- 10 Ağustos 2009
- 26.130
- 18.283
- 823
- Doğum gününüz kaderinizi
belirler mi?
David Robson
www.bbc.com/turkce/ozeldosyalar
Ömrünüzün uzunluğu, ruh
sağlığınız, hatta göz sağlığınız
üzerinde doğduğunuz ayın etkisi
olduğunu biliyor muydunuz?
Kışın doğan bebekler gıda alerjisine
daha yatkın oluyor.
Ben Ekim'in ilk haftasında
doğmuşum. Burcuma göre adil,
dengeli, cesur, ama kararsız biri
olmam gerekiyor. Hatta burcum
fiziksel özelliklerimi bile tanımlıyor.
19. Yüzyıl astrologlarından
Raphael’e göre “oldukça zarif,
güzel, yuvarlak, al yanaklı, sade
çizgileri olan fakat patlamaya
meyilli olduğu için de
yaşlandığında bozulacak bir yüze”
sahip olmam gerekiyor. Zac Effron
ve Gwen Stefani gibi ünlülerin de
benzer özelliklere sahip
olduklarının öngörüldüğünü
bilmeseydim bu tanımlamaya
gücenirdim doğrusu.
Bilimsel araştırmalar bu tür
kehanetleri çoktan çürüttü elbette.
1970’lerde yapılan bir psikolojik
araştırmada burçların belli kişilik
özellikleriyle bağdaştırılabileceği
sonucuna varılmış olmakla birlikte,
bilim insanları daha sonra bunun
beklentilerin gücüyle alakalı
olduğunu ortaya koymuştu.
Burcumuz bizim için adil, inatçı ya
da hırslı olmayı öngörüyor ve
sürekli bunu duyuyorsak onu
uygulamaya başlarız. Bilim
insanları, burcundan habersiz olan
insanların öngörülere uymadığını
gösteriyor.
Burçların kehanetleri yanlış olabilir,
ama bir nebze gerçeği yansıttığı da
söylenebilir; birkaç yıldır bilim
insanları doğduğunuz ayın
kaderinizi belirlemede etkili
olabileceğini fark etmeye başladı.
'Sonbaharda doğanlar daha uzun
yaşıyor'
Bu etkinin başında derslerdeki
başarı oranı geliyor; ders yılının
sonunda doğmuş olan çocukların
ders yılı başında doğanlardan biraz
daha başarısız olduğu, fakat
aradaki farkın yıllar geçtikçe
kapandığı görülmüştür. Ancak çok
daha şaşırtıcı ve kolay
açıklanamayan olgular da var.
Örneğin 1990’larda Chicago
Üniversitesi’nden Leonid Gavrilov,
sonbaharda doğanların daha uzun
yaşadığını fark etmişti. Daha sonra
yaptığı farklı araştırmalarda da bu
bulgusunu teyit eden Gavrilov,
sonbaharda doğanların 100 yaşına
kadar yaşama ihtimalinin Mart’ta
doğanlara kıyasla yüzde 40 daha
fazla olduğunu belirtiyor.
Gavrilov’un bulgusu önce yanlış
anlaşıldı ve direnişle karşılaştı. “Bu
konudaki son araştırmalardan
haberdar olmayanlar kuşkulu
yaklaşıyor ve bu çalışmayı
astrolojiyle ilişkilendiriyor,” diyor
Gavrilov. “Ama bulgularımızı
hakemli profesyonel dergilere
ilettiğimizde uzmanlar artık çok iyi
karşılıyor.” Oxford Üniversitesi’nden
Sreeram Ramagopalan bu alandaki
çalışmaların hız kazandığını
belirtiyor.
Araştırma görevlisi, daha önceki
çalışmaların az sayıda katılımcı
üzerinde yapıldığını, bu nedenle
sonuçların tesadüfi olmasından
şüphelenildiğini ifade ediyor.
Ramagopalan “Fakat son dört-beş
yıldır bu konuların daha büyük
çaplı araştırmalarda ele alındığını”
söylüyor. Son bulgular on binlerce
katılımcıya dayanarak ortaya
çıkarılmış. Kendi araştırmasında da
İngiltere’de 60 bin hastanın
hastane kayıtları incelenerek kış ve
ilkbaharda doğanlarda şizofreni,
depresyon ve manik depresiflik
riskinin daha fazla olduğu
sonucuna varılmış.
Mevsimlerle miyopluk ve alerji
ilişkisi
Doğduğunuz mevsimin etkilediği
diğer özellikler arasında görme
duyusu ve alerji riski de var. Kışın
doğanlarda sonradan yüksek
dereceli miyop olma (uzağı
görememe) ihtimali en az. Aynı
şekilde yaz bebeklerinde de alerji
riskinin daha az olduğuna
inanılıyor.
Bu eğilimlerin ardındaki
mekanizmanın biraz daha bulanık
olduğunu kabul etmek gerekir.
Beslenmedeki değişiklikler ile her
yıl yaşanan enfeksiyon dalgaları
bebeğin gelişimini etkileyerek daha
sonraki yaşamı üzerinde de kalıcı
etkilerde bulunabilir. Hatta beyzbol
oynama yeteneği üzerinde bile…
(Profesyonel beyzbol oyuncularının
çoğu ilkbahardan ziyade
sonbaharda doğmuş oluyor, yani
muhtemelen hayata daha sağlıklı
başlıyorlar.)
Farklı mevsimlerde farklı alerjenler
devrede olur. Ya da günün
uzunluğu gibi basit bir nedene de
bağlı olabilir. Görme duyusuna
gelince, bazı araştırmalar karanlık
dönemlerin göz küresinin
büyümesini düzenlemeye yardımcı
olduğunu göstermiştir. Yani uzun
yaz günleri bebeğin gözünün yanlış
şekillenmesine ve odağın
kaymasına neden olabilirken kışın
doğan bebeklerin göz bozukluğu
ihtimali azalabilir.
D vitamini faktörü
Bir de D vitamini sorunu var tabii.
Vücudumuz bu vitamini güneşin
deriyle etkileşimi yoluyla üretiyor.
D vitamini eksikliğinin kemikleri
zayıflatarak raşitizme neden
olduğu uzun zamandır biliniyor. Bu
vitaminin ayrıca bağışıklık
sisteminin gelişmesinde, ki bu da
alerji riskini etkiliyor, ve sinir
sistemi üzerinde hayati öneme
belirler mi?
David Robson
www.bbc.com/turkce/ozeldosyalar
Ömrünüzün uzunluğu, ruh
sağlığınız, hatta göz sağlığınız
üzerinde doğduğunuz ayın etkisi
olduğunu biliyor muydunuz?
Kışın doğan bebekler gıda alerjisine
daha yatkın oluyor.
Ben Ekim'in ilk haftasında
doğmuşum. Burcuma göre adil,
dengeli, cesur, ama kararsız biri
olmam gerekiyor. Hatta burcum
fiziksel özelliklerimi bile tanımlıyor.
19. Yüzyıl astrologlarından
Raphael’e göre “oldukça zarif,
güzel, yuvarlak, al yanaklı, sade
çizgileri olan fakat patlamaya
meyilli olduğu için de
yaşlandığında bozulacak bir yüze”
sahip olmam gerekiyor. Zac Effron
ve Gwen Stefani gibi ünlülerin de
benzer özelliklere sahip
olduklarının öngörüldüğünü
bilmeseydim bu tanımlamaya
gücenirdim doğrusu.
Bilimsel araştırmalar bu tür
kehanetleri çoktan çürüttü elbette.
1970’lerde yapılan bir psikolojik
araştırmada burçların belli kişilik
özellikleriyle bağdaştırılabileceği
sonucuna varılmış olmakla birlikte,
bilim insanları daha sonra bunun
beklentilerin gücüyle alakalı
olduğunu ortaya koymuştu.
Burcumuz bizim için adil, inatçı ya
da hırslı olmayı öngörüyor ve
sürekli bunu duyuyorsak onu
uygulamaya başlarız. Bilim
insanları, burcundan habersiz olan
insanların öngörülere uymadığını
gösteriyor.
Burçların kehanetleri yanlış olabilir,
ama bir nebze gerçeği yansıttığı da
söylenebilir; birkaç yıldır bilim
insanları doğduğunuz ayın
kaderinizi belirlemede etkili
olabileceğini fark etmeye başladı.
'Sonbaharda doğanlar daha uzun
yaşıyor'
Bu etkinin başında derslerdeki
başarı oranı geliyor; ders yılının
sonunda doğmuş olan çocukların
ders yılı başında doğanlardan biraz
daha başarısız olduğu, fakat
aradaki farkın yıllar geçtikçe
kapandığı görülmüştür. Ancak çok
daha şaşırtıcı ve kolay
açıklanamayan olgular da var.
Örneğin 1990’larda Chicago
Üniversitesi’nden Leonid Gavrilov,
sonbaharda doğanların daha uzun
yaşadığını fark etmişti. Daha sonra
yaptığı farklı araştırmalarda da bu
bulgusunu teyit eden Gavrilov,
sonbaharda doğanların 100 yaşına
kadar yaşama ihtimalinin Mart’ta
doğanlara kıyasla yüzde 40 daha
fazla olduğunu belirtiyor.
Gavrilov’un bulgusu önce yanlış
anlaşıldı ve direnişle karşılaştı. “Bu
konudaki son araştırmalardan
haberdar olmayanlar kuşkulu
yaklaşıyor ve bu çalışmayı
astrolojiyle ilişkilendiriyor,” diyor
Gavrilov. “Ama bulgularımızı
hakemli profesyonel dergilere
ilettiğimizde uzmanlar artık çok iyi
karşılıyor.” Oxford Üniversitesi’nden
Sreeram Ramagopalan bu alandaki
çalışmaların hız kazandığını
belirtiyor.
Araştırma görevlisi, daha önceki
çalışmaların az sayıda katılımcı
üzerinde yapıldığını, bu nedenle
sonuçların tesadüfi olmasından
şüphelenildiğini ifade ediyor.
Ramagopalan “Fakat son dört-beş
yıldır bu konuların daha büyük
çaplı araştırmalarda ele alındığını”
söylüyor. Son bulgular on binlerce
katılımcıya dayanarak ortaya
çıkarılmış. Kendi araştırmasında da
İngiltere’de 60 bin hastanın
hastane kayıtları incelenerek kış ve
ilkbaharda doğanlarda şizofreni,
depresyon ve manik depresiflik
riskinin daha fazla olduğu
sonucuna varılmış.
Mevsimlerle miyopluk ve alerji
ilişkisi
Doğduğunuz mevsimin etkilediği
diğer özellikler arasında görme
duyusu ve alerji riski de var. Kışın
doğanlarda sonradan yüksek
dereceli miyop olma (uzağı
görememe) ihtimali en az. Aynı
şekilde yaz bebeklerinde de alerji
riskinin daha az olduğuna
inanılıyor.
Bu eğilimlerin ardındaki
mekanizmanın biraz daha bulanık
olduğunu kabul etmek gerekir.
Beslenmedeki değişiklikler ile her
yıl yaşanan enfeksiyon dalgaları
bebeğin gelişimini etkileyerek daha
sonraki yaşamı üzerinde de kalıcı
etkilerde bulunabilir. Hatta beyzbol
oynama yeteneği üzerinde bile…
(Profesyonel beyzbol oyuncularının
çoğu ilkbahardan ziyade
sonbaharda doğmuş oluyor, yani
muhtemelen hayata daha sağlıklı
başlıyorlar.)
Farklı mevsimlerde farklı alerjenler
devrede olur. Ya da günün
uzunluğu gibi basit bir nedene de
bağlı olabilir. Görme duyusuna
gelince, bazı araştırmalar karanlık
dönemlerin göz küresinin
büyümesini düzenlemeye yardımcı
olduğunu göstermiştir. Yani uzun
yaz günleri bebeğin gözünün yanlış
şekillenmesine ve odağın
kaymasına neden olabilirken kışın
doğan bebeklerin göz bozukluğu
ihtimali azalabilir.
D vitamini faktörü
Bir de D vitamini sorunu var tabii.
Vücudumuz bu vitamini güneşin
deriyle etkileşimi yoluyla üretiyor.
D vitamini eksikliğinin kemikleri
zayıflatarak raşitizme neden
olduğu uzun zamandır biliniyor. Bu
vitaminin ayrıca bağışıklık
sisteminin gelişmesinde, ki bu da
alerji riskini etkiliyor, ve sinir
sistemi üzerinde hayati öneme