Çocuk Hastalıkları cocuklarda tik bozuklukları

ÇOCUKLARDA TİK BOZUKLUKLARI


Tik bozukluğu, çocukluk döneminde yaygın olarak görülen bozukluklardandır.. Genellikle erkek çocuklarda daha sık görülür.
Tik bozuklukları her yaşta görülebilmekle birlikte, en çok 7-11 yaşlan arasında yaygındır.
Tikler , hareketleri sağlayan ya da vokal (konuşmaya yardımcı) kasların istemsiz kasılmaları sonucu onaya çıkan, tekrarlayıcı, ritmik olmayan istemsiz hareketlerdir.
Hareket tikleri, göz kırpma, baş sallama, omuz silkme gibi basit hareketler olduğu gibi, bir çok istemsiz hareketin aynı anda ortaya çıktığı kompleks tikler de olabilir.
Vokal tikler, boğaz temizleme sesinden, çeşitli konuşma bozukluklarına ve küfür etmeye kadar çeşitli davranışları içerir.
Tik bozuklukları, hastanın benlik saygısında düşmeye, aile, okul veya iş yaşamında bozulmaya, sosyal yaşama uyumda sorunlara yol açabilirler.
Geçici tik bozukluğu
En az dört haftadan beri devam eden, ancak bir yıldan uzun sürmeyen, bazen artan, bazen azalan basit tiklerdir. Gelip geçici vokal tikler motor tiklere oranla daha az görülür.
Kronik tik bozukluğu
Kronik teşhisinin konması için, tikin bir yıldan daha uzun süre devam etmesi gerekir. Çocuklarda, hiperaktivite bozukluğu gibi başka sorunlaral birlikte bulunabilir.
Nedenleri
Geçici tiklerin oluşmasında daha çok çevresel etkenler ve stres, kronik tiklerin oluşmasında ise, genetik, nörobiyolojik ve nörokimyasal , çevresel etkenler rol oynar. Aile ve diğer çevre tarafından yapılan uyarılar ve cezalandırmalar tiklerde artışa neden olabilir.
Tedavi: Destekleyici tedavi ve ilaç tedavisi yararlı olabilmektedir.Erişkin döneme yaklaşırken tikler kaybolur ya da şiddeti azalır.

Tik istemli çalışan çizgili beden kaslarında istem dışı ortaya çıkan aralıklı kasılmalardır. En sık görülenler ,göz kırpma, kaşları kaldırma ,burun kıvırma ve dudak oynatma gibi yüzdeki tiklerdir. Boyunda , gövde ve elektriklenmelerde de görülebilir. Boğaz temizleme yada öksürük şeklinde olanlar vardır. Bir çocukta birden fazla tik görülebilir.Bazen biri bitip, diğeri başlayabilir. Geçici bir süre istemli olarak engellenebilirler. Zaman zaman tiklerin sıklığı ve şiddeti değişebilir. Uykuda kaybolurlar. Stresle artarlar. Bir aydan önce geçerse, “geçici tik” 1 yıldan fazla sürerse “kronik tik” denmektedir. Hemen her zaman çocuklukta ve erken ergenlikte başlar. En fazla görüldüğü yaş 6,7 yaş arasıdır.

Sağlıklı çocukların % 12- 14 ünde tik görülebilmektedir. Erkek çocuklarda kızlardan üç kez daha sıktır. Kimi kez istemsiz kasılmanın ortaya çıktığı bölgeye ya da organa ilişkin uzun süreli fiziksel bir tahriş de tike neden olabilirler. Tiklerin en önemli nedenlerinden biri de taklittir. Tikler kendiliğinden geçebilir, stres karşısında tekrar başlayabilir. Çocukta tik görüldüğünde bir pedagog veya çocuk psikiyatrına başvurmak gerekebilir. Tike sebep olabilecek organik etkenlerin dikkatle ele alınması , varsa bu tür bozuklukların tedavisi yoluna gidilmelidir.

Çocukluk çağında çok sık rastlanan tikler; ani, istemsiz, hızlı, amaçsız ses ve hareketler olarak tanımlanabilir. Okulöncesi çağlarda başlayan ve oniki yaşa kadar artabilen tikler, stres ile beraber fazlalaşır. Bir tik bitip diğer tik başlayabileceği gibi, aynı anda birden fazla tik de görülebilir.



Çocuklarda tik bozukluğunu oluşturan temel etmenlerin başında eleştirilme, baskı, aile içi sağlıksız iletişim, aşırı beklenti gibi kaygı artmasına sebep olan durumlar sayılabilir.



Tik bozuklukları beraberinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Obsesif Kompülsif Bozukluk, Öğrenme Bozukluğu ve Uyku Problemleri de görülebilir.



Tik bozukluklarının bazı durumlarda yetişkinlik çağında da devam ettiği bilinmektedir oysa tedavisi mümkündür. Çocuklarında tik bozukluğu gözlemleyen ebeveynlere çocukları için bireysel veya grup terapisi önerilebilir.



Merkezimizde Çocuklarla Grup Terapisi Yöntemi en az üç, en fazla altı çocuk ile iki terapist eşliğinde uygulanmaktadır. Çalışmalarımız haftada bir buçuk saat olmak üzere on hafta sürmektedir.



Tikler strese bağlı artış gösterebileceği için çocuğa, kaygı ve stres durumlarıyla daha rahat başa çıkma becerisi kazandırılmaktadır. Uzmanlarımızın desteğiyle grup içinde objeler ve oyun yoluyla sorununu ortaya koyan çocuk, etiketlenmeyeceği ve kendini rahat ifade edebileceği bir ortamda kaygılarını psikodramatik yöntemlerle ortaya koyarak stres kontrolünü sağlar kaygısını azaltarak yeniden yapılandırma şansını bulur


EMEĞE SAYGI LÜTFEN