyecek sunmak, bebeği bunaltabildiği gibi alerjik reaksiyon durumunda bebeğin neye karşı reaksiyon geliştirdiğinin anlaşılmasını da güçleştirebilir. Eğer bebek, katı gıdayı reddediyorsa, beslenme önce bebeğe biraz süt, sonra arada az miktarda küçük lokmalar şeklinde katı gıda sonra yine süt verilerek, tamamlanabilir. Bu şekilde besleme, bebeğin ek besinlere alışmasını kolaylaştıracaktır.
Ek besinlere önce muhallebi kıvamında başlanmakta; bebek 7-8 aylık olduğunda daha pütürlü gıdalar verilmektedir. Bu dönemde en sık yapılan hata, tüm yiyecekleri ‘blender’dan geçirip; pütürsüz olarak bebeğe vermektir. Bu kıvama alışan bebeğin pütürlü gıdaları kabul etmesi bazen 3-4 yaşı bulabilmektedir. Oysa en geç 7-8 aylıkken besinlerin pütürlü olarak verilmesi, blender yerine çatal ile ezilmesi gerekmektedir. Ayrıca bebek, 8-9 ay civarında iken; bebeğin elle tutup yiyebileceği gıdaları eline alması ve kemirmesi, bebeğin pütürlü gıdaları almasını kolaylaştırmaktadır. Meyveleri ‘blender’dan geçirmek veya suyunu vermek yerine; rendede püre kıvamında hazırlamak, hem bebeğin pütürlü gıdalara alışması, hem de posalı yiyecekler ile bağırsaklarının çalıştırılması açısından faydalıdır. Bebeğin katı gıdalara alışmasını kolaylaştırmak için bebeğin eline de kaşık verilebilir. Bebek, başlangıçta ağzını tutturamayabilir ve yemeğin yarıdan fazlası yerlere dökülebilir, fakat bu durum bebeğin eğlenerek, katı gıdalara geçmesini sağlayacak ve alışma sürecini kolaylaştıracaktır.
.
Ek gıdalara ne kadar erken geçilirse, alerjik reaksiyon olasılığı da o kadar artmaktadır. Ailede besin alerjisi olması, bebekteki alerjik reaksiyon ihtimalini yükseltmektedir. Reaksiyon; ishal, gaz, şişkinlik gibi sindirim problemleri şeklinde görülebilmektedir. Deride kızarıklık ve döküntü, hırıltılı solunum, bulantı-kusma, karın ağrısı gibi belirtiler de olabilmektedir. Bu tarz reaksiyonlar en çok ilk yılda görülmekte ve çocuk 3 yaşına geldikten sonra giderek azalmaktadır.
Ek besinlere başlamak için bebekte bir takım olgunluk belirtileri aranmaktadır. Bebek ek besinleri, kaşık yardımı ile oturur pozisyonda almalıdır. Bu nedenle bebeğin baş kontrolünü iyi yapabilmesi ve destekli de olsa oturabiliyor olması gerekmektedir. Ayrıca, bebeğin ek besinleri alabilmesi için emerken yaptığı dil ile itme refleksinin kaybolması gerekmektedir. Eğer bebek yedikleriniz ile ilgileniyor ve çiğneme hareketleri yapıyorsa, artık ek besinlere başlama zamanı gelmiş demektir. Eğer başlangıçta bebek ek besini reddediyorsa; bu durum dil ile itme refleksinin henüz kaybolmamış olmasından kaynaklanıyor anlamına gelebilir. Böyle bir durumda yeniden deneme yapmak gerekebilir. Bebek ek besini ısrarla reddederse, bu durum bebeğin hazır olmadığı anlamını taşıyabilir. Böyle bir durumda ise acele etmeyip, 1-2 hafta sonra tekrar denemeye geçmek gerekmektedir.
Ek besinler kaşık ile verilmeli ve sütten daha yoğun kıvamda olmalıdır. Besinleri biberon ile vermek, hem besinlerin nefes borusuna kaçma riskini arttırmakta; hem de gereğinden fazla miktarda beslenme ile obezite ve sağlıksız beslenme alışkanlığına davetiye çıkarmaktadır. Bebeğin oturarak, kaşıktan azar azar alarak, dinlenerek ve doyduğunda durmayı öğrenerek yemek yemeye alışması gerekmektedir. Bireyin tüm yaşamı boyunca etkili olabilecek sağlıklı beslenme alışkanlıklarının temeli bu dönemde atılmaktadır.
Bebek, kaşıkla beslenirken; bazen bebek kaşıkları bile büyük gelebilmektedir. Bu durumda bebeğe, çay kaşığının yarısı kadar lokmalar verilebilir… Bebeğin tepki göstermediği durumlarda, çok küçük yemek parçaları, elle verilebilir; bu durum, bebeğin yemeği kabul etmesini kolaylaştırabilir... Ek besinlere başlanırken; önce günde 1 öğün ek besin, diğer öğünlerde ise yine anne sütü veya mama verilmelidir. Bu dönemde başlanan besinler süt veya mamanın tamamlayıcısıdır. Miktarlar artana dek, esas besinin süt veya mama olduğu unutulmamalıdır. Bebek, 2-3 günde bir, yeni bir besin ile tanıştırılmalıdır. Her öğünde yeni bir yiyecek sunmak, bebeği bunaltabildiği gibi alerjik reaksiyon durumunda bebeğin neye karşı reaksiyon geliştirdiğinin anlaşılmasını da güçleştirebilir. Eğer bebek, katı gıdayı reddediyorsa, beslenme önce bebeğe biraz süt, sonra arada az miktarda küçük lokmalar şeklinde katı gıda sonra yine süt verilerek, tamamlanabilir. Bu şekilde besleme, bebeğin ek besinlere alışmasını kolaylaştıracaktır.
Ek besinlere önce muhallebi kıvamında başlanmakta; bebek 7-8 aylık olduğunda daha pütürlü gıdalar verilmektedir. Bu dönemde en sık yapılan hata, tüm yiyecekleri ‘blender’dan geçirip; pütürsüz olarak bebeğe vermektir. Bu kıvama alışan bebeğin pütürlü gıdaları kabul etmesi bazen 3-4 yaşı bulabilmektedir. Oysa en geç 7-8 aylıkken besinlerin pütürlü olarak verilmesi, blender yerine çatal ile ezilmesi gerekmektedir. Ayrıca bebek, 8-9 ay civarında iken; bebeğin elle tutup yiyebileceği gıdaları eline alması ve kemirmesi, bebeğin pütürlü gıdaları almasını kolaylaştırmaktadır. Meyveleri ‘blender’dan geçirmek veya suyunu vermek yerine; rendede püre kıvamında hazırlamak, hem bebeğin pütürlü gıdalara alışması, hem de posalı yiyecekler ile bağırsaklarının çalıştırılması açısından faydalıdır. Bebeğin katı gıdalara alışmasını kolaylaştırmak için bebeğin eline de kaşık verilebilir. Bebek, başlangıçta ağzını tutturamayabilir ve yemeğin yarıdan fazlası yerlere dökülebilir, fakat bu durum bebeğin eğlenerek, katı gıdalara geçmesini sağlayacak ve alışma sürecini kolaylaştıracaktır.
.