G
gulza
Ziyaretçi
- Konu Sahibi gulza
- #1
Doğum sonrası bebeğin fizyolojisi
Apgar skorlaması nedir?
APGAR skorlaması 1952 yılından beri çocuk hekimleri tarafından kullanılmaktadır.Amerikalı bir aneztezi uzmanı olan Dr Virginia Apgar yenidoğanın değerlendirirken belli standart işlemlerin yapılması gereğini savunmuş ve 5 objektif bulgunun(tabloya bakınız) 1. ve 5. dakikalarda puanlanmasının bebeği takip etmede önemli olduğunu ileri sürmüştür.
Önceleri yenidoğana , canlandırma işlemleri yapılıp yapılmayacağına APGAR skoru ile karar verilirken, bugünlerde sadece renk,solunum , kalp tepe atımı sayısı gibi daha basit ve kesin ölçümlerle daha erken karar verilmektedir. Böylece APGAR skorlaması bebeğin iyilik halinin tanımlanması olarak algılanmalı, canlandırma işlemleri daha erken (ilk 30 saniye) yapılan solunum ve kalp atımı sayısına göre yapılmalıdır.
Puan 0 1 2
Kalp
Atım Hızı Yok <100/dakika >100/Dakika
Solunum
Sayisı yok Yavaş Iyi
Kas
Tonusu Zayıf YüzBuruşturma Ciddi Yanıt
Refleks
Cevap Yok El ve Ayağını Çekiyor Aktif
Hareket
Derinin
Rengi Mor ve Soluk Vucud Pembe,El ve Ayak Mor,Soluk Tum Vücud Pembe
Bebeğin doğumuyla birlikte akrabalar ve yakınları bebek hemşiresine hücum edip bebeğe,olası bir sakatlık açısından kısa bir göz attıktan sonra " kaç kilo?" , "boyu kaç santim ?"diye sorarlar. Halbuki uzmanlar bebeğin öncelikle yaşamsal fonksiyonlarını değerlendirmektedir. Bebek doğum sonrası sıcak tutulmak amacıyla konulduğu ve hemşire tarafından ilk tıbbi bakımlarının (temizlik, kurulanma,kordonun kesilmesi vs ) yapıldığı ısı inkübatörünün altında yatarken bir yandan da tabloda anlatılan gözlemler yapılmaktadır. Buraya gelmeden önce geçirdiği uzun ve zor yolculuğun onu ne kadar yorduğu anlaşılmaya çalışılmaktadır. Eğer yolculuk bebeği olumsuz etkilememişse asıl büyük ve daha uzun yola çıkmasına izin verilecektir.
1. DAKİKA APGAR SKORU
Çocuğun canlandırma işlemine ihtiyacı olup olmadığının kararı verilirken artık 30. saniyedeki renk, solunum ve kalp atımı değerlendirmesi kullanılmaktadır.Ancak 1.dakika apgar skoru da önceleri; doğum esnasındaki oksijensizliği ve oksijen desteğine ihtiyacı olup olmadığını göstermek için kullanılmıştır.
Apgar skoru ne kadar düşükse çocuk o kadar oksijensiz kalmış ve durumu kötüdür. Buna göre; 0-3 puan şiddetli, 4-6 puan orta,7-8 puan hafif oksijensizliği gösterir.
Yenidoğana canlandırma işleminde bulunulmuşsa sonucun değerlendirilmesi için en az 20 dakika boyunca 5 dakika aralıklarla APGAR skoruna bakılmalıdır.
APGAR SKORUNU OLUMSUZ ETKİLEYEN NEDENLER
ANNEYE AİT NEDENLER
· Zor ve aletli doğumlar
· Uzdamış doğum(24 saatten fazla)
· Annede tansiyonun yüksek olması,
· Şeker hastalığı,
· Kan uyuşmazlığı (Rh/rh)
· Annenin aşırı sigara içmesi , alkol alması ve uyuşturcu kullanması
· Çoçuk eşinin erken ayrılması veya önde olması ve
buna bağlı ciddi kanamaların gelişmesi
· Anne suyunun erken gelmesi ve kordon sarkması
· İlaç kullanımı
· Hızlı doğum
· Rahmin doğum sırasında aşırı ve sık kasılması
· Sezeryan ile doğum
· Daha önce ölü doğum yapmış olma
BEBEĞE AİT NEDENLER
· Kordon sıkışması, dolanması veya düğümlenmesi,
· Çoğul gebelik
· Sezeryan sırasında bebeğin çıkış süresinin uzaması
· Doğum kanalında uzun süre kalma (2 saatten çok)
· Prematürite (erken doğum)
· Sürmatürite (geç doğum,beklenen tarihten sonra doğum)
· Kas ve sinir hastalıkları,
· Doğumsal hastalıklar özellikle kalp hastalıklarının olması
· Solunum yollarının tıkanıklıkları
· Akciğer infenksiyonları sayılabilir.
· Yeni doğanın solunum sıkıntısı (Respiratuar Distress)
· Bebeğin ters geldiği durumlar
· Mekonyumlu amnion sıvısı (bebeğin anne karnında ilk kakasını yaparak bunun akciğere kaçmasına bağlı solunum sıkıntısı) olarak sayılabilir.
Doğumların %10 ' ununda ortaya çıkan kalp-solunum problemlerine bağlı düşük apgarlı bebekler , basit önlemlerle %90 düzelmekte, geriye kalan bebeklere ise ciddi canlandırma girişimleri yapılması gerekmektedir. Bu sorunlar her zaman önceden tahmin edilemediğinden , her bebekte olacakmış gibi hazırlıklı olup,ortaya çıktığında hemşire,doktor ekip halinde bilinçli bir canlandırma işlemi yapmalıdırlar.
kaynak:kadinsagligi.com
Apgar skorlaması nedir?
APGAR skorlaması 1952 yılından beri çocuk hekimleri tarafından kullanılmaktadır.Amerikalı bir aneztezi uzmanı olan Dr Virginia Apgar yenidoğanın değerlendirirken belli standart işlemlerin yapılması gereğini savunmuş ve 5 objektif bulgunun(tabloya bakınız) 1. ve 5. dakikalarda puanlanmasının bebeği takip etmede önemli olduğunu ileri sürmüştür.
Önceleri yenidoğana , canlandırma işlemleri yapılıp yapılmayacağına APGAR skoru ile karar verilirken, bugünlerde sadece renk,solunum , kalp tepe atımı sayısı gibi daha basit ve kesin ölçümlerle daha erken karar verilmektedir. Böylece APGAR skorlaması bebeğin iyilik halinin tanımlanması olarak algılanmalı, canlandırma işlemleri daha erken (ilk 30 saniye) yapılan solunum ve kalp atımı sayısına göre yapılmalıdır.
Puan 0 1 2
Kalp
Atım Hızı Yok <100/dakika >100/Dakika
Solunum
Sayisı yok Yavaş Iyi
Kas
Tonusu Zayıf YüzBuruşturma Ciddi Yanıt
Refleks
Cevap Yok El ve Ayağını Çekiyor Aktif
Hareket
Derinin
Rengi Mor ve Soluk Vucud Pembe,El ve Ayak Mor,Soluk Tum Vücud Pembe
Bebeğin doğumuyla birlikte akrabalar ve yakınları bebek hemşiresine hücum edip bebeğe,olası bir sakatlık açısından kısa bir göz attıktan sonra " kaç kilo?" , "boyu kaç santim ?"diye sorarlar. Halbuki uzmanlar bebeğin öncelikle yaşamsal fonksiyonlarını değerlendirmektedir. Bebek doğum sonrası sıcak tutulmak amacıyla konulduğu ve hemşire tarafından ilk tıbbi bakımlarının (temizlik, kurulanma,kordonun kesilmesi vs ) yapıldığı ısı inkübatörünün altında yatarken bir yandan da tabloda anlatılan gözlemler yapılmaktadır. Buraya gelmeden önce geçirdiği uzun ve zor yolculuğun onu ne kadar yorduğu anlaşılmaya çalışılmaktadır. Eğer yolculuk bebeği olumsuz etkilememişse asıl büyük ve daha uzun yola çıkmasına izin verilecektir.
1. DAKİKA APGAR SKORU
Çocuğun canlandırma işlemine ihtiyacı olup olmadığının kararı verilirken artık 30. saniyedeki renk, solunum ve kalp atımı değerlendirmesi kullanılmaktadır.Ancak 1.dakika apgar skoru da önceleri; doğum esnasındaki oksijensizliği ve oksijen desteğine ihtiyacı olup olmadığını göstermek için kullanılmıştır.
Apgar skoru ne kadar düşükse çocuk o kadar oksijensiz kalmış ve durumu kötüdür. Buna göre; 0-3 puan şiddetli, 4-6 puan orta,7-8 puan hafif oksijensizliği gösterir.
Yenidoğana canlandırma işleminde bulunulmuşsa sonucun değerlendirilmesi için en az 20 dakika boyunca 5 dakika aralıklarla APGAR skoruna bakılmalıdır.
APGAR SKORUNU OLUMSUZ ETKİLEYEN NEDENLER
ANNEYE AİT NEDENLER
· Zor ve aletli doğumlar
· Uzdamış doğum(24 saatten fazla)
· Annede tansiyonun yüksek olması,
· Şeker hastalığı,
· Kan uyuşmazlığı (Rh/rh)
· Annenin aşırı sigara içmesi , alkol alması ve uyuşturcu kullanması
· Çoçuk eşinin erken ayrılması veya önde olması ve
buna bağlı ciddi kanamaların gelişmesi
· Anne suyunun erken gelmesi ve kordon sarkması
· İlaç kullanımı
· Hızlı doğum
· Rahmin doğum sırasında aşırı ve sık kasılması
· Sezeryan ile doğum
· Daha önce ölü doğum yapmış olma
BEBEĞE AİT NEDENLER
· Kordon sıkışması, dolanması veya düğümlenmesi,
· Çoğul gebelik
· Sezeryan sırasında bebeğin çıkış süresinin uzaması
· Doğum kanalında uzun süre kalma (2 saatten çok)
· Prematürite (erken doğum)
· Sürmatürite (geç doğum,beklenen tarihten sonra doğum)
· Kas ve sinir hastalıkları,
· Doğumsal hastalıklar özellikle kalp hastalıklarının olması
· Solunum yollarının tıkanıklıkları
· Akciğer infenksiyonları sayılabilir.
· Yeni doğanın solunum sıkıntısı (Respiratuar Distress)
· Bebeğin ters geldiği durumlar
· Mekonyumlu amnion sıvısı (bebeğin anne karnında ilk kakasını yaparak bunun akciğere kaçmasına bağlı solunum sıkıntısı) olarak sayılabilir.
Doğumların %10 ' ununda ortaya çıkan kalp-solunum problemlerine bağlı düşük apgarlı bebekler , basit önlemlerle %90 düzelmekte, geriye kalan bebeklere ise ciddi canlandırma girişimleri yapılması gerekmektedir. Bu sorunlar her zaman önceden tahmin edilemediğinden , her bebekte olacakmış gibi hazırlıklı olup,ortaya çıktığında hemşire,doktor ekip halinde bilinçli bir canlandırma işlemi yapmalıdırlar.
kaynak:kadinsagligi.com
